Σελίδα 1 από 1

Διπλᾶ κοινωνικά

ΔημοσίευσηΔημοσιεύτηκε: Σάβ 17 Ιαν 2009, 17:51:50
από Dionysios
Δὲν εἶναι ἀκριβὴς ἡ πληροφορία ὅτι τὸ ἀρχαῖον τυπικὸν τῆς ῾Αγίας Σοφίας (Μεγάλης ᾿Εκκλησίας) Κωνσταντινουπόλεως δὲν ἀναφέρει διπλᾶ κοινωνικά.

ἂν ἔχῃ κανεὶς ὑπόψει του κάποια ἀπὸ τὶς δύο κύριες ἐκδόσεις τοῦ ἐν λόγῳ τυπικοῦ, τοῦ Δημητριεύσκη (τόμος 1, σ. 1-152· ὑπάρχει καὶ εἰς τὸ διαδίκτυον) ἢ τοῦ Ματέος, καὶ ἐρευνήσῃ λίγο, θὰ βρῇ τὶς σχετικὲς ἀναφορές. ὑπάρχουν καὶ στὶς διατάξεις τοῦ μηνολογίου, ἀλλὰ καὶ στὶς διατάξεις τῶν κινητῶν ἑορτῶν. ἡ ἔκδοσις τοῦ Ματέος μάλιστα ἔχει πιὸ πολλές τέτοιες ἀναφορές.

...ὅταν ἐρευνοῦμε, δὲν βρίσκουμε πάντοτε ὅ,τι ὑπάρχει, οὔτε τὰ ἑρμηνεύουμε σωστά· γιὰ πολλοὺς λόγους. ὅλοι κάνουμε λάθη...

᾿Επὶ παραδείγματι στὴν κυριακὴ τῶν βαΐων κοινωνικὰ ὁρίζει τὸ «Αἰνεῖτε τὸν Κύριον» καὶ ἕτερον τὸ «Ποτήριον σωτηρίου». πέρα ἀπὸ τὴν σαφῆ διάταξι περὶ δύο κοινωνικῶν, θεωρῶ ἐδῶ σημαντικὸ ὅτι ὡς δεύτερο κοινωνικὸν ὁρίζεται τὸ «Ποτήριον σωτηρίου». ἀσφαλῶς σὲ ὅλους μας δημιουργεῖ ἔκπληξιν ἕνα ἀρχαῖο τυπικὸ νὰ ἀναφέρῃ σὲ μίαν δεσποτικὴν ἑορτὴν ἕνα κοινωνικὸν ποὺ σήμερα χρησιμοποιεῖται στὶς θεομητορικὲς ἑορτές. ἴσως λοιπὸν νὰ ἐνδιαφέρῃ ἡ πληροφορία ὅτι τὸ «Ποτήριον σωτηρίου» στὴν πραγματικότητα δὲν εἶναι θεομητορικὸν κοινωνικόν. αὐτὸ συμπέρανα στὴν «Συμβολὴ» τεῦχος 4, σ. 38-44 (ἀπορούμενα τοῦ τυπικοῦ ὑπ᾿ ἀριθμοὺς 11 καὶ 12), ὅπου ἐξετάζω τὸ θέμα τῶν θεομητορικῶν κοινωνικῶν, καὶ ἔχω κάποιες μαρτυρίες πατέρων τῆς ἐκκλησίας καὶ ἄλλων εἰδικῶν ὅτι τὸ «Ποτήριον» εἶναι κοινωνικὸν κοινὸν γιὰ ὅλες τὶς ἡμέρες. ἐπίσης στὸ ἴδιο τεῦχος ἐξετάζεται τὸ ἐρώτημα πῶς συνδέθηκε τελικῶς τὸ «Ποτήριον» μὲ τὶς θεομητορικὲς ἑορτές καὶ δίδονται κάποιες πιθανὲς ἀπαντήσεις.

(15-18/05/08)


copyright 2008 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης

Re: Διπλᾶ κοινωνικά

ΔημοσίευσηΔημοσιεύτηκε: Κυρ 18 Ιαν 2009, 14:40:37
από Dionysios
᾿Εννοεῖται ὅτι δεύτερον καὶ τρίτον κοινωνικὸν χρειάζεται μόνον ἐκεῖ ποὺ δὲν γίνεται κήρυγμα τὴν ὥρα τοῦ κοινωνικοῦ, καὶ ὅπου ἐπιτρέπουν στὸν Χριστὸν νὰ εἶναι τὸ κύριον πρόσωπον τῆς λειτουργίας του, καὶ προβάλλουν τὸν κύριον σκοπὸν τοῦ μυστηρίου, δηλαδὴ τὴν θεία κοινωνία· ἐνῷ ὅπου ἔχει καταντήσει τὸ πρᾶγμα «εὐσεβὲς θέατρον» καὶ «πολιτιστικὴ ἢ θρησκευτικὴ πανηγυρικὴ ἐκδήλωσις», ἐκεῖ μᾶς πιάνει ἡ βιασύνη νὰ συντομεύουμε, καὶ ἀντὶ οἱ κοινωνοῦντες νὰ προσέρχωνται ἐν τῷ μέσῳ τοῦ ναοῦ στὴν κεντρικὴ πύλη τοῦ ἁγίου βήματος, στέλνουμε ὄχι μόνον τοὺς πιστοὺς στὰ βημόθυρα γιὰ νὰ κοινωνήσουν, ἀλλὰ βάζουμε τὸν ἴδιον τὸν Κύριο στὴν ἄκρη! στὰ παραπόρτια! «Φρῖξον, ἥλιε, καὶ στέναξον, γῆ!»· ἡ δὲ φρικτὴ θεία μετάληψις κανονικῶς μεταδίδεται στοὺς πιστοὺς ὑπὸ τοῦ ἐπισκόπου ἢ ὑπὸ τοῦ πρεσβυτέρου, καὶ ὄχι ὑπὸ τοῦ διακόνου, ὁ ὁποῖος παρίσταται καὶ διακονεῖ τὸν ἀρχιερέα ἢ ἱερέα, ὥστε νὰ ὑπάρχῃ ὑπὸ τῶν πιστῶν ἡ δέουσα προσοχὴ κατὰ τὴν προσέλευσίν των· καὶ ὄχι ἡ θεία κοινωνία νὰ μεταδίδεται παραγκωνισμένη καὶ καταφρονημένη, ἐνῷ ἐν τῷ μέσῳ τοῦ ναοῦ νὰ γίνωνται μνημόσυνα ἢ ἄλλες δεήσεις ἢ προσφωνήσεις καὶ ἀντιχαιρετισμοὶ καὶ ἀνταλλαγὲς δώρων. αὐτὰ ὅλα μετὰ τὴν ὁλοκλήρωσι τοῦ κυριωτέρου καὶ σημαντικωτέρου σημείου τῆς θ. λειτουργίας, μετὰ τὴν θ. κοινωνία.


(26/5/2008)



copyright 2008 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης

Re: Διπλᾶ κοινωνικά

ΔημοσίευσηΔημοσιεύτηκε: Σάβ 24 Ιαν 2009, 09:42:44
από Dionysios
Ἄλλο εἶναι τὸ κοινωνικὸν καὶ ἄλλο τὸ «κατὰ τὴν θεία κοινωνία»; καὶ τὸ κοινωνικὸν τότε γιατί λέγεται ἔτσι; αὐτὰ τὰ ἀτοπήματα τὰ ἔχομε διδαχθῆ ὅλοι μας ἑξ ἁπαλῶν ὀνύχων. ἐπίτηδες τὰ ἐπισημαίνω, γιὰ νὰ συνειδητοποιοῦμε ὅλοι μας ὅτι ἀπὸ συνήθεια κάνομε κάποια λάθη, τὰ ὁποῖα τὰ συνεχίζομε, παρὰ τὸ ὅτι ἔχει γίνει γνωστὸν τὸ λάθος τους. κοινωνικὸν εἶναι κάθε ὕμνος ποὺ πρέπει νὰ ψάλλεται κατὰ τὴν διάρκεια τῆς θείας κοινωνίας (ἀπὸ τὸ «Εἷς ἅγιος» μέχρι τὴν ὁλοκλήρωσι αὐτῆς).

(30/6/2008)

Re: Διπλᾶ κοινωνικά

ΔημοσίευσηΔημοσιεύτηκε: Σάβ 24 Ιαν 2009, 09:49:26
από dkalpakidis
Δυστυχώς τα Δίπτυχα 2009 δεν αναφέρουν τίποτα για διπλά (ή περισσότερα) Κοινωνικά.
Ήταν τόσο "εκτός ισχύοντος τυπικού" αυτό;
Και αφού "κόπτονται" κάποιοι για την αυστηρή τήρηση του Τυπικού, θεωρούν τα διπλά Κοινωνικά "παράτυπα"; (σε σχέση με το ΤΜΕ;)
Ενώ δεν θεωρούν παρατυπία το κήρυγμα εκείνη την ώρα... ούτε το "Αγνή Παρθένε"... ούτε ότι μπορεί να κατεβάσει το μυαλό του καθενός μας.

Re: Διπλᾶ κοινωνικά

ΔημοσίευσηΔημοσιεύτηκε: Σάβ 24 Ιαν 2009, 12:56:00
από Dionysios
Δημήτριε, συμφωνῶ μὲ ὅσα γράφεις καὶ σ᾿ εὐχαριστῶ ποὺ τὰ γράφεις.

dkalpakidis έγραψε:Δυστυχώς τα Δίπτυχα 2009 δεν αναφέρουν τίποτα για διπλά (ή περισσότερα) Κοινωνικά.

Δυστυχῶς. πάντως κοίτα στὶς γενικὲς τυπικὲς διατάξεις §63.

dkalpakidis έγραψε:Και αφού "κόπτονται" κάποιοι για την αυστηρή τήρηση του Τυπικού, θεωρούν τα διπλά Κοινωνικά "παράτυπα"; (σε σχέση με το ΤΜΕ;)
Ενώ δεν θεωρούν παρατυπία το κήρυγμα εκείνη την ώρα... ούτε το "Αγνή Παρθένε"... ούτε ό,τι μπορεί να κατεβάσει το μυαλό του καθενός μας.

Καὶ ὄχι μόνον αὐτά, ἀλλὰ θέλουν νὰ λέγεται καὶ τὸ «Τοῦ δείπνου σου» σὲ κάθε λειτουργία, ἐνῷ τὸ Τ.Μ.Ε. ἀγνοεῖ τὴν χρῆσι τοῦ ὕμνου ἐκτὸς μεγάλης Πέμπτης. καὶ δὲν σκέπτονται τὸ ἑξῆς ἁπλό· λὲει ὁ ψάλτης τὸ κοινωνικὸν τῆς ἡμέρας καὶ μετὰ λέει καὶ τὸ «Τοῦ δείπνου σου». τί εἶναι αὐτό; μήπως τὸ λένε σὰν χερουβικὸ ἐκείνη τὴν ὥρα; δὲν εἶναι λοιπὸν ἕνα δεύτερο κοινωνικό; ἄρα τί κάνουν; δῆθεν ἐπικαλούμενοι τὸ Τ.Μ.Ε., ἀντιδροῦν –φαινομενικὰ– στὴν ὕπαρξι τῶν διπλῶν κοινωνικῶν, ποὺ εἶναι μέσα στὴν παράδοσι, ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα λέγουν διπλὸ κοινωνικὸ παρατυπῶντας μάλιστα μὲ ἕνα κοινωνικὸ ποὺ δὲν προβλέπεται ἐκτὸς μεγ. Πέμπτης, καὶ τοὺς ἐνοχλεῖ ἀντὶ γιὰ τὸ παράτυπο «Τοῦ δείπνου σου» νὰ ἀκουστῇ ἕνα ἄλλο κοινωνικὸ σύμφωνο μὲ τὴν λειτουργικὴ τάξι!!! δὲν ἔχω νὰ πῶ τίποτε ἄλλο.


copyright 2008 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης

Re: Διπλᾶ κοινωνικά

ΔημοσίευσηΔημοσιεύτηκε: Τρί 11 Αύγ 2009, 22:53:22
από Dionysios
Γιὰ ὅποιους τυχὸν ἐνδιαφέρονται ἡ ἀρχαιοτέρα τάξις (ὑπάρχει καὶ ἄλλη λίγο νεωτέρα, τηρουμένη στὸν Ἄθω) τῶν διπλῶν (ἀκριβέστερον πολλαπλῶν) κοινωνικῶν εἶναι ἡ ἑξῆς.
— μετὰ τὸ «Εἷς ἅγιος» ψάλλεται τὸ εἰδικὸν κοινωνικὸν τῆς ἑορτῆς, ἐδῶ συγκεκριμένα τὸ εἰδικὸν θεομητορικὸν «Τὸ πρόσωπόν σου».
— εἰς τὸ «Μετὰ φόβου Θεοῦ» ἀλλάσσει τὸ κοινωνικὸν καὶ τίθεται ἕνα γενικώτερον ἀναφερόμενον εἰς τὸ κατ᾿ ἐξοχὴν μυστήριον, ἐδῶ συγκεκριμένα τὸ «Ποτήριον σωτηρίου».
— εἰς τὸ «Σῶσον, ὁ Θεός, τὸν λαόν σου» ὡς τρίτον μέρος τοῦ κοινωνικοῦ ψάλλεται σήμερον τὸ «Εἴδομεν τὸ φῶς». (παλαιότερα ἐψάλλετο κατευθεῖαν ἡ περισσή, ἀλλὰ ἀργῶς διὰ τὴν τακτοποίησιν τῶν ἁγίων δώρων).
— Εἰς τὸ «Πάντοτε νῦν καὶ ἀεί» ψάλλεται τὸ «Πληρωθήτω» ὡς περισσὴ τοῦ κοινωνικοῦ.

Τὸ «Ποτήριον σωτηρίου» κατὰ τὴν ἀρχαίαν τάξιν εἶναι κοινωνικὸν «εἰς πᾶσαν λειτουργίαν», δύναται νὰ ψάλλεται ἀκόμη καὶ τὰς κυριακάς. ὅμοιον κοινωνικὸν εἶναι καὶ τὸ «Γεύσασθε καὶ ἴδετε» τὸ ψαλλόμενον εἰς τὰς προηγιασμένας, καθὼς καὶ ἄλλα.


copyright 2009 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης