Βιογραφικὰ στοιχεῖα ᾿Αποστόλου Παπαχρήστου
Ὁ μακαριστὸς πρωτοψάλτης Ἀπόστολος Παπαχρῆστος γεννήθηκε στὸ χωριὸ Σκουτεσιάδα Τριχωνίδος τοῦ Νομοῦ Αἰτωλοακαρνανίας τὸ Φεβρουάριο τοῦ 1949. Γόνος ἱερατικῆς καὶ πολύτεκνης οἰκογένειας, τελείωσε τὸ δημοτικὸ σχολεῖο τῆς Μεγάλης Χώρας Ἀγρινίου, ὅπου ἐφημέριος τοῦ χωριοῦ ἦταν ὁ πατέρας του πρεσβύτερος Εὐστράτιος Παπαχρῆστος, ὁ ὁποῖος ὑπῆρξε ἕνας γνήσιος λευίτης, ποὺ δαπανήθηκε στὸ ποιμαντικὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀλλὰ καὶ μεγάλωσε τὴν οἰκογένειά του μὲ τὰ νάματα τῆς ὀρθόδοξης χριστιανικῆς παράδοσής μας.
Τὸ γυμνάσιο καὶ τὸ λύκειο ὁ Ἀπόστολος Παπαχρῆστος τὸ περάτωσε στὴν περιοχὴ τῆς Καλλιθέας τῶν Ἀθηνῶν. Παράλληλα μὲ τὶς γυμνασιακὲς σπουδές του διδάχθηκε τὴν Βυζαντινὴ Μουσικὴ κοντὰ στὸν διδάσκαλο τῆς σχολῆς «Οἴκου Τυφλῶν» Δημήτριο Χρυσαφίδη. Ἀπὸ τὸν Πέτρο Ἀθαναηλίδη ἔμαθε πιάνο καὶ ἀκορντεὸν καὶ ἀπὸ τὸν Ἀνέστη Κυριακίδη διδάχθηκε μαθήματα κιθάρας. Τὸ 1965 στὸ ᾨδεῖο Πειραιῶς λαμβάνει τὸ πτυχίo Ἱεροψάλτου ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Μαργαζιώτη καὶ τὸ 1969 λαμβάνει Πτυχίο Μουσικοδιδασκάλου μὲ γενικὸ βαθμὸ «Ἄριστα».
Μετὰ τὴν περάτωση τῶν σπουδῶν του στὴν Βυζαντινὴ Μουσικὴ συνεχίζει μὲ μαθήματα Εὐρωπαϊκῆς Μουσικῆς, ἁρμονίας, σολφὲζ καὶ ἱστορίας – μορφολογίας μὲ καθηγητὴ τὸν Γεώργιο Σκλάβο. Τὸ 1988 λαμβάνει καὶ τὸ πτυχίo τοῦ τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ἐθνικοῦ καὶ Καποδιστριακοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν μὲ τὸν βαθμὸ «Ἄριστα».
Ἐπίσης, διδασκόμενος τὴν Εὐρωπαϊκὴ Μουσική, τὸ 1989 παίρνει τὸ πτυχίo «εἰδικῆς ἁρμονίας» ἀπὸ τὸν Ἀνδρέα Boυτσινᾶ καὶ τὸ 1991 ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸ πτυχίο «ἀντιστίξεωs». Ἐπιπλέον τὸ 1993 λαμβάνει καὶ τὸ πτυχίo «φούγκας». Περὶ τὸ 2006 ἔλαβε καὶ τὸ Δίπλωμα Βυζαντινῆς Μουσικῆς.
Ὑπηρέτησε πιστὰ τὸ ἱερὸ ἀναλόγιο ἀπὸ τὸ 1972, ἐνῷ παράλληλα δίδασκε τὴν πατρῴα βυζαντινὴ μουσικὴ παράδοση, μία προσφορὰ ποὺ καρποφόρησε σὲ πολλοὺς μαθητές, οἱ ὁποῖοι στελέχωσαν πολλὰ ἀναλόγια τῆς Αἰτωλοακαρνανίας.
Κόσμησε πρωτίστως ἐπὶ 21 ἔτη τὸ δεξιὸ ἀναλόγιο τοῦ ἱεροῦ ναοῦ Ἁγίας Τριάδος Ἀγρινίου, ἀπὸ τὸ Μάιο τοῦ 1972 μέχρι τὸν Αὔγουστο τοῦ 1991, ἐνῷ ἐπὶ 22 ἔτη, ἀπὸ τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 1991 μέχρι σήμερα, ἦταν ὁ πρωτοψάλτηs τοῦ ἱεροῦ ναοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου Ἀγρινίου.
Ἀπὸ τὸ ἔτος 2007 δίδασκε ὡς καθηγητὴς στὶς δύο σχολὲς Βυζαντινῆς Μουσικῆς τῆς ἱερᾶς Μητροπόλεως «Δαυὶδ ὁ Ψαλμῳδὸς» στὸ Ἀγρίνιο καὶ «Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Κουκουζέλης» στὸ Μεσολόγγι, διδάσκοντας παράλληλα μὲ τὴ μουσικὴ τὸ μάθημα τοῦ τυπικοῦ, ἐνῷ τὸ τελευταῖο ἔτος εἶχε ἀναλάβει τὴν διεύθυνση τῆς σχολῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς στὸ Μεσολόγγι.
Ὁ Ἀπόστολος Παπαχρῆστος ἀσχολήθηκε ἰδιαιτέρως μὲ ἐκδόσεις βιβλίων, μὲ τὸ τυπικό, τὴν ἐκκλησιαστικὴ μελοποιία καὶ τὴν ὑμνογραφία. Ἀπὸ τὸ ἔτος 1996 μέχρι σήμερα ἐξέδιδε τὴν «Τυπικὴν Διάταξιν τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν» τῆς Ἐκκλησίας μας, κατὰ τὴν παράδοση καὶ τὸ ὕφος τῆς «Τάξεως» τοῦ ἀειμνήστου Γεωργίου Μπεκατώρου. Ἡ «Τυπικὴ Διάταξις» ἔτυχε μιᾶς εὐμενοῦς ὑποδοχῆς καὶ εὐμενεστάτων κριτικῶν ἀπὸ ἱεράρχας, μουσικολόγους, λειτουργιολόγους καὶ τὸν ἱεροψαλτικὸ κόσμο.
Κατόπιν προτάσεως τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν Χριστοδούλου (Παρασκευαΐδη) μετεῖχε ἐπὶ μία πενταετία (2001-Φεβρουάριος 2006) ὡς μέλος στὴ Συνοδικὴ Ὑποεπιτροπὴ ἐπὶ τῆς ἐκδόσεως τῶν «Διπτύχων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος», ἔχοντας τὴν ὑπευθυνότητα τῆς συντάξεως τῶν «λειτουργικῶν τυπικῶν διατάξεων» (γιὰ τὰ ἔτη 2002-2006).
Τὰ τέσσερα τελευταῖα χρόνια, κατόπιν προτάσεως τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Σινὰ Φαρὰν καὶ ῾Ραϊθὼ κ. Δαμιανοῦ, εἶχε ἀναλάβει τὴν σύνταξη τῆς Τυπικῆς Διατάξεως στὴν ἔκδοση τῶν Διπτύχων τῆς ἱερᾶς Μονῆς Σινᾶ.
Τὸ 1998 ἐξέδωσε τὸ μουσικὸ βιβλίο «Νέο Εἰρμολόγιο» καὶ τὸ 2009 τὸ μουσικὸ βιβλίο «Στιχολόγιον». Μέσα ἀπὸ τὸ ὑμνογραφικό του τάλαντο σημαντικὴ ἦταν ἡ προσφορά του στὴν σύνταξη καὶ μελοποιία ᾀσματικῶν ἀκολουθιῶν καὶ παρακλητικῶν κανόνων διαφόρων ἁγίων ὅπως· α) τῆς Παναγίας τῆς Μυρτιωτίσσης, β) τοῦ ἁγίου Ἀλεξάνδρoυ ἀρχιεπισκόπου Ἀλεξανδρείας, γ) τῶν ἁγίων Ὑμνογράφων, δ) τῶν ἁγίων 3 μαρτύρων τῶν ἐν Βραχωρίῳ καὶ ε) τοῦ ὁσίου Ἰωσὴφ τοῦ ποιητοῦ. Ὑπὸ ἔκδοση βρίσκεται τὸ «Θεοτοκάριον», συλλογὴ παρακλητικῶν κανόνων ποὺ ὁ ἴδιος συνέγραψε πρὸς τιμὴν τῶν θαυματουργῶν εἰκόνων τῆς Παναγίας τῆς ἱερᾶς μητροπόλεως Αἰτωλίας καὶ Ἀκαρνανίας.
Ἡ ὑμνογραφικὴ προσφορὰ τοῦ Ἀπόστολου Παπαχρήστου καλύπτει ὑμνογραφικὸ κενὸ της λατρείας, ποὺ μαζὶ μὲ τὰ μουσικὰ παραρτήματα τὰ ὁποῖα παρατίθενται στὶς ἐκδόσεις ἀποτελοῦν συμβολὴ στὴ γνήσια ἐκκλησιαστικὴ καὶ βυζαντινὴ παράδοση.
Θὰ ἀποτελοῦσε παράλειψη νὰ μὴν εἰπωθεῖ ἡ συνεργασία του μὲ πολλοὺς πρωτοψάλτες μὲ κορυφαία τὴν συνεργασία μὲ τὸν ἄρχοντα πρωτοψάλτη τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας Θρασύβουλο Στανίτσα, τὸν ὁποῖο ἐπισκεπτόταν στὸ ἱερὸ ναὸ ὅπου ἔψελνε, ἐντρυφώντας στὰ μαθήματα γνήσιας ἀπόδοσης τῆς ψαλτικῆς μελῳδίας.
Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ἡ ἀγωνία του γιὰ τὴν συμμετοχὴ τοῦ λαοῦ στὴν λατρεία, ἐνῷ οἱ πρωτοβουλίες του γιὰ ὀργάνωση ἱερῶν ἀκολουθιῶν, ἀγρυπνιῶν καὶ θείων λειτουργιῶν τῶν προηγιασμένων σὲ ἱερὲς μονὲς καὶ ἀπομακρυσμένα χωριὰ τῆς Μητροπόλεως Αἰτωλίας καὶ Ἀκαρνανίας μὲ προσωπική του συμμετοχὴ στὸ ἀναλόγιο ἀνέδειξαν τὴ λατρευτικὴ παράδοση τῆς περιοχῆς.
Ὁ Ἀπόστολος Παπαχρῆστος ἦταν ἕνα πρόσωπο ποὺ ἀπολάμβανε μία εὐρύτερη ἐκκλησιαστικὴ καὶ κοινωνικὴ ἀποδοχὴ γιὰ τὸ σημαντικὸ ἔργο ποὺ ὁλοπρόθυμα καὶ μὲ πολὺ ζῆλο ἐπιτελοῦσε. Ἡ ἀποδοχὴ τῆς συνεργασίας του ἀπὸ ἱερὲς μητροπόλεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ τοῦ ἐξωτερικοῦ, καθὼς καὶ ἀπὸ τὰ Ὀρθόδοξα Πατριαρχεῖα μας, δείχνει τὴν αὐθεντικὴ ἀγάπη καὶ συνέπειά του στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.
Ἐνδεικτικὰ ἀναφέρουμε τὴν ἐπικοινωνία του μὲ ἱεραποστολικὰ κλιμάκια, σημειώνοντας τὸ πρακτικὸ μέρος τῆς προσφορᾶς του: α) μὲ τὴν παρασκευὴ γνησίου ἐκκλησιαστικοῦ νάματος ποὺ σὲ μεγάλες ποσότητες προμήθευε τὶς Μητροπόλεις τῆς Ἀφρικῆς γιὰ τὴν τέλεση τῆς Θείας Λειτουργίας καὶ β) καταγράφοντας ψηφιακοὺς δίσκους μὲ μεταφράσεις τῆς Θείας Λειτουργίας στὴν ἰταλική, γαλλικὴ καὶ ἀγγλικὴ γλῶσσα, ψάλλοντας ὁ ἴδιος τὰ λειτουργικὰ κείμενα.
Ὁλόκληρο τὸ ἔργο τοῦ ἀειμνήστου Ἀπόστολου Παπαχρήστου εὐλόγησαν καὶ ἀναγνώρισαν μὲ ἐπιστολές τους, ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης, ἄλλοι Πατριάρχες καὶ Προκαθήμενοι Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, Ἱεράρχες, Καθηγούμενοι Ἱερῶν Μονῶν καὶ Καθηγητὲς Πανεπιστημίου. Ἐνδεικτικὰ παραθέτουμε ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν τελευταία ἐπιστολὴ ποὺ ἔλαβε ὁ ἴδιος, ὅπου ὁ Ὑμνογράφος τῆς Μ. Χ. Ε. ἱερομόναχος Ἀθανάσιος Σιμωνοπετρίτης ἀναδεικνύει τὴν προσφορὰ καὶ τὸ ὀρθόδοξο ἦθος τοῦ κεκοιμημένου·
«Φίλτατε καὶ μουσικολογιώτατε ἀδελφὲἐν Χριστῷ Κύριε Ἀπόστολε,
Πῶς νὰ μὴ χαίρω, ὅταν ἔργοις βλέπω νὰ συνεχίζετε δοξολογῶν τὸν Κύ-ριόν μας καὶ τοὺς χοροὺς τῶν ἁγίων του, ὄχι μόνον στὰ τῆς γλυκυτάτης καὶ μυσταγωγικῆς ψαλμῳδίας σας, ἀλλὰ καὶ διὰ τῆς συγγραφῆς καὶ συνθέσεως ὑμνογραφημάτων, ἀντικατοπτριζόντων τὴν βαθεῖαν εὐλά¬βειαν, φιλοθεΐαν καὶ φιλαγιότητά σας;
Δοξάζω τὸν πανάγαθον Κύριον, διότι σᾶς ἐγνώρισα ἤδη ἀπὸ τὸ 1978, ὅταν συναγρυπνήσαμεν τοῦ ἁγίου Νικολάου εἰς τοῦ Σταυρονικήτα, παρόντος καὶ τοῦ μακαριστοῦ γέροντος Παϊσίου, ὁ ὁποῖος τόσον σᾶς ἀγαποῦσε, ὅπως καὶ τὸν ἀείποτε χειραγωγόν σας, τὸν θυσιαστικὸν αὐτάδελφον καὶ ἤδη ἅγιον ποιμενάρχην τῆς γενετείρας σας σεβασμιώτατον Κοσμᾶν — ὄνομα καὶ πρᾶγμα.
Μετὰ τὰ ἀνωτέρω προοιμιακὰ ἔρχομαι εἰς τὸ κυρίως θέμα, τὴν προ-σφάτως γραφεῖσαν καὶ σταλεῖσάν μοι θαυμασίαν ἀκολουθίαν, τῆς ὁποίας τὸ περιεχόμενον καὶ ἡ θεολογικὴ ἀρτιότης καὶ μὲ κατέπληξεν, ἀλλὰ καὶ βαθύτατα μὲ συνεκίνησεν, ὥστε νὰ διακηρύξω νοερῶς, πλήν μεγαλοφώνως, τὸ ψαλμικὸν «Κύριος σοφοῖ τυφλούς» — πεφωτισμένους διὰ τοῦ μυστικοῦ καὶ ἀιδίου φωτὸς τοῦ Παναγίου Πνεύματος.
[…]
…Σᾶς ἀσπάζομαι φιλήματι ἁγίῳ καὶ ἐν ἀναμονῇ μιᾶς νέας προσωπικῆς συναντήσεώς μας διατελῶ ἐλάχιστος ἀδελφός σας ἐν Χριστῷ,
† Ἱερομόναχος Ἀθανάσιος (Σιμωνοπετρίτης)
Υ.Γ. […]
Χαίροις μάκαρ Ἀπόστολε
καί αἴνει τόν γλυκύτατον Χριστόν μας!»
᾿Εκ τοῦ γραφείου Τύπου καὶ ᾿Επικοινωνίας τῆς ἱερᾶς Μητροπόλεως