᾿Αναφορὲς σὲ πρόσωπα τῆς ἐκκλησίας Πολύκαρπος Λιώσης, μητροπολίτης (1900-1996)
῎Αποψι τοῦ μητροπολιτικοῦ μεγάρου Σιατίστης.
Τὰ ποιμαντικά του καθήκοντα
Βάσει τῆς διδασκαλίας τῆς ἁγίας Γραφῆς καὶ τῆς γνήσιας ἱερᾶς παραδόσεως οἱ ἐπίσκοποι στὴν ἐκκλησία συνεχίζουν τὸ τριπλὸ ἀξίωμα τοῦ Χριστοῦ (ἀρχιερατικό, προφητικό, βασιλικὸ) ἁγιάζοντας, διδάσκοντας καὶ διοικῶντας τὸν λαὸ πνευματικῶς. ἀκολουθῶντας αὐτὴν τὴν ἀποστολικὴ καὶ ἁγιοπατερικὴ προτροπὴ ὁ ἀοίδιμος ἐπίσκοπος Πολύκαρπος μόλις ἀνέλαβε τὰ ὑψηλά του καθήκοντα καὶ κάτω ἀπὸ τὸ βάρος τῆς εὐθύνης νὰ διαποιμαίνῃ μία ἱστορικὴ καὶ ἀκριτικὴ ἐπαρχία, «ἔθεσε τὴν χεῖρα ἐπ' ἄροτρον» καὶ ἄρχισε τὸ ἁγιαστικό, διδακτικὸ καὶ ποιμαντικό του ἔργο. κατὰ τὸ χρονικὸ διάστημα ποὺ διήρκεσε ἡ ποιμαντορία του ἐπέδειξε πλούσια ἁγιαστική, κηρυκτική, φιλανθρωπικὴ καὶ κοινωνικὴ δρᾶσι, ὅπως ἄλλωστε καὶ σὲ ὅλη τὴν διάρκεια τῆς ζωῆς του. στὴν μητρόπολι Σισανίου καὶ Σιατίστης ἔδωσε πνοὴ στὴν ψυχικὴ καλλιέργεια τῶν κληρικῶν καὶ τῶν λαϊκῶν.
῾Ο βιογραφούμενος ἱεράρχης ὑπηρέτησε εὐσυνειδήτως ἐπὶ ἑξῆντα συναπτὰ ἔτη τὸ ἱερὸ θυσιαστήριο μὲ σύνεσι καὶ ἐπίγνωσι, διότι ἦτο κατ' ἐξοχὴν λειτουργικὸς τύπος καὶ τελοῦσε ἀνελλιπῶς τὶς ἱερὲς ἀκολουθίες, τὴν τάξι τῶν ὁποίων ἐγνώριζε ἄριστα. ἦτο ἱεροπρεπής, σεμνὸς καὶ παραδοσιακός, καὶ μὲ τὴν καλλιφωνία του, τὴν ὀρθοφωνία, τὴν ἠρεμία καὶ τὴν εὐπρέπεια στὴν ἱερατικὴ ἀμφίεσι δημιουργοῦσε μία κατάνυξι, τὴν ὁποία δὲν ξέχασαν ποτὲ οἱ συλλειτουργήσαντες μαζί του κληρικοί. ὅταν μετέβαινε στὸν τόπο ὅπου θὰ λειτουργοῦσε, ἀκόμη καὶ ἂν διήνυε πολλὰ χιλιόμετρα, κατὰ τὴν διαδρομὴ ἦταν πάντοτε σύννους καὶ ἀπολύτως συγκεντρωμένος, προετοιμάζετο γιὰ νὰ ἱερουργήσῃ καὶ δὲν ἀντάλλαζε οὔτε ἕναν λόγο μὲ τοὺς συνοδούς του.
῏Ητο σπουδαῖος θεολόγος ἱεροκήρυξ. τὸ ὕψιστο καθῆκον τῆς διδασκαλίας τὸ ἐπετέλεσε μὲ μεγάλη καὶ ἰδιαίτερη φροντίδα. ἐπροσκαλοῦσε στὴν ἕδρα τῆς ἐπισκοπῆς του τὴν Σιάτιστα τοὺς κληρικοὺς τῆς ἐπαρχίας του καὶ τοὺς τροφοδοτοῦσε πνευματικῶς. συχνὰ ἀπέστελνε γραπτὲς ἐγκυκλίους, μὲ τὶς ὁποῖες τοὺς ὑπενθύμιζε τὰ ἱερατικά τους καθήκοντα. διαρκῶς ἐτροφοδοτοῦσε τὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ μὲ κηρύγματα, κατηχητικά, νουθεσίες, ἐξομολόγους ἱερεῖς, καὶ γενικῶς μεριμνοῦσε ὡς φιλόστοργος πατὴρ γιὰ τὰ πνευματικά του –μὲ εὐρεῖα ἔννοια– τέκνα.
῾Υπῆρξε δεινὸς ῥήτορας. σὲ κάθε ἱερουργία ἐκήρυττε τὸν θεῖο λόγο μὲ γλαφυρότητα, σαφήνεια, παρρησία καὶ ἀπροσωποληψία. ἀλλὰ καὶ στὰ γραπτά του κηρύγματα πάντοτε ἐτόνιζε τὴν σωτήρια δύναμι τῆς ἐκκλησίας. στὰ γενικώτερα ἐκκλησιαστικὰ ζητήματα εἶχε πάντοτε τὴν εὐψυχία νὰ ὁμιλῇ μὲ θάρρος καὶ παρρησία, ἀλλὰ εἶχε συνήθως συμβιβαστικὴ στάσι προκρίνοντας διαρκῶς τὴν ἑνότητα τῆς ἐκκλησίας. σὲ θέματα ὅμως πίστεως καὶ ἐκκλησιαστικῆς τάξεως δὲν ἐδέχετο κανέναν συμβιβασμό, ἀλλὰ μὲ δύναμι ψυχῆς ὕψωνε τὸ ἠθικό του ἀνάστημα ἐλέγχοντας τὰ ἄτοπα καὶ διαγράφοντας μὲ σαφήνεια κάθε φορὰ τὴν ὀρθόδοξη θέσι. ἀλλὰ καὶ ἡ ἱερὰ σύνοδος τῆς ἐκκλησίας τῆς 'Ελλάδος εὕρισκε στὸ πρόσωπό του τὸν ἱεράρχη ποὺ μὲ σεβασμὸ ἀλλὰ καὶ παρρησία ἔγραφε καὶ ὡμιλοῦσε ὑπὲρ τῆς πατρῴας πίστεως καὶ παραδόσεως.
Διονύσιος ᾿Ανατολικιώτης (2001)