Τὸ ὄνομα Μηνᾶς

Τὸ ὄνομα Μηνᾶς

Δημοσίευσηαπό Dionysios » Δευτ 27 Οκτ 2008, 09:39:30

Οἱ Αἰγύπτιοι ἱερογραμματεῖς διαβάζοντας δῆθεν τὰ ἱερογλυφικὰ εἶπαν στὸν ῾Ηρόδοτο ὅτι ὁ ἄνθρωπος ποὺ βασίλευσε πρῶτος στὴν Αἴγυπτο λεγόταν Μίν· τὸ ὄνομα κλίνεται στὸν ῾Ηρόδοτο σὰν τριτόκλιτο· ὁ Μὶν <τοῦ Μῖνος> τῷ Μῖνι τὸν Μῖνα. αὐτὸς ὁ αἰγυπτιακὸς Μὶν στὰ ἐλληνιστικὰ χρόνια, ὅταν στὴν προφορὰ συνέπεσαν σχεδὸν ὅλα τὰ σημερινὰ ι, γράφτηκε σφαλερὰ καὶ Μὴν –μὲ τὴν ἐπίδρασι προφανῶς τοῦ ἑλληνικοῦ μὴν μηνὸς– καὶ Μεὶν μὲ τὸ συχνὸ κι ἐν τέλει καθιερωμένο πιὰ ἑλληνιστικὸ ὀρθογραφικὸ σφάλμα ει ἀντὶ ι. ἔτσι συναντᾶται στὸν Μανέθωνα σὰν Μήνης, στὸν Διόδωρο Σικελιώτη καὶ στὰ χριστιανικὰ κείμενα σὰν Μηνᾶς καὶ Μνεύης, καὶ στὸν Πλίνιο σὰν Μένων (Menon!). φυσικὰ ὅλοι, χωρὶς νὰ ἐξαιρῆται κι ὁ ἱερογραμματεὺς Μανέθων, τὸν ξέρουν ἀπὸ τὸν ῾Ηρόδοτο, ὅπου λέγεται Μίν· κι αὐτὴ εἶναι ἡ σωστὴ γραφή του. ἡ σημασία του ὅμως, ἄγνωστη καὶ στοὺς ἐπὶ ῾Ηροδότου ἱερογραμματεῖς τῆς Αἰγύπτου, εἶναι πιθανώτατα ὅτι τὸ μὶν δὲν εἶναι κύριο ὄνομα ἀνθρώπου, ἀλλὰ τίτλος ποὺ σημαίνει βασιλεύς.

Ἔτσι μὶν λεγόταν ὁ ἀνώτατος ἄρχων καὶ στὴν πελασγικὴ γλῶσσα τῶν Κρητῶν τῆς μινωικῆς ἐποχῆς. ἔπειτα ἐξελληνίστηκε ἀπὸ τοὺς ᾿Αχαιούς, παίρνοντας κατὰ τὴν ἑλληνικὴ συνήθεια μόνο τὴν δευτερόκλιτη ἑλληνικὴ κατάληξι -ος ἢ κατὰ τὴν ἀττικόκλιτη δευτέρα -ως, σὲ Μίνος Μίνως, πρᾶγμα ποὺ δὲν τὄπιασε ὁ ῾Ηρόδοτος. ἔπειτα τὸ Μίνως θεωρήθηκε κύριο ὄνομα ἀνθρώπου, τοῦ βασιλέως τῆς προελληνικῆς Κρήτης. τὸ τελευταῖο μοιάζει μὲ τὴν συνήθεια ποὺ ἔχουν καὶ σήμερα πολλοὶ νὰ γράφουν κάποιους τίτλους μὲ κεφαλαῖο τὸ ἀρχικό (Βασιλεύς, Πρόεδρος, Πρωθυπουργός, Στρατηγὸς κ.λπ.) ἢ ὅταν δίνουν στὰ παιδιά τους ὡς ὀνόματα τέτοιους τίτλους ἢ τὰ ἐπώνυμα ὀνομαστῶν ἀρχόντων (Σουλτάνα, Βενιζέλος καὶ ἄλλα).

῾Η ἐτυμολογία λοιπὸν τοῦ αἰγυπτιακῆς προελεύσεως ὀνόματος Μηνᾶς δείχνει ὅτι ὀρθότερη γραφὴ θὰ ἦταν τὸ Μινᾶς, ἀλλὰ κατὰ παρετυμολογία καὶ κατ᾿ ἐπίδρασι τοῦ ὁ μὴν τοῦ μηνὸς ἔγινε Μηνᾶς, ἡ δὲ σημασία του εἶναι βασιλεύς, ἀντιστοιχεῖ δὲ ὡς πρὸς τὰ ἑλληνικὰ κύρια ὀνόματα μὲ τὸ προσηγορικὸ Βασίλειος καὶ μὲ τὰ ἐπώνυμα Βασιλικὸς Βασιλειάδης Βασιλείου Βασιλάκης Βασιλόπουλος.

(Οἱ ἐτυμολογικὲς καὶ ἑρμηνευτικὲς πληροφορίες προέρχονται κατὰ ἀντιγραφὴ καὶ μερικὴ διασκευὴ ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ διδάκτορος Κωνσταντίνου Σιαμάκη, «Τὸ ἀλφάβητο» 1,135-136, ὅπου ὑπάρχουν καὶ οἱ παραπομπὲς στὰ ἀρχαῖα κείμενα.)
Διονύσιος ᾿Ανατολικιώτης, http://www.symbole.gr
e-mail: symbole@mail.com — Skype: dionysios-anat
«γηράσκω ἀεί διορθούμενος», τρίτη 11/7/2000
Άβαταρ μέλους
Dionysios
 
Δημοσ.: 3950
Εγγραφη: Πέμ 11 Σεπ 2008, 21:30:05
Τοποθεσια: ᾿Αθῆναι

Επιστροφή στην ᾿Ετυμολογία

Μελη σε συνδεση

Μέλη σε αυτή την Δ. Συζήτηση : Δεν υπάρχουν εγγεγραμμένα μέλη και 1 επισκέπτης

cron