symbole.gr

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

1. † Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ. Βασιλείου ἀρχιεπ. Καισαρείας Καππαδοκίας τοῦ μεγάλου (†379) καὶ ᾿Εμμελείας τῆς μητρὸς αὐτοῦ.

2. (προεόρτια Φώτων). Σιλβέστρου ῾Ρώμης (†335), Θεαγένους ἱερομάρτυρος (†320)· Βασιλείου, Θεοπίστου, Σεργίου, Θεοπέμπτου καὶ Θεοδότης μαρτύρων, Κοσμᾶ (Α΄) ἀρχιεπ. Κων/πόλεως (1075-1081), Γεωργίου νεομ. τοῦ ῎Ιβηρος (†1770), Σεραφὶμ ὁσίου τοῦ ἐν Σάρωφ (†1833).

3. (προεόρτια τῶν Φώτων). Μαλαχίου προφήτου (περὶ τὸ 450 π.Χ.), Γορδίου μάρτυρος. Θωμαΐδος ὁσίας τῆς Λεσβίας.

4. (προεόρτια τῶν Φώτων). Σύναξις τῶν ἁγίων 70 ἀποστόλων, Θεοκτίστου ὁσίου.

5. (τελευταία προεόρτιος ἡμέρα). Θεοπέμπτου καὶ Θεωνᾶ μαρτύρων (†305), Συγκλητικῆς ὁσίας (†350). Νηστεία (ἤγουν ξηροφαγία).

6. † ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ.

7. (πρώτη μεθέορτος τῶν Φώτων ἡμέρα). † Τοῦ τιμίου ἐνδόξου προφήτου, προδρόμου καὶ βαπτιστοῦ ᾿Ιωάννου.

† ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ

8. Γεωργίου τοῦ Χοζεβίτου, Δομνίκης, Κύρου ὁσίων, ᾿Αττικοῦ Κων/πόλεως, [Ἰουλιανοῦ καὶ Βασιλίσσης ὁσ. (†304), Καρτερίου ἱερομ. (†395)].

9. Πολυεύκτου μάρτυρος (†295), Εὐστρατίου ὁσίου (θ΄ αἰών), Παρθένας μάρτυρος τῆς ᾿Εδεσσαίας (†1375)*.

10. Γρηγορίου ἐπισκόπου Νύσσης (†395), Δομετιανοῦ ἐπισκόπου Μελιτινῆς (†602), Μαρκιανοῦ πρεσβ. οἰκονόμου Μεγ. ᾿Εκκλησίας.

11. Θεοδοσίου ὁσίου τοῦ κοινοβιάρχου (†529). [Θεοδοσίου τοῦ ἐκ Κορησσοῦ Καστορίας, ἐπισκόπου Τραπεζοῦντος.]

12. Τατιανῆς (†226), Εὐθασίας, Μερτίου (†305) μαρτύρων.

13. ῾Ερμύλου καὶ Στρατονίκου μαρτύρων (†315).
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ συμψάλλεται καὶ ἡ ἀκολουθία τῶν ἐν Σινὰ καὶ ῾Ραϊθὼ ἀββάδων διὰ τὸ ἀποδίδοσθαι τὴν ἑορτὴν τῶν Θεοφανείων τῇ 14ῃ.

14. ᾿Απόδοσις τῆς ἑορτῆς. Τῶν ἐν Σινὰ καὶ ῾Ραϊθὼ ἀναιρεθέντων πατέρων· Νίνας ἱεραποστόλου, ἱδρυτρίας περὶ τὸ 330 τῆς ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας. [Ἁγνῆς μάρτυρος.]

15. Παύλου τοῦ Θηβαίου καὶ ᾿Ιωάννου τοῦ καλυβίτου ὁσίων. Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη Γερασίμου (Παλλαδᾶ) πατριάρχου ᾿Αλεξανδρείας.

16. ῾Η προσκύνησις τῆς τιμίας ἁλύσεως τοῦ ἀποστόλου Πέτρου· Πευσίππου, ᾿Ελασίππου, Μεσίππου, Νεονίλλης μαρτύρων († 161-180), Νικολάου νεομάρτυρος τοῦ Μυτιληναίου.

17. † ᾿Αντωνίου ὁσίου τοῦ μεγάλου (†356). ῾Ωσαύτως ᾿Αντωνίου ὁσίου τοῦ ἐν σκήτῃ τῆς Βεροίας, Γεωργίου νεομάρτυρος τοῦ ἐξ ᾿Ιωαννίνων (†1838).

18. † ᾿Αθανασίου (†373) καὶ Κυρίλλου (†444) πατριαρχῶν ᾿Αλεξανδρείας.

19. Μακαρίου Αἰγυπτίου καὶ Μακαρίου ᾿Αλεξανδρέως ὁσίων. ᾿Αρσενίου ἀρχιεπ. Κερκύρας, Μάρκου ἀρχιεπ. ᾿Εφέσου τοῦ Εὐγενικοῦ († 23 ᾿Ιουνίου 1444), Μακαρίου ὁσ. ἱεροδιακόνου (τοῦ Καλογερᾶ) τοῦ Πατμίου.

20. Εὐθυμίου ὁσίου τοῦ μεγάλου, Ζαχαρίου νεομάρτυρος τοῦ ἐξ ῎Αρτης.

21. Μαξίμου ὁσ. τοῦ ὁμολογητοῦ (†662), Νεοφύτου καὶ ῾Αγνῆς μαρτ. (†303-305), Πατρόκλου μάρτ., Μαξίμου τοῦ Γραικοῦ. [Εὐγενίου μάρτυρος τοῦ ἐκ Τραπεζοῦντος († γ΄ αἰ.).]

22. Τιμοθέου ἀποστόλου (†96), ᾿Αναστασίου ὁσιομάρτυρος τοῦ Πέρσου (†628).

23. Κλήμεντος ἱερομάρτ. ἐπισκ. ᾿Αγκύρας († 312), ᾿Αγαθαγγέλου μάρτ. (†312), Διονυσίου ὁσίου τοῦ ἐν ᾿Ολύμπῳ (†1540).

24. Ξένης ὁσίας († ε΄ αἰ.), Βαβύλα ἱερομ. († γ΄ αἰ.), Φίλωνος Καρπασίας τοῦ θαυματουργοῦ, Νεοφύτου ὁσίου ἐν Κύπρῳ.

25. † Γρηγορίου ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Θεολόγου (†390).

26. Ξενοφῶντος ὁσίου καὶ τῆς συνοδείας αὐτοῦ († ϛ΄ αἰ.), Κλήμεντος ὁσίου τοῦ ᾿Αθηναίου (†1111).

27. † ᾿Ιωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, ἀρχιεπ. Κων/πόλεως (ἀνακομιδὴ λειψάνων· 438)· Μαρκιανῆς βασιλίσσης.

28. ᾿Εφραὶμ τοῦ Σύρου († 373), Παλλαδίου ὁσίου († δ΄ αἰ.), Χάριτος μάρτυρος. [Ἰακώβου ὁσίου.]

29. ᾿Ανακομιδὴ λειψάνων ἱερομάρτ. ᾿Ιγνατίου θεοφόρου (†107).

30. † Τῶν τριῶν ἱεραρχῶν Βασιλείου τοῦ μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καὶ ᾿Ιωάννου τοῦ Χρυσοστόμου· ῾Ιππολύτου ἱερομάρτυρος. ᾿Ανάμνησις τῆς ἐν Τήνῳ εὑρέσεως τῆς εἰκόνος τῆς Θεοτόκου τῆς εὐαγγελιστρίας (1823), Αὔρας (τῆς καὶ Χρυσῆς) μάρτυρος.

31. Κύρου καὶ ᾿Ιωάννου τῶν ἀναργύρων καὶ τῶν σὺν αὐτοῖς μαρτύρων [Ἀθανασίας καὶ τῶν θυγατέρων αὐτῆς Θεοδότης, Θεοκτίστης καὶ Εὐδοξίας] (†311)· τῶν ἐν Κορίνθῳ ἓξ μαρτύρων (†251), ᾿Ηλία (᾿Αρδούνη) νεομάρτυρος τοῦ ἐν Καλαμάτᾳ (†1685), ᾿Αρσενίου ὁσίου τοῦ ἐν Πάρῳ (†1877).

Ἡ ἀναφορὰ τῆς μάρτυρος Παρθένας τῆς ᾿Εδεσσαίας (†1375) ἀφαιρέθηκε ἀπὸ τὴν 8η ἰανουαρίου καὶ μεταφέρθηκε στὶς 9 ἰανουαρίου, διότι α) στὸ μηναῖον Ἀποστολικῆς Διακονίας, β) στὴν ἀκολουθία τῆς ἁγίας (ὑπὸ Γερασίμου Μικραγιαννανίτου, Ἀθῆναι 1958) καὶ γ) στὸ «᾿Ορθοδοξίας θησαύρισμα» τοῦ φιλολόγου Θωμᾶ Ζήση ἀναφέρεται ἡ μνήμη αὐτῆς στὶς 9 ἰανουαρίου, ὅπως εἶναι τὸ ὀρθόν. κατὰ τὸ τοπικὸν ἁγιολόγιον τῆς μητροπόλεως Ἐδέσσης Πέλλης καὶ ᾿Αλμωπίας, στὴν Ἔδεσσα ἡ ἁγία τιμᾶται σταθερῶς τὴν κυριακὴ μετὰ τὰ φῶτα, ἡ ὁποία συμβαίνει ἀπὸ 8 ἕως 14 ἰανουαρίου.

Τὸ 1979 ὁ πρωτοπρεσβύτερος Κωνσταντῖνος Πλατανίτης προέβη σὲ β΄ ἔκδοσι τοῦ «῾Εορτολογίου» του. τὶς διορθώσεις καὶ βελτιώσεις ἐπὶ τῆς α΄ ἐκδόσεως ἐπέφερε κατὰ τὸ προηγούμενο διάστημα καὶ κυρίως τὸ 1978, ἔτος στὸ ὁποῖο ἡ κυριακὴ μετὰ τὰ φῶτα ἦταν ἡ 8η ἰανουαρίου. προφανῶς θὰ εἶδε ὅτι τότε ἑωρτάσθη στὴν Ἔδεσσα ἡ μνήμη τῆς μάρτυρος Παρθένας, καὶ μὴ γνωρίζων ὅτι ἡ μνήμης της μεταφέρεται στὴν κυριακή, θὰ ἐνόμισε ὅτι ἡ μνήμη της τοπικῶς ἑορτάζεται στὶς 8, γι᾿ αὐτὸ καὶ ἔθεσε τὴν μνήμη της τότε, μὴ λαβὼν ὑπόψι του τὰ ὅσα σημειώνονταν στὴν ἀκολουθία αὐτῆς. σήμερα σὲ πολλὲς νεώτερες ἁγιολογικὲς ἀναγραφὲς ἀναφέρεται ἡ μνήμη τῆς μάρτυρος στὶς 8 ἰανουαρίου, προφανῶς ἀπὸ ἐπίδρασι τοῦ «῾Εορτολογίου» τοῦ Κωνσταντίνου Πλατανίτη, ἀλλὰ ἤδη τὰ τελευταῖα χρόνια τὸ λάθος αὐτὸ ἔχει ἐπισημανθῆ καὶ διορθώνεται.

Στὶς 15 μαρτίου 2007 εἶχα τηλεφωνικὴ ἐπικοινωνία μὲ τὸν πρωτοπρεσβύτερον Γεώργιον Ζουμῆν, προϊστάμενον τοῦ ἱεροῦ μητροπολιτικοῦ ναοῦ ἁγίας Σκέπης στὴν Ἔδεσσα, ὁ ὁποῖος ἐπιβεβαίωσε ὅτι ἡ 8η ἰανουαρίου εἶναι λάθος καὶ ὅτι ἡ μνήμη τῆς ἁγίας εἶναι στὶς 9 τοῦ μηνός, ἀλλὰ μεταφέρεται καὶ ἐπισήμως τιμᾶται τὴν κυριακὴ μετὰ τὰ φῶτα.

Καὶ λίγα βιογραφικὰ στοιχεῖα τῆς ἁγίας Παρθένας (προέρχονται ἀπὸ τὴν ἱστοσελίδα http://athos.edo.gr)

Η Αγία Παρθένα η Εδεσσαία

Η Αγία Παρθένα καταγόταν από την Έδεσσα της Μακεδονίας και γεννήθηκε περί τον 14ο αιώνα. Κατά το παρθενικό της όνομα είχε και το βίο της, ζώντας με άσκηση και σεμνότητα.
Κατά το έτος 1375 η Έδεσσα πολιορκήθηκε από τους Τούρκους και οι κάτοικοι αντέταξαν δυνατή άμυνα, ενισχυόμενοι και ενθαρρυνόμενοι από τον Ιερομόναχο Σεραφίμ, εφημέριο του Μητροπολιτικού ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Ο εχθρός ήταν άριστα οργανωμένος και πολυάριθμος, αλλά απέκανε και ως φαίνεται, ετοιμαζόταν να λύσει την πολιορκία.
Αλλά κατά την τελευταία στιγμή, ένας από τους προκρίτους της πόλεως, ονομαζόμενος Πέτρος (η παράδοση τον ονομάζει Κελλ Πέτρο, δηλαδή Κασιδιάρη Πέτρο), ο οποίος ήταν πατέρας της Αγίας Παρθένας, πληρώθηκε με μεγάλο χρηματικό ποσό από τον πολιορκητή Πασά των Τούρκων και πρόδωσε την πόλη. Οι Τούρκοι εισέβαλαν στην Έδεσσα, στις 26 Δεκεμβρίου 1375, από το νοτιοανατολικό μέρος, όπου αυτός φρουρούσε, και όπου ήταν μία από τις κυριότερες επάλξεις της πόλεως. Αμέσως επιδόθηκαν στη σφαγή και τον εξανδραποδισμό των κατοίκων, τις διαρπαγές και τις ατιμώσεις. Συνέλαβαν τον Ιερομόναχο Σεραφείμ και μετά από σκληρά βασανιστήρια τον έπνιξαν στο μέγα καταρράκτη, που έχει το όνομα «ιτσερί Πασά», δηλαδή «νερά του Πασά».
Ο προδότης Πέτρος, μετά τη φρικώδη πράξη του και την άλωση της πόλεως, αρνήθηκε το όνομα του Χριστού και έγινε Μουσουλμάνος. Δεν αρκούσε όμως αυτό. Παρέδωσε στον Πασά, ως παλλακίδα, τη θυγατέρα του Παρθένα, αφού προηγουμένως προσπαθούσε να την πείσει να απαρνηθεί τον Χριστό. Η Αγία Παρθένα μόλις άκουσε τα λόγια του πατέρα της, ως άλλη Αγία Βαρβάρα, έφριξε και έλεγξε με πνευματική ανδρεία τον άθλιο πατέρα της και ομολόγησε ότι ποτέ δεν θα αρνηθεί το γλυκύτατο όνομα του ουράνιου Νυμφίου αυτής, Ιησού Χριστού. Εκείνος, αντί να συντριβεί και να μετανοήσει, οργίσθηκε και έγινε σαν θηρίο. Άρχισε να κτυπά την Αγία μέχρις αίματος και αναισθησίας. Στην συνέχεια την γύμνωσε και την παρέδωσε στα χέρια των Τούρκων. Οι στρατιώτες την βασάνιζαν επί τρεις ημέρες. Στο τέλος, την οδήγησαν ολόγυμνη σε ένα λόφο, όπου την έθαψαν ζωντανή. Ο λόφος αυτός ονομάζεται μέχρι σήμερα «λόφος της Παρθένου».

Ἀλλοῦ ἀναφέρεται·

῾Αγία Παρθένα, ἡ ᾽Εδεσσαία (Κυριακή μετά τά Φῶτα), μαρτυρήσασα εἰς ῎Εδεσσαν τό 1373.