συμβολή

'Αναμνήσεις μιᾶς 25ετίας

(ὑπὸ Δημοσθένους Μπαϊράμογλου)

'Αναμνήσεις ζῶντας ἐπὶ 25 χρόνια

μὲ τὸν μεγαλείτερον φιλάνθρωπον

μητροπολίτην Πολύκαρπον Λιώσην

1. 'Απὸ τὸ 1970 ἕως τὴν ἡμέρα τῆς ἀποδημίας του ἐξυπηρετοῦσα τὸν γέροντα προσφέροντας τὰς ὑπηρεσίας μου. ῾Ο μητροπολίτης δὲν εἶχε δικό του αὐτοκίνητο, καὶ ὅταν τὸ 1973 ἀποχώρησε ἀπὸ τὴν μητρόπολιν Σιατίστης εἰς ἡλικίαν 73 ἐτῶν, ἡ ἑκάστοτε μετακίνησίς του ἐγίνετο μὲ ὀχήματα πνευματικῶν παιδιῶν του. Πολλὲς φορὲς τὸν ἐξυπηρετοῦσα, κυρίως ὅταν ἀπὸ τὴν γκαρσονιέρα του στὴν Βούλα τὸν ἔφερνα στὸν ἱερὸ ναὸ τῆς ῾Υπαπαντῆς τοῦ Πειραιῶς ἢ στὸν ἱερὸ ναὸ τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους, γιὰ νὰ λειτουργήσῃ. Μὲ εἶχε ἐντυπωσιάσει τὸ ὅτι καθ' ὅλη τὴν διαδρομὴ δὲν συζητοῦσε καθόλου, ἀλλὰ συνεχῶς προσηύχετο· τὸ ἴδιο καὶ ὅταν τελείωνε ἡ λειτουργία. Μετὰ τὸ «Δι' εὐχῶν» ἔβγαζε τὰ ἱερὰ ἄμφιά του μὲ μεγάλη σεμνότητα καὶ σεβασμὸ καὶ ἵστατο ὄρθιος ἔμπροσθεν τοῦ ἐσταυρωμένου καὶ προσηύχετο ἐπὶ πολλὴν ὥραν εὐχαριστῶντας τὸν 'Ιησοῦ ποὺ τὸν ἀξίωσε νὰ τελέσῃ τὴν θεία εὐχαριστία καὶ νὰ συμμετάσχῃ σ' αὐτήν.

2. Τὸ 1973 οἱ ἐνορῖτες τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῆς ῾Υπαπαντῆς, ἐπειδὴ ὁ μακαριστὸς Πολύκαρπος διέθετε ὅλα του τὰ χρήματα εἰς ἔργα φιλανθρωπίας καὶ φοροῦσε τὰ ἴδια ἱερὰ ἄμφια χειμῶνα καλοκαῖρι, ἐσκέφθηκαν νὰ μαζέψουν χρήματα καὶ νὰ τοῦ δωρίσουν μία καινούργια στολή. 'Εντὸς δύο ἡμερῶν εἶχαν μαζευτῆ 195.000 δραχμές. ῞Οταν ἦρθε στὴν ῾Υπαπαντὴ νὰ λειτουργήσῃ, μία ἐπιτροπὴ στὸ τέλος τῆς λειτουργίας τοῦ προσέφερε τὰ χρήματα. 'Εκεῖνος ὅλο συγκίνησι, μὲ βουρκωμένα μάτια, εὐχαρίστησε τοὺς ἐνορίτας, ἀλλὰ δὲν δέχθηκε τὰ χρήματα μὲ τὴν αἰτιολογία ὅτι, ὅταν ὑπάρχουν πονεμένοι καὶ δυστυχισμένοι συνάνθρωποί μας, θὰ εἶναι σκάνδαλο γιὰ τὸν ἀρχιερέα νὰ ἐμφανίζεται μὲ καινούργια στολή.

3. Τὸ 1973 πάλι στὸν ἱερὸ ναὸ τῆς ῾Υπαπαντῆς μετὰ τὸ τέλος τῆς θείας λειτουργίας ὁ μακαριστὸς μητροπολίτης Πολύκαρπος ἦτο στὸ γραφεῖο τοῦ ναοῦ, γιὰ νὰ πιῇ ἕναν καφὲ ποὺ τοῦ εἶχαν ἑτοιμάσει κυρίες ποὺ βοηθοῦσαν στὸν ναό. 'Εκείνη τὴν στιγμὴ εἰσῆλθε μία κυρία μὲ τὴν ἀγωνία ζωγραφισμένη στὸ πρόσωπό της. Τὸ παιδί της ἔπρεπε νὰ κάμῃ ἐγχείρησι καρδιᾶς, ἡ ὁποία θὰ στοίχιζε 130.000 δραχμές, ἀλλὰ τὸ ποσὸ αὐτὸ ἦταν ἀδύνατον νὰ ἐξευρεθῇ. ῾Η κυρία εἶχε ἀπευθυνθῆ στὸν ἱερέα τοῦ ναοῦ πρεσβύτερο Νικόλαο, ὁ ὁποῖος τὴν εἶχε συμβουλεύσει νὰ πάῃ στὸν τότε μητροπολίτη Πειραιῶς Χρυσόστομον καὶ νὰ τοῦ ἐκθέσῃ τὴν τραγικὴ κατάστασι, στὴν ὁποία βρισκόταν αὐτὴ καὶ τὸ παιδί της. Τώρα μὲ πολλὴ ἀγωνία καὶ πόνο ἡ μητέρα αὐτὴ ἀπευθυνόμενη στὸν ἱερέα τοῦ εἶπε ὅτι ὁ μητροπολίτης ἀφ' ἑνὸς μὲν τῆς ἔδωσε μία πολὺ μικρὴ ἐνίσχυσι, ἡ ὁποία δὲν ἐκάλυπτε τὰ ἔξοδα ποὺ ἀπαιτοῦνταν γιὰ τὴν ἐπέμβασι, ἀφ' ἑτέρου δὲ τὴν παρώτρυνε νὰ γυρέψῃ τὰ ὑπόλοιπα ἀπὸ τὸ φιλόπτωχο ταμεῖο τῆς ἐνορίας της. ῾Ο ἱερέας τῆς εἶπε ὅτι θὰ τὸ συζητήσῃ μὲ τὴν ἐπιτροπὴ καὶ θὰ τῆς ἀπαντήσῃ σὲ δύο ἡμέρες, ἀλλὰ δὲν ὑπάρχουν στὸ φιλόπτωχο τόσα χρήματα. ῾Ο μητροπολίτης Πολύκαρπος ἐσώπαινε· μόνον τὴν ἐρώτησε ποῦ μένει καὶ τῆς συνέστησε νὰ κάμῃ πολλὴ προσευχὴ καὶ νὰ στηρίξῃ τὶς ἐλπίδες της στὸν Θεό. Φύγαμε ἀπὸ τὸν ναὸ καὶ πήγαμε στὴν Βούλα, ὅπου ἔμενε ὁ γέροντας. Μόλις ἐφθάσαμε στὸ σπίτι του, μοῦ εἶπε νὰ μὴ φύγω, ἀλλὰ νὰ περιμείνω λίγο. Πράγματι σὲ λίγο κατέβηκε καὶ μοῦ ἔδωσε ἕναν φάκελλο μὲ τὴν ἐντολὴ νὰ τὸν δώσω στὴν ἐν λόγῳ κυρία, χωρὶς νὰ ἀναφέρω ποιός ἔστελνε τὸν φάκελλο μὲ τὰ χρήματα γιὰ τὴν θεραπεία τοῦ παιδιοῦ της, ἀλλὰ οὔτε καὶ τὸ δικό μου ὄνομα.

4. Τὸν Μάρτιο τοῦ 1976 τὰ ὀρφανοτροφεῖα εἶχαν ἔρθει σὲ μεγάλη οἰκονομικὴ δυσχέρεια, καὶ ὑπῆρχε κίνδυνος μετὰ ἀπὸ 50 χρόνια νὰ διακοπῇ ἡ λειτουργία τους. ῾Ο κόσμος ὅμως τοῦ Κερατσινίου καὶ τοῦ Πειραιῶς ἔδωσε πάλι τὸ «παρών». Μία ἐπιτροπὴ ἀπὸ τοὺς κατοίκους τῶν δύο δήμων ὀργανώνει μία ἐκδήλωσι συνεστιάσεως. ῾Η συμμετοχὴ τοῦ κόσμου ἦτο τόσο μεγάλη, ὥστε ἐκαλύφθησαν ὅλες οἱ ἀνάγκες τῆς λειτουργίας τῶν ἱδρυμάτων γιὰ δύο χρόνια. Οἱ χριστιανοὶ τῆς περιοχῆς πράγματι τὸν ἐπίσκοπο Πολύκαρπο τὸν λάτρευαν, τὸν ἀγαποῦσαν καὶ τὸν ἐσέβοντο.

5. Τὸ 1986 ἐδωρήθη μιὰ προσφυγικὴ κατοικία δύο δωματίων καὶ βοηθητικῶν χώρων στὴν περιοχὴ τῆς 'Αναστάσεως τοῦ Πειραιῶς. ῎Ελαβα τὴν ἐντολὴ ὡς γραμματέας τοῦ συλλόγου νὰ ἐπισκεφθῶ καὶ νὰ δῶ τὴν οἰκία. ῞Οταν πῆγα, μοῦ ἄνοιξε τὴν πόρτα ὁ υἱὸς τοῦ δωρητοῦ, ὁ ὁποῖος μὲ καλοδέχτηκε. ῞Οταν τοῦ εἶπα τὸν σκοπὸ τῆς ἐπισκέψεώς μου μὲ τὴν ἐντολὴ τῆς διαθήκης, ἐστενοχωρήθηκε πρὸς στιγμήν, ἀλλὰ μετὰ μοῦ εἶπε· «ἀφοῦ εἶναι ἐπιθυμία τοῦ ἀειμνήστου πατέρα μου, ἂς γίνῃ ἔτσι». Μὲ παρακάλεσε μόνο, ἂν μπορῶ, νὰ πάρω τὰ δύο παιδιά του στὸ ὀρφανοτροφεῖο, διότι δὲν μπορεῖ νὰ τὰ συντηρήσῃ. ῞Ολη αὐτὴ τὴν εἰκόνα τὴν περιέγραψα στὸ συμβούλιο τοῦ ἱδρύματος, καὶ τότε σηκώθηκε ἡ ἐνσάρκωσι τῆς φιλανθρωπίας καὶ γεμᾶτος ἀγάπη καὶ πόνο γιὰ τὸν πάσχοντα ἀδελφό μας μᾶς ἀνακοίνωσε ὅτι δὲν πρέπει νὰ ἀποδεχθοῦμε τὴν δωρεά, γιὰ νὰ μὴ στερήσουμε αὐτὴν τὴν στέγη ἀπὸ ἕναν πονεμένο πατέρα.

6. Τὸ τελευταῖο ἔτος τοῦ βίου του ποὺ δὲν ἐξήρχετο ἐκτὸς τῆς οἰκίας του καὶ δὲν λειτουργοῦσε, σχεδὸν κάθε Σάββατο ἔπαιρνα ἀπὸ τὸν ναὸ τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους τὸν ἱερέα Γεώργιο καὶ πηγαίναμε νὰ κοινωνήσῃ τὸν γέροντα. Μὲ εἶχε ἐντυπωσιάσει τὸ ὅτι παρὰ τὰ γηρατειά του καὶ τὴν ἀσθένειά του ἐνήστευε ἀπὸ τὴν Παρασκευὴ τὸ πρωί, ἀκόμα καὶ τὸ λάδι, μέχρι τὸ Σάββατο ἢ τὴν Κυριακὴ ποὺ θὰ κοινωνοῦσε. Προσηύχετο συνέχεια μέχρι τὴν στιγμὴ ποὺ θὰ ἐρχόταν ὁ ἱερεύς, ἀφοῦ προηγουμένως εἶχε σηκωθῆ πολὺ πρωί, εἶχε θυμιάσει καὶ εἶχε ἀνάψει κεριά. 'Εδέχετο τὰ ἅγια Μυστήρια μὲ πολὺ σεβασμὸ καὶ φόβο δοξολογῶντας τὸν Κύριο γιὰ τὴν μεγάλη εὐσπλαγχνία ποὺ ἔδειχνε στὴν ταπεινότητά του. 'Η προσευχὴ καὶ ἡ νηστεία ἦταν ἡ τροφή του.

7. 'Αρκετοὺς μῆνες πρὶν κοιμηθῇ, ἐπεκαλεῖτο συνέχεια τὴν Παναγία μὲ τὸ ἐπιφώνημα «μάνα μου!»

8. ῞Οταν ἐκοιμήθη ὁ γέροντας, ἂν καὶ ἡ σορός του ἔμεινε στὸν ἱερὸ ναὸ τῆς ῾Υπαπαντῆς ἐπὶ τρεῖς ἡμέρες γιὰ προσκύνημα, ἐντούτοις δὲν εἶχε παγώσει, καὶ ὅλα τὰ μέλη του ἐκινοῦντο κανονικά, ὅπως τὸ διεπίστωσαν μὲ τὰ ἴδια τους τὰ μάτια πολλοὶ μαθητὲς καὶ προσκυνητές. Τὴν τρίτη ἡμέρα τὸ μεσημέρι ὁ πατὴρ 'Ιωάννης, ὁ πατὴρ Γεώργιος, ὁ πατὴρ Πρόδρομος κι ἐγὼ τὸν πήγαμε στὸ νεκροτομεῖο, γιὰ νὰ τοῦ κάνουμε ταρίχευσι, ὥστε νὰ μὴ μυρίσῃ τὸ ἀπόγευμα ποὺ θὰ ἐγίνετο ἡ κηδεία του. ῾Ο ἰατρὸς ποὺ τὸν εἶδε ἔμεινε ἔκπληκτος καὶ δὲν τοῦ ἔκαμε καμμία ἐνέργεια γιὰ ταρίχευσι, διότι ἀκόμη ἦτο ζεστός.

9. ῾Η ἐπιθυμία του ἦτο νὰ ταφῇ ἁπλά, σεμνά, χριστιανικά, ἐντὸς τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους, τοῦ ὁποίου ὑπῆρξε κτίτωρ. Τὸν τάφο του ἐντὸς τοῦ ναοῦ σημάδεψε καὶ ἔσκαψε ὁ ἴδιος.

Θὰ μποροῦσα νὰ ἔγραφα δεκάδες σελίδες μὲ τὰ δείγματα ἀγάπης τοῦ πνευματικοῦ μου πατρὸς μητροπολίτου Πολυκάρπου Λιώση γιὰ τοὺς πονεμένους καὶ πάσχοντας ἀδελφούς μας. ῎Εζησα κοντά του μία πρωτοφανῆ πνευματικὴ ζωή, ποὺ δύσκολα περιγράφεται, καὶ ἐδιδάχθην τὸ μέγεθος τῆς φιλανθρωπίας πρὸς τοὺς ἐνδεεῖς συνανθρώπους μας.

Δημοσθένης Μπαϊράμογλου

῾Ο τάφος τοῦ ἀειμνήστου μητροπολίτου πρώην Σισανίου

καὶ Σιατίστης κυροῦ Πολυκάρπου ἐντὸς τοῦ ἱεροῦ ναοῦ

τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους.