symbole.gr

Διορθώσεις... 146 σελίδων
Εκατοντάδες λάθη στα σχολικά βιβλία ανακάλυψε το υπουργείο Παιδείας

13/10/08 11:49

Αθήνα
Εκατοντάδες λάθη εντόπισε το υπουργείο Παιδείας στα καινούργια βιβλία και απέστειλε ήδη στα σχολεία τους καταλόγους με τις διορθώσεις που πρέπει να γίνουν, ώστε να ενημερωθούν οι δάσκαλοι, οι καθηγητές και οι μαθητές.
Όπως αναφέρουν «Τα Νέα» τη Δευτέρα, τα λάθη είναι τόσο πολλά, ώστε για την ανάπτυξή τους στα βιβλία του Δημοτικού χρειάστηκαν 63 δακτυλογραφημένες σελίδες, ενώ για τα λάθη σε 16 βιβλία του Γυμνασίου απαιτήθηκε να γραφτούν 83 σελίδες. Συνολικά δηλαδή τα διάφορα λάθη και παροράματα μόνα τους αποτελούν ένα νέο βιβλίο 146 σελίδων.
Στο Γυμνάσιο τα περισσότερα λάθη εντοπίζονται στα βιβλία της Βιολογίας και των Μαθηματικών με 16 και 15 σελίδες διορθώσεων αντίστοιχα, ενώ υπάρχουν και λάθη που προκαλούν γέλιο και ερωτηματικά για το μέγεθος της αβλεψίας.
Ενδεικτικά στο βιβλίο Νεοελληνικής Γλώσσας της Α' Γυμνασίου στη σελίδα 104 δημοσιεύθηκε η διεύθυνση, το τηλέφωνο και το φαξ ενός καταστήματος. Στο βιβλίο Μεσαιωνικής και Νεώτερης Ιστορίας Β' Γυμνασίου οι μαθητές διδάσκονταν ότι οι πάροικοι πρέπει να περνούσαν καλά, αφού «η ενοικίαση της γης από τον πάροικο ήταν χρονικά απεριόριστη και κληρονομική. Συγχρόνως ο πάροικος ήταν προσδεμένος στο χωράφι που καλλιεργούσε».
Με τη διόρθωση θα καταλάβουν ότι τα πράγματα δεν ήταν ακριβώς έτσι, αφού «οι πάροικοι ήταν εξαρτημένοι αγρότες που καλλιεργούσαν τη γη και πλήρωναν φόρο στους ιδιοκτήτες των μεγάλων κτημάτων, τα οποία δεν είχαν δικαίωμα να εγκαταλείψουν»...
Στο βιβλίο Οδηγός Νηπιαγωγού ζητείται να διορθωθεί η φράση «παίζοντας με τα όργανά τους» σε «παίζοντας με τα ονόματά τους». Στα Μαθηματικά Β' Δημοτικού, όπου χρησιμοποιούνται παραδείγματα, ώστε να μάθουν τα παιδιά, κάποια κοπελίτσα που λεγόταν Μαρίνα έγινε Σαββίνα ξαφνικά, ένας Σπύρος έγινε Μιχάλης και μια Ελένη έγινε Αννα.
Ενώ τα παιδάκια που θα έπρεπε να υπολογίσουν πόσα γλυκά μένουν σε ένα κουτί, βλέπουν ξαφνικά τα γλυκά να έχουν μεταμορφωθεί σε κουλουράκια.
Τέλος στο Εικονογραφημένο Λεξικό Α, Β και Γ Δημοτικού υπάρχει κατά λέξη η εξής απίθανη διόρθωση: «[σελ. 227] [κώλος] (Να προστεθεί: Συνήθως χρησιμοποιούμε τη λέξη αυτή, όταν μιλάμε με τους φίλους μας και όχι όταν γράφουμε)».

ΑΛΛΟ ΕΜΕΙΣ, ΕΙΜΑΣΤΕ ΙΔΙΩΤΕΣ
Αν εγώ, ως εκδότης, κυκλοφορήσω βιβλία με τόσα πολλά λάθη, σίγουρα βιβλιοπώλες και αναγνώστες θα μου τα πετάξουν στο κεφάλι. Και φυσικά θα χάσω τα χρήματα που επένδυσα σε αυτά τα βιβλία. Και που δεν μπορώ να έχω ούτε το ένα εκατοστό από τις στρατιές των επιμελητών και διορθωτών που συντηρεί ο Οργανισμός Εκδόσεων Σχολικών Βιβλίων. -Δ.Β.

ΤΑΧΑ ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ
Κατά τα άλλα ισχύει εν Ελλάδι η δωρεάν Παιδεία. Το σόι δωρεάν είναι όταν μας υποχρεώνουν να πληρώνουμε από τον Κρατικό Προϋπολογισμό το κάθε σχολικό βιβλίο από δύο φορές, επειδή δεν πρόσεξαν στην διόρθωση. Καλύτερα να έλειπε! -Δ.Β.

ΑΠΟΨΕΙΣ

Αλιείς μαργαριταριών

ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ η μεγάλη έρευνα της «Ε» ότι τα σχολικά βιβλία, που διανέμονται από το ίδιο το κράτος στους μαθητές, είναι γεμάτα από κάθε είδους λάθη, από τυπογραφικά έως και πολύ σοβαρά, που ταλαιπωρούν διδάσκοντες και διδασκομένους.

ΥΠΟΧΡΕΩΘΗΚΕ το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο να συγκεντρώσει και να καταγράψει σε 63 σελίδες τα λάθη των σχολικών βιβλίων του Δημοτικού, να παραθέσει διορθώσεις και να ζητήσει από τους εκπαιδευτικούς να τα μελετούν και να ενημερώνουν τους μαθητές!

ΠΟΣΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ είναι άραγε να βρίσκονται στα χέρια των μαθητών σχολικά βιβλία με λάθη, πάνω στα οποία θα πρέπει να γίνονται διορθώσεις; Και γιατί θα πρέπει την προχειρότητα και την ανευθυνότητα να την πληρώσουν διδάσκοντες και διδασκόμενοι, δηλαδή η ίδια η κακοποιούμενη και συνεχώς υποβαθμιζόμενη εκπαίδευση;

ΚΥΡΙΑΡΧΕΙ στα σχολικά βιβλία, όπως θα δει ο αναγνώστης στη σημερινή συνέχεια της έρευνας, η κακοποίηση της γλώσσας, που είναι το βασικό εργαλείο της μάθησης, το κλειδί που ανοίγει τις πύλες της γνώσης και της πνευματικής καλλιέργειας, το όργανο της επικοινωνίας και της καταγραφής της σκέψης και των συναισθημάτων, το μέσο διατύπωσης των κατακτήσεων της επιστήμης και της έρευνας.

ΕΙΝΑΙ η ελληνική γλώσσα -η μία, ενιαία και αδιαίρετη από τους αρχαίους χρόνους έως σήμερα- η πλουσιότερη και ακριβέστερη των γλωσσών. Και όμως πετύχαμε να την κακοποιήσουμε, όχι μόνο στον προφορικό λόγο, αλλά και στα σχολικά εγχειρίδια. Πρόκειται για έγκλημα σε βάρος ολόκληρων γενεών.

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ καθόλο τυχαίο, λοιπόν, που και μαθητές Λυκείου δεν μπορούν με σαφήνεια και άνεση να διατυπώσουν προφορικά τη σκέψη τους και ακόμη πιο δύσκολο να γράψουν ένα κατανοητό κείμενο.

ΑΓΝΟΗΣΑΝ οι κατά καιρούς μεταρρυθμιστές της εκπαίδευσης τη σοφή υποθήκη του Διονυσίου Σολωμού: «Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;». Προσπέρασαν ακόμη την εκπληκτική επισήμανση του μεγάλου Γερμανού φιλολόγου Μπρούνο Σνελ, ότι η ελληνική γλώσσα οδήγησε στην ανακάλυψη του πνεύματος.

ΟΤΑΝ ΣΤΑ εγχειρίδια διδασκαλίας της γλώσσας κακοποιείται το εργαλείο της μάθησης, είναι απολύτως φυσικό να είναι πολλαπλάσια η κακοποίηση και στα βιβλία των άλλων μαθημάτων, στα οποία το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο αλίευσε και άλλα λάθη, όπως μαθηματικές ασκήσεις που δεν λύνονται -χθες δημοσιεύθηκαν παραδείγματα-, ασαφείς διατυπώσεις εννοιών κ.ά.

ΕΠΕΙΓΕΙ, με σεβασμό προς την έννοια της Παιδείας, που παραμένει άπιαστο όνειρο για τον τόπο, να ξαναχτίσουμε την εκπαίδευση αρχίζοντας από το Νηπιαγωγείο και το Δημοτικό. Εδώ και τώρα να γίνει με συλλογική ευθύνη η προσπάθεια, πριν βγουν στους δρόμους και τα παιδιά του Δημοτικού.

Τα μαργαριτάρια των σχολικών βιβλίων
Oct 17th, 2008 | By grhomeboy | Category: Βιβλίο

146 σελίδες με διορθώσεις ετοίμασε το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο της Ελλάδας

Αν οι μαθητές έγραφαν σε ένα διαγώνισμα ορθογραφίας τη λέξη “καινούργιο” χωρίς το “γ”, θα έχαναν βαθμούς. Κι αν στο μάθημα της Γεωγραφίας απαντούσαν πως τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. είναι 25, τότε ο καθηγητής, θα τους συμβούλευε να διαβάζουν περισσότερο.

Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, οι εκπαιδευτικοί καλούνται να διορθώσουν τα βιβλία και όχι τους μαθητές τους. Αμέτρητα λάθη, παραλείψεις, ασάφειες και ανακρίβειες εντοπίστηκαν από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο της Ελλάδας σε πολλά νέα διδακτικά συγγράμματα του Δημοτικού και του Γυμνασίου. Αρκεί να επισκεφθεί κανείς την σχετική ιστοσελίδα http://www.pi-schools.gr και να επιλέξει “Παροράματα στα νέα διδακτικά πακέτα” για να εξακριβώσει το μέγεθος της αβλεψίας των συγγραφέων ή έστω του τυπογραφείου.

Συνολικά 146 σελίδες χρειάστηκαν για να καταγραφούν όλα τα λάθη και να γίνουν οι απαιτούμενες διορθώσεις. Μόνο για τα βιβλία του Δημοτικού απαιτήθηκαν 63 σελίδες, ενώ για τα λάθη σε 16 βιβλία του Γυμνασίου χρειάστηκαν άλλες 83. Αρκετά από αυτά τα συγγράμματα, έχουν φτάσει και στις Κυπριακές αίθουσες διδασκαλίας.

Οι “κατηγορίες” των λαθών ποικίλουν. Κάποια προκαλούν γέλιο, άλλα προβληματισμό. Τα ορθογραφικά και συντακτικά λάθη είναι εκατοντάδες ακόμα και στα βιβλία της Γλώσσας, ενώ στα βιβλία των Μαθηματικών υπάρχουν λάθος προβλήματα. Αναφορές σε βιβλία της Γεωγραφίας δεν συμβαδίζουν με τα σημερινά δεδομένα ή προκαλούν ερωτηματικά για τις προθέσεις των συγγραφέων. Λάθη έγιναν και σε τίτλους βιβλίων, σε ονόματα εκδοτικών οίκων ή ακόμα και στα εξώφυλλα π.χ. δεν αναγράφεται η πλήρης ονομασία του Ελλαδικού Υπουργείου Παιδείας. Πιο κάτω μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα >

- Στο βιβλίο Μεσαιωνικής και Νεότερης Ιστορίας Β’ Γυμνασίου οι μαθητές διδάσκονταν ότι οι πάροικοι καλοπερνούσαν αφού “η ενοικίαση της γης από τον πάροικο ήταν χρονικά απεριόριστη και κληρονομική. Συγχρόνως ο πάροικος ήταν προσδεμένος στο χωράφι που καλλιεργούσε”. Με τη διόρθωση, τα παιδιά θα μάθουν ότι η κατάσταση τελικά, ήταν μάλλον καταπιεστική για τους παροίκους, μια και “οι πάροικοι ήταν εξαρτημένοι αγρότες που καλλιεργούσαν τη γη και πλήρωναν φόρο στους ιδιοκτήτες των μεγάλων κτημάτων, τα οποία δεν είχαν δικαίωμα να εγκαταλείψουν”.

- Στο βιβλίο Γεωγραφίας της Στ’ Δημοτικού, αναφέρεται ότι τα κράτη μέλη της Ε.Ε. είναι 25, ενώ ακόμα και ο αριθμός που δίδεται για τον πληθυσμό της Ελλάδας είναι λάθος.

- Στη Γεωγραφία της Ε’ Δημοτικού η φράση “η Μακεδονία είναι η περιοχή όπου έζησε ο Μέγας Αλέξανδρος” αντικαθίσταται με την φράση “η Μακεδονία είναι η περιοχή όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Μέγας Αλέξανδρος”. Στο ίδιο βιβλίο, στη σελ.145 όπου γίνεται αναφορά για την Κύπρο, δίνονται οδηγίες να αντικατασταθεί η λέξη “τουρκοκρατούμενη” με τη λέξη “κατεχόμενη” και η “γραμμή Αττίλα” να είναι διακεκομμένη.

- Στο βιβλίο Θρησκευτικών της Ε’ Δημοτικού, αναφέρεται στη σελ.26 πως “Οι ώρες μετά τη Σταύρωση του Χριστού είναι μελαγχολικές”. Η φράση αυτή, θα πρέπει να αντικατασταθεί “Οι ώρες μετά τη Σταύρωση του Χριστού είναι γεμάτες αγωνία και φόβο”.

- Μερικά από τα ορθογραφικά λάθη στα βιβλία Γλώσσας του Δημοτικού: “ρέγγα” και όχι “ρέγκα”, “στιλό” και όχι “στυλό”, “τρένο” όχι “τραίνο”.

- Στο βιβλίο Νεοελληνικής Γλώσσας της Α’ Γυμνασίου, σελ.104, τυπώθηκε εκ παραδρομής η διεύθυνση, το τηλέφωνο και το φαξ ενός καταστήματος.

- Στο βιβλίο Οδηγός Νηπιαγωγού αντικαθίσταται η φράση “παίζοντας με τα όργανά τους” με “παίζοντας με τα ονόματά τους”.

-Στο Εικονογραφημένο Λεξικό Α’, Β’ και Γ’ Δημοτικού υπάρχουν οι εξής διορθώσεις: Σελ.227, “[κώλος] Να προστεθεί: Συνήθως χρησιμοποιούμε τη λέξη αυτή όταν μιλάμε με τους φίλους μας και όχι όταν γράφουμε” Σελ.171, “[κακά] Να προστεθεί: Συνήθως χρησιμοποιούμε τη λέξη αυτή όταν μιλάμε με τους φίλους μας και όχι όταν γράφουμε”.

#63 ΣΕΛΙΔΕΣ ΛΑΘΗ ΣΤΑ ΦΕΤΙΝΑ ΒΙΒΛΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΤΑ ΔΙΟΡΘΩΝΕΙ

Το μη χείρον, πρόχειρον....

ΕΡΕΥΝΑ: ΑΡΗΣ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ, ΕΛΕΝΑ ΒΑΡΙΝΟΥ, ΑΝΝΑ ΑΝΔΡΙΤΣΑΚΗ

Σε εκατοντάδες λάθη και παροράματα βυθίζεται το όραμα της σύγχρονης παιδείας.

Η πρώτη βαθμίδα του εκπαιδευτικού συστήματος -θεμέλιο και λίκνο κάθε «επόμενης μέρας»- λειτουργεί για τρίτη χρονιά στο πλαίσιο της καινοτόμου αναμόρφωσης που σχεδιάστηκε για να μετατρέψει το δημοτικό σχολείο «σε χώρο χαράς και μάθησης». Με τη διαφορά ότι τα νέα σχολικά εγχειρίδια που παρήχθησαν μαζικά (με διαφορετικό από το παρελθόν τρόπο) και εισήχθησαν ταυτόχρονα σε όλες τις τάξεις βρίθουν από οφθαλμοφανείς αβλεψίες και παιδαγωγικές προχειρότητες, εξοστρακίζοντας το διακύβευμα στα περιθώρια της εκάστοτε κυβερνητικής πολιτικής.

Εξήντα τρεις σελίδες μόνο είναι τα φετινά, επίσημα παροράματα, τα λάθη δηλαδή που αναγνωρίζει το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, αλλά δεν τα διορθώνει μέσα στα βιβλία, ζητεί απλώς από τους εκπαιδευτικούς να τα λαμβάνουν υπόψη και να εξηγούν στα παιδιά αναλόγως. Οι δυσκολίες όμως που εντοπίζουν οι δάσκαλοι στις αίθουσες και οι γονείς στα σπίτια, καθώς καθημερινά καλούνται να διαχειριστούν τυπογραφικά λάθη, ασαφείς έννοιες, ασκήσεις που δεν λύνονται και γνώσεις δεδομένες χωρίς να έχουν διδαχθεί, αχρηστεύουν το εργαλείο, εκεί που ο σχεδιασμός εργάζεται στην επισκευή του συστήματος.

Σύστημα που δοκιμάζεται αυτή την περίοδο σε θρανία και αμφιθέατρα ανατίθεται σε νέα υπουργικά χαρτοφυλάκια και προωθείται στη διακομματική αρένα - κατά την πρόσφατη πρωθυπουργική έκκληση για διαβούλευση εντός κοινοβουλετικών τειχών.

Με αφορμή τα λάθη των βιβλίων του δημοτικού σχολείου -εντοπίζονται περισσότερα από εκείνα που καταγράφονται στα παροράματα- η «Ε» επεκτείνει τη συζήτηση επί της φιλοσοφίας και της διδακτικής πρακτικής. Στην περιήγησή της συναντά:

- Εκπαιδευτικούς να μιλούν για «μνημείο προχειρότητας».

- Ειδικούς επιστήμονες να διαπιστώνουν απλές «ασκήσεις επί χάρτου», κενές σοβαρής παιδαγωγικής μεθολογίας.

- Μαθητές να λυγίζουν από το ασήκωτο βάρος - όχι μόνο της σχολικής τους τσάντας. (Οι πληροφορίες που τους φέρουν αποφασισμένους να συμμετάσχουν στις κινητοποιήσεις της δευτεροβάθμιας και των φοιτητών ελέγχονται ως ανακριβείς.) *

Σπαζοκεφαλιές τα βιβλία του Δημοτικού

Του Αποστολου Λακασα

Η Σοφία είναι ένα από τα τυχερά παιδιά. Οι γονείς από τα πρώτα χρόνια της Σοφίας στο σχολείο έδειχναν ιδιαίτερο ζήλο για την εκπαίδευσή της, αφιερώνοντας χρόνο, ακόμη και εις βάρος της καριέρας τους. Τώρα η Σοφία πηγαίνει στην Ε΄ Δημοτικού. Η μητέρα της, η Κυριακή, προ διετίας παραπονιόταν για τα σχολικά βιβλία. Ηταν βαρετά, με αρκετά λάθη, δεν κέρδιζαν το παιδί. Σήμερα η ίδια παραπονιέται επειδή η Σοφία τρέχει και δεν φτάνει ...; Τι άλλαξε;

Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί στο δημοτικό και το γυμνάσιο τα δύο τελευταία χρόνια πήραν στα χέρια τους περίπου 60 νέα βιβλία, ισόποσα μοιρασμένα. Σχολικά εγχειρίδια που σχεδιάστηκαν για να υλοποιήσουν παιδαγωγικές μεθόδους με σκοπό να βελτιώσουν τη σχολική πραγματικότητα. Με ενδιαφέρουσες εικόνες, με παραπομπές ώστε τα παιδιά να αξιοποιούν άλλες -πλην του βιβλίου- πηγές για να μάθουν τον κόσμο. Και κυρίως με άξονα την καταπολέμηση της στείρας αποστήθισης, της «παπαγαλίας». Αυτός ήταν ο στόχος. Δύο χρόνια μετά, και καθώς έχει ολοκληρωθεί η εισαγωγή των νέων βιβλίων στην υποχρεωτική εκπαίδευση, φαίνεται ότι για μία ακόμη φορά στην Ελλάδα, ένα φιλόδοξο σχέδιο πέφτει θύμα προχειρότητας. Από την έρευνα της «Κ» προκύπτει ότι παρότι τα βιβλία έχουν θετικά στοιχεία, η ύλη είναι πάρα πολύ εκτεταμένη και στριφνή, σε τέτοιο βαθμό που και έμπειροι εκπαιδευτικοί δυσκολεύονται να τη διδάξουν.

Υπερβολικές λεπτομέρειες

«Ενώ τα προηγούμενα βιβλία ήταν κακά, τα νέα έχουν απίστευτα μεγάλη και πυκνή ύλη. Σε πολλές περιπτώσεις αναρωτιέμαι εάν υπάρχει ουσιαστικός λόγος να μάθουν κάποιες λεπτομέρειες τα παιδιά» αναφέρει στην «Κ» η δασκάλα κ. Τζένη Κοσμίδου. «Μοιάζουν να μην έχουν λάβει υπόψη τη σχολική και οικογενειακή πραγματικότητα. Οι ώρες του σχολείου δεν επαρκούν. Από την άλλη, ποιος γονιός μπορεί να αφιερώσει αρκετή ώρα το απόγευμα για τη μελέτη του παιδιού; Αποτέλεσμα είναι οι αδύναμοι μαθητές να μένουν στο περιθώριο, οι μέτριοι να οδηγούνται προς τα εκεί, και μόνο οι πολύ καλοί να προχωρούν» προσθέτει η δασκάλα κ. Σοφία Καρασαρλίδου.

Ολα βέβαια ξεκινούν από το αναλυτικό πρόγραμμα που ορίζει το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, τις επιταγές του οποίου κληθηκαν να ακολουθήσουν οι συγγραφείς των βιβλίων και καλούνται να εφαρμόσουν οι εκπαιδευτικοί. Ενα επίσης ακόμη βασικό μειονέκτημα είναι η ελλιπής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα νέα βιβλία. Πόσο σωστή ήταν η προετοιμασία του εγχειρήματος; Γιατί τα νέα βιβλία δεν εισήχθησαν καταρχήν πιλοτικά σε ορισμένα σχολεία, ώστε να αξιολογηθούν; Μήπως καταπολεμώντας την παπαγαλία, οδηγηθήκαμε στο άλλο άκρο; Είναι κάποια από τα ερωτήματα στα οποία πρέπει να δώσουν απαντήσεις τα μέλη της επιτροπής, υπό τον καθηγητή κ. Γ. Μπαμπινιώτη για τις αλλαγές στην υποχρεωτική εκπαίδευση, η οποία σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» θα λάβει το εναρκτήριο λάκτισμα από τα μέσα Νοεμβρίου. Η «Κ» ανοίγει τον σχετικό διάλογο, παρουσιάζοντας τις βασικές πτυχές των νέων βιβλίων στο δημοτικό, στο πλαίσιο έρευνας που θα γίνει και για εκείνα του γυμνασίου.

Βασικά συμπεράσματα

Ορισμένα από τα βασικά συμπεράσματα των εκπαιδευτικών από τα νέα βιβλία είναι τα ακόλουθα:

Ανανέωση σχολικών εγχειριδίων: «Τα νέα βιβλία έχουν στόχο να ανανεώσουν τις μεθόδους της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Και αυτό φαίνεται καθώς βοηθούν τον μαθητή να ανακαλύπτει την γνώση, χωρίς να «παπαγαλίζει». Για παράδειγμα, οι μαθητές, μέσα από δικές τους φράσεις μαθαίνουν τη χρήση της προστακτικής, της υποτακτικής κ.λπ.» αναφέρει η δασκάλα κ. Κοσμίδου. «Τα βιβλία επίσης προσφέρονται για ομαδικές εργασίες, και παρουσιάζουν τις πρακτικές εφαρμογές των όσων διδάσκονται οι μαθητές» προσθέτει η ίδια. «Η εμφάνισή τους επίσης βελτιώθηκε. Εχουν χρώμα που κερδίζει τους μαθητές, έστω κι αν ακόμη υπάρχουν εικόνες μη ευδιάκριτες» συμπληρώνει η Καρασαρλίδου.

Υλη: «Εχει αυξηθεί και δυσκολέψει. Πολλές γνώσεις που πριν προορίζονταν για μεγαλύτερες τάξεις, τώρα διδάσκονται σε μικρότερες. Αποτέλεσμα είναι να μην έχουν ουσιαστικό αποδέκτη, καθώς ταιριάζουν σε μαθητές μεγαλύτερης ηλικίας» τονίζει -μιλώντας στην «Κ»- ο διευθυντής δημοτικού σχολείου στη Θεσσαλονίκη κ. Χρήστος Γεωργίου. «Δεν θέλω να υπερβάλλω, αλλά δυστυχώς κάνουμε μεγάλη προσπάθεια για να βγάλουμε την ύλη. Να σας πω ότι μέσα σε δύο σελίδες βιβλίου έχω βρει δέκα διδακτικούς στόχους - μαθήματα που τα παιδιά πρέπει να κατανοήσουν. Και αυτό υπάρχει σε όλες τις τάξεις» προσθέτει η κ. Κοσμίδου. «Διδάσκω στην Ε' τάξη. Βλέπω ότι υπάρχουν χάσματα στην ύλη ακόμη και μέσα στο ίδιο το βιβλίο. Πολλές φορές αναφέρεται μία έννοια, μετά πάμε σε κάτι άλλο και ύστερα από κάποια κεφάλαια επιστρέφουμε στην πρώτη έννοια. Η μεγάλη ύλη δεν βοηθά την κριτική σκέψη διότι τα παιδιά αποθαρρύνονται και αδιαφορούν» συμπληρώνει. Αποτέλεσμα είναι οι εκπαιδευτικοί να βιάζονται να διδάξουν την ύλη, να μην υπάρχει χρόνος για επαναλήψεις και εν τέλει οι μαθητές να... επιστρέφουν στην επιδερμική γνώση.

Διαθεματικότητα: Βασικός στόχος των νέων βιβλίων (αλλά και της νέας φιλοσοφίας του σχολείου) είναι η παρουσίαση των γνώσεων συνδυαστικά όπου είναι εφικτό, ώστε να αναπτύσσεται η κριτική ικανότητα των μαθητών. Για παράδειγμα, γόνιμο έδαφος προσφέρει ο συνδυασμός Γεωγρα-φίας και Ιστορίας. Επιτυγχάνεται; «Η μεγάλη ύλη που πρέπει να διδαχθεί βάζει στην άκρη τη διαθεματικότητα. Ή γίνεται επί ποδός ή καταλήγει αυτοσκοπός. Λαθεμένα και τα δύο. Αλλωστε, σε αρκετά μαθήματα δεν είναι ευδιάκριτος ο τρόπος εφαρμογής της. Η διαθεματικότητα μπορεί να λειτουργήσει στο σχολείο, όμως με σωστή δόση. Τα μικρά παιδιά θέλουν απλά και ξεκάθαρα πράγματα. Θέλουν να ακούσουν» παρατηρεί ο κ. Χρήστου.

Επιμόρφωση εκπαιδευτικών: Εγινε αλλά ήταν σαφώς ελλειμματική, παρότι είναι απαραίτητη για την υλοποίηση καινούργιων μεθόδων - «σε ορισμένες φορές μπέρδεψε περισσότερο παρά έλυσε απορίες» όπως ομονοούν οι εκπαιδευτικοί που μίλησαν στην «Κ». «Τα καινούργια βιβλία φέρνουν καινούργιες μεθοδολογικές αρχές, που βρήκαν απροετοίμαστους τους δασκάλους. Σοκαρίστηκαν, το παρατηρώ ακόμη» λέει ο κ. Χρήστου, ο οποίος υπήρξε επιμορφωτής στα βιβλία της Γλώσσας. Και συμπληρώνει: «Οταν γίνεται μία εκπαιδευτική αλλαγή πρέπει να γνωρίζουμε ότι επεμβαίνουμε στη στάση κάθε δασκάλου, η οποία ορίζει και το έργο μέσα στην τάξη. Οι αλλαγές θέλουν βάθος χρόνου. Επιβαρυντικό είναι ότι πολλά από τα βιβλία έχουν εργαστηριακή μορφή. Γιατί δεν έγινε ουσιαστική επιμόρφωση; Γιατί δεν υπήρξε πιλοτική τους διδασκαλία;».

«Πολλές φορές δεν καταλαβαίνω τι έχουν κατανοήσει οι μαθητές. Μέσα στην τάξη χάνεται η επικοινωνία με τα παιδιά - το πιο βασικό για το σχολείο» λέει η κ. Καρασαρλίδου. «Τα βιβλία, παλαιά και νέα, αναδεικνύουν τα προβλήματα του αναλυτικού προγράμματος, δηλαδή του περιεχομένου της εκπαίδευσης. Κάτι για το οποίο πρέπει να υπάρξει ουσιαστικός διάλογος» καταλήγει.

Δύσκολες έννοιες για τα παιδιά της Ε΄ τάξης

Τυχεροί και άτυχοι μαθητές, τυχεροί και άτυχοι δάσκαλοι αντίστοιχα... Εστω κι αν υπάρχουν εξαιρέσεις βιβλίων σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού, οι εκπαιδευτικοί που μίλησαν στην «Κ» συμφωνούν ότι, με βάση τη γενική εικόνα, τα βιβλία της Γ΄ τάξης Δημοτικού είναι τα καλύτερα, ενώ της Ε΄ τάξης τα χειρότερα.

Συγκεκριμένα, τα βιβλία της Ε΄ τάξης έχουν ογκώδη ύλη, η οποία είναι πάρα πολύ δύσκολο να διδαχθεί εντός των ωρών του ωρολόγιου προγράμματος. Στο πλαίσιο αυτό άλλωστε πολλά βιβλία έχουν λεπτομέρειες -ουσιαστικά άχρηστες για τους μαθητές, οι οποίοι τις ξεχνούν την επόμενη ημέρα (π.χ. για το... lifestyle της Κωνσταντινούπολης στα χρόνια του Βυζαντίου)- ή υπάρχουν όροι δύσκολοι για την ηλικία τους (για παράδειγμα, θεωρείται ότι δεν μπορεί ένας 11χρονος να κατανοήσει πραγματικά -και όχι επιδερμικά- έννοιες όπως Mare Nostrum ή Pax Romana).

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το βιβλίο της Γλώσσας το οποίο, ούτε λίγο ούτε πολύ είναι επανάληψη όλων όσα διδάχθηκαν οι μαθητές τα τέσσερα πρώτα χρόνια. Από την άλλη, οι ασκήσεις είναι πάρα πολλές, ώστε να μην επαρκεί ποτέ ο διδακτικός χρόνος, ενώ δεν αφήνεται ο μαθητής να αυτενεργήσει. Συνήθως ο γραπτός λόγος (η έκθεση) παράγεται μέσω ερωτήσεων του βιβλίου, χωρίς το παιδί να σκέφτεται για να αναπτύξει ένα θέμα. Επίσης, το βιβλίο της Αριθμητικής έχει κι αυτό ογκώδη ύλη ενώ υπάρχουν ασάφειες και λάθος δεδομένα σε ασκήσεις.

Αντίθετα, τα βιβλία της Γ΄ τάξης θεωρούνται ως τα καλύτερα του δημοτικού. Ενδεικτικά, η ύλη της Αριθμητικής είναι λογικά οργανωμένη, χωρίς χάσματα, ενώ οι ασκήσεις σχετίζονται απολύτως με το μάθημα. Τα βιβλία της Γλώσσας δίνουν στον δάσκαλο μεγαλύτερη ελευθερία να οργανώσει το μάθημά του με βάση τις ανάγκες των μαθητών, ενώ οι ασκήσεις επιτρέπουν στους μαθητές να αυτενεργήσουν και δεν κινούνται στη λογική «Ερώτηση-Απάντηση».

Τέλος, το βιβλίο της Ιστορίας είναι πολύ πιο καλά οργανωμένο στη δομή του σε σχέση με το προηγούμενο που αντικαταστάθηκε, έστω κι αν και στο καινούργιο η ύλη είναι μεγάλη, με αποτέλεσμα πολλές δραστηριότητες που προτείνει το βιβλίο στους μαθητές να μην γίνονται ποτέ