ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΜΟΥΣΙΚΩΝ
ΤΗΣ ΨΑΛΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
Λ
Λέσβιος Γεώργιος. τὸ 1828 ὁ μουσικοδιδάσκαλος Γεώργιος Ντουμανέλης ὁ Λέσβιος εἶχε παρουσιάσει στὴν Αἴγινα μία δική του σημειογραφία, τὸ γνωστὸ «λέσβιο σύστημα», τὸ ὁποῖο καταργοῦσε τὴν νέα μέθοδο τῶν τριῶν διδασκάλων. μάλιστα καταρτίστηκε καὶ διάταγμα τοῦ Καποδίστρια, μὲ τὸ ὁποῖο τὸ σύστημα τοῦ Γεωργίου Λεσβίου ἔγινε δεκτὸ ἀπὸ τὴν κυβέρνηση καὶ ἄρχισε νὰ διδάσκεται ἐπισήμως στὴν «μουσικὴ σχολὴ» καὶ στὸ «ὀρφανοτροφεῖο» Αἰγίνης. ἀντίθετοι στὸ καινοφανὲς λέσβιο σύστημα στάθηκαν ἐξαρχῆς στὴν μὲν Κωνσταντινούπολι ὁ πρωτοψάλτης Κωνσταντῖνος Βυζάντιος συμπαραστατούμενος ἀπὸ τὸν δομέστικό του Στέφανο Μιχαὴλ τὸν Βυζάντιο, τὸν Θεόδωρο τὸν Φωκαέα καὶ τὸν Στέφανο Μωυσιάδη τὸν Κούτρα, στὴν δὲ ᾿Αθήνα ὁ Σμυρναῖος πρωτοψάλτης Ζαφείριος Ζαφειρόπουλος. τὸ σύστημα τοῦ Γεωργίου Λεσβίου καταδικάστηκε καὶ ἐπισήμως τὸ 1846 μὲ πατριαρχικὴ ἐγκύκλιο τοῦ ᾿Ανθίμου τοῦ F΄, ὅμως ἀρχικὰ τόση ἦταν ἡ διάδοσίς του ὄχι μόνον στὴν ἐλεύθερη ῾Ελλάδα, ἀλλὰ καὶ στὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ στὴν Μικρὰ ᾿Ασία, ὥστε φάνηκε ὅτι πλέον εἶχε καθιερωθῆ, ὅπως θριαμβολογοῦσε ὁ ἴδιος ὁ ἐφευρέτης του. λόγῳ ὅμως τῆς πατριαρχικῆς ἐγκυκλίου καὶ τῆς ἀντιστάσεως τῶν πατριαρχικῶν ψαλτῶν τὸ λέσβιον σύστημα ἄρχισε σταδιακῶς νὰ πέφτῃ σὲ ἀφάνεια, ὡσότου λησμονήθηκε καὶ ἔμεινε μόνο ὁ ἀπόηχός του. ἔργα τοῦ Γεωργίου Λεσβίου μὲ πληροφορίες γιὰ τὸν ἴδιο καὶ τὸ μουσικό του σύστημα· «᾿Αναστασιμάταριον νέον ἀργοσύντομον», ἐν ᾿Αθήναις 1840· «Μελίφωνος Τερψινόη», ἐν ᾿Αθήναις, τόμος α΄ 1847, τόμος β΄ 1848· «῾Ο τέταρτος θρίαμβος», ᾿Αθήνῃσιν 1848· «᾿Αναστασιματάριον ἀργοσύντομον», ἐν ᾿Αθήναις 1865.
Λιβιτσάνος ᾿Ιωάννης. γεννήθηκε τὸ 1946 στὸν Καβάλο Λευκάδος. τὰ πρῶτα πρακτικὰ μαθήματα τῆς ψαλτικῆς τέχνης τὰ ἔλαβε ἀπὸ τὸν πατέρα του Ξενοφῶντα Λιβιτσάνο, ἱεροψάλτη τοῦ χωριοῦ. στὴν ἐκκλησιαστικὴ σχολὴ Κορίνθου ἔμαθε τὰ πρῶτα μαθήματα τῆς ἐκκλησιαστικῆς παρασημαντικῆς (ἐλλείψει καθηγητοῦ μουσικῆς) ἀπὸ τὸν συµµαθητή του Δηµήτριο Κοψιδᾶ, πρωτοπρεσβύτερο σήµερα στὴν μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης καὶ Καµπανίας, καὶ κατόπιν ἀπὸ τὸν καθηγητὴ τῆς σχολῆς Δηµήτριος Μπονάτσο. τὸ 1968 γνωρίστηκε μὲ τὸν πρωτοψάλτη Χρύσανθο Θεοδοσόπουλο, δίπλα στὸν ὁποῖο µαθήτευσε γιὰ 20 χρόνια, καὶ ἔγινε βασικὸ στέλεχος τῆς χορῳδίας τοῦ ἁγίου Δηµητρίου. ἔλαβε τὸ πτυχίο τῆς θεολογικῆς σχολῆς τοῦ «᾿Αριστοτελείου πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης», τὸ πτυχίο βυζαντινῆς μουσικῆς ἀπὸ τὸ «Μακεδονικὸ ᾠδεῖο Θεσσαλονίκης» καὶ τὸ δίπλωµα βυζαντινῆς μουσικῆς (μουσικοδιδασκάλου) ἀπὸ τὴν ἀντίστοιχη σχολὴ τῆς μητροπόλεως Θεσσαλονίκης. διετέλεσε εἰδικὸς γραµµατεὺς τοῦ σωµατείου ἱεροψαλτῶν Θεσσαλονίκης «᾿Ιωάννης ὁ Δαμασκηνός» (1970-1985), καὶ γραµµατεὺς τῆς σχολῆς βυζαντινῆς μουσικῆς τῆς μητροπόλεως Θεσσαλονίκης (1970-2004), ὅπου δίδαξε γιὰ 30 χρόνια τὰ µαθήµατα «ὑµνολογία», «λειτουργική», «τυπικό», καὶ «ἱστορία τῆς βυζαντινῆς μουσικῆς», καὶ γιὰ µία πενταετία (2004-2009) «θεωρία καὶ πρᾶξι τῆς βυζαντινῆς μουσικῆς». συνεργάστηκε μὲ τοὺς πρωτοψάλτες Χρύσανθο Θεοδοσόπουλο, Ἀθανάσιο Καραµάνη, Χαρίλαο Ταλιαδῶρο, Ἀθανάσιο Παναγιωτίδη, Βασίλειο Σπυριδόπουλο, καὶ ἄλλους µεγάλους ψάλτες τῆς Θεσσαλονίκης. μετὰ τὴν συνταξιοδότησί του ἀπὸ τὴν δευτεροβάθµια ἐκπαίδευση παραµένει µάχιµος ἱεροψάλτης, καὶ ἀπὸ τὸ 1996 µέχρι σήµερα κατέχει τὸ δεξιὸ ἀναλόγιο τοῦ ἱεροῦ ναοῦ Ζωοδόχου Πηγῆς στὸν ῞Αγιο Ἀθανάσιο Θεσσαλονίκης.