8. ᾿Εκκλησιαστικὴ μουσική — ἱστορία, θεωρία, μελοποιήσεις ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΤΗΣ ΨΑΛΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Δ

 

ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΜΟΥΣΙΚΩΝ

ΤΗΣ ΨΑΛΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

 

Δ


Δαβουρτζόπουλος Ἀναστάσιος. ψάλτης στὸ χωριὸ Μάνδρα Τσεκοὺρ τῆς Ξάνθης περὶ τὸ 1934.

Δαμιανὸς Βατοπεδηνός. ᾿Αθωνίτης μοναχὸς τῆς μονῆς Βατοπεδίου (ἀπ' ὅπου καὶ ἡ ἐπωνυμία)· ἀκμάζει περίπου κατὰ τὰ χρόνια 1670-1700 ὡς γραφεύς, συνθέτης καὶ προπάντων πολὺ γνωστὸς δάσκαλος τῆς μουσικῆς. ἦταν μαθητὴς τοῦ ἐπίσης γνωστοῦ ᾿Αθωνίτου μοναχοῦ Κοσμᾶ τοῦ Μακε­δόνος. ὑπῆρξεν, ὅπως καὶ οἱ περισσότεροι σύγχρονοί του, ποιητὴς κυρίως καλοφωνικῶν εἱρμῶν. ἐμελοποίησε ἀκόμη δύο κοινωνικὰ τῶν Κυριακῶν σὲ ἤχους δ΄ καὶ πλ. α΄, ἕνα χερουβικὸ σὲ ἦχο δ΄, ἕνα πασαπνοάριο τοῦ ὄρθρου σὲ ἦχο πλ β΄, καὶ ὡρισμένα ἄλλα. τὸ σπουδαιότερο ἀπὸ τὰ μέλη του εἶναι μία ὀκτάηχος Τιμιωτέρα, κατὰ τὸ πρότυπο τῆς Τιμιωτέρας τοῦ Κων­σταν­τίνου τοῦ ἐξ Ἀγχιάλου, ἡ ὁποία παραμένει ἀπὸ τὰ πιὸ κλασσικὰ καὶ ἔντεχνα δείγματα τῶν ἀργῶν καὶ ὀκτάηχων μαθημάτων τῆς παπαδικῆς. ἡ μεγάλη του φήμη ὀφείλεται κυρίως στὴν διδακτική του δρᾶσι. ὑπῆρξεν ὁ δάσκαλος τῶν «Πολιτῶν» μουσικῶν Παναγιώτου τοῦ Χαλάτζογλου καὶ Πέτρου τοῦ Μπερεκέτου. μαζὶ μὲ τὸν Κοσμᾶ τὸν Μακεδόνα παραμένουν οἱ κυριώτεροι ἐκπρόσωποι τῆς μουσικῆς παραδόσεως τοῦ Ἄθω στὸ τέλος τοῦ 17ου αἰῶνος, ἡ ὁποία, ὅπως φαίνεται, εἶχε παντοῦ μεγάλη ἀκτινοβολία.

Δανιὴλ πρωτοψάλτης. μαθητὴς τοῦ Παναγιώτη Χαλάτζογλου. διετέ­λε­σε δο­μέ­στι­κος στὸ πατριαρχεῖο τὸ 1734, λαμπα­δάριος 1740-1770 καὶ πρω­το­ψάλτης 1770-1789. δίδαξε τὸ «μαθηματά­ρι­ον» στὴν μουσικὴ σχολὴ ποὺ ἱδρύ­θη­κε στὴν Κων­σταντινούπολι τὸ 1776.

Δεληγιαννίδης Στέλιος. πρωτοψάλτης καὶ θεολόγος στὴν ᾿Αλεξαν­δρού­πολι. κατὰ τὴν περίοδο 2001-2006 διηύθυνε τὴν βυζαντινὴ χορῳδία τῶν ἱεροψαλτῶν τῆς μητροπόλεως ᾿Αλεξανδρουπόλεως.

Δερβίσης Δημήτριος. πρωτοψάλτης τοῦ Πέραν (ἴσως στὸν ναὸ τῶν Εἰ­σο­δίων). τὸν ἀναφέρει εὐφήμως ὁ Γεώργιος Βιολάκης ὡς γνώστη τῆς πα­λαι­ᾶς παρασημαντικῆς καὶ σπουδαῖο πρω­­το­ψάλτη περὶ τὸ 1830/1840 στὴν Κωνσταν­τι­νού­πολι.

Δημήτριος (Βυζάντιος). ἱεροψάλτης καὶ μουσικοδιδάσκαλος τοῦ 19ου αἰῶνος ποὺ δίδαξε στὸ «μουσικὸ διδασκαλεῖο» (f΄ πατριαρχικὴ σχολὴ) Κωνσταντινουπόλεως ἀναδει­κνύ­οντας ἱκανοὺς ἱεροψάλτες. ἐργάστηκε μὲ ζῆλο στὸν «Ἐκκλησιαστικὸ μουσικὸ σύλλογο Κωνσταντινουπόλεως».

Διονύσιος Φιρφιρῆς· βλέπε Φιρφιρῆς Διονύσιος.