συμβολή

῾Ο μακαριστὸς μητροπολίτης πρώην Σισανίου καὶ Σιατίστης

κυρὸς ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ.

Προετοιμασία γιὰ τὴν αἰωνιότητα

῾Ο χρόνος κυλᾷ ἀδυσώπητος καὶ ὁ κλεινὸς ἱεράρχης τοῦ Χριστοῦ αἰσθανόμενος τὶς δυνάμεις του ἐλαττούμενες ἀπὸ τὸ βαθὺ γῆρας στὸ ὁποῖο εὑρίσκεται προετοιμάζεται μὲ χριστιανικὴ πίστι καὶ εὐπρέπεια γιὰ τὸ ταξίδι πρὸς τὴν ἄλλη ζωή. ἔτσι γράφει τὴν παρακάτω πνευματική του διαθήκη ποὺ ἀπευθύνεται στὰ πνευματικά του τέκνα καὶ σ' ὅλους τοὺς χριστιανοὺς ποὺ τὸν ἐγνώρισαν.

† 'Ο Μητροπολίτης

πρώην Σισανίου καὶ Σιατίστης

Π ο λ ύ κ α ρ π ο ς

῾Η πνευματικὴ διαθήκη μου

καὶ αἱ τελευταῖαι θελήσεις μου

Παρῆλθον ἤδη ὀγδοήκοντα τρία ἔτη ἀπὸ τῆς ἡμέρας ἐκείνης τῆς 8ης Σεπτεμβρίου τοῦ σωτηρίου ἔτους 1900, καθ' ἣν ἦλθον εἰς ταύτην τὴν πρόσκαιρον ζωήν, τὴν ὁποίαν ζωὴν διῆλθον πονῶν καὶ χαίρων καὶ ἁμαρτάνων ὡς ἄνθρωπος καὶ ἀγαθοεργῶν ὡς χριστιανὸς καὶ δοῦλος τοῦ ἐλεοῦντός με Θεοῦ. Προκειμένου δὲ ἤδη, καὶ καθ' ἡμέραν ἣν ὁ Κύριος ἔταξε, νὰ ἐγκαταλείψω τὴν ζωὴν ταύτην μεταβαίνων εἰς τὴν μέλλουσαν ζωὴν ἐν τῇ μενούσῃ πόλει τῶν οὐρανῶν καὶ νὰ παρουσιασθῶ ἐνώπιον τοῦ Μοναδικοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, ὅστις μὲ ἐδημιούργησε, μὲ ἐλύτρωσε, μὲ ἠθέλησεν ἱερέα καὶ ἐπίσκοπόν του, καὶ μοὶ ἔδωκε πάμπολλα χαρίσματα καὶ δωρεάς, αἰσθάνομαι τὴν ἀνάγκην καὶ τὸ καθῆκον νὰ ζητήσω μετὰ ταπεινώσεως καὶ δακρύων νὰ μὲ ἐλεήσῃ χορηγῶν εἰς ἐμὲ τὴν ἄφεσιν τῶν ἁμαρτιῶν μου.

Δὲν ἔχω ἐγὼ ὁ ταπεινὸς νὰ παρουσιάσω εἰς τὸν Κύριόν μου τὸν μακροθυμήσαντα καὶ ἐλεήσαντά με οὐδὲν ἐξ ἐκείνων ἅτινα ἔταξα καὶ ἐζήτησεν ἀπὸ τοὺς πιστοὺς δούλους του, οὐδὲν καλὸν ἐποίησα, καὶ ὃ ἐποίησα καλὸν οὐκ ἔστιν ἐμόν, ἀλλ' Αὐτοῦ, ἀφοῦ ἄνευ Αὐτοῦ οὐδὲν καλὸν γίνεται. ῾Ικετεύω ὅθεν καὶ δέομαι Αὐτοῦ, τοῦ μόνου Κυρίου μου καὶ Θεοῦ μου, ὅπως γίνῃ ἵλεως εἰς τὰς πολλὰς ἁμαρτίας μου, δεδομένου ὅτι αὗται «ὑπερῆραν τὴν κεφαλήν μου καὶ ὡσεὶ φορτίον βαρὺ ἐβαρύνθησαν ἐπ' ἐμέ» (Ψα 37:4). Σὲ ἠγάπησα, Κύριέ μου, ἀλλ' ὁ ἐχθρὸς μὲ ἠπάτησε καὶ ἐπολέμησε τὴν ψυχήν μου.

'Ηγάπησα τὸν Κύριόν μου, πλὴν πολλάκις τὸν ἐπίκρανα. ῍Ας ἐπιβλέψῃ εἰς τὴν πρὸς αὐτὸν διάπυρον ἀγάπην μου καὶ ἂς παρίδῃ χάριν αὐτῆς τὸ πλῆθος τῶν ἀνομιῶν μου. Πρὸς Αὐτὸν καὶ πρὸς τὴν ἀγάπην του καὶ τὴν μακροθυμίαν του ἐλπίζω καὶ προσδοκῶ τὴν σωτηρίαν τῆς ψυχῆς μου, δι' ὃ ὡς ὁ λῃστὴς μετὰ δακρύων κραυγάζω πρὸς Αὐτόν· «Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου» (Λκ 23:42).

Παρ' ὅλον τὸ πλῆθος τῶν ἁμαρτιῶν μου ὁμολογῶ καὶ πάλιν τὴν πρὸς τὴν χριστιανικὴν εὐσέβειαν καὶ ἀλήθειαν ἀφοσίωσιν καὶ πίστιν μου, καθὼς καὶ τὴν ὑπακοὴν καὶ λατρείαν πρὸς Αὐτὸν τὸν Κύριόν μου καὶ τὴν ἁγιωτάτην 'Εκκλησίαν Του, ἣν ἐκτήσατο τῷ ἰδίῳ Αὐτοῦ αἵματι (πρβλ. Πρξ 20:28), καὶ ἀδιστάκτως καὶ ὁλοκαρδίως κράζω πρὸς Αὐτόν· «Κύριε, ἡμάρτηκα, ἀλλ' οὐκ ἀπέστην ἀπὸ σοῦ».

῾Η συναίσθησις τῆς μηδαμινότητός μου αὕτη ἔκαμεν εἰς ἐμὲ πολύτιμον συντροφίαν. Αὕτη μὲ διετήρει ταπεινὸν καί εἰρηνικὸν καὶ μοὶ ἔδιδε τὴν χαρὰν νὰ αἰτῶ μεθ' ὅλων τῶν δυνάμεών μου τὴν ὑπακοὴν καὶ τὴν ἀγάπην πρὸς τὴν ἀθανασίαν τῆς ψυχῆς καὶ πρὸς τὴν θείαν ὑπόθεσιν τῆς βασιλείας τοῦ Χριστοῦ καὶ νὰ καίεται ἡ καρδία μου ἀπὸ τὴν φλόγα τῆς πρὸς Αὐτὸν ἀγάπης μου. Ναί, Κύριε, «σὺ οἶδας ὅτι φιλῶ σε» (πρβλ. 'Ιω 21:16).

῎Ανθρωπος ἁμαρτωλὸς ἐγώ, ἐπίκρανα τὸν Κύριόν μου, ἀλλὰ καὶ τοὺς χριστιανούς του, μετὰ τῶν ὁποίων ἔζησα καὶ συνανεστράφην. Ζητῶ λοιπὸν ἀπὸ τὸν Κύριόν μου συγχώρησιν καὶ ἄφεσιν, καὶ ἀπὸ ἐκείνους τοὺς ὁποίους μὲ τὰς ἁμαρτίας μου ἐσκανδάλισα, ἠδίκησα καὶ ἐλύπησα, ζητῶ συγγνώμην.

῎Εχω τὴν γνώμην ὅτι δὲν συντρέχει λόγος νὰ συγχωρήσω ἐγὼ τοὺς ἄλλους, διότι ὅσοι μὲ ἐγνώρισαν καὶ ἔζησαν μαζί μου, ἔστω καὶ ἐὰν μὲ ἠδίκησαν ἢ μὲ περιεφρόνησαν ἢ μὲ ἐσυκοφάντησαν ἢ ἔγιναν ἀφορμὴ θλίψεώς μου, δὲν ὑπῆρξαν δι' ἐμὲ παρὰ ἀδελφοὶ καὶ εὐεργέται μου, πρὸς τοὺς ὁποίους εἶμαι εὐγνώμων καὶ ὑπὲρ τῶν ὁποίων πάντοτε προσηυχόμην καὶ θὰ προσεύχωμαι, δεδομένου ὅτι ἡ συμπεριφορά των αὕτη μὲ ἐβοήθησεν εἰς τὴν διόρθωσιν τῶν σφαλμάτων μου καὶ εἰς τὴν ἀνασύνταξίν μου καὶ ἀναθεώρησιν τῶν πεπραγμένων μου.

'Εγεννήθην πτωχός, ἀλλ' ἀπὸ ἔντιμον καὶ εὐσεβῆ οἰκογένειαν, καὶ εἶμαι νῦν ἰδιαιτέρως εὐχαριστημένος, διότι θὰ ἀποθάνω πτωχός. ῎Εζησα πτωχός, καὶ οὐδενὸς ὑστερήθην. Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸν δι' αὐτὴν τὴν εὐλογίαν του. Εἰς τοὺς ἀγαπημένους μου κατὰ σάρκα συγγενεῖς μου δὲν ἔχω ἄλλο τι νὰ ἀφήσω ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἀγάπην μου πρὸς αὐτοὺς καὶ ἀπὸ μίαν μεγάλην καὶ ἐγκάρδιον εὐλογίαν καὶ εὐχὴν μὲ τὴν προτροπήν μου νὰ διατηρήσουν τὴν οἰκογενειακὴν τῆς εὐσεβείας παράδοσιν καὶ τὴν ἀγάπην πρὸς τὸν Θεόν, τοὺς παρακαλῶ δὲ νὰ μὲ συγχωρήσουν, ἐὰν παρημέλησα τὰ πρὸς αὐτοὺς καθήκοντά μου.

Καὶ τὰ νῦν ξεκινῶν μὲ τὴν ἐλπίδα εἰς τὸ ἄπειρον ἔλεος τοῦ Κυρίου μου διὰ τὸν δρόμον τοῦ οὐρανοῦ, χαιρετῶ εὐχαριστῶν καὶ εὐλογῶν ὅλους ἐκείνους οἵτινες ἀπετέλεσαν κατὰ καιροὺς τὴν πνευματικήν μου οἰκογένειαν. Καὶ πρῶτον τὸ εὐσεβὲς καὶ φιλόχριστον ποίμνιόν μου ἐν τῇ ἱερᾷ μητροπόλει Σισανίου καὶ Σιατίστης, ἣν ἐποίμανα τῇ βοηθείᾳ τοῦ ὑψίστου Θεοῦ θεοφιλῶς, καὶ προσέφερον αὐτῇ τὴν ὑπὸ τοῦ Κυρίου δοθεῖσάν μοι ἀγάπην, ἥ τις παρέμεινεν ἀναλλοίωτος ἄχρι τοῦ νῦν καὶ πάντοτε. Εἶτα τοὺς εὐσεβεῖς θεματοφύλακας τῶν ἱερῶν ὀρθοδόξων παραδόσεων τοὺς ἀκολουθοῦντας τὸ ἰουλιανὸν ἑορτολόγιον, μετὰ τῶν ὁποίων διεξήγαγον ἀγῶνα εὐσεβείας καὶ σεβασμοῦ πρὸς τὴν ἀθάνατον ὀρθοδοξίαν, ἣν ἔπληξεν ἡ ἀλόγιστος καινοτομία. Καὶ ἀκόμη τοὺς εὐσεβεῖς ἐνορίτας τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῆς ῾Υπαπαντῆς τοῦ Σωτῆρος, οἱ ὁποῖοι μὲ τὴν ἀγάπην των καὶ τὸν πρὸς ἐμὲ σεβασμόν των μοῦ προσέφερον δύναμιν καὶ ὑπέκαιον τὴν ἐπιθυμίαν καὶ τὸν ζῆλόν μου νὰ λατρεύω τὸν Κύριόν μας συμπροσευχόμενος μετ' αὐτῶν ἐν κατανύξει καὶ οὐρανίᾳ χαρᾷ.

'Ανοίγων δὲ τὴν καρδίαν μου εἰς παράκλησιν παρακαλῶ πάντας ὅσους μὲ ἐγνώρισαν φίλους καὶ ἐχθροὺς καὶ τοὺς εἰς ἐμὲ παραπικραθέντας νὰ προσεύχωνται, ἵνα γενῇ ἵλεως ὁ Κύριος εἰς τὰς ἁμαρτίας μου καὶ ἵνα μὲ ἀξιώσῃ τῆς οὐρανίου Βασιλείας του, τὴν ὁποίαν παιδιόθεν ἐπόθησα καὶ χάριν τῆς ὁποίας ἠγωνίσθην καὶ ἀγωνιζόμενος ἔπιπτον καὶ ἀνωρθούμην, κατὰ τὴν σύστασιν τοῦ Κυρίου «ὁσάκις ἂν πέσῃς, ἔγειρε καὶ σωθήσῃ».

'Εκεῖνοι δὲ μὲ τοὺς ὁποίους συνεδέθην στενώτερον πνευματικῶς, ἂς μὴ μὲ λησμονοῦν εἰς τὰς προσευχάς των, καὶ ἐὰν ποτὲ τοὺς ἐλύπησα ἢ τοὺς ἠδίκησα ψυχικῶς, ἂς μοῦ δώσουν συγχώρησιν. 'Εγὼ πάντας ἐνθυμοῦμαι καὶ ὑπὲρ πάντων προσεύχομαι, καὶ ἐὰν μὲ ἐλεήσῃ ὁ Κύριος, θὰ προσεύχωμαι καὶ ἐν τῷ οὐρανῷ.

Διαπεράσας τὸ πέλαγος αὐτῆς τῆς ζωῆς καὶ φθάσας σὺν Θεῷ τὸ ὀγδοηκοστὸν τρίτον ἔτος τῆς ἡλικίας μου κατέληξα ἔπειτα ἀπὸ ὅσα εἶδον καὶ ἤκουσα καὶ ἐδιδάχθην εἰς αὐτὸ τὸ συμπέρασμα.

Οὐδὲν πολυτιμότερον, ἁγιώτερον, ἀσφαλέστερον καὶ γλυκύτερον τοῦ Θεοῦ, καὶ ὅτι τὸ καλλίτερον θεμέλιον τῆς χριστιανικῆς ἐλπίδος μας εἶναι τὸ νὰ παραδεχώμεθα ἄνευ τινὸς ἐνδοιασμοῦ καὶ διακρίσεως ὅτι ὑπὲρ τὰ φθαρτὰ πράγματα τοῦ κόσμου ὑπάρχουν τὰ αἰώνια καὶ ἀκατάλυτα ἀγαθὰ τοῦ οὐρανοῦ· ὅτι ὁ τάφος δὲν εἶναι ἀφανισμός, ἀλλ' ἡ θύρα ἡ εἰσάγουσα εἰς τὴν αἰωνιότητα, καὶ ὅτι ὑπεράνω τοῦ καταλυομένου φθαρτοῦ σώματός μας ζῇ καὶ ὑπάρχει ἡ ἄυλος καὶ νοερὰ ψυχή μας. Διὰ τοῦτο δὲ καὶ ἡ ἀληθινὴ ἀποστολή μας ἐπάνω εἰς τὴν γῆν εἶναι τὸ νὰ ζῶμεν νοσταλγοὶ πάντοτε τῆς οὐρανίου πατρίδος μας μὲ καθαρὰν τὴν χριστιανικὴν ἀντίληψιν, τὴν ὁποίαν διατυπώνει ὁ ἅγιος ἀπόστολος Παῦλος, ὅτι «οὐκ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν» (῾Εβ 13:14) καὶ νὰ ἁγιάζωμεν ἀδιαλείπτως τὴν ζωήν μας, οὕτως ὥστε νὰ ζῶμεν μὲν τὴν ζωὴν τοῦ ὑλικοῦ σώματος, ἀλλὰ νὰ πολιτευώμεθα ὡς ἀσώματοι καὶ νὰ εὐωδιάζῃ ἡ ζωή μας ἀπὸ τὴν εὐωδίαν τῆς ἀρετῆς, αἱ δὲ σκέψεις μας καὶ οἱ λόγοι μας καὶ τὰ ἔργα μας νὰ εἶναι πάντοτε πλημμυρισμένα ἀπὸ τὸ φῶς τοῦ οὐρανοῦ, ἀπὸ τὴν αἴγλην τῆς πνευματικότητος, ἀπὸ τὴν χάριν τῆς θείας εὐλογίας.

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά, καλὴν ἀντάμωσιν εἰς τοὺς οὐρανούς.

῎Εγραφον τὴν παροῦσαν πνευματικὴν διαθήκην μου ἐν τῇ πόλει τῆς Γλυφάδας τὴν 15ην Αὐγούστου τοῦ σωτηρίου ἔτους 1983 καὶ σφραγίζω αὐτὴν μὲ τὴν σφραγῖδα τῆς πατρικῆς ἀγάπης μου ὑπογράφων τῇ ἐμῇ χειρί.

† ὁ πρώην Σισανίου καὶ Σιατίστης Πολύκαρπος

Καὶ πάλιν ἐπικυρῶ ταῦτα τὴν 10ην Σεπτεμβρίου 1984.

† ὁ πρώην Σισανίου καὶ Σιατίστης Πολύκαρπος

Τὸ 1986 ὁ μακαριστὸς μητροπολίτης μαζὶ μὲ τὸ διοικητικὸ συμβούλιο τῶν ὀρφανοτροφείων «῞Αγιος Γεώργιος» καὶ «῞Αγιος Πολύκαρπος» παραχώρησε δωρεὰν στὴν μητρόπολι Πειραιῶς ἀγρόκτημα ἐκτάσεως 17 στρεμμάτων στὴν Παιανία, προκειμένου νὰ στεγαστοῦν ἐκεῖ οἱ παιδικὲς κατασκηνώσεις τῆς ἐν λόγῳ μητροπόλεως, στὶς ὁποῖες θὰ παραθερίζουν καὶ τὰ παιδιὰ τῶν ὀρφανοτροφείων. μετὰ τὴν δωρεά, στὶς 15 ἀπριλίου 1986 ὁ μητροπολίτης Πειραιῶς κύριος Καλλίνικος σὲ μία σεμνὴ τελετὴ στὸ πνευματικὸ κέντρο τοῦ ναοῦ ῾Αγίας Τριάδος ἀνακηρύσσει τὸν ἐκλεκτὸ ἱεράρχη Πολύκαρπο μέγα εὐεργέτη τῆς ἱερᾶς μητροπόλεως.

Τὸ 1990 ὁ ἀείμνηστος γέροντας ἵδρυσε τὸ «Κληροδότημα ῞Αγιος Γεώργιος καὶ ῞Αγιος Πολύκαρπος» μὲ σκοπὸ νὰ δραστηριοποιῆται σὲ ἐνορίες τῶν μητροπόλεων Πειραιῶς καὶ Νικαίας.

Τὸ 1993 στὸ οἰκόπεδο τῆς Παιανίας εἶχαν κτιστῆ ἀπὸ τὴν μητρόπολι Πειραιῶς 13 κτήρια, γιὰ νὰ ἐξυπηρετοῦν τὶς θερινὲς κατασκηνώσεις, καὶ εἶχε θεμελιωθῆ ναὸς τιμώμενος στὸ ὄνομα τοῦ ἁγίου Θεοδώρου. μέχρι τότε ἡ μητρόπολι εἶχε δαπανήσει γιὰ τὰ ἔργα αὐτὰ 145.000.000 δραχμές. ὁ σεβάσμιος γέρων ἔδωσε καὶ πάλι μία σημαντικὴ δωρεὰ 10.000.000 δραχμῶν ποὺ ἀνακούφισαν κάπως τὴν μεγάλη δαπάνη γιὰ τὴν λειτουργία αὐτῶν τῶν ἔργων.

Τὸ σάββατο 15 ἰανουαρίου 1994 ἡ «῾Εταιρεία μελέτης προβλημάτων Κερατσινίου» ἐβράβευσε σὲ εἰδικὴ τελετὴ τὸν μακαριστὸ ἀρχιερέα τῆς ἀγάπης γιὰ τὴν προσφορά του στὸν τομέα τῆς πνευματικῆς καθοδηγήσεως καὶ κοινωνικῆς φροντίδος πρὸς τοὺς κατοίκους τῆς πόλεως Κερατσινίου.

῍Αν καὶ ἐπετέλεσε ἕνα ἔργο τεράστιας φιλανθρωπικῆς ἐκτάσεως, ὑψίστης ἐθνικῆς σημασίας, ἔργο ὡραῖο καὶ μεγάλο, ποὺ φέρει τὴν προσωπική του σφραγῖδα στὸν Πειραιᾶ καὶ στὴν Σιάτιστα, ἐντούτοις παρέμεινε ταπεινὸς καὶ κατὰ τὴν τελευταία περίοδο τῆς ζωῆς του συνήθιζε νὰ λέῃ στοὺς συνομιλητές του· «τίποτε δὲν ἔπραξα ἀπὸ ὅσα ὤφειλα νὰ πράξω γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ».

Μποροῦσε πλέον νὰ ἐπαναλάβῃ μαζὶ μὲ τὸν ἀπόστολο Παῦλο· «τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγώνισμαι, τὸν δρόμον τετέλεκα, τὴν πίστιν τετήρηκα· λοιπὸν ἀπόκειταί μοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος...» (Α Τιμ 4, 7-8).

Διονύσιος ᾿Ανατολικιώτης (2001)