᾿Απόδοσις τοῦ πάσχα

[Dionysios]

1. Εἶναι ὀρθὸ τὴν τετάρτη τῆς ἀποδόσεως νὰ μιμούμεθα τὸ τυπικὸν τῆς διακαινησίμου ἑβδομάδος;

῾Ο προβληματισμὸς εἶναι κατ᾿ ἀρχὰς βάσιμος, διότι ἡ ἀρχαιοτέρα τάξις θέλει τὴν ἴδια ἡμέρα νὰ γίνεται ἀπόδοσις καὶ τῆς ἀκολουθίας τοῦ τυφλοῦ καὶ τῆς πασχαλίου περιόδου, ὁπότε συνεψάλλετο ἡ ἀναστάσιμος ἀκολουθία μαζὶ μὲ μία ἄλλη, ὅπως περίπου γίνεται κάθε κυριακὴ τῆς πασχαλίου περιόδου. αὐτὴ ἡ διπλῆ ἀπόδοσις στὴν ἴδια ἡμέρα προβλέπεται ἀπὸ τὰ παλαιότερα τυπικὰ καὶ τὸ τυπικὸν τοῦ ῾Ρήγα καὶ ἀκολουθεῖται καὶ σήμερα σὲ ὡρισμένες μονές. μάλιστα ἡ ἀρχικὴ τάξις ὥριζε καταβασίες «Τῷ σωτῆρι Θεῷ», μετὰ ἔθεσαν τὶς καταβασίες τοῦ πάσχα, καὶ σὲ νεώτερες ἐποχὲς διεχώρισαν τὶς δύο ἀποδόσεις. ἄρα εἶναι βέβαιον ὅτι ἀρχικῶς ἡ ἀκολουθία στὴν τετάρτη πρὸ τῆς ἀναλήψεως δὲν ἐψάλλετο ἀπαραλλάκτως ὅπως τὴν διακαινήσιμο ἑβδομάδα.

(07-06-08)


copyright 2008 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης

[Dionysios]

2. Τὴν τετάρτη τῆς ἀποδόσεως λέγονται τὰ ἀναστάσιμα τροπάρια τοῦ α΄ ἤχου, ἐνῷ ἡ ἑβδομάδα ἐκείνη εἶναι τοῦ πλ. α΄. αὐτὴ ἡ παρεμβολὴ τοῦ α΄ ἤχου δὲν εἶναι λαθεμένη;

Αὐτὸ τὸ λάθος εἶναι διεγνωσμένον καὶ σαφές. εὔκολα διορθώνεται. καὶ ὁ π. Κων. Παπαγιάννης στὸ Σύστημα Τυπικοῦ ὁρίζει τοὺς ἀναστασίμους ὕμνους τοῦ πλ. α΄ ἤχου, ὅπως ἤδη ἐλέχθη, καὶ αὐτὸ πρέπει νὰ ἐπικρατήσῃ. ἂς βγῇ μία ὁμόφωνος ἀπόφασις, ὥστε νὰ διορθωθῇ κάτι, ἔστω καὶ αὐτὸ τὸ ἐλάχιστον.

(07-06-08)

[Dionysios]

3. Εἶναι σωστὸ τὴν τετάρτη τῆς ἀποδόσεως νὰ παραλείπεται τὸ ψαλτήριον (στιχολογίες ἑσπερινοῦ καὶ ὄρθρου);

Τοὐλάχιστον γιὰ τὸν ἑσπερινὸ ἡ παράλειψις τοῦ Ψαλτηρίου δὲν εἶναι πρόβλημα, ἀντιθέτως εἶναι σωστή, διότι ἀρχαῖα τυπικὰ τῆς Κωνσταντινουπολιτικῆς κυρίως παραδόσεως ὁρίζουν τὸν ἑσπερινὸ ἄνευ στιχολογίας στὶς ἀποδόσεις δεσποτικῶν καὶ θεομητορικῶν ἑορτῶν. ἔτσι σήμερα καὶ στὴν ἀπόδοσι τῆς μεσοπεντηκοστῆς.
(07-06-08)



copyright 2008 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης

[Dionysios]

4. Γιατί στὴν ἀπόδοσι τοῦ πάσχα ψάλλεται τὸ «῞Οσοι εἰς Χριστὸν» κατὰ τὴν λειτουργία;

Αὐτὸ εἶναι τὸ πιὸ ἀξιοπρόσεκτο σημεῖο στὴν σημερινὴ ἀπόδοσι. μὲ ἔχει ἀπασχολήσει καὶ ἐμένα στὸ παρελθόν. τὸ «῞Οσοι εἰς Χριστὸν» ἀντὶ τρισαγίου διατηρεῖται κανονικῶς στὶς ἀρχαῖες βαπτισματικὲς λειτουργίες. ἐπ᾿ αὐτοῦ ἔχω καὶ κάποιο σχόλιο σὲ ὑποσημείωσι στὰ Δίπτυχα 2008 (στὶς 7 ἰανουαρίου). στὴν τετάρτη πρὸ τῆς ἀναλήψεως πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ ἔχωμε «῞Οσοι εἰς Χριστὸν» καὶ ἀνήμερα τῆς ἀναλήψεως τρισάγιον; γίνονταν ἄραγε βαπτίσεις ἐκείνη τὴν ἡμέρα; δὲν ἔχω συναντήσει τέτοιες μαρτυρίες. ἂν καὶ παλαιότερον εἶχα διατυπώσει διαφορετικὴν ἄποψιν, σήμερα συγκλίνω στὴν θέσι ὅτι ἁρμοδιώτερον καὶ γιὰ τὴν τετάρτη τῆς ἀποδόσεως εἶναι τὸ τρισάγιον, διότι καὶ τὰ ἀναγνώσματα εἶναι τὰ τῆς ἡμέρας ἤ τοι μὴ ἀναστάσιμα. τὸ «῞Οσοι εἰς Χριστὸν» μᾶλλον εἶναι ὑπερβολικὸς μιμητισμὸς τῆς κυριωνύμου ἡμέρας, ὅπως καὶ τὰ ἀναστάσιμα τοῦ α΄ ἤχου.

(07-06-08)


copyright 2008 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης

[Dionysios]

῾Υπάρχει ἕνα σημεῖο σχετικῶς μὲ τὴν λεγομένη σήμερον «ἀπόδοσιν τοῦ πάσχα», ποὺ πρέπει νὰ τονισθῇ ἰδιαιτέρως. τὸ πάσχα δὲν ἔχει ἀπόδοσιν! ὅλες οἱ δεσποτικὲς καὶ θεομητορικὲς ἑορτὲς τῆς ἐκκλησίας ἀποδίδονται λίγες ἡμέρες μετὰ πλὴν τῆς ἑορτῆς τοῦ πάσχα. γι᾿ αὐτὸ ἡ κυριακὴ τοῦ Θωμᾶ ὀνομάζεται ἐπίσης κυριακὴ τοῦ ἀντίπασχα καὶ νέα κυριακὴ καὶ εἶναι ὁ ἐγκαινισμὸς τῆς καθ᾿ ἑκάστην κυριακὴν ἀνακυκλουμένης ἑορτῆς τῆς τοῦ Κυρίου ἀναστάσεως. ἑορτὴ καθ᾿ ἑβδομάδα ἀνακυκλουμένη δὲν ἔχει ἀπόδοσιν. ἑκάστη κυριακὴ δὲν εἶναι ἀφιερωμένη εἰς τὴν ἀνάστασιν τοῦ Κυρίου (ὅπως οἱ ἄλλες ἡμέρες τῆς ἑβδομάδος εἶναι αφιερωμένες κάπου), ἀλλὰ εἶναι ἐπανάληψις ἢ καλλίτερον συνέχεια καὶ ἀνακύκλησις καὶ διαιώνισις τῆς μιᾶς καὶ αἰωνίου ἑορτῆς τῶν ἑορτῶν, τοῦ ἁγίου πάσχα, τὸ ὁποῖον μέχρι σήμερον κατ᾿ οὐσίαν παραμένει ἡ μοναδικὴ ἑορτὴ τῆς ἐκκλησίας. ὅλες οἱ ἄλλες ἑορτὲς εἶναι ἑορτὲς –ἂς ποῦμε– κατὰ συνθήκην καὶ ἑορτάζονται διὰ τοῦ πάσχα (= τῆς θείας λειτουργίας).

Αὐτὸ ποὺ σήμερα ὀνομάζομεν ἀπόδοσιν τοῦ πάσχα εἶναι περισσότερον τεχνικὸς ὅρος καὶ ὄχι πραγματικὴ ἀπόδοσις. στὰ ἀρχαῖα τυπικὰ ὀνομάζεται ἀκριβέστερον «ἀπόδοσις τοῦ Χριστὸς ἀνέστη». δηλαδὴ πρόκειται γιὰ ἀπόδοσιν ὄχι τῆς ἑορτῆς ἀλλὰ τῶν συγκεκριμένων ὕμνων καὶ σηματοδοτεῖ τὴν ἀλλαγὴ τῆς ἀναστασίμου ὑμνογραφίας μὲ τὰ ἀναστάσιμα ἑκάστου ἤχου εἰς ἑκάστην κυριακήν. ἁπλῶς σημαίνει ὅτι σταματοῦμε νὰ ψέλνωμε τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» ὄχι ὅτι σταματοῦμε νὰ ἑορτάζωμε τὸ πάσχα! καὶ μάλιστα ἀρχικῶς αὐτὴ ἡ ἀπόδοσις (παῦσις τῶν ὕμνων) γινόταν τὸ σάββατον τῆς διακαινησίμου (μὲ τὰ ἀναστάσιμα τοῦ πλ. δ΄ φυσικὰ καὶ ὄχι τοῦ α΄ ἤχου). γι᾿ αὐτὸ μέχρι σήμερον στὴν κυριακὴ τοῦ Θωμᾶ οὔτε τὸ «᾿Αναστάσεως ἡμέρα» ψάλλεται οὔτε τὰ στιχηρὰ «Πάσχα ἱερὸν» οὔτε στὴν λειτουργία «Φωτίζου, φωτίζου» οὔτε κοινωνικὸν «Σῶμα Χριστοῦ». κι αὐτὸ ποὺ γίνεται σήμερα στὴν κυριακὴ τοῦ Θωμᾶ, καὶ μπορεῖ νὰ μᾶς φαίνεται καὶ παράξενο κιόλας, γινόταν καὶ στὶς ἄλλες κυριακὲς τῆς πασχαλίου περιόδου. πολὺ ἀργότερα ἐπεκτάθηκε αὐτὴ ἡ ἀπόδοσις στὶς 40 ἡμέρες καὶ δημιούργησε τὴν «τάξι» ποὺ γνωρίζουμε σήμερα (καὶ ἡ ὁποία σὲ πολλὰ σημεῖα χρήζει βελτιώσεως καὶ ἐπαναφορᾶς εἰς τὸ ἀρχαῖον μέτρον κατὰ τὰς ὁδηγίας τοῦ Πεντηκοσταρίου).

(7/6/2008)


copyright 2008 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης

[Dionysios]

Εἶναι ὡραία ἡ παρατήρησις ὅτι κάποιες παρατυπίες ἴσως νὰ ξεκινοῦν ἀπὸ τὴν ὁδηγίαν τοῦ Πεντηκοσταρίου «Εἰς τὸν ὄρθρον ζήτει τὰ τοῦ πάσχα ἀπαραλλάκτως τὰ πάντα καὶ ἀνελλιπῶς πλὴν τοῦ συναξαρίου». δὲν θὰ ἀμφισβητήσω αὐτὴν τὴν διαπίστωσιν, θέλω ὅμως νὰ διευκρινίσω ὅτι δὲν φταίει ἡ διατύπωσις τοῦ Πεντηκοσταρίου, ἀλλὰ ἡ παρερμηνεία αὐτῆς. διὰ τὶς ἡμέρες τρίτην (ἀπὸ δευτέραν ἑσπέρας) καὶ τετάρτην τοῦ τυφλοῦ τὸ πεντηκοστάριον παραθέτει δύο τάξεις, μίαν κατὰ τὴν παλαιοτέραν συνήθειαν καὶ μίαν κατὰ τὸ τυπικὸν τῆς μεγάλης ἑκκλησίας, τὸ ὁποῖον τότε ἦτο τὸ τοῦ Κωνσταντίνου καὶ ὄχι τὸ τοῦ Βιολάκη. τὴν δευτέραν τάξιν προσέθεσε ὁ Βαρθολομαῖος Κουτλουμουσιανός, τότε ἐπιμελητὴς τῶν λειτουργικῶν ἐκδόσεων κατ᾿ ἀνάθεσιν τοῦ πατριαρχείου.

᾿Αφοῦ παραθέτει τὴν πρώτην τάξιν, καὶ προτοῦ ἐπαναλάβῃ τὰς δύο ταύτας ἡμέρας κατὰ τὴν νεωτέραν τάξιν, ἔχει μίαν σημείωσιν (ἀνήκουσαν κυρίως εἰς τὴν τετάρτην τοῦ τυφλοῦ) λέγων μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς· «...χειρόγραφα πάλιν ἕτερα καὶ Πεντηκοστάρια καὶ τυπικά, ὡς καὶ τὸ τετυπωμένον τυπικὸν τῆς ἁγίας τοῦ Χριστοῦ μεγάλης ἐκκλησίας, τάττουσιν ἰδίως μὲν κατὰ τὴν προλαβοῦσαν τρίτην τὴν ἀπόδοσιν τῆς ἑορτῆς τοῦ τυφλοῦ..., ἰδίως δὲ τὴν τοῦ πάσχα κατὰ τὴν σήμερον [τετάρτην], μεμονωμένην καὶ πάσης ἄλλης ἄλλης ἀκολουθίας ἀνεπίμικτον (ὅ περ καὶ τακτικώτερον δοκεῖ, ὡς σύμφωνον ταῖς ἀποδόσεσιν ἁπασῶν τῶν λοιπῶν δεσποτικῶν καὶ θεομητορικῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ ἑορτῶν)...

῾Η φράσις λοιπὸν ποὺ ἐνδεχομένως δημιουργεῖ τὰ προβλήματα «Εἰς τὸν ὄρθρον ζήτει τὰ τοῦ πάσχα ἀπαραλλάκτως τὰ πάντα καὶ ἀνελλιπῶς πλὴν τοῦ συναξαρίου» συναντᾶται καὶ εἰς τὰς λοιπὰς ἀποδόσεις εἰς τὰ μηναῖα καὶ εἰς τὸ ὡρολόγιον. αὐτοῦ τοῦ εἴδους οἱ φράσεις λόγῳ τῆς συνοπτικότητός των χρειάζονται τὴν ἐξήγησίν τους, ἡ ὁποία εἶναι εὔκολος γιὰ τοὺς ἔχοντας ἐμπειρίαν τῆς λειτουργικῆς πράξεως. γράφει ἐπὶ παραδείγματι τὸ ὡρολόγιον εἰς τὰς 21 σεπτεμβρίου· «᾿Εν ταύτῃ τῇ ἡμέρᾳ ἀποδίδοται ἡ ἑορτὴ τοῦ ζωοποιοῦ σταυροῦ καὶ ψάλλονται πάντα τὰ αὐτῆς». δὲν ἐννοεῖ βέβαια ὅτι λέγονται καὶ τὰ ἀναγνώσματα τοῦ ἑσπερινοῦ ἢ τὸ εὐαγγέλιον τοῦ ὄρθρου οὔτε ὅτι γίνεται ἡ προσκύνησις τοῦ σταυροῦ μὲ τὴν ὅλην τελετὴν τῆς κυρίας ἡμέρας! τὰ τυπικὰ διευκρινίζουν τὰς λεπτομερείας· ἡ ὁδηγία ἐδῶ ἁπλῶς ὑπενθυμίζει τὸ γεγονὸς τῆς ἀποδόσεως.

(10/6/2008)



copyright 2008 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης

[Dionysios]

Συνεχίζω τὴν ἀνάλυσιν ποὺ ἐξεκίνησα εἰς τὸ προηγούμενον μήνυμά μου.

῾Ομοίως καὶ εἰς τὴν 14ην ἰανουαρίου γράφει τὸ μηναῖον· «᾿Εν ταύτῃ τῇ ἡμέρᾳ ἀποδίδομεν τὴν ἑορτὴν τῶν ἁγίων θεοφανείων καὶ ψάλλομεν τὴν ἅπασαν ἀκολουθίαν αὐτῆς, ἔν τε τῷ ἑσπερινῷ καὶ τῷ ὄρθρῳ καθὼς καὶ ἐν τῇ ἑορτῇ, ἄνευ τῶν ἀναγνωσμάτων τῆς λιτῆς καὶ τοῦ πολυελέου». ἀλλὰ εἰς αὐτὴν τὴν σημείωσιν ἡ ἔμφασις «καθὼς καὶ ἐν τῇ ἑορτῇ» δὲν σημαίνει ὅτι τὴν παραμονὴν τῆς ἀποδόσεως εἰς τὸν ἑσπερινὸν θὰ τελέσωμεν τὴν λειτουργίαν τοῦ μεγάλου Βασιλείου! οὔτε βεβαίως θὰ ἐπαναλάβωμεν τὴν ἀκολουθίαν τοῦ μεγάλου ἁγιασμοῦ, ὅπως πολὺ σωστὰ ἐπεσημάνθη...

Τὰ παραπάνω εἶναι αὐτονόητα καὶ λογικὰ καὶ ἐξυπακούονται εἰς πάσας τὰς ἀποδόσεις. τὸ παράλογον καὶ τὸ ἀνόητον εἶναι νὰ ἀνατρέπωμεν τὰ σωστά, νὰ ἀντιστρέφωμεν τὶς ὀρθὲς ἑρμηνεῖες καὶ νὰ θέλωμεν μὲ σοφιστικὲς παρερμηνεῖες καὶ παραλογισμοὺς νὰ κατοχυρώσωμεν ὡς ὀρθὲς τὶς παρατυπίες μας.

Ἂς ἔλθωμεν καὶ εἰς τὴν ἀπόδοσιν τοῦ πάσχα. γράφει ἡ σημείωσις «Εἰς τὸν ὄρθρον ζήτει τὰ τοῦ πάσχα ἀπαραλλάκτως τὰ πάντα ...»· εἰς τὸν ὄρθρον, δηλαδὴ ἀπὸ τῆς ἐκφωνήσεως «Δόξα τῇ ἁγίᾳ καὶ ὁμοουσίῳ καὶ ζωοποιῷ...» – λέγει πουθενὰ τὸ πεντηκοστάριον ἢ τὸ τυπικὸν ὅτι θὰ ἐπαναλάβωμεν τὴν τελετὴν τοῦ φωτός; λέγει πουθενὰ ὅτι θὰ εἴπωμεν εἰς τὴν ἔναρξιν τοῦ ὄρθρου εὐαγγέλιον, ὅπως ποιοῦμεν κατὰ τὴν νύκτα τῆς ἀναστάσεως; λέγει πουθενὰ ὅτι θὰ ἐπαναλάβωμεν τὴν ἀκολουθίαν τῆς παννυχίδος; ἀφοῦ δὲν λέγεται ἡ παννυχίς, πῶς θὰ γίνῃ ἀγρυπνία; τὸ λέγουν οἱ ἴδιες οἱ λέξεις! τόσον πολὺ ἔχομεν ἀφελληνισθῆ; τόσον πολὺ ἔχομεν ἀπομακρυνθῆ ἀπὸ τὴν γλῶσσάν μας; τόσον πολὺ ἔχει πτωχύνει ὁ νοῦς μας;

Συμφωνῶ λοιπὸν μὲ τὴν διαπίστωσιν ... ὅτι οἱ νεώτερες παρατυπίες ποὺ ἔχουν γίνει τελευταίως «μόδα» γίνονται (ἢ τοὐλάχιστον ἐπιδιώκεται νὰ κατοχυρωθοῦν) εἰς τὰ πλαίσια «τῆς ῥητῆς καὶ σαφοῦς ἐντολῆς τοῦ Πεντηκοσταρίου "Εἰς τὸν ὄρθρον ζήτει τὰ τοῦ Πάσχα" κ.λπ.», αὐτὴ ὅμως ἡ ἐντολὴ οὔτε τόσον ῥητὴ οὔτε τόσον σαφὴς εἶναι δι᾿ ὅλους, ἀλλὰ χρειάζεται ἡ δέουσα ἑρμηνεία μέσα στὸ πλαίσιο τῆς συνολικῆς λειτουργικῆς παραδόσεως. δὲν πταίουν λοιπὸν οἱ ὁδηγίες τῶν λειτουργικῶν βιβλίων καὶ τοῦ τυπικοῦ, ἀλλ᾿ οἱ παρερμηνεῖές των. χρειάζεται συνολικὴ γνῶσις τῆς ἐκκλησιαστικῆς τάξεως καὶ ὄχι ἐπιλογὴ μεμονωμένων φρασιδίων καὶ λεξειδίων ὡσὰν τοὺς αἱρετικούς. καὶ ἂς μὴ ξεχνῶμεν ὅτι ὅλαι αἱ αἱρέσεις ἐπεδίωξαν νὰ κατοχυρωθοῦν εἰς λέξεις καὶ φράσεις τῆς ἁγίας Γραφῆς, ποὺ οἱ αἱρεσιάρχαι παρερμηνεύουν. ἀλλὰ δὲν φταίει ἡ θεόπνευστος ἁγία Γραφὴ διὰ τὰς παρερμηνείας των.

(10/6/2008)



copyright 2008 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης

[Ιωαννίδης Δημήτριος]

Είναι γνωστόν, ότι εις τας Αποδόσεις των Εορτών, επαναλαμβάνονται τα κατά την ημέρα της Εορτής, ψαλλέντα τροπάρια αυτής.
Η Εορτή του Πάσχα, έχει ίδια τροπάρια, εκτός του « Χριστός Ανέστη », τον Αναστάσιμον Κανόνα, τα λεγόμενα Στιχηρά του Πάσχα ( τα « Πάσχα ιερόν » ) και το Εξαποστειλάριον. Αυτά και μόνον αυτά, επαναλαμβάνονται καθημερινώς εις την Διακαινήσιμον, επειδή θεωρείται ότι η ημέρα του Πάσχα, είναι η ιδία δι’ ολόκληρον την εβδομάδα.
Μάλιστα, είναι χαρακτηριστικός ο τρόπος που διεξάγονται αι Ακολουθίαι την εβδομάδα ταύτην ( ήτοι, άνευ Προοιμιακού, Εξαψάλμου, Ψαλτηρίου κ.λ.π. ).
Τα Αναστάσιμα όμως του Α΄. Ήχου, του Εσπερινού του Μ. Σαββάτου και του Όρθρου της Κυριακής ( « Τας εσπερινάς ημών ευχάς » και « Υμνούμεν σου Χριστέ » κ. λ. π. ), δέν αποτελούν τροπάρια της Εορτής του Πάσχα, ούτε εγράφησαν ειδικώς δι’ αυτήν την Εορτήν. Είναι απλώς Στιχηρά Αναστάσιμα της Οκτωήχου, τα οποία επαναλαμβάνονται καθ’ όλον τον Ενιαυτόν, όποτε έρχεται η σειρά του Α΄. Ήχου.
Γνωρίζομεν τον καθορισμόν, όπως τα Αναστάσιμα όλων των Ήχων ( πλήν του Βαρέος ), να εναλλάσσονται κατά την αριθμητικήν σειράν των Ήχων, κάθ’ εκάστην ημέραν της Διακαινησίμου, από την Κυριακήν του Πάσχα, μέχρι και του Σαββάτου, χωρίς αυτή η κατ’ Ήχον εναλλαγή των Στιχηρών, να μειώνει την λαμπρότητα του εορτασμού καθ’ όλην την Διακαινήσιμον, της οποίας κάθε ημέρα, είναι Πάσχα.
Ο Πασχαλινός χαρακτήρ κάθε ημέρας, εξαρτάται από την επανάληψιν του « Χριστός Ανέστη », του Αναστασίμου Κανόνος, των Στιχηρών του Πάσχα, του Εξαποστειλαρίου και της « ειδικής διεξαγωγής της Ακολουθίας », ως προανεφέρθη.
Πώς λοιπόν συμβαίνει, κατά την Απόδοσιν του Πάσχα, να ψάλλονται τα Αναστάσιμα Στιχηρά του Α΄. Ήχου, εν μέσω εβδομάδος του Πλαγίου του Α΄., χωρίς να είναι ειδικά της Εορτής ;
Νομίζομεν ότι ορθόν, είναι να ψάλλονται τα Στιχηρά Αναστάσιμα του Πλαγίου του Α΄., ο οποίος έχει σειρά, την εβδομάδα ταύτην ( εβδομάς του Τυφλού ). Τοιουτοτρόπως, θα αποφευχθεί η παρένθεσις των Αναστασίμων του Α΄. Ήχου, εις την εβδομάδα του Πλαγίου του Α΄., πράγμα που κατά την ταπεινήν ημών γνώμην, είναι ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟΝ.
Άλλωστε, εάν ανατρέξωμεν εις την παλαιάν διατύπωσιν της Αποδόσεως του Πάσχα, όταν αύτη ήτο συνενωμένη, με την Ακολουθία του Τυφλού, εψάλλοντο τα ειδικά όπως προανε-φέρθη τροπάρια του Πάσχα ( Κανών, Στιχηρά κ. λ.π. ) αλλά και τα Αναστάσιμα του Πλαγίου του Α΄. Ήχου.
Δηλαδή, πάντοτε κατά την γνώμην ημών :
Απόδοσις του Πάσχα : Τη Τρίτη Εσπέρας.
Εις το Κύριε εκέκραξα, 6 Αναστάσιμα του Πλ. Α΄. το "Διά του Τιμίου σου Σταυρού Χριστέ" και τα έτερα 5, ως λέγονται το Σάββατον εσπέρας, Δόξα, το έβδομον "Κύριε, ο τον Άδην σκυλεύσας" Και νύν "Εν τη Ερυθρά θαλάσση", Είσοδος, κ.λ.π. Εις τα Απόστιχα, το Αναστάσιμον του Πλ. Α΄. "Σε τον σαρκωθέντα Σωτήρα Χριστόν" και τα Στιχηρά του Πάσχα "Πάσχα ιερόν", ως συνήθως. Δόξα, Και νύν, "Αναστάσεως ημέρα", "Χριστός Ανέστη" γ΄. και Απόλυσις.
Τη Τετάρτη πρωία : Η συνήθης Ακολουθία του Πάσχα.
Εις τους Αίνους, 4 Στιχηρά Αναστάσιμα του Πλ. Α΄. τα "Κύριε εσφραγισμένου του τάφου", "Κύριε τους μοχλούς τους αιωνίους συντρίψας", "Κύριε αι γυναίκες έδραμον", "Κύριε ώσπερ εξήλθες, και ευθύς τα ¨"Πάσχα ιερόν" κ.λ.π. , Δόξα, Και νύν "Αναστάσεως ημέρα" και το "Χριστός Ανέστη" γ΄.
Δηλαδή, διεξάγεται ολόκληρος η Ακολουθία κατά τον τύπον των Ακολουθιών της Διακαινησίμου, τον οποίον άλλωστε ορίζει και το Τυπικόν της Μ. Εκκλησίας, αλλ’ αντί των Αναστασίμων Στιχηρών του Α΄. Ήχου, εις τον Εσπερινόν και τον Όρθρον, χρησιμοποιούνται τα Αναστάσιμα Στιχηρά του Πλαγίου του Α΄. Ήχου.

[dkalpakidis]

...διεξάγεται ολόκληρος η Ακολουθία κατά τον τύπον των Ακολουθιών της Διακαινησίμου ...

Προσωπικά αμφιβάλω και για την διεξαγωγή της Ακολουθίας κατά τον τύπον της Διακαινησίμου.
Εκείνη η εβδομάδα είναι κάτι το εξαιρετικό στο λειτουργικό έτος.

[Dionysios]

Προσωπικά αμφιβάλω και για την διεξαγωγή της Ακολουθίας κατά τον τύπον της Διακαινησίμου.
Εκείνη η εβδομάδα είναι κάτι το εξαιρετικό στο λειτουργικό έτος.

῾Η ἀμφιβολία σου, Δημήτριε, εἶναι βάσιμος, τοὐλάχιστον ἐν μέρει, ἰδίως γιὰ τὸν ὄρθρο. ὁ κύριος ᾿Ιωαννίδης ἐδῶ πάντως ὁμιλεῖ σύμφωνα μὲ τὰ πατριαρχικὰ τυπικά. οἱ ὅποιες παρατηρήσεις του δὲν ἔχουν σκοπὸν νὰ ἀκυρώσουν τὴν κρατοῦσαν τάξιν ἀλλὰ νὰ διορθώσουν αὐτήν. ἐδῶ οἱ σύγχρονοι συνταγματολόγοι διδάσκουν καὶ ἐξηγοῦν ὅτι ἀντισυνταγματικὴ μπορεῖ νὰ εἶναι καὶ μία διάταξις τοῦ συντάγματος! γιατί λοιπόν κάποιοι ἐκπλήττονται, ὅταν ἀκούουν ὅτι ἡ διάταξις ἑνὸς τυπικοῦ μπορεῖ νὰ εἶναι παράτυπος; συμβαίνουν αὐτά. εἶναι ἔργα ἀνθρώπων, ἀσχέτως ἂν περιγράφουν τὴν λειτουργικὴ τάξι.



copyright 2009 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης