symbole.gr

῾Ο ἱερεὺς «Πρόσσχωμεν», μετὰ πρέπει ὁ ἀναγνώστης νὰ πῇ «Προκείμενον τοῦ ἀποστόλου, ἦχος (τάδε), [ψαλμὸς τῷ Δαυίδ]», καὶ κατόπιν ψάλλεται τὸ προκείμενον κατὰ τάξιν καὶ τὰ λοιπά. στὸ τέλος ὁ ἱερεὺς λέγει μόνον ἕνα «Πρόσσχωμεν» καὶ τίποτε ἄλλο. τὰ πρῶτα δύο τὰ εἶπε πρίν.

Ἄλλη τάξις, τὴν ὁποίαν συνήθως τηρῶ . πρῶτα ὁ ἀναγνώστης λέγει «Προκείμενον τοῦ ἀποστόλου, ἦχος (τάδε), [ψαλμὸς τῷ Δαυίδ]». ὁ ἱερεὺς τὸ «Πρόσσχωμεν», καὶ ἀκολουθεῖ τὸ προκείμενον μετὰ τοῦ στίχου αὐτοῦ. εἶτα τὰ λοιπά.

Δὲν σχολιάζω τί γίνεται μὲ τοὺς μὴ γνωρίζοντας τὴν ὀρθὴν ταύτην τάξιν.

Καὶ γενικῶς σὲ ὅλα τὰ προκείμενα πασῶν τῶν ἀκολουθιῶν τὸ ὀρθὸ εἶναι νὰ προηγῆται τὸ «Προκείμενον, ἦχος (δεῖνα), ψαλμὸς (δεῖνα)», εἴτε ψάλλομε τὰ προκείμενα εἴτε τὰ διαβάζομε.

(12/8/2008)


copyright 2008 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης

Γιατί ἐγράφη ... ὅτι δὲν κολλάει ἡ ἔνδειξις «ἀναγνώστης»; ἂν δὲν ψάλλεται τὸ προκείμενον, ὅ περ σήμερον τὸ συνηθέστερον, ποῖος ἄλλο θὰ τὸ πῇ; ἀλλὰ καὶ εἰς τὰς ὀλίγας περιπτώσεις ψαλμῳδίας τοῦ προκειμένου ἐξήγησα ἤδη προηγουμένως ὅτι ὁ ἀναγνώστης πρῶτα λέγει τὰ δέοντα καὶ κατόπιν ὁ χορὸς ψάλλει.

(12/8/2008)

(12-08-08)

— Τὸ νὰ ἐκφωνήσῃ ὁ ἀναγνώστης «Προκείμενον, ἦχος (δεῖνα), ψαλμὸς (δεῖνα)», ποιός ψαλμός;

— ῾Ο ψαλμὸς εἰς τοὺς στίχους τοῦ ὁποίου ἐπαναλαμβάνεται (κατὰ τὴν ἀρχαίαν τάξιν) τὸ προκείμενον.

῾Ο καθένας ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ δέχεται ἢ νὰ ἀπορρίπτῃ τὶς ἑρμηνεῖες τῶν ἄλλων ἢ νὰ διατυπώνῃ δικές του. ἀπὸ ἐπιστημονικῆς πλευρᾶς πρέπει νὰ τεκμηριώνωμεν τοὺς ἰσχυρισμούς μας. τὰ ὅσα εἶπα γιὰ τὰ προκείμενα δὲν εἶναι δικά μου συμπεράσματα, ἀλλὰ παλαιῶν καὶ σοβαρῶν καὶ ἐγκύρων ἐπιστημόνων. ... πῶς θὰ ἐξηγήσουμε τὴν ἀναγραφὴ ἤχου, ἐφόσον δὲν ψάλλονται τὰ προκείμενα; ὑπάρχει ἀνάγνωσις εἰς ἦχον α΄ ἢ βαρὺν ἢ πλάγιον τοῦ δ΄;

(12/8/2008)

Ἄλλο πρᾶγμα οἱ στίχοι τοῦ ψαλμοῦ (ὁ ψαλμὸς εἶναι τὸ ἀρχαῖον προκείμενον) καὶ ἄλλο πρᾶγμα τὸ ἐφύμνιον τοῦ ψαλμοῦ (σήμερα λέμε τὸ ἐφύμνιον ὡς προκείμενον). τὸ ἐφύμνιον μπορεῖ νὰ εἶναι εἴτε ψαλμικῆς προελεύσεως εἴτε μή.

Συχνὰ τὸ βιβλίο τοῦ Ἀποστόλου μᾶς παραπέμπει σὲ ἄλλη περικοπή.

Ἄν πρὸ τῆς παραπομπῆς παραθέτει προκείμενο καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτὴν ἀλληλουάριο, ψάλλονται αὐτὰ καὶ ὄχι τὰ τῆς περικοπῆς στὴν ὁποία μᾶς παραπέμπει.

Ἄν δὲν ὁρίζει προκείμενο ἤ καὶ ἀλληλουάριο πρὸ καὶ μετὰ τὴν παραπομπή, ψάλλονται τὰ τῆς ἡμέρας τῆς ἑβδομάδος ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τοῦ Ἀποστόλου, ἐκτὸς ἄν πρόκειται γιὰ ἑορταζόμενο ἅγιο, ὁπότε ἀναζητοῦμε ἀνάλογο προκείμενο καὶ ἀλληλουάριο σὲ ἄλλον ἅγιο τῆς ἴδιας κατηγορίας (π.χ. ἀπόστολο, μεγαλομάρτυρα, ἱεράρχη, ὅσιο, προφήτη κ.ο.κ.).