(ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ — Η ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΟΤΟΚΟ)
7. ῾Η Κιβωτὸς τῆς Διαθήκης
῾Ο Κύριος ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Μωϋσῆ νὰ κατασκευάσῃ τὴν Κιβωτὸ τοῦ μαρτυρίου ἢ ἀλλιῶς Κιβωτὸ τῆς Διαθήκης, δηλαδὴ τὸ ξύλινο κιβώτιο (κάτι σὰν φορητὸ θησαυροφυλάκιο) ποὺ θὰ περιεῖχε τὰ μαρτύρια καὶ τὴν Διαθήκην, δηλαδὴ θὰ περιεῖχε κατ᾿ ἀρχὰς τὸ συμβόλαιο ποὺ συνῆψαν οἱ ᾿Ισραηλῖτες μὲ τὸν ἀληθινὸ Θεό.
Καὶ ποιήσεις κιβωτὸν μαρτυρίου ἐκ ξύλων ἀσήπτων, δύο πήχεων καὶ ἡμίσους τὸ μῆκος καὶ πήχεως καὶ ἡμίσους τὸ πλάτος καὶ πήχεως καὶ ἡμίσους τὸ ὕψος. (Ἔξοδος 25:9.)
«Θὰ φτιάξῃς τὸ κιβώτιο τῶν ἀποδεικτικῶν στοιχείων ἀπὸ ξύλα ποὺ δὲν σαπίζουν, μὲ δυόμισι πήχεις μῆκος καὶ ἑνάμιση πῆχυ πλάτος καὶ ἑνάμιση πῆχυ ὕψος».
᾿Εκτὸς ἀπὸ τὸ μαρτύριον τῆς διαθήκης, δηλαδὴ ἐκτὸς ἀπὸ τὸ ἀποδεικτικὸ ἔγγραφο αὐτοῦ τοῦ συμβολαίου, ποὺ ἐν προκειμένῳ ἦσαν οἱ πέτρινες πλάκες τοῦ δεκαλόγου, ἡ κιβωτὸς αὐτὴ θὰ περιεῖχε καὶ ἄλλα μαρτύρια, συμπληρωματικὰ ἢ ἀπότοκα αὐτῆς τῆς ἱερᾶς διαθήκης μεταξὺ Θεοῦ καὶ ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ. Γι᾿ αὐτὸ ἡ λέξι μαρτύριον ἐδῶ ἔχει ἐπίσης περιληπτικὴ σημασία, ὅπως ὅταν λέμε γιὰ ἕναν ἀγρότη· «ἔβγαλε τὸ λάδι του γιὰ ὅλη τὴν χρονιά», ἢ γιὰ κάποιον ποὺ τὸν προπηλάκισαν καὶ τὸν χτύπησαν ἄγρια· «ἔφαγε τὸ ξύλο τῆς χρονιᾶς του»· δὲν ἐννοοῦμε ὅτι ὑπέστη ἕνα μόνο χτύπημα ἀλλὰ πολλά· ἔτσι κι ἐδῶ μαρτύριον σημαίνει «πολλὰ μαρτύρια, πολλὰ μαρτυρικὰ ἀντικείμενα». Γι᾿ αὐτὸ ἡ λέξι μαρτύριον χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε σὲ ἑνικὸ καὶ ἄλλοτε σὲ πληθυντικὸν ἀριθμό· Καὶ θήσεις αὐτὸ ἀπέναντι τοῦ καταπετάσματος τοῦ ὄντος ἐπὶ τῆς κιβωτοῦ τῶν μαρτυρίων (Ἔξοδος 30:6).
Μαρτύριον εἶναι αὐτὸ ποὺ ἀποτελεῖ ἀπόδειξι γιὰ κάτι, τὸ ἀποδεικτικὸ στοιχεῖο, τὸ τεκμήριο. Κιβωτὸς τοῦ μαρτυρίου λοιπὸν σημαίνει τὸ ξύλινο κιβώτιο-θησαυροφυλάκιο τῶν ἀποδεικτικῶν στοιχείων, τῶν τεκμηρίων. Καὶ ἐπειδὴ τὸ πρῶτο καὶ σημαντικώτερο τέτοιο τεκμήριο ἦταν ἡ διαθήκη, δηλαδὴ οἱ δύο λίθινες πλάκες τοῦ δεκαλόγου, ποὺ ἦσαν τὸ ἀποδεικτικὸ ἔγγραφο αὐτῆς τῆς συμφωνίας, ὀνομάζεται συνήθως καὶ Κιβωτὸς τῆς Διαθήκης.
Ἡ κιβωτὸς αὐτὴ εἶναι προτύπωσι τῆς παρθένου Μαρίας, καὶ λέει σχετικὰ ὁ ἐκ Νάξου Νικόδημος ὁ Ἀθωνίτης[1] ὅτι ἡ Θεοτόκος ἡ βαστάζουσα στὴν ἀγκαλιά της τὸν σαρκωμένο Κύριο εἶναι ἡ ἔμψυχος καὶ λογικὴ κιβωτὸς τοῦ ἁγιάσματος. ῾Αγίασμα εἶναι τὸ ἅγιον σῶμα τοῦ Κυρίου, τὸ ὁποῖο ἐχρίσθη ἁγιάστηκε καὶ θεώθηκε ἀπὸ τὴν Θεότητα τοῦ Χριστοῦ ποὺ προσέλαβε τὴν ἀνθρώπινη φύσι.
Καὶ ἡ ᾿Εκκλησία ψάλλει ἐπίσης σὲ ἕναν ὕμνο (στὸν κανόνα τῆς ῾Υπαπαντῆς, εἱρμὸς 4ης ᾽ῳδῆς)·
Ἐκάλυψεν οὐρανοὺς ἡ ἀρετή σου Χριστέ· τῆς κιβωτοῦ γὰρ προελθὼν τοῦ ἁγιάσματός σου, τῆς ἀφθόρου μητρός, ἐν τῷ ναῷ τῆς δόξης σου, ὤφθης ὡς βρέφος, ἀγκαλοφορούμενος, καὶ ἐπληρώθη τὰ πάντα τῆς σῆς αἰνέσεως.