συμβολή

῾Η ὥρα τῆς ἐξομολογήσεως τῶν τροφίμων τοῦ ἱδρύματος.

Κατάθεσι ψυχῆς

'Ιδιαιτέρως συγκινητικὰ εἶναι τὰ ὅσα γράφουν ὡς μνημόσυνο τὰ παιδιὰ ποὺ ἔζησαν, ἀνετράφησαν καὶ σπούδασαν στὰ ἱδρύματα τοῦ μακαριστοῦ Πολυκάρπου Λιώση.

Σεβαστέ μου πατέρα, ἡ ἐν Λονδίνῳ διαμονή μου πρὸς μετεκπαίδευσιν εἶναι εὐχάριστος. 'Η χαρά μου εἶναι μεγάλη, ἀλλὰ καὶ ἡ πρὸς ὑμᾶς εὐγνωμοσύνη μου ἄπειρος, διότι τὰ πάντα ὀφείλω εἰς τὴν ἰδικήν σας προστασίαν καὶ εἰς τὸ ἵδρυμα, τὸ ὁποῖον ἐδημιούργησαν οἱ κόποι σας καὶ μέσα εἰς τὸ ὁποῖον πρυτανεύει ἡ ἀγάπη καὶ ἡ στοργή. Σᾶς διαβεβαιῶ, στοργικὲ πατέρα, ὅτι θὰ ζήσω βαδίζων ἐπάνω εἰς τὸν δρόμον ποὺ μοὶ ἐδείξατε μὲ τὸ παράδειγμά σας καὶ τὴν ὄντως χριστιανικὴν ζωήν σας.

Πέτρος Δασκαλέας, θεολόγος,

γενικὸς ἐπιθεωρητὴς σχολικῆς ἐκπαιδεύσεως.

Σεβαστέ μου πατέρα, εἶμαι εὐτυχής, διότι ἀκόμη ἀποκαλοῦμαι «παιδί σας». Δὲν ἔπαυσα ποτὲ νὰ σᾶς σκέπτωμαι καὶ νὰ παρακολουθῶ μὲ θαυμασμὸν καὶ συμπάθειαν τὸ εὐεργετικὸν καὶ θεάρεστον ἔργον σας.

...'Ηγαπήσατε τὸ ὀρφανὸ παιδὶ καὶ ἐπεδόθητε εἰς τὴν προστασίαν του ὡς πατέρας ἀληθινός. Προσφέρατε διὰ τὸ παιδὶ ὁλόκληρον τὸν ἑαυτόν σας. Τοῦτο τὸ ἐζήσαμεν καὶ τὸ ὁμολογοῦμεν.

...῾Η συμμετοχή σας εἰς τὸ φαγητόν μας, εἰς τὸ παιχνίδι μας καὶ εἰς τὴν χαράν μας ἔδιδε εἰς ἡμᾶς τὴν ἐντύπωσιν ὅτι καὶ ἡμεῖς τὰ ὀρφανὰ ἀποτελοῦμεν μέλη τῆς μεγάλης κοινωνίας καὶ ὅτι ἡ προσωπικότης μας εἶναι σεβαστή. Τὸ διαρκὲς ἐνδιαφέρον σας ἐδείκνυε τὴν σταθεράν σας ἀπόφασιν νὰ καταστήσητε τὸν τρόφιμον προσωπικότητα· καὶ τὸ ἐπετύχατε...

Γεώργιος Θεοφύλακτος, φιλόλογος.

...Διὰ βίου θὰ ἐνθυμοῦμαι τὴν προθυμίαν μὲ τὴν ὁποίαν ἀναλάβατε τὴν προστασίαν μου, ὅταν ἡ ἀείμνηστος μητέρα μου σᾶς τὸ ἐζήτησε διὰ τοῦ ἐπίσης ἀειμνήστου πατρὸς Χρυσοστόμου Πολιτοπούλου, τὶς δύσκολες ἡμέρες τῆς κατοχῆς, τότε ποὺ τὸ ὀρφανοτροφεῖον εἶχε μετατραπῆ σὲ «Βασιλειάδα» προστατεύουσα καὶ εὐεργετοῦσα ὄχι μόνον ὀρφανὰ παιδιά, ἀλλὰ κάθε ἄνθρωπον ἔχοντα ἀνάγκη, νέο ἢ γέρο. 'Ιδιαίτερα θὰ ἐνθυμοῦμαι τὶς ἀπέραντες κατηχητικὲς συζητήσεις μας, μὲ τὶς ὁποῖες ἐγνώρισα καὶ καλλιέργησα τὴν πίστι μου καὶ ἀπέκτησα, ὅσην ἀπέκτησα, ἐκκλησιαστικὴν παιδείαν...

Νικόλαος Τζώρτζης, ἀνώτατος ὑπάληλος

πολιτικῆς ἀεροπορίας

Συγκινητικὴ εἶναι ἐπίσης καὶ ἡ προσωπικὴ μαρτυρία μιᾶς πρώην τροφίμου τῶν ὀρφανοτροφείων ποὺ εἶχε ἱδρύσει ὁ ἀοίδιμος ἱεράρχης. ἡ μαρτυρία της, τὴν ὁποία παραχώρησε ἐγγράφως γιὰ τὸ βιβλίο αὐτό, ἔχει ὡς ἀκολούθως.

Λέγομαι Παναγιώτα Παπανικήτα καὶ νιώθω πὼς ὀφείλω κι ἐγὼ νὰ ἐκφράσω κάποιες σκέψεις μου καὶ ν' ἀποτυπώσω μὲ λίγες λέξεις κάποια βιώματά μου ἀπὸ τὰ χρόνια ποὺ ἔζησα δίπλα στὸν «παπποῦ» μου, ὅπως χαρακτηριστικὰ συνήθιζα νὰ ἀποκαλῶ τὸν μακαριστὸ μητροπολίτη Πολύκαρπο Λιώση.

Βρέθηκα στὸ ἵδρυμα –βρέφος ἀκόμα– μόλις 15 μηνῶν καὶ ἔμεινα ἐκεῖ μέχρι τῶν ἡλικία τῶν 17 ἐτῶν. 'Απὸ τὴν στιγμὴ ποὺ ἄρχισα νὰ καταλαβαίνω καὶ νὰ ὁρίζω τὴν ταυτότητά μου, τὸ πρῶτο πρόσωπο ποὺ ἔρχεται στὴν μνήμη μου εἶναι τὸ σεβάσμιο πρόσωπο τοῦ «παπποῦ» μου. Δὲν μπορῶ νὰ ξεχάσω τὴν τεράστια ἀγκαλιά του, ποὺ χωροῦσε μέσα καὶ τὰ 75 παιδιά, χωρὶς ν' ἀφήσῃ ἀπ' ἔξω κανένα παραπονεμένο. ῏Ηταν ἀπίστευτα ἁπλὸς καὶ ταπεινός. ῎Ετρωγε καθημερινὰ μαζί μας καὶ ἄρχιζε, ἀφοῦ πρῶτα περίμενε νὰ σερβιριστοῦμε ὅλοι. Σὲ ἐλεύθερες στιγμές του ἔπαιζε μαζί μας, μᾶς ἔλεγε διάφορες ἱστορίες ἢ παραμύθια πάντα μὲ διδακτικὸ περιεχόμενο. Εἶχε ἀποκτήσει τὴν ἐμπιστοσύνη ὅλων μας καὶ μᾶς εἶχε κατακτήσει μὲ τὸ ἤρεμο, γαλήνιο καὶ χαμογελαστὸ πρόσωπό του. 'Ακόμα καὶ οἱ παρατηρήσεις του γίνονταν μὲ χαμόγελο, γιὰ νὰ μὴν αἰσθανθῇ προσβεβλημένο κανένα παιδί. Γνώριζε πὼς γιὰ νὰ ἐπιβάλῃ τὴν τάξι, δὲν χρειάζονταν φωνές, ἀλλὰ μιὰ ἁπλὴ λέξι· «τελειώσαμε!» καὶ τὰ παιχνίδια λάμβαναν τέλος. Νιώθαμε ἀπέραντο σεβασμὸ καὶ καθόλου φόβο. Εἴχαμε τὴν αἴσθησι πὼς ἦταν πάντα κοντά μας, καὶ ὅ,τι καὶ ἂν μᾶς συνέβαινε, μπορούσαμε νὰ ἀπευθυνθοῦμε σ' ἐκεῖνον καὶ νὰ ζητήσουμε τὴν πολύτιμη συμβουλή του, ποὺ ἁπλόχερα θὰ μᾶς τὴν ἔδινε. Τὸ δωμάτιό του ἦταν δίπλα ἀπὸ τὸ δωμάτιο τῶν παιδιῶν. Τὸ χαρακτήριζε ἡ ἁπλότητα καὶ τὰ μόνα του «ἔπιπλα» ἦταν ἕνα κρεβάτι, ἕνα γραφεῖο, εἰκονοστάσι καὶ πολλὰ βιβλία. ῞Ολα λιτά, ὅπως ταίριαζαν στὸν χαρακτῆρά του. Κάθε ἀπόγευμα κάναμε ἑσπερινό. Δὲν θὰ ξεχάσω ποτὲ τὸ «Φῶς ἱλαρὸν» καὶ μὲ πόση κατάνυξι περιμέναμε αὐτὴ τὴν ὥρα, γιὰ νὰ τὸ ἀκούσουμε καὶ νὰ τὸ ψάλουμε μαζί του.

῾Η μόνη ἀπομάκρυνσί μου ἀπὸ τὸ ἵδρυμα ἐκεῖνα τὰ χρόνια, ποὺ διήρκεσε εὐτυχῶς μόνον ἕνα μῆνα, ἦταν στὴν ἡλικία τῶν 13 ἐτῶν, ὅταν ζήτησε ἡ μητέρα μου νὰ πάω νὰ μείνω κοντά της. Τότε κυρίως συνειδητοποίησα ὅτι δὲν ἄντεχα νὰ μείνω μακριὰ ἀπὸ ὅλους αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους ποὺ στάθηκαν κοντά μου τόσα χρόνια προσφέροντάς μου ἄπλετη ἀγάπη, καὶ ποὺ ὅμοιά της δὲν μποροῦσε νὰ μοῦ δώσῃ κανένας ἔξω, οὔτε ἀκόμα καὶ ἡ ἴδια μου ἡ μητέρα. ῎Ετσι ξαναγύρισα στὸ ἵδρυμα μὲ τὴν πρόθεσι νὰ μάθω κάποια τέχνη καὶ μὲ τὴν προοπτικὴ νὰ μένω στὴν μητέρα μου τὰ σαββατοκύριακα. ῞Ολο αὐτὸ τὸ διάστημα ὁ «παπποῦς» μου προσπαθοῦσε νὰ χτίσῃ τὴν σχέσι μου μὲ τὴν μητέρα μου σὲ γερὰ θεμέλια, ὥστε νὰ μπορέσῃ νὰ πλησιάσῃ ἡ μία τὴν ἄλλη σὲ νέες, πιὸ σωστὲς βάσεις, ἐπουλώνοντας τὶς πληγὲς τοῦ παρελθόντος.

'Ακόμα καὶ ὅταν ἔφυγα ἀπὸ τὸ ἵδρυμα καὶ παντρεύτηκα, συνέχισα –μέχρι ποὺ ἐκεῖνος κοιμήθηκε– νὰ ἔχω συχνὴ ἐπικοινωνία μαζί του καὶ νὰ τὸν συμβουλεύωμαι γιὰ θέματα ποὺ ἀφωροῦσαν ἐμένα προσωπικά, τὸν γάμο μου, τὴν οἰκογένειά μου. Θυμᾶμαι χαρακτηριστικά, ὅταν γέννησα τὸν γιό μου μετὰ ἀπὸ προσπάθειες δώδεκα ἐτῶν καὶ τοῦ ζήτησα νὰ τὸν βαπτίσῃ ἐκεῖνος –σημειωτέον ὅτι τότε ἦταν ἤδη μητροπολίτης–, ἐπιθυμία του ἦταν νὰ βαπτιστῇ τὸ παιδὶ στὸν ῞Αγιο Χαράλαμπο, ποὺ ἦταν καὶ ἡ ἐκκλησία τοῦ ἱδρύματος στὸ ὁποῖο μεγάλωσα. 'Επειδὴ ὁ σύζυγός μου ἤθελε νὰ βαπτίσουμε τὸ παιδὶ στὸν ῞Αγιο Γεώργιο, ἐκεῖνος, ὄντας τότε 77 ἐτῶν, ἀμέσως μοῦ εἶπε· «δὲν θὰ χαλάσῃς τὸ σπίτι σου, δὲν θὰ μαλώσῃς μὲ τὸν ἄντρα σου· θὰ ἔρθω ἐγὼ στὸν ῞Αγιο Γεώργιο». Γιὰ μένα αὐτὸ ἦταν πολὺ σημαντικό. Μπόρεσε νὰ εἶναι κοντά μου, χωρὶς νὰ χαλάσω τὴν ἠρεμία τοῦ σπιτιοῦ μου, σὲ μιὰ στιγμὴ ποὺ τὸν χρειαζόμουν δίπλα μου.

Θὰ μποροῦσα νὰ γράψω ἕνα βιβλίο γιὰ ἐκεῖνον καταγράφοντας τὶς καλωσύνες του, ἐξυμνῶντας τὶς ἀρετές του, ἀλλὰ καὶ πάλι δὲν θὰ ἦταν ἀρκετό. ῏Ηταν πάντα ἁπλός, ταπεινὸς καὶ φιλάνθρωπος, χωρὶς ἴχνος ἰδιοτελείας ἢ ἐγωισμοῦ. Ποτὲ δὲν προσπορίστηκε χρήματα πρὸς ἴδιον ὄφελος, ἀλλὰ ὁποιοδήποτε ποσὸ προσφερόταν στὸ ἵδρυμα τὸ διέθετε γιὰ τὴν καλλίτερη διαβίωσι τῶν παιδιῶν. ῏Ηταν ἕνας σπάνιος ἄνθρωπος, χωρὶς ὑλικὲς ἀξιώσεις, ποὺ ἡ μόνη του περιουσία ἦταν ἡ πλούσια καρδιά του καὶ ἡ δίχως ὅρια ἀγάπη του.

῾Ο Θεὸς νὰ ἀναπαύσῃ τὴν ψυχούλα του.

Παναγιώτα Παπανικήτα