Ὄρθρος σαββάτου

[Dionysios]

Σήμερα 28 μαρτίου 2009 σάββατον δ΄ τῶν νηστειῶν σὲ κάποιον ναὸ ἐτέλεσαν τὴν ὡρισμένη ἀκολουθία, καὶ μάλιστα εἶχαν ῥαδιοφωνικὴ μετάδοσι· δυστυχῶς. ῥαδιοφωνικὴ μετάδοσις σημαίνει ὅτι ἀκούγονται σὲ ὅλη τὴν ῾Ελλάδα τοὐλάχιστον, καὶ ἂν ὑπάρχῃ καὶ διαδικτυακὴ ἀναμετάδοσις, σὲ ὅλον τὸν πλανήτη. λοιπὸν ἄκουσα μετὰ λύπης μου ὅτι τὸ τυπικὸν πῆγε περίπατο! στὰ καθίσματα τοῦ ὄρθρου ἔψαλαν τὰ τοῦ βαρέος ἤχου ὅσα εἶχε τὸ τριῴδιον (στὸ ἐντέλει παράρτημα), δηλαδὴ καθίσματα μιᾶς μόνον στιχολογίας! δὲν εἶπαν νεκρώσιμα εὐλογητάρια οὔτε τὸ νεκρώσιμον κάθισμα «᾿Ανάπαυσον, σωτὴρ ἡμῶν», καὶ φυσικὰ οὔτε ὁ πρεσβύτερος ἐξεφώνησε στὸν ὄρθρο τὸ μνημόσυνον τῶν κεκοιμημένων. ἀπορῶ γιὰ ποιόν λόγο ἐτέλεσαν ὄρθρο· αὐτὸ τὸ πρᾶγμα τέλος πάντων τὸ ὁποῖο ὠνόμασαν ὄρθρο. λόγῳ τῆς ῥαδιοφωνικῆς μεταδόσεως;

Δὲν ἔχομε δυστυχῶς ψάλτες σήμερα στὰ ἀναλόγια, ἀλλὰ τραγουδιστὲς ποὺ κάνουν τοὺς ψάλτες. νομίζουν ὅτι, ἐπειδὴ ξέρουν νὰ ἐκτελέσουν τὸ μέλος τῶν ὕμνων (δηλαδὴ ἐπειδὴ νομίζουν ὅτι τὸ ξέρουν κι αὐτό), ὅτι εἶναι ψάλτες. ἀλλὰ ἀπὸ τυπικό... ἀπογοήτευσις! ὅποιος δὲν ξέρει τυπικόν (δηλαδὴ ὅποιος δὲν ξέρει νὰ διαβάζῃ νὰ καταλαβαίνῃ καὶ νὰ ἀκολουθῇ τὶς διατάξεις τοῦ λειτουργικοῦ τυπικοῦ), δὲν εἶναι ψάλτης, ἀλλὰ κάποιος ποὺ κάνει τὸν ψάλτη· σὰν ἠθοποιὸς ὑποκρίνεται κάποιον ποὺ δὲν εἶναι.

Οἱ φιλακόλουθοι πιστοὶ ἂς ἀποφεύγουν τὶς ῥαδιοφωνικὲς (καὶ τηλεοπτικὲς) μεταδόσεις ἀκολουθιῶν, διότι κατὰ τεκμήριον εἶναι φονικὲς τῆς λειτουργικῆς τάξεως.



copyright 2008 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης

[Maximos]

Τά αὐτά ἰσχύουν καί γιά τόν ἀνώτερο κλῆρο, ὄχι μόνον τόν κατώτερο. Κι ἐμεῖς αὐτήν τήν ἡμέρα, λόγῳ μνημοσύνου "σημαντικοῦ ἐκκλησιαστικοῦ" προσώπου, εἴχαμε ἀρχιερατική λειτουργία, ἱερουργοῦντος ἐν ἐνεργείᾳ μητροπολίτου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
Προσυνεννόηση: —Θά βάλετε καταβασίες; —Ὄχι σεβασμιώτατε, δέν προβλέπεται. Θά τηρηθεῖ ἡ τάξις τοῦ Σαββάτου μέ ἀλληλούια. —Ὁπότε δέν θά χοροστατήσω, θά ἔρθω στό ἱερό καί ἐκεῖ θά πάρουμε "καιρό" καί βγαίνω γιά τή λειτουργία. —Ὅλα μποροῦν νά προβλεφθοῦν. Καί χοροστασία κατά τόν τύπον τῶν ὄρθρων τῆς Μ. Ἑβδομάδος (Νυμφίων). Ἀλλά, ὅπως θέλετε.
Λειτουργία: —Τί ἀπολυτίκιο θά ψάλλουμε; —Ἀπόστολοι, μάρτυρες... —Ψάλτε το. (τό ἔψαλλα μέ τούς ἱερεῖς). —Κοντάκιο, Τῇ ὑπερμάχῳ; —Ὄχι. Ὡς ἀπαρχάς. —Ψάλτε το. (τό ἔψαλλα μέ τούς ἱερεῖς). Κοινωνικό ἐλέχθη μόνον τό προβλεπόμενο.
Μνημόσυνο: Ὁ ἀρχιερεύς, ὀρθῶς ὥρισε τίς συνήθεις τρεῖς στάσεις τοῦ Ἀμώμου πρό τῶν εὐλογηταρίων.

Καί ὅλα διεξήχθησαν κατά τάξιν καί εὐσχημόνως. Σημειωτέον ὅτι οἱ ψᾶλτες καί ὁ χορός τοῦ ναοῦ ἦσαν ἄκρως ἐτοιμασμένοι ἐκ τῆς προτεραίας γιά τήν διεξαγωγήν τῆς ἀκολουθίας τοῦ Σαββάτου. Μέ σαφῆ τήν γνῶσιν καί τοῦ ἐνδεχομένου συντομεύσεως ἤ ἐπιμηκύνσεως τοῦ ὄρθρου, καθ᾿ ὅτι δέν ὑπῆρχε σαφής χρονικός ὁρισμός προσελεύσεως τοῦ ἀρχιερέως (ἔρχόταν ἀπό μακρυά καί δικαιολογημένα) καί τῆς ἀκολουθούσης προετοιμασίας του (ἐνδύσεως καί τελέσεως τῆς προθέσεως).