Νάρθηκας

[MTheodorakis]

Στὸ νάρθηκα (χῶρο ἐξιλέωσης, σὲ μεγαλύτερη ἀπόσταση ἀπὸ τὴν τράπεζα τῆς μεταλήψεως) τελοῦνται: ἡ λιτὴ-λιτανεία-κατανυκτικὴ ἱκεσία, οἱ παρακλήσεις, τὰ μνημόσυνα καὶ ὅταν δὲν εἶναι «Ἀλληλούια» (μετάνοιες-ἀνάγκη εὐρυχωρίας) τὸ ἀπόδειπνο, τὸ μεσονυκτικὸ καὶ οἱ ὧρες, διότι οἱ ἀκολουθίες αὐτὲς δὲν ἔχουν ἑορταστικὸ χαρακτήρα, καθὼς ἡ ὑμνολογία τῆς ἡμέρας αὐτονομεῖται ἀπὸ τὸν ἑσπερινὸ καὶ τὸν ὄρθρο. Δὲν θρηνοῦμε στὸ χῶρο τῆς εὐχαριστίας. Ἐκεῖ δὲν ἁρμόζει ἡ ἱκεσία, ἀποτελεῖ προσβολὴ στὸν ἑστιάτορα-δωρητή. Βλ. Συμβολὴ τ. 11 σ. 14, τ. 12 σ. 27.
Ἐπίσης στὸ νάρθηκα (ἐσωνάθηκα) τελοῦνται: ἡ εὐχὴ τῆς η' ἡμέρας, τὸ α' μέρος τοῦ σαραντισμοῦ, ἡ ἀκολουθία εἰς τὸ ποιῆσαι κατηχούμενον, οἱ ἐξορκισμοὶ τῶν δαιμονιζομένων, ὁ ἀρραβώνας, ὁ μικρὸς ἁγιασμὸς καὶ ὁ νιπτῆρας.
Ὁ ἐξωνάρθηκας εἶναι ὑπόστεγο γιὰ τοὺς ἀφορισμένους καὶ τὶς γυναῖκες μὲ περίοδο (Πηδάλιον σσ. 549, 561, 764, 765 καὶ Μεγάλη ἑλληνικὴ ἐγκυκλοπαίδεια Ἰ. Δρανδάκη λ. νάρθηξ).

[MTheodorakis]

Μετὰ τὶς δεήσεις γιὰ τοὺς κατηχούμενους, μαζὶ μὲ τοὺς κατηχούμενους ὑποχωροῦν στὸν ἐσωνάρθηκα οἱ ἀρνητὲς καὶ οἱ φονιᾶδες.
(Συμεὼν Θεσσαλονίκης Διάλογος ἔκδ. P. G. τ. 155 στ. 357Β καὶ κανὼν ιθ' Λαοδικείας).