Σταυροθεοτοκία

[Dionysios]

Νὰ διευκρινίσωμεν τὸ ἑξῆς. ...σταυροθεοτοκία ψάλλονται μόνον σὲ ἡμέρες μὲ ἀκολουθίαν καθημερινὴν καὶ μὴ ἑορτάσιμον, τετάρτην ἢ παρασκευήν, ὅτε ψάλλεται καὶ παρακλητική. ἂν τετάρτη ἢ παρασκευὴ τύχῃ ἑορτάσιμος ἀκολουθία μὲ καθίσματα ὄρθρου καὶ δοξολογίαν μεγάλην (π.χ. τοῦ ὁσίου ᾿Αθανασίου τοῦ ἐν Ἄθῳ 5 ἰλ., τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, τοῦ ἁγίου Παντελεήμονος κ.λπ.) δὲν λέγονται σταυροθεοτοκία. ἀλλὰ καὶ νὰ ἤθελε κανεὶς νὰ πῇ σταυροθεοτοκία, ποῦ θὰ τὰ εὕρισκε; ἀφοῦ τὸ μηναῖον δὲν ἔχει. ἐκ τῆς παρακλητικῆς; ὄχι, διότι 1ον) δὲν συμψάλλεται, 2ον) δὲν θὰ εἶναι τὸ θεοτοκίον ὁμόηχον μὲ τὸ δοξαστικόν (διότι ἐν ταῖς καθημεριναῖς ψάλλομεν ἐκ τῆς ὀκτωήχου τὴν ἀκολουθίαν τῆς ἡμέρας εἰς τὸν ἦχον τῆς ἑβδομάδος).

Τοῦ ἁγίου Νικολάου ἂν τύχῃ τετάρτη ἢ παρασκευή, λέει κανεὶς σταυροθεοτοκία; καὶ ποῦ τὰ εὑρίσκει, ἀφοῦ ἡ ἀκολουθία δὲν ἔχει. θὰ πρόκειται περὶ συγχύσεως.

᾿Επίσης σταυροθεοτοκία δὲν λέγονται στὶς προεόρτιες καὶ μεθέορτες ἡμέρες. ἀνοῖξτε τὰ μηναῖα νὰ τὸ δῆτε.

Τὸ πρόβλημα δημιουργεῖται σὲ ἡμέρες ὅπως τῆς ἁγίας Κυριακῆς καὶ τοῦ ἁγίου Προκοπίου, ποὺ κανονικῶς ἡ ἀκολουθία ψάλλεται ἄνευ δοξολογίας μεγάλης καὶ ἑπομένως τετάρτη καὶ παρασκευὴ μὲ σταυροθεοτοκία. ἂν ὅμως ψάλλομε δοξολογίαν μεγάλην, ἐπειδὴ τιμῶνται σήμερα σὲ πολλοὺς ναούς, δὲν λέγονται τὰ σταυροθεοτοκία, ἀλλὰ τὰ ὑπάρχοντα θεοτοκία.

(17/7/2008)



copyright 2008 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης