Αἶνοι γ΄ ἤχου

Κανόνες Δ. Συζήτησης
῾Η χρῆσις τοῦ δημοσιευομένου ὑλικοῦ καὶ τῶν συνημμένων ἀρχείων διέπεται ἀπὸ τοὺς παρακάτω ὅρους·
α) γιὰ τὰ πνευματικὰ δικαιώματα viewtopic.php?f=138&t=430&p=1237#p1236
β) γιὰ τὰ ἐμπορικὰ δικαιώματα viewtopic.php?f=138&t=430&p=1237#p1237

Αἶνοι γ΄ ἤχου

Δημοσίευσηαπό Dionysios » Σάβ 24 Ιαν 2009, 10:46:41

«Εἰς τὸ μνῆμα σὲ ἐπεζήτησεν»


Τὸ τυπικὸν εἰς τοὺς αἴνους ὁρίζει 4 ἀναστάσιμα τοῦ γ΄ ἤχου καὶ 4 τῶν πατέρων (ΤΜΕ σ. 289, ΗΟΠ 2008 σ. 320, ΕΕΚ 2008 σ. 313, Δ2008 σ. 189), καὶ βεβαίως δὲν ἐννοεῖ τὰ 4 τελευταῖα ἀναστάσιμα ἢ κατ᾿ ἐπιλογὴν ὅποια θέλει ὁ ψάλλων, ἀλλὰ τὰ 4 πρῶτα κατὰ σειράν. τὸ ΗΟΠ μάλιστα ἀναγράφει ποῖα εἶναι αὐτὰ τὰ 4 ἀναστάσιμα ἀκριβῶς πρὸς ἄρσιν τῶν νεωτέρων παρεξηγήσεων, τὰ ὁποῖα βεβαίως εἶναι τὰ 4 πρῶτα ἀναστάσιμα τῆς παρακλητικῆς.

῾Η φράσις «τρία ἐκ τῶν ἀναστασίμων καὶ ἓν ἐκ τῶν ἀνατολικῶν» εἶναι διὰ τὸν ἑσπερινόν· δὲν θυμοῦμαι ἂν σημειώνεται κάπου καὶ διὰ τοὺς αἴνους. δὲν ἠξεύρω εἰς ποῖον σύγχρονον τυπικὸν ὑπάρχει, ἀλλὰ ἀσφαλῶς δὲν εἶναι ἐπίσημον τυπικόν καὶ δὲν πρέπει νὰ λαμβάνεται ὑπόψιν. αὐτὰ τὰ τυπικὰ δὲν τὰ δεχόμεθα κατὰ γράμμα, ἀλλὰ μόνον βοηθητικῶς εἰς τὸν βαθμὸν ποὺ συμφωνοῦν μὲ τὸ ἐπίσημον τυπικόν. ἡ φράσις αὐτὴ προέρχεται ἀπὸ παλαιὰ χειρόγραφα καὶ ἀναφέρεται εἰς ἀρχαιοτάτην ἐποχήν, ὅταν ἀκόμη δὲν εἶχε σχηματισθῆ ἡ Παρακλητικὴ ὅπως τὴν ἔχομεν σήμερα. ἔχει ἄλλην ἔννοιαν καὶ ἄλλην χρησιμότητα, ἡ ὁποία σήμερον ἴσως νὰ εἶναι καὶ περιττή. ἡ ἑρμηνεία ποὺ ἀνεφέρθη εἶναι κλασσικὸν παράδειγμα παρερμηνείας λόγῳ ἀγνοίας τῶν πραγματολογικῶν δεδομένων, ὅταν μεταφέρωμεν παλαιὰ κείμενα εἰς τὴν σύγχρονον ἐποχὴν καὶ νομίζομεν ὅτι άναφέρονται εἰς τὰ σημερινὰ δεδομένα, ἀλλὰ δὲν εἶναι ἔτσι.

῾Η σειρὰ τῶν ἀναστασίμων στιχηρῶν εἶναι στοιχεῖον τῆς ἐκκλησιαστικῆς καὶ ὑμνογραφικῆς παραδόσεώς μας καὶ δὲν πρέπει νὰ μεταβάλλεται ἄνευ λόγου, καὶ μάλιστα προβλεπομένου ὑπὸ τοῦ τυπικοῦ. μποροῦμε δηλαδὴ νὰ ἀνιχνεύσωμεν καὶ θεολογικοὺς καὶ ποιητικοὺς λόγους ἐναντίον τῆς αὐθαιρέτου ἀλλαγῆς τῆς σειρᾶς τῶν στιχηρῶν. πάντως δὲν πρέπει νὰ προτιμᾶται τὸ «Εἰς τὸ μνῆμα». προσφάτως ἐδημοσιεύθη εἰς τὸ περιοδικὸν Παράδοσις ἁγιολογικὸν ἄρθρον μου περὶ τῆς Μαρίας τῆς Μαγδαληνῆς, ἐνῷ σχετικῶς εἶχα ὁμιλήσει καὶ εἰς τὴν ῥαδιοφωνικὴν ἐκπομπὴν τοῦ 3ου προγράμματος τῆς ᾿Αριέττας Παλιατσάρα περὶ τῆς Κασσιανῆς καὶ τοῦ «Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις» (...). ἐκεῖ ἐπισημαίνω πολλὰς παρεξηγήσεις διὰ τὸ πρόσωπον τῆς ἁγίας καλλιπαρθένου καὶ μυροφόρου ὀγδοντάχρονης Μαρίας τῆς Μαγδαληνῆς, οἱ ὁποῖες παρεξηγήσεις ἔχουν προέλευσι ἐκτὸς ὀρθοδοξίας, ἀλλὰ ἔχουν μεταφερθῆ ἀνεπισήμως καὶ ἐπηρεάζουν πολλοὺς ὀρθοδόξους διὰ τῶν μυθιστορημάτων καὶ τῶν αἰσχροτάτων καὶ φαντασιωτικῶν κινηματογραφικῶν σεναρίων. μέσα σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον παρεξηγήσεων δίδεται ἰδιαιτέρα σημασία καὶ προτεραιότης εἰς ἓν ὀρθὸν καὶ ὀρθόδοξον κατὰ τὰ ἄλλα στιχηρόν, ἀλλὰ ὄχι μὲ ὀρθὴν χρῆσιν καὶ ἑρμηνείαν. εἰδάλλως δὲν ὑπάρχει λόγος νὰ ἐπιθυμῶμεν τὴν ἀκρόασιν τοῦ συγκεκριμένου ὕμνου. καὶ διατί νὰ προτιμήσωμεν τὸ «Εἰς τὸ μνῆμα» καὶ ὄχι τὸ 8ον στιχηρὸν «῾Εβραῖοι συνέκλεισαν», τὸ ὁποῖον εἶναι καὶ θεολογικώτατον; καὶ διατί μόνον εἰς τὸν γ΄ ἦχον καὶ ὄχι εἰς τοὺς ἄλλους; σημειωτέον ἐπίσης ὅτι εἰς ὡρισμένους ἤχους τὸ 8 στιχηρὸν τῶν αἴνων ἑρμηνεύει ὡραιότατα τὰς ἀποδείξεις καὶ τὰ τεκμήρια τῆς ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου καὶ ἀνασκευάζει τὰς συκοφαντίας καὶ ἀντιρρήσεις τῶν ἐχθρῶν τῆς ἀναστάσεως. διατί λοιπὸν δὲν προτιμῶνται αὐτὰ τὰ στιχηρά;

Οἱ παλαιοὶ πρωτοψάλται εἰς ὡρισμένας περιπτώσεις, μίαν φορὰν εἰς τὰ 3-5 χρόνια, εἰς μίαν πανήγυριν ἢ εἰδικὴν περίπτωσιν ἔκαναν μία τέτοια μικρὰν παρατυπίαν (κατ᾿ ἐμὲ ἀδικαιολογήτως πάντως) καὶ ἔλεγαν τὸ «Εἰς τὸ μνῆμα» μελῳδικώτερον (ἂν καὶ κατὰ τὴν σύγχρονον ἐποχὴν τὸ μέλος του κατήντησεν ὑπερβολικῶς περιπαθὲς καὶ ἐξωεκκλησιαστικόν). λές, δὲν πειράζει, ἂς κάμῃ κι αὐτὸς λίγο τὸ κομμάτι του! ὄχι ὅμως νὰ γίνῃ καὶ συνήθεια καὶ κάθε φορὰ ποὺ ἔχομε γ΄ ἦχον νὰ θέλωμε νὰ ψάλωμε τραγουδιστικῶς τὸ «Εἰς τὸ μνῆμα». ἔχω ἀκούσει νὰ λένε μόνον δύο ἀναστάσιμα στιχηρὰ (τἄλλα δύο ἦσαν τοῦ μὴ ἑορταζομένου ἁγίου ἐκ τοῦ μηναίου, δηλαδὴ ἐν ὅλῳ στιχηρὰ αἴνων 4!!!!! ἀντὶ 8), καὶ ἐξ αὐτῶν τὸ 1ον τὸ «Εἰς τὸ μνῆμα»!!! ἂς μὴ γράψω ξανὰ ὅσα ἔχω ἀναφέρει ἀλλοῦ περὶ αὐτῆς τῆς νοοτροπίας, ἡ ὁποία ξεκινᾷ ἴσως ἀπὸ εὐλαβῆ ἐλατήρια, ἀλλὰ εἶναι εἰς τὴν πραγματικότητα ἀντιεκκλησιαστική. νὰ δῆτε ὁ ἅγιος ᾿Αθανάσιος ὁ Πάριος τί λέγει γι᾿ αὐτὴν τὴν νοοτροπίαν εἰς κείμενόν του ποὺ ἐκδίδω ἀπὸ χειρογράφου («συμβολὴ» τεῦχος 23, σ. 3 καὶ ἑξῆς).

᾿Εν κατακλεῖδι.
1. ᾿Αγαπητοὶ ἀδελφοὶ καὶ πατέρες, θερμῶς σᾶς παρακαλῶ νὰ μὴν ὑπερβάλλετε καὶ νὰ μὴν καινοτομῆτε καὶ νὰ μὴν προτιμᾶτε τὸ «Εἰς τὸ μνῆμα», ὅπως ἔχει καταντήσει σήμερον. ὁσάκις ψάλλετε αὐτὸ νὰ τὸ ψάλλετε κατὰ τὸ ἁπλοῦν καὶ κλασσικὸν μέλος αὐτοῦ, διότι τὸ ἁπλοῦν εἶναι καὶ τὸ ἐπισημότερον (ἔχει καὶ αὐτὸ θεολογίαν, ἀλλὰ ἄλλη φορά). ἡ ὅποια ἐξαίρεσις ἂς μένῃ ἐξαίρεσις, δηλαδὴ ἂς γίνεται σπανιώτατα, καὶ νὰ μὴ γίνεται καταχρηστικὸς κανών.

2.Νὰ μὴν ἀντικαθιστᾶτε αὐθαιρέτως τὰ 4 τελευταῖα ἀναστάσιμα, ὅταν τὸ τυπικὸν ὁρίζῃ 8 ἀναστάσιμα. τότε εἰς τὸν γ΄ ἦχον θὰ ψάλλετε καὶ θὰ ἀκούετε καὶ τὸ «Εἰς τὸ μνῆμα» καὶ ὅλα τὰ ἀναστάσιμα στιχηρά, ὁπότε δὲν θὰ ὑπάρχῃ ψυχολογικὴ ἀνάγκη διὰ παράκαιρον ψαλμῴδησιν τοῦ ὅποιου ὕμνου.

(12/7/2008)



copyright 2008 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης
Διονύσιος ᾿Ανατολικιώτης, http://www.symbole.gr
e-mail: symbole@mail.com — Skype: dionysios-anat
«γηράσκω ἀεί διορθούμενος», τρίτη 11/7/2000
Άβαταρ μέλους
Dionysios
 
Δημοσ.: 3950
Εγγραφη: Πέμ 11 Σεπ 2008, 21:30:05
Τοποθεσια: ᾿Αθῆναι

Επιστροφή στην Θέματα τυπικοῦ ὄρθρου

Μελη σε συνδεση

Μέλη σε αυτή την Δ. Συζήτηση: Δεν υπάρχουν εγγεγραμμένα μέλη και 3 επισκέπτες

cron