symbole.gr

«Πάσχα ὁ ἀμνὸς ἡμῖν τέθυται τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρὸς·
πάσχα σεμνὸν ἅγιον, πάσχα ζωηρὸν·
πάσχα ἐξεγέρσιμον, πάσχα ἀθάνατον Χριστοῦ·
πάσχα κάθαρσις, πάσχα θεῖον, πάσχα ἱερὸν·
πάσχα βροτοὺς θεουργοῦν καὶ τοὺς νεκροὺς ἀθανατίζον·
πάσχα κόσμου εὐφροσύνης χαρά»

(χφ. Βατικανοῦ 771 τριῴδιον (καὶ πεντηκοστάριον) ια' αἰ.φ. 199r. Βλ. κ. Συμβολὴ τ. 13 σ. 50).

Αὐτὸ εἶναι άνέκδοτο ἢ ἔχει δημοσιευθῆ πουθενὰ ἀλλοῦ πρόσφατα; δὲν θυμᾶμαι νὰ τὸ ἔχω δεῖ ἀλλοῦ.

Νομίζω ὅτι ἔχει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον ἡ ἀνεύρεσι τέτοιων ἀρχαίων στιχηρῶν τοῦ πάσχα, τὰ ὁποῖα πλέον δὲν ὑπάρχουν στὸ πεντηκοστάριον. νὰ γράψουμε ἐδῶ καὶ τὰ στιχηρὰ ἀπὸ τὸ τυπικὸ ᾿Ιεροσολύμων;

Ἀνέκδοτον.
Νὰ δημοσιευθοῦν ὅλα, νὰ κριθοῦν καὶ νὰ δοκιμασθοῦν.

Έχουν δημοσιευτεί νομίζω στο Σύστημα Τυπικού κάποια, αλλά όχι αυτό.
Θα έχει ενδιαφέρον να ανέβουν κι άλλα παρόμοια.
Ευχαριστούμε κ. Θεοδωράκη

Τὰ στιχηρὰ αὐτὰ τοῦ Πάσχα μαρτυροῦνται ὡς προσόμοια τοῦ (ἀγνώστου;) αὐτομέλου «Ἤχθης δι' ἡμᾶς» (χφ. Σινὰ 736 τριῴδιον τοῦ ἔτους 1028 φ. 243r), ὅπως καὶ τὰ δύο τοῦ τριῳδίου τοῦ Κλήμεντος γιὰ τὴν Δευτέρα τῆς α' ἑβδομάδος ἑσπέρας «Ἄλλα Κλήμεντος ἦχος πλ. α' πρὸς Ἠχθης δι' ἡμᾶς εἰς θυσίαν» (χφ. Σινὰ 734 τριῴδιον ι' αἰ. φ.53v).

Κατὰ τὸ χφ. τυπικὸν τῆς Μ. Γρηγορίου τοῦ ἔτους 1851 ἔκδ. Dmitrievskij τ. 3 σ. 661 τὰ στιχηρὰ αὐτὰ συνέθεσε ὁ Θεοφάνης (+μετὰ τὸ 842).

Τὸ τροπάριο «Ἤχθης δι’ ἡμᾶς...» ἀπαντᾶται στὴν θ’ ᾠδὴ ἀναστασίμου κανόνα πλ. α’ ἤχου:
«ᾨδὴ θ’»

Ὁ εἱρμὸς

«Χαίροις παρ’ ἡμῶν Θεοτόκε βοήσωμεν οἱ πιστοὶ ὅτι Θεὸς Κύριος πάντων βασιλεὺς ἐξ αὐτῆς προέρχεται υἱὸς ἀνθρώπου γεγονώς. Δεῦτε ἄσατε θυγατέρες Ἱερουσαλὴμ βοῶσαι εὐλογημένη ἡ κοιλία σου ἡ σαρκὶ Θεὸν χωρήσασα».

Τροπάρια.

«Ἤχθης δι’ ἡμᾶς εἰς θυσίαν Χριστὲ ὡς πρόβατον καὶ ὡς ἀμνὸς ἄμωμος ὁ Ἐμμανουὴλ εἰς σφαγὴν ἑκούσιον μετ’ ἀνόμων λογισθείς. Δεῦτε ἴδετε αἱ πατριαὶ πᾶσαι τῶν ἐθνῶν τὸν ἐπὶ πάντων Θεὸν ἐν σαρκὶ κρεμάμενον τὴν ζωὴν τὴν ἀτελεύτητον.

Δεῦτε ἀπὸ θέας γυναῖκες εὐαγγελίστριαι καὶ τῇ Σιὼν εἴπατε δέχου παρ’ ἡμῶν χαρᾶς εὐαγγέλια τῆς ἀναστάσεως Χριστοῦ. Χαῖρε χόρευε καὶ φωτίζου Ἱερουσαλὴμ τὸν βασιλέα Χριστὸν θεασαμένη ἐκ τοῦ μνήματος ὡς νυμφίον προερχόμενον.

Δεῦτε τὴν ὑπέρθεον φύσιν ὑμνήσωμεν οἱ πιστοὶ καὶ πλαστουργὸν ἅπαντες τὴν ἀμερίστως τρισσαῖς ὑποστάσεσιν δοξαζομένην εὐσεβῶς. Πατέρᾳ ἀχρόνῳ αὐτοῦ Υἱῷ καὶ παρακλήτῳ καὶ παναγίῳ πνεύματι ἀσυγχύτως τε δοξάζοντες.

Ἄλλος» εἱρμός-κανόνας, ὁ σημερινὸς σταυροαναστάσιμος τοῦ πλ. α’ ἤχου θ’ ᾠδή (χφ. Σινὰ ΜΓ 83 θ’-ι’ αἰ. ἔκδ. Τὰ νέα εὑρήματα, φωτογραφία 96).

MTheodorakis έγραψε:ἔκδ. Τὰ νέα εὑρήματα

Ἱερὰ μονὴ καὶ ἀρχιεπισκοπὴ Σινὰ Τὰ νέα εὑρήματα Ἀθῆνα 1998. Πρόκειται γιὰ μιὰ πρώτη ἑλληνικὴ ἔκδοση τοῦ ἱστορικοῦ τῆς εὑρέσεως τῶν νέων χφφ. κατὰ τὸ 1975, συνοπτικοῦ καταλόγου καὶ 260 περίπου φωτογραφιῶν. Εἶναι ἔκδοση τοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ καὶ τοῦ Ἱδρύματος Ὄρους Σινά, τηλ. 210 6454923 τιμὴ 69 ευρώ.

MTheodorakis έγραψε:Τὸ τροπάριο «Ἤχθης δι’ ἡμᾶς...» ἀπαντᾶται στὴν θ’ ᾠδὴ ἀναστασίμου κανόνα πλ. α’ ἤχου:
«ᾨδὴ θ’»

Ὁ εἱρμὸς

«Χαίροις παρ’ ἡμῶν Θεοτόκε βοήσωμεν οἱ πιστοὶ ὅτι Θεὸς Κύριος πάντων βασιλεὺς ἐξ αὐτῆς προέρχεται υἱὸς ἀνθρώπου γεγονώς. Δεῦτε ἄσατε θυγατέρες Ἱερουσαλὴμ βοῶσαι εὐλογημένη ἡ κοιλία σου ἡ σαρκὶ Θεὸν χωρήσασα».

Τροπάρια.

«Ἤχθης δι’ ἡμᾶς εἰς θυσίαν Χριστὲ ὡς πρόβατον καὶ ὡς ἀμνὸς ἄμωμος ὁ Ἐμμανουὴλ εἰς σφαγὴν ἑκούσιον μετ’ ἀνόμων λογισθείς. Δεῦτε ἴδετε αἱ πατριαὶ πᾶσαι τῶν ἐθνῶν τὸν ἐπὶ πάντων Θεὸν ἐν σαρκὶ κρεμάμενον τὴν ζωὴν τὴν ἀτελεύτητον.

Δεῦτε ἀπὸ θέας γυναῖκες εὐαγγελίστριαι καὶ τῇ Σιὼν εἴπατε δέχου παρ’ ἡμῶν χαρᾶς εὐαγγέλια τῆς ἀναστάσεως Χριστοῦ. Χαῖρε χόρευε καὶ φωτίζου Ἱερουσαλὴμ τὸν βασιλέα Χριστὸν θεασαμένη ἐκ τοῦ μνήματος ὡς νυμφίον προερχόμενον.

Δεῦτε τὴν ὑπέρθεον φύσιν ὑμνήσωμεν οἱ πιστοὶ καὶ πλαστουργὸν ἅπαντες τὴν ἀμερίστως τρισσαῖς ὑποστάσεσιν δοξαζομένην εὐσεβῶς. Πατέρᾳ ἀχρόνῳ αὐτοῦ Υἱῷ καὶ παρακλήτῳ καὶ παναγίῳ πνεύματι ἀσυγχύτως τε δοξάζοντες.

Ἄλλος» εἱρμός-κανόνας, ὁ σημερινὸς σταυροαναστάσιμος τοῦ πλ. α’ ἤχου θ’ ᾠδή (χφ. Σινὰ ΜΓ 83 θ’-ι’ αἰ. ἔκδ. Τὰ νέα εὑρήματα, φωτογραφία 96).

Περιπτώσεις χρήσης μὴ στιχηρῶν θεοτοκίων ὡς στιχηρῶν:

1) «Ὑπερευλογημένη ὑπάρχεις...» (κάθισμα Κυριακῆς β' ἤχου - στιχηρὸ αἴνων Κυριακῶν).

2) «Πολλὰ τὰ πλήθη τῶν ἐμῶν Θεοτόκε πταισμάτων...» (κάθισμα Τρίτης πλ. β' ἤχου - στιχηρὸ τοῦ «Κύριε τῶν δυνάμεων...»).

3) «Παρθένος ἔτεκες ἀπειρόγαμε...» (γ' ᾠδὴ 29 Σεπτεμβρίου καὶ 24 Νοεμβρίου - α' ἀντίφωνο τῶν παθῶν (ψάλλεται μὲ ἐνδιάμεσους στίχους (γεωγιανὸ-ἱεροσολυμιτικὸ κανονάριο ζ' αἰ., τυπικὸ ναοῦ ἀναστάσεως τοῦ 1122, χφ. Κουτλουμουσίου 85 ιγ' αἰ. μουσικό), καὶ στιχηρά (Dmitrievskij τ. 2 σ. 1052) μικροῦ ἁγιασμοῦ).

4) «Ἡ ἀρρήτως ἐπ' ἐσχάτων συλλαβοῦσα...» (ᾠδὴ μικροῦ ἁγιασμοῦ - μακαρισμοὶ Κυριακῆς πλ. β' ἤχου - ε' ἀντίφωνο τῶν παθῶν).

Μανόλη, οἱ ἔρευνές σου καὶ οἱ ἐπισημάνσεις σου εἶναι πολὺ σημαντικὲς καὶ ἀξιόλογες. μπράβο σου καὶ συγχαρητήρια.