Δοξολογικές τελετές

[Dionysios]

................
Σωστὴ ἡ παρατήρησις γιὰ τὴν παράξενη δομὴ τῶν ἐν λόγῳ τελετῶν (καὶ ὄχι ἀκολουθιῶν· κατ᾿ ἀκρίβειαν ὁμιλῶ). ἁπλῶς νὰ διευκρινίσω ὅτι τὸ τρισάγιον στὴν ἔναρξι καλῶς δὲν ὑπάρχει, ἐφόσον οἱ ἐν λόγῳ τελετὲς συνάπτονται εὐθὺς μετὰ τὴν λειτουργίαν. ὁμοίως προβλέπεται καὶ εἰς τὸν ἑσπερινόν, διότι συνάπτεται μὲ τὴν θ΄ ὥραν. ἂν ὅμως τελεσθοῦν ἐκτὸς ναοῦ ἢ μετὰ πολύωρον διακοπήν, κανονικῶς πρέπει νὰ λεχθῇ «Βασιλεῦ οὐράνιε», τρισάγιον κ.λπ..

(29-06-08)

[Dionysios]

Σχόλιον εἰς τὸ ὅτι οἱ διαάφορες δοξολογικὲς τελετὲς καθιερώθησαν γιὰ ἐθνικοὺς λόγους.

Οἱ ἐθνικοὶ λόγοι ἐδῶ δὲν εἶναι κυρίως συναισθηματικοί; ἂν δὲν τελεσθῇ ἡ τοιαύτη «δοξολογία», κινδυνεύει μήπως ἡ ἐθνικὴ ἀσφάλεια τῆς πατρίδος μας ἢ τὸ δημοκρατικό μας πολίτευμα;

Σωστὰ ἐπίσης [ἐλέχθη] ὅτι αὐτὲς οἱ τελετὲς καθιερώθηκαν γιὰ ἐθνικοὺς λόγους, ἄρα ὄχι γιὰ ἐκκλησιαστικούς. αὐτὲς οἱ τελετὲς δὲν ἔχουν τὴν βαρύτητα τῶν ἐκκλησιαστικῶν τελετῶν. αὐτὸ κάθε λογικὸς ἄνθρωπος τὸ καταλαβαίνει.

29-06-08

[Dionysios]

᾿Αντίρρησις εἰς τὸ ὄτι αὐτὲς οἱ τελετὲς πρέπει ὑποχρεωτικῶς νὰ ψάλλωνται εἰς ἕκαστον ναὸν καὶ ὄχι μόνον στοὺς καθεδρικοὺς ναούς.

Συγγνώμην, ἀλλὰ ἐδῶ διαπιστώνω μίαν σύγχυσιν. μήπως νομίζομε ὅτι ὁ χριστιανὸς ποὺ τὴν 28ην ὀκτωβρίου δὲν θὰ ἐκκλησιαστῇ, δὲν θὰ λειτουργηθῇ (μιλῶ γιὰ τὸν ἄνευ πραγματικῆς καὶ ὀρθῆς δικαιολογίας), ἀλλ᾿ ἁπλῶς θὰ πάῃ στὴν ἐν τέλει «δοξολογία», μήπως νομίζομε λέγω ὅτι ἐκπληρώνει ἔτσι τὸ καθῆκόν του πρὸς τὸν Θεόν, ὅτι εὐχαριστεῖ ἔτσι τὸν Θεόν; ὅτι δεικνύει τὴν εὐγνωμοσύνην του διὰ τὴν χάριτι Θεοῦ ἀπελευθέρωσιν τοῦ ἔθνους;

Ποιός εἶπε ὅτι εἶναι ὑποχρεωτικὴ ἡ ἐν λόγῳ «δοξολογία» γιὰ τὴν εὐχαριστίαν πρὸς τὸν Θεόν; ἄραγε ποιά ἀκολουθία ψάλλεται εἰς ἑκάστην 28ην ὀκτωβρίου; ὑπάρχει εἰδικὴ ἐκκλησιαστικὴ ἀκολουθία ἐγκριθεῖσα παρὰ τῆς ἱερᾶς συνόδου ἀπὸ τοῦ ἔτους 1952, ἐκδεδομένη μυριάκις εἰς ἰδιαιτέραν φυλλάδα καὶ εἰς τὰς νεωτέρας ἐκδόσεις τοῦ μηναίου ὀκτωβρίου. δὲν ψάλλεται αὐτὴ ἡ ἀκολουθία; ἢ τοὐλάχιστον δὲν τὴν ἔχομε ἀκούσει ποτὲ ψαλλομένην; ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ὅλοι οἱ ἐν ῾Ελλάδι (τοὐλάχιστον) ναοὶ ὑποχρεοῦνται νὰ ψάλουν αὐτὴν τὴν ἑόρτιον καὶ δοξολογικὴν πρὸς τὸν Κύριον καὶ εὐχαριστιακὴν πρὸς τὴν ὑπέρμαχον τοῦ γένους στρατηγὸν κυρίαν θεοτόκον, τὴν ἀειπάρθενον Μαρίαν, ἀκολουθίαν. ἂν ψαλῇ αὐτὴ ἡ ἀκολουθία, ἡ πρὸς τὸν Κύριον εὐχαριστία καὶ τὴν παναγίαν αὐτοῦ μητέρα ἔχει γίνει ἐκκλησιαστικῶς καὶ ὀρθῶς καὶ πλήρως. ὅλα τὰ ὑπόλοιπα δὲν γίνονται γιὰ ἐκκλησιαστικοὺς λόγους ἀλλὰ γιὰ ἐθνικοὺς πολιτειακούς. οἱ ἄνθρωποι τῶν διαφόρων πολυπληθῶν περιοχῶν (ἐπὶ παραδείγματι τῶν ᾿Αθηνῶν), ἂν ἐκκλησιασθοῦν εἰς τὴν ἐνορίαν των καὶ προσευχηθοῦν κατὰ τὰς ἀκολουθίας τοῦ ὄρθρου καὶ τῆς λειτουργίας τῆς ἡμέρας ἐκείνης, ἔχουν ἐπιτελέσει εἰς τὸ ἀκέραιον καὶ τὸ ἐκκλησιαστικὸν καὶ τὸ πατριωτικὸν καθῆκόν των.

῞Ενας παλαιὸς ἱεράρχης ἔπραξε κάποτε τὸ ἑξῆς. ῥωτᾷ μίαν χρονιὰν εἰς ἐθνικὴν ἐπέτειον τοὺς τοπικοὺς πολιτειακοὺς ἄρχοντας· –Τί ὥρα θέλετε νὰ ἔρθετε εἰς τὸν ναὸν νὰ γίνῃ ἡ δοξολογία; τοῦ ἀπαντοῦν· –Γύρω στὶς 10.30. καὶ ὁ ἱεράρχης κανονίζει ἐκείνην τὴν ὥραν μὲ τὴν προσέλευσιν τῶν ἐπισήμων, οἱ ψάλται νὰ λέγουν ἀργῶς καὶ πανηγυρικῶς τὴν δοξολογίαν τοῦ ὄρθρου! μετὰ τὰς εἰδικὰς δεήσεις καὶ τὴν εὐχὴν ἐτελέσθη ἡ λειτουργία μετὰ κηρύγματος μάλιστα, οἱ δὲ ἐπίσημοι ὑπεχρεώθησαν ἔτσι νὰ ἐκκλησιασθοῦν πραγματικά!

Γνωρίζω ὅτι παλαιότερα σὲ ὡρισμένες ἀπόμακρες ὀρεινὲς καὶ νησιωτικὲς περιοχὲς καὶ εἰς τὸ ἐξωτερικόν, κάποιοι ναοὶ δὲν διέθεταν τὴν ἰδιαιτέραν ἀκολουθίαν τῶν νικητηρίων τῆς 28ης ὀκτωβρίου. ὁπότε μετὰ τὴν λειτουργίαν ἐτέλουν τὴν τελετὴν τῆς «δοξολογίας» εἰς ἀναπλήρωσιν τῆς μὴ ὑπαρχούσης πλήρους ἀκολουθίας. ἀλλὰ ὅταν ὑπάρχῃ ἡ σωστὴ ἀκολουθία, ὅταν τηρῆται ἡ ἀκρίβεια καὶ τὸ ὀρθόν, τὸ κατ᾿ οἰκονομίαν καταργεῖται.

(29/6/2008)



copyright 2008 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης

[Dionysios]

Τελικῶς ἢ τοῦ ὕψους ἢ τοῦ βάθους; μέση ὁδὸς δὲν ὑπάρχει; δὲν εἶπε κανεὶς νὰ σκανδαλιζώμεθα, ἂν σὲ κάποιους ναοὺς γίνεται καὶ τὸ ἐπιπλέον. ἀλλὰ κάποιοι ἐδῶ εἴμεθα ὡς ἐκ τῆς θέσεώς μας ὑποχρεωμένοι νὰ ξεκαθαρίζωμε ὡρισμένα θέματα, διὰ τὰ ὁποῖα ὑπάρχει σύγχυσις σήμερον.

Σὲ ἄλλη εὐκαιρία ἔχω ἀναφερθῆ σ᾿ αὐτοὺς ποὺ μιλοῦν δῆθεν γιὰ τὴν προάσπισι τοῦ τυπικοῦ, ὄχι βασιζόμενοι στὸ τυπικόν, ἀλλὰ στὴν προσωπική τους γνώμη. ἐγὼ πρῶτος θὰ ἤθελα νὰ βγῶ ψεύτης...

(29/6/2008)

[Dionysios]

᾿Αναγνώσας τὰ ὅσα ἔγραψεν ὁ μακαριστὸς καθηγητὴς ᾿Ι. Φουντούλης διεπίστωσα ὅτι ἡ δοξολογία τῆς 28ης ὀκτωβρίου συνετάγη συμφώνως μὲ τὶς προτάσεις του καὶ ἔχει ὄντως τὸν χαρακτῆρα εἰδικῆς «ἐκλογῆς» ἀπὸ τοὺς ψαλμούς. αἱ ἐκλογαὶ ἔχουν πάντοτε ἐφύμνιον τὸ «ἀλληλούια» (δεῖτε ἓν ὁποιοδήποτε ἐκλογάριον) καὶ αὐτὸ έννοεῖ. πουθενὰ δὲν ἀναφέρει «ἄνευ ἐφυμνίου».

(30/6/2008)