Άξιον και δίκαιον

[Roumelis Ioannis]

Ποια είναι η σωστή αντιφώνηση;

«Άξιον και δίκαιον» ή «Άξιον και δίκαιον εσί προσκυνείν Πατέρα, Υιόν και Άγιον Πνεύμα, Τριάδα ομοούσιον και αχώριστον»;

Στο βιβλίο The liturgies of S. Mark, S. James, S. Clement, S. Chrysostom, and the Church of Malabar έχει την δεύτερη εκδοχή σελ. 134 και σελ. 158 καθώς επίσης και στο Ακολουθία του Αναγνώστου ήτοι Συλλειτουργικόν από Ανέμη σελ. 32.

[Dionysios]

από Roumelis Ioannis την Τρί 09 Ιουν 2009, 00:47

Ποια είναι η σωστή αντιφώνηση;

«Άξιον και δίκαιον» ή «Άξιον και δίκαιον εσί προσκυνείν Πατέρα, Υιόν και Άγιον Πνεύμα, Τριάδα ομοούσιον και αχώριστον»;

Στο βιβλίο The liturgies of S. Mark, S. James, S. Clement, S. Chrysostom, and the Church of Malabar έχει την δεύτερη εκδοχή σελ. 134 και σελ. 158 καθώς επίσης και στο Ακολουθία του Αναγνώστου ήτοι Συλλειτουργικόν από Ανέμη σελ. 32.

Εἶναι ἀποδεδειγμένον παλαιόθεν καὶ πολλαχῶς ὅτι ἡ ἀρχαιοτέρα καὶ μόνη ὀρθὴ ἀπὸ πάσης ἀπόψεως ἀπάντησις τοῦ λαοῦ εἶναι ἡ καὶ νῦν κρατοῦσα ἁπλουστάτη φράσις «῎Αξιον καὶ δίκαιον». (πλείονα εἰς ἑτοιμαζομένην ἐργασίαν.)

Τὸ θέμα, ᾿Ιωάννη, τὸ ἔχεις θέσει κατὰ τὸ πρόσφατον παρελθὸν (καὶ σὺ ἀλλὰ καὶ ἄλλοι ἀνεξαρτήτως σοῦ) δημοσίως καὶ ἀλλοῦ (ἐκτὸς Διαλόγων) καὶ ἔχει ἀπαντηθῆ τὴν μὲν μίαν φορὰν ἐσφαλμένως καὶ ἀνεπαρκῶς τὰς δὲ ὑπολοίπους ὀρθῶς καὶ μετὰ ἐπαρκοῦς τεκμηριώσεως. διατί λοιπὸν ἐπιμένεις νὰ προβάλλῃς μίαν ἐσφαλμένην προσωπικήν σου ἀντίληψιν; διατί ἀντιτίθεσαι πεισμόνως εἰς τὰς μαρτυρίας καὶ διδασκαλίας τῶν ἁγίων τῆς ἐκκλησίας; διατί ἐπιμόνως ζητεῖς νὰ μεταδώσῃς καὶ εἰς ἄλλους τὴν ἐσφαλμένην σου γνώμην; ποῖος εἶναι ἐκεῖνος «ποὺ σοῦ ἔμαθε τέτοια στραβὰ πράγματα»; πόθεν παρέλαβες τὰς τοιαύτας καινοτομίας;

Γίνωσκε δὲ ὅτι τὰ συγγράμματα τὰ ὁποῖα ἐπικαλεῖσαι καὶ εἰς τὰ ὁποῖα παραπέμπεις οὐδεμίαν ἀπολύτως ἀποδεικτικὴν ἀξίαν ἔχουν. ἀλίμονον δὲ ἂν ἐδίδομεν σημασίαν εἰς ἑκάστην ἐκ τῶν ἀναριθμήτων ἠθελημένων ἀλλοιώσεων ἢ καὶ ἀκουσίων ἐσφαλμένων γραφῶν τῶν ἐκκλησιαστικῶν μας κειμένων, αἱ ὁποῖαι ὑπάρχουν εἰς ἑκάστην ἔκδοσιν καὶ εἰς ἕκαστον χειρόγραφον. ἡ παράδοσις καὶ ἡ ἀξία τῶν διαφόρων γραπτῶν μαρτυριῶν, ἀγαπητέ, ἔγκειται εἰς τὴν μεταξὺ τῶν κειμένων συμφωνίαν ἐπὶ τῶν διαφόρων λεπτομερειῶν, εἰς τὰ σημεῖα ποὺ συμφωνοῦν καὶ ὁμοφωνοῦν ἅπαντα τὰ κείμενα, καὶ ὄχι βεβαίως εἰς τὰ σημεῖα ἐκεῖνα ὅπου ἕκαστον χειρόγραφον ἢ ἑκάστη ἔκδοσις διαφοροποιεῖται καὶ ἰδιάζει. σὺ ὅμως ψάχνεις τὸ ἰδιάζον καὶ προσέχεις τὴν διαφοροποίησιν καὶ τὴν ἀλλοίωσιν, καὶ κλείεις τοὺς ὀφθαλμούς σου εἰς τὰς μαρτυρίας τῆς συμφωνίας. τοῦτο δὲν εἶναι οὔτε ἐπιστημονικὸν οὔτε ἐκκλησιαστικὸν οὔτε ὠφέλιμον.

Ἂν καὶ εὑρίσκομαι ἐκτὸς ἕδρας, ᾐσθάνθην καὶ ἤμην ὑποχρεωμένος, ᾿Ιωάννη, νὰ ἐλέγξω ἀμέσως καὶ δημοσίως μίαν τοιαύτην ἐπίσης δημοσίως ἐπαναλαμβανομένην ἐνέργειαν ἀλλοιώσεως καὶ παραχαράξεως κειμένου ἱερωτάτης καὶ ἀρχαιοτάτης λατρευτικῆς ἀκολουθίας· εἶχα δὲ ἐπιπλέον τοιαύτην ὑποχρέωσιν διὰ τὸν λόγον ὅτι ἐπεχειρήθη καὶ μέσῳ τῶν Διαλόγων τῆς «Συμβολῆς» νὰ διαδοθῇ τὸ ἐλεγχόμενον σφάλμα. καὶ δηλῶ ὅτι, ὅσον τὸ ἐπ᾿ ἐμοὶ δυνατόν, ἡ «Συμβολὴ» καὶ οἱ διαδικτυακοὶ Διάλογοι αὐτῆς δὲν πρόκειται νὰ γίνουν ὄργανα ἢ βήματα προβολῆς καὶ διαδόσεως τοιούτων στρεβλῶν ἰδεῶν καὶ ἀντιλήψεων, ὁποθενδήποτε καὶ ἂν προέρχωνται, ἀντιλήψεων ἀντιθέτων πρὸς τὴν Βίβλον καὶ τὴν ἱερὰν παράδοσιν τῆς ἐκκλησίας. ὑπάρχουν ἄλλαι ἠλεκτρονικαὶ ἱστοσελίδες, τὰς ὁποίας οἱ κάτοχοι καὶ ἱδρυταὶ αὐτῶν ἐλευθέρως προσφέρουν (εἴτε ἀνεπιγνώστως εἴτε μετ᾿ ἐπιγνώσεως) εἰς τοὺς βουλομένους νὰ προβάλλουν πᾶν ὅ,τι στρεβλὸν ἐσφαλμένον καινοτόμον αἱρετίζον καὶ εἴ τι τῶν τοιούτων, ἔστιν ὅτε καὶ διευκολύνουν τὰ μᾶλα αὐτοὺς εἰς τὸ ἔργον των τοῦτο· ἐνῷ εἰς τὸν λόγον τῆς ἀληθείας καὶ τοῦ ἐκκλησιαστικῶς καὶ δογματικῶς ὀρθοῦ μᾶλλον δυσανασχετοῦν καὶ ἐμπόδια παρεισάγουν (ἴσως ὅμως νὰ πράττουν τοῦτο καὶ ἐξ ἐλλιποῦς κατηχήσεως καὶ καταρτίσεως εἰς τὰ περὶ ὧν ὁ λόγος θέματα). οἱ ἐνδιαφερόμενοι λοιπὸν ἂς προστρέξουν ἐκεῖ.

Δίδων πέρας εἰς τὸν λόγον, ᾿Ιωάννη, θέλω νὰ εἴπω ὅτι λυποῦμαι διὰ τὸ ὅτι σὺ ἔγινες ἀφορμὴ νὰ ἐλέγξω δημοσίως μίαν τοιαύτην στρεβλὴν νοοτροπίαν, διότι ἐν τῇ καρδίᾳ μου ὑπάρχει ἡ πεποίθησις ὅτι σὺ προσωπικῶς δὲν ἔχεις ἐπίγνωσιν τῆς βαρύτητος καὶ τῆς διαστάσεως τῶν ἐνεργειῶν σου. ἁπλῶς νομίζεις ὅτι ἡ συγκεκριμένη ἀντιφώνησις εἶναι μία ἀκόμη παραλλαγή, ἡ ὁποία δὲν βλάπτει ἂν λέγεται οὕτως ἢ ἀλλέως. ὁ ἔλεγχος πάντως δὲν στρέφεται τόσον ἐναντίον τῆς οἱασδήτινος παραλλαγῆς ὅσον ἐναντίον τῆς ἐμμονῆς (σοῦ καὶ ἄλλων) εἰς τὸ ἐσφαλμένον, εἰς τὸ ἐκτὸς παραδόσεως, ἐναντίον τῆς ὀρθῆς ἀντιφωνήσεως. καὶ θεωρῶ ὅτι τοιαύτην ἐμμονὴν εἰς τὸ ἐσφαλμένον δι᾿ ἓν θέμα λελυμένον πρὸ πολλοῦ ἄλλοι τὴν ἔχουν μεταδώσει εἰς σέ. ἐλπίζω ὅτι θὰ κατανοήσῃς πάντα τὰ ἐνταῦθα λεχθέντα.

Λόγῳ τῆς σπουδαιότητος τοῦ ἐν λόγῳ θέματος παραθέτω καὶ αὖθις τὴν ἀνωτέρω ἀπάντησίν μου ἄνευ τῶν σημείων τονισμοῦ εἰς τὰς λέξεις, πρὸς διευκόλυνσιν ὅσων ἔχουν τεχνικὰς δυσκολίας εἰς τὸ νὰ ἀναγινώσκουν πολυτονικὰ κείμενα εἰς τὸν ὑπολογιστήν των.

**************************************************************

Λογω της σπουδαιοτητος του εν λογω θεματος παραθετω και αυθις την ανωτερω απαντησιν μου ανευ των σημειων τονισμου εις τας λεξεις, προς διευκολυνσιν οσων εχουν τεχνικας δυσκολιας εις το να αναγινωσκουν πολυτονικα κειμενα εις τον υπολογιστην των.

Ειναι αποδεδειγμενον παλαιοθεν και πολλαχως οτι η αρχαιοτερα και μονη ορθη απο πασης αποψεως απαντησις του λαου ειναι η και νυν κρατουσα απλουστατη φρασις « Αξιον και δικαιον». (πλειονα εις ετοιμαζομενην εργασιαν.)

Το θεμα, Ιωάννη, το εχεις θεσει κατα το προσφατον παρελθον (και συ αλλα και αλλοι ανεξαρτητως σου) δημοσιως και αλλου (εκτος Διαλογων) και εχει απαντηθη την μεν μιαν φοραν εσφαλμενως και ανεπαρκως τας δε υπολοιπους ορθως και μετα επαρκους τεκμηριωσεως. διατι λοιπον επιμενεις να προβαλλης μιαν εσφαλμενην προσωπικην σου αντιληψιν; διατι αντιτιθεσαι πεισμονως εις τας μαρτυριας και διδασκαλιας των αγιων της εκκλησιας; διατι επιμονως ζητεις να μεταδωσης και εις αλλους την εσφαλμενην σου γνωμην; ποιος ειναι εκεινος «που σου εμαθε τετοια στραβα πραγματα»; ποθεν παρελαβες τας τοιαυτας καινοτομιας;

Γινωσκε δε οτι τα συγγραμματα τα οποια επικαλεισαι και εις τα οποια παραπεμπεις ουδεμιαν απολυτως αποδεικτικην αξιαν εχουν. αλιμονον δε αν εδιδομεν σημασιαν εις εκαστην εκ των αναριθμητων ηθελημενων αλλοιωσεων η και ακουσιων εσφαλμενων γραφων των εκκλησιαστικων μας κειμενων, αι οποιαι υπαρχουν εις εκαστην εκδοσιν και εις εκαστον χειρογραφον. η παραδοσις και η αξια των διαφορων γραπτων μαρτυριων, αγαπητε, εγκειται εις την μεταξυ των κειμενων συμφωνιαν επι των διαφορων λεπτομερειων, εις τα σημεια που συμφωνουν και ομοφωνουν απαντα τα κειμενα, και οχι βεβαίως εις τα σημεια εκεινα οπου εκαστον χειρογραφον η εκαστη εκδοσις διαφοροποιειται και ιδιαζει. συ ομως ψαχνεις το ιδιαζον και προσεχεις την διαφοροποιησιν και την αλλοιωσιν, και κλειεις τους οφθαλμους σου εις τας μαρτυριας της συμφωνιας. τουτο δεν ειναι ουτε επιστημονικον ουτε εκκλησιαστικον ουτε ωφελιμον.

Αν και ευρισκομαι εκτος εδρας, ησθανθην και ημην υποχρεωμενος, Ιωάννη, να ελεγξω αμεσως και δημοσιως μιαν τοιαυτην επισης δημοσιως επαναλαμβανομενην ενεργειαν αλλοιωσεως και παραχαραξεως κειμενου ιερωτατης και αρχαιοτατης λατρευτικης ακολουθιας· ειχα δε επιπλεον τοιαυτην υποχρεωσιν δια τον λογον οτι επεχειρηθη και μεσω των Διαλογων της «Συμβολης» να διαδοθη το ελεγχομενον σφαλμα. και δηλω οτι, οσον το επ ἐμοὶ δυνατον, η «Συμβολη» και οι διαδικτυακοι Διαλογοι αυτης δεν προκειται να γινουν οργανα η βήματα προβολης και διαδοσεως τοιουτων στρεβλων ιδεων και αντιληψεων, οποθενδηποτε και αν προερχωνται, αντιληψεων αντιθετων προς την Βιβλον και την ιεραν παραδοσιν της εκκλησιας. υπαρχουν αλλαι ηλεκτρονικαι ιστοσελιδες, τας οποιας οι κατοχοι και ιδρυται αυτων ελευθερως προσφερουν (ειτε ανεπιγνωστως ειτε μετ ἐπιγνώσεως) εις τους βουλομένους να προβαλλουν παν ο,τι στρεβλον εσφαλμενον καινοτομον αιρετιζον και ει τι των τοιουτων, εστιν οτε και διευκολυνουν τα μαλα αυτους εις το εργον των τουτο· ενω εις τον λογον της αληθειας και του εκκλησιαστικως και δογματικως ορθου μαλλον δυσανασχετουν και εμποδια παρεισαγουν (ισως ομως να πραττουν τουτο και εξ ελλιπους κατηχησεως και καταρτισεως εις τα περι ων ο λογος θεματα). οι ενδιαφερομενοι λοιπον ας προστρεξουν εκει.

Διδων περας εις τον λογον, Ιωάννη, θελω να ειπω οτι λυπουμαι δια το οτι συ εγινες αφορμη να ελεγξω δημοσιως μιαν τοιαυτην στρεβλην νοοτροπιαν, διοτι εν τη καρδια μου υπαρχει η πεποιθησις οτι συ προσωπικως δεν εχεις επιγνωσιν της βαρύτητος και της διαστασεως των ενεργειων σου. απλως νομιζεις οτι η συγκεκριμενη αντιφωνησις ειναι μια ακομη παραλλαγη, η οποια δεν βλάπτει αν λεγεται ουτως η αλλεως. ο ελεγχος παντως δεν στρεφεται τοσον εναντιον της οιασδητινος παραλλαγης οσον εναντιον της εμμονης (σου και αλλων) εις το εσφαλμενον, εις το εκτος παραδοσεως, εναντιον της ορθης αντιφωνησεως. και θεωρω οτι τοιαυτην εμμονην εις το εσφαλμενον δι εν θεμα λελυμενον προ πολλου αλλοι την εχουν μεταδωσει εις σε. ελπιζω οτι θα κατανοησης παντα τα ενταυθα λεχθεντα.


copyright 2009 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης

[Roumelis Ioannis]

κ. Ανατολικιώτη,

Λυπούμαι και ο ίδιος που έγινα η αφορμή, καθ'ότι δεν επιμένω να προβάλλω μιαν εσφαλμένην προσωπικήν μου αντίληψιν, δεν αντιτίθεμαι πεισμόνως εις τας μαρτυρίας και διδασκαλίας των αγίων της Εκκλησίας και προπάντων δεν ζητώ επιμόνως να μεταδώσω και εις άλλους την εσφαλμένην μου γνώμην, όπως προαναφέρατε. Στο μήνυμά μου δεν εκφέρω καμία προσωπική άποψη. Αναφέρω μόνον το γεγονός ότι βρήκα δύο πηγές που αναφέρεται η τοιαύτη αντιφώνησις και ερωτώ έτι μία φορά περί της ορθότητος αυτής και του γεγονότος εάν πρέπει να χρησιμοποιείται. Ουδείς δεν είναι εκείνος «που με έμαθε τέτοια στραβά πράγματα» και δεν παρέλαβα από κάπου τας τοιαύτας καινοτομίας. Δεν ψάχνω το ιδιάζον και δεν προσέχω την διαφοροποίησιν και την αλλοίωσιν, και δεν κλείω τους οφθαλμούς μου εις τας μαρτυρίας της συμφωνίας. Απλά λόγω της διαφοροποιήσεως αυτής, με δημιουργήθη ξανά η απορία και την εξέφρασα και πάλιν, παραθέτοντας και τα νέα στοιχεία που βρήκα. Δεν επιχείρησα ουδεμία στιγμή να διαδώσω μέσω των Διαλόγων της «Συμβολής» τοιούτον «ελεγχόμενον σφάλμα» όπως το απεκαλέσατε. Δεν εμμένω εις το εσφαλμένον. Αλλά μέσω της έρευνας και της εμφάνισης αυτών των νέων στοιχείων, σκέφθηκα απλά να τα παραθέσω, χωρίς να τοποθετούμαι περί του ορθού, και απλά να περιμένω τις απαντήσεις τόσο την δικήν σας, όσο και των υπολοίπων αξιόλογων μελών των Διαλόγων της «Συμβολής». Ήθελα απλά να αναφέρω και πάλιν το θέμα τούτον, παραθέτοντας και τα νέα στοιχεία, ούτως ώστε είτε να ενισχυθούν είτε να καταρριφθούν από άλλες τεκμηριωμένες απαντήσεις που αποδεικνύουν το αντίθετο. Δεν ήταν σκοπός μου να μετατρέψω τους «Διαλόγους» σε «όργανα ή βήματα προβολής και διαδόσεως στρεβλών ιδεών και αντιλήψεων, αντιλήψεων αντιθέτων προς την Βίβλον και την Ιεράν Παράδοσιν της Εκκλησίας». Το μήνυμά μου είχε αγαθήν πρόθεσιν. Πρόθεσιν δημιουργίας εποικοδομητικού «διαλόγου», όπως ονομάζεται και το παρόν forum.

[Dionysios]

από Roumelis Ioannis την Τρί 09 Ιουν 2009, 17:33

῾Υπενθυμίζω τὰ περὶ χρονικῆς ἀποστάσεως τῶν μηνυμάτων, διότι ἔτσι ἔχουμε τὸν χρόνο νὰ δοῦμε τὰ προηγούμενα μηνύματα καὶ νὰ κατανοήσωμε τὰ κείμενα μὲ ἄνεσι, προτοῦ γράψουμε τὴν ἀπάντησί μας. ἂν τυχὸν ὑπάρχουν ἄλλες σκέψεις γιὰ τὴν χρονικὴ ἀπόστασι τῶν 8-12 ὡρῶν ποὺ ἔχω ὁρίσει, εὐχαρίστως νὰ τὶς συζητήσωμε στὸ οἰκεῖο θέμα. μηνύματα ποὺ δημοσιεύονται χωρὶς νὰ τηρῆται αὐτὴ ἡ προϋπόθεσις θὰ ἀποσύρωνται ἀπὸ τοὺς συντονιστὲς χωρὶς ἄλλη εἰδοποίησι. τὸ ἔχω ἤδη ἐφαρμόσει αὐτὸ σὲ ἄλλες περιπτώσεις. τὸ ἴδιο θὰ ἔπραττα καὶ ἐδῶ, ἂν εἶχα προσέξει ἐγκαίρως τὸν χρόνο δημοσιεύσεώς του, ἀλλὰ τώρα δὲν πειράζει.

Λυπούμαι και ο ίδιος που έγινα η αφορμή, καθ' ότι δεν επιμένω να προβάλλω μιαν εσφαλμένην προσωπικήν μου αντίληψιν, δεν αντιτίθεμαι πεισμόνως εις τας μαρτυρίας και διδασκαλίας των αγίων της Εκκλησίας ... Δεν εμμένω εις το εσφαλμένον... Το μήνυμά μου είχε αγαθήν πρόθεσιν...

Χαίρω, ποὺ ἐπιβεβαιώνεις, ᾿Ιωάννη, ὅτι εἶχες ἀγαθὴ πρόθεσι καὶ δὲν εἶχες προσωπικῶς ἐπίγνωσι τοῦ λάθους ποὺ πρόβαλες μὲ τὶς «ἐρωτήσεις» σου ἐδῶ ἀλλὰ καὶ σὲ ἄλλες ἱστοσελίδες. θεωρῶ καὶ ἐγὼ ὅτι ἔχεις καλὴν προαίρεσιν καὶ ζῆλον γιὰ τὰ θέματα τῆς λατρείας, ἔστω καὶ ἂν μερικὲς φορὲς ἐκδηλώνεται σὰν ζῆλος «οὐ κατ᾿ ἐπίγνωσιν». ἀσφαλῶς μπορεῖς καὶ σὺ νὰ συμβάλῃς στὴν καλλίτερη λειτουργία αὐτοῦ τοῦ βήματος διαλόγου ἀπὸ πολλὲς ἀπόψεις καὶ περιμένω τὴν θετικώτερη συμμετοχή σου.

Το μήνυμά μου είχε αγαθήν πρόθεσιν. Πρόθεσιν δημιουργίας εποικοδομητικού «διαλόγου», όπως ονομάζεται και το παρόν forum.

Γιὰ νὰ διεξαχθῇ ἕνας σωστὸς διάλογος, χρειάζονται καὶ οἱ ἀνάλογες προϋποθέσεις. κάποιες ἀπὸ αὐτὲς ἀναφέρονται ἐδῶ καὶ ἐδῶ. γιὰ τὴν δεοντολογία τῶν ἐρωτήσεων ἐδῶ.

Αναφέρω μόνον το γεγονός ότι βρήκα δύο πηγές που αναφέρεται η τοιαύτη αντιφώνησις ...

᾿Αγαπητὲ ᾿Ιωάννη, δὲν εἶναι πηγὴ τῆς ὀρθοδόξου λειτουργικῆς ζωῆς μία ἔκδοσις ποὺ γίνεται ἀπὸ μὴ ὀρθοδόξους! αὐτὰ εἶναι ἀστεῖα πράγματα. τοὐλάχιστον τὸ The liturgies of S. Mark, S. James, S. Clement... δὲν εἶναι ὀρθόδοξος λειτουργικὴ ἔκδοσις καὶ καμμία ἀξία δὲν ἔχει γιὰ τὴν πρᾶξι τῆς ἐκκλησίας. μπορεῖ νὰ ἔχῃ κάποια ἀξία φιλολογικὴ ἢ ἐρευνητικὴ ἢ ἄλλου εἴδους, ἀλλὰ ὄχι λειτουργική.

Αλλά μέσω της έρευνας και της εμφάνισης αυτών των νέων στοιχείων, σκέφθηκα απλά να τα παραθέσω, χωρίς να τοποθετούμαι περί του ορθού...

Κατ᾿ ἀρχὰς δὲν εἶναι νέα στοιχεῖα. δεύτερον, ἡ ἔρευνα χρειάζεται ἐπίσης προϋποθέσεις. δὲν εἶναι ἔρευνα τὸ νὰ βλέπῃ κανεὶς χωρὶς προσοχὴ καὶ νὰ παραθέτῃ λειψὰ ἢ ἐπιλεγμένα στοιχεῖα, γιὰ νὰ ὑποστηρίξῃ τὶς ἰδέες του ἢ τὶς ἀπόψεις του.

1ον) Ἔρευνα σημαίνει ὅτι προσέχω τί βλέπω, τί ἔχω στὰ χέρια μου ἢ ἔστω στὴν ὀθόνη τοῦ ὑπολογιστοῦ μου. τί ἐννοῶ; παραπέμπεις στὸ βιβλίο The liturgies of S. Mark, S. James, S. Clement, S. Chrysostom, and the Church of Malabar. λὲς ὅτι τὸ ἐρεύνησες. ὅμως οὔτε ὁ τίτλος ποὺ ἀναφέρεις δὲν εἶναι σωστός! ὁ σωστὸς τίτλος εἶναι The liturgies of S. Mark, S. James, S. Clement, S. Chrysostom, S. Basil. ἡ λειτουργία τοῦ Μαλαμπάρ ποῦ βρέθηκε; μήπως ἔγινε ἐδῶ κάποια σύγχυσι μὲ ἄλλη ἔκδοσι;

2ον) Ἔρευνα σημαίνει ὅτι παραθέτω ὅλα τὰ στοιχεῖα. τί ἐννοῶ; ἂς μείνουμε στὸ βιβλίο The liturgies of S. Mark, S. James, S. Clement, S. Chrysostom, S. Basil καὶ ἂς ξεχάσουμε προσωρινῶς τὴν αἱρετική του προέλευσι. λὲς ὅτι τὸ ἐρεύνησες. εἶδες μόνον τὶς σελίδες 134 καὶ 158 μὲ τὴν λάθος ἀντιφώνησι; μήπως μία προσεκτικώτερη καὶ πιὸ ὡλοκληρωμένη ἔρευνα θὰ ἔδειχνε ὅτι στὶς σελίδες 17, 60 καὶ 97 τοῦ ἴδιου βιβλίου ἀναφέρεται ἡ σωστὴ ἀντιφώνησι;

3) Ἔρευνα ἐπίσης σημαίνει ὅτι χρησιμοποιῶ ἔγκυρες καὶ ἀσφαλεῖς πηγὲς καὶ ὄχι ὅ,τι τύχῃ μπροστά μου! τί ἐννοῶ; ἂς δοῦμε ξανὰ τὸ βιβλίο The liturgies of S. Mark, S. James, S. Clement, S. Chrysostom, S. Basil καὶ ἂς ξεχάσουμε καὶ πάλι τὴν αἱρετική του προέλευσι. λὲς ὅτι τὸ ἐρεύνησες. δὲν εἶδες ὅτι ὁ ἐκδότης-ἐπιμελητὴς τοῦ βιβλίου δὲν ξέρει ἐπαρκῶς τὴν ἑλληνική, δὲν καταλαβαίνει τί ἐκδίδει, ὅτι ἔχει μπερδέψει τὰ χαρτιά του καὶ τὶς σελίδες τοῦ ἔργου του, ὅτι παραλείπει τὴν μισὴ λειτουργία τοῦ μεγάλου Βασιλείου καὶ ὅτι συγχέει τὸ μεγαλυνάριον τῆς θεοτόκου («᾿Επὶ σοὶ χαίρει») μὲ τὸ χερουβικόν;

῞Υστερα ἀπὸ ὅλα αὐτὰ τί ἀξία μπορεῖ νὰ ἔχῃ αὐτὸ τὸ βιβλίο γιὰ τὴν λειτουργικὴ πρᾶξι τῶν ὀρθοδόξων; καμμία. ὄχι νὰ τὸ θεωροῦμε καὶ πηγή! αὐτὲς εἶναι προϋποθέσεις διαλόγου καὶ ἔρευνας ἐδῶ στὴν «Συμβολή». τὸ θέμα ἐδῶ δὲν εἶναι βέβαια ἡ κριτικὴ καὶ ἡ ἀξία τῶν διαφόρων λειτουργικῶν ἐκδόσεων, ἡμετέρων καὶ ἀλλοτρίων. νομίζω ὅτι τὸ ἀρχικὸ θέμα αὐτῆς τῆς συζητήσεως ἔχει ἤδη καλυφθῆ. γιὰ κριτικὴ στὶς διάφορες λειτουργικὲς ἐκδόσεις θὰ μποροῦσε νὰ ξεκινήσῃ ἄλλη συζήτησι.


copyright 2009 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης