symbole.gr

2.Ταλμουδικὸς ῥαββινικὸς κατάλογος

Οἱ ῥαββῖνοι μᾶς δίδαξαν· Ἡ τάξι τῶν Προφητῶν εἶναι· Ἰησοῦς τοῦ Ναυή, Κριταί, Σαμουήλ, Βασιλεῖς, Ἰερεμίας, Ἰεζεκιήλ, Ἠσαΐας, καὶ οἱ Δώδεκα μικροὶ Προφῆτες. ἂς τὸ ἐξετάσουμε αὐτό. ὁ Ὠσηὲ προηγεῖται, καθὼς εἶναι γραμμένο· Ἀρχὴ λόγου Κυρίου εἰς Ὠσηέ (Ὠσ 1,2). μίλησε ὅμως ὁ θεὸς πρῶτα στὸν Ὠσηέ; δὲν ὑπῆρξαν πολλοὶ προφῆτες ἀνάμεσα στὸ Μωϋσῆ καὶ στὸν Ὠσηέ; ὁ ῥαββὶ Ἰωχανὰν ὅμως ἔχει ἐξηγήσει ὅτι αὐτὸς ἦταν ὁ πρῶτος ἀπὸ τοὺς τέσσερες προφῆτες ποὺ προφήτευσαν κατὰ τὴν περίοδο αὐτή, τῶν ὁποίων τὰ ὀνόματα εἶναι Ὠσηέ, Ἠσαΐας, Ἀμώς, Μιχαίας· ἔτσι δὲν πρέπει νὰ προηγῆται ὁ Ὠσηέ; διότι ἡ Προφητεία του εἶναι <ἐγ>γεγραμμένη (=συγκαταχωρισμένη) μαζὶ μὲ τοὺς Ἀγγαῖον Ζαχαρίαν καὶ Μαλαχίαν, οἱ δὲ Ἀγγαῖος Ζαχαρίας καὶ Μαλαχίας καταχωρίστηκαν στὸ τέλος τῶν Προφητῶν κι αὐτὸς συγκαταριθμήθηκε μαζί τους. γιατί ὅμως <ἐγ>γράφτηκε χωριστὰ καὶ τοποθετήθηκε πρῶτος; διότι τὸ βιβλίο αὐτὸ εἶναι τόσο μικρό, ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ χαθῇ. ἂς κάνουμε κι ἄλλη ἐξέτασι. ὁ Ἠσαΐας προηγήθηκε τοῦ Ἰερεμίου καὶ τοῦ Ἰεζεκιήλ. τότε γιατί δὲν τοποθετήθηκε πρῶτος ὁ Ἠσαΐας; ἐπειδὴ τὸ βιβλίο τῶν Βασιλέων τελειώνει μὲ μιὰ ἐξιστόρησι τῆς καταστροφῆς, κι ὁ Ἰερεμίας μιλάει γιὰ τὴν καταστροφὴ ἀπὸ τὴν ἀρχὴ μέχρι τὸ τέλος, ὁ Ἰεζεκιὴλ ἀρχίζει μὲ τὴν καταστροφὴ καὶ τελειώνει μὲ παρηγορία, κι ὁ Ἠσαΐας εἶναι γεμάτος παρηγορία· ἔτσι ταξινομοῦμε συναπτὲς τὴν καταστροφὴ μετὰ τὴν καταστροφὴ καὶ τὴν παρηγορία μετὰ τὴν παρηγορία.

Ἡ τάξι τῶν Γραφῶν (Κτυβὶμ = Κιταπίων) εἶναι· ῾Ρούθ, βιβλίο τῶν Ψαλμῶν, Ἰώβ, Παροιμίαι, Ἐκκλησιαστής, Ἆσμα ᾀσμάτων, Θρῆνοι, Δανιήλ, καὶ ὁ κύλινδρος τῆς Ἐσθήρ, Ἔσδρας, καὶ Χρονικά. τώρα ἐφ’ ὅσον ὁ Ἰὼβ ἔζησε στὶς ἡμέρες τοῦ Μωϋσέως, δὲν θἄπρεπε νὰ προηγῆται τὸ βιβλίο τοῦ Ἰώβ; δὲν ἀρχίζουμε ἀπὸ διήγησι θλίψεων. μὰ καὶ ἡ ῾Ροὺθ εἶναι μιὰ διήγησι θλίψεων. εἶναι ὅμως, ὅπως εἶπε κι ὁ ῥαββὶ Ἰωχανάν, μιὰ θλῖψι μὲ τέλος εὐτυχές. καὶ γιατί ὠνομάστηκε ῾Ρούθ; ἐπειδὴ ἀπ’ αὐτὴ προῆλθε ὁ Δαυΐδ ποὺ κατακλείει τὸ ἅγιο αὐτὸ βιβλίο, γιὰ νὰ εὐλογῆται μὲ ὕμνους καὶ μὲ αἴνους.

Ποιός <ἐν>έγραψε τὶς Ἅγιες Γραφές; ὁ Μωϋσῆς <ἐν>έγραψε τὸ βιβλίο του καὶ τὸ ἐδάφιο τοῦ Βαλαὰμ καὶ τὸν Ἰώβ. ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυὴ <ἐν>έγραψε τὸ φερώνυμο βιβλίο καὶ ὀχτὼ στίχους τῆς Πεντατεύχου. ὁ Σαμουὴλ <ἐν>έγραψε τὸ φερώνυμο βιβλίο καὶ τὸ βιβλίο τῶν Κριτῶν καὶ τὴ ῾Ρούθ. ὁ Δαυΐδ <ἐν>έγραψε τὸ βιβλίο τῶν Ψαλμῶν συμπεριλαμβάνοντας μέσα σ’ αὐτὸ τὸ ἔργο τῶν ἀρχαιοτέρων Ἀδάμ, Μελχισεδέκ, Ἀβραάμ, Μωϋσέως, Αἰμάν, Ἰδιθούν, Ἀσάφ, καὶ τῶν τριῶν υἱῶν Κορέ. ὁ Ἰερεμίας ἐν<έγραψε> τὸ φερώνυμο βιβλίο, τὸ βιβλίο τῶν Βασιλέων, καὶ τοὺς Θρήνους. ὁ Ἐζεκίας καὶ οἱ φίλοι του <ἐν>έγραψαν τὸν Ἠσαΐα, τὶς Παροιμίες, τὸ ᾎσμα ᾀσμάτων, καὶ τὸν Ἐκκλησιαστή. οἱ ἄνδρες τοῦ μεγάλου Συνεδρίου <ἐν>έγραψαν τὸν Ἰεζεκιήλ, τοὺς Δώδεκα μικροὺς Προφῆτες, τὸ Δανιήλ, καὶ τὸν κύλινδρο τῆς Ἐσθήρ. ὁ Ἔσδρας <ἐν>έγραψε τὸ φερώνυμο βιβλίο καὶ τὶς γενεαλογίες τοῦ βιβλίου τῶν Χρονικῶν μέχρι τὴν ἐποχή του. αὐτὸ τὸ βεβαιώνει ἡ γνώμη τῶν ῥαββίνων, διότι ὁ ῥαββὶ Ἰούδας εἶπε ἐξ ὀνόματος ῥαββίνου· Ὁ Ἔσδρας δὲν ἄφησε τὴ Βαβυλῶνα, γιὰ ν’ ἀνεβῇ στὴ γῆ τοῦ Ἰσραήλ, ἕως ὅτου <ἐν>έγραψε τὴ γενεαλογία του. ποιός λοιπὸν τὸ τελείωσε αὐτό ; ὁ Νεεμίας ὁ γιὸς τοῦ Ἀχαλίου.

Σπουδή, Ποινικά, Ἐσχάτη θύρα, 14b-15a (=Tαλμοὺδ (Γεμαρά), Νετζικίν, Μπαμπὰ μπαθρά, 14b-15a)

Ἐκδόσεις: L. Goldshmidt, Berlin-Wien 1925 (ἑβραϊστὶ-γερμανιστὶ)
Ι. Epstein, London (ἀγγλιστί).

3. Ὁμολογία προτεσταντικῆς ἐκκλησίας τῆς Ζυρίχης τοῦ 1545 πραγματεία 2
Βιβλία τῆς κανονικῆς Γραφῆς

Ἡ κανονικὴ αὐτὴ Γραφὴ περιλήφθηκε στὴν Παλαιὰ καὶ στὴν Καινὴ Διαθήκη. τὰ βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶναι· Μωϋσέως Πεντάτευχος, βιβλίο Ἰοσουέ, καὶ Κριτῶν, ῾Ρούθ, δυὸ βιβλία Σαμουήλ, κι ἄλλα τόσα Βασιλέων, δυὸ ἐπίσης βιβλία Χρονικῶν, κι ἄλλα τόσα Ἔσδρα καὶ Νεεμίου, βιβλίο Ἐσθήρ. σ’ αὐτὰ δὲ προσθέτουμε τὸ βιβλίο τοῦ Ἰώβ, τὸ Ψαλτήριον, καὶ τὰ τρία βιβλία τοῦ Σολομῶντος, δηλαδὴ Παροιμίες, Ἐκκλησιαστή, καὶ ᾌσματα· καὶ Τέσσερες μείζονες Προφῆτες καὶ Δώδεκα ἐλάσσονες.

Ὅσα ὅμως ἀπαριθμοῦνται ἔξω ἀπ’ αὐτὸ τὸν Κανόνα, ὅπως εἶναι ὁ Τωβίας, ἡ Ἰουδίθ, καὶ μερικὰ ἄλλα, νομίζουμε ὅτι δὲν παραδίδονται καθόλου γιὰ νὰ τἄχουμε ὡς ἴσης αὐθεντίας μὲ τὰ πρῶτα ἐκεῖνα οὔτε ὡς τοῦ ἰδίου σεβασμοῦ. δὲν τὰ καταδικάζουμε ὅμως οὔτε τ’ ἀπορρίπτουμε. διότι διαβάστηκαν κάποτε ἐπ’ ἐκκλησίας καὶ διαβάζονται μέχρι σήμερα. ὅταν διαβάζωνται σωστὰ καὶ μὲ σύνεσι, ἀποφέρουν στὴν ἐκκλησία τὸν καρπό τους. διότι ἂν καὶ φαίνονται ὅτι δὲν συμφωνοῦν σὲ ὅλα μὲ τὰ προηγούμενα βιβλία, πρέπει νὰ ἐξηγοῦνται καὶ ν’ ἀναπτύσσωνται σύμφωνα μὲ τὸ μέτρο (norma) ἐκείνων.

Στὴ δὲ Καινὴ Διαθήκη μετροῦμε τὰ ἑξῆς βιβλία. Εὐαγγέλιον Ματθαίου, Μάρκου, Λουκᾶ, καὶ Πράξεις ἀποστόλων γραμμένες ἀπὸ τὸν ἴδιο, καὶ Ἰωάννου Εὐαγγέλιον· καὶ δεκατέσσερες Ἐπιστολὲς τοῦ Παύλου, κι ἑφτὰ τῶν ἄλλων ἀποστόλων, μαζὶ μὲ τὴν Ἀποκάλυψι τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τὴν ὁποία ἔδωσε στὸν ἀπόστολο καὶ εὐαγγελιστὴ Ἰωάννη.

Orthodoxa Tigurinae ecclesiae, tract. 2, Tiguri 1545 (ἐκκλησία τῆς Ζυρίχης).

***

Πρβλ. Μüller E.F.K., Die Bekenntnisschriften der reformirten Kirche, Leipzig 1903, σ. 155 (παραλείπεται ὁ πανομοιότυπος κατάλογος ἀντικαθιστάμενος μὲ ἀποσιωπητικά).

Ἡ κανονικὴ αὐτὴ Γραφὴ περιλήφθηκε στὴν Παλαιἀ καὶ στὴν Καινὴ Διαθήκη. τὰ βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶναι· Μωϋσέως Πεντάτευχος ..........................................................................................
..........................................................................................
Ὅσα ὅμως ἀπαριθμοῦνται ἔξω ἀπ’ αὐτὸ τὸν Κανόνα, ὅπως εἶναι ὁ Τωβίας, ἡ Ιουδίθ, καὶ μερικὰ ἄλλα, νομίζουμε ὅτι δὲν παραδίδονται καθόλου γιὰ νὰ τἄχουμε ὡς ἴσης αὐθεντίας μὲ τὰ πρῶτα ἐκεῖνα ἢ ὡς τοῦ ἰδίου σεβασμοῦ. δὲν τὰ καταδικάζουμε ὅμως οὔτε τ’ ἀπορρίπτουμε. διότι διαβάστηκαν κάποτε ἐπ’ ἐκκλησίας καὶ διαβάζονται μέχρι σήμερα. ὅταν διαβάζωνται σωστὰ καὶ μὲ σύνεσι, ἀποφέρουν στὴν ἐκκλησία τὸν καρπό τους.

4.Παπικὴ σύνοδος Τριδέντου (8 - Ἀπριλίου – 1546)
Παπικὸ δέκρετο γιὰ τὶς κανονικὲς Γραφὲς
δημοσιευμένο στὴν τετάρτη συνεδρία

Ἡ ἁγιωτάτη οἰκουμενικὴ καὶ γενικὴ σύνοδος τοῦ Τριδέντου ........................................, ἀκολουθώντας τὰ παραδείγματα τῶν ὀρθοδόξων πατέρων, δέχεται καὶ σέβεται μὲ ἴση εὐλάβεια καὶ ἴσο σεβασμὸ ὅλα τὰ βιβλία τόσο τῆς Παλαιᾶς ὅσο καὶ τῆς Καινῆς Διαθήκης, ἀφοῦ συγγραφεὺς καὶ τῶν δύο εἶναι ὁ ἕνας θεός, καθὼς καὶ τὶς παραδόσεις, ποὺ ἀφοροῦν τόσο στὴν πίστι ὅσο καὶ στὰ ἤθη, σὰν διδαγμένες εἴτε αὐτοπροσώπως ἀπὸ τὸ Χριστὸ εἴτε κι ἀπὸ τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιο καὶ φυλαγμένες στὴν καθολικὴ ἐκκλησία μὲ τὴ συνεχῆ διαδοχή. τὸν δὲ πίνακα τῶν Ἁγίων Βιβλίων ἔκρινε ὅτι πρέπει νὰ τὸν καταγράψῃ σ’ αὐτὸ ἐδῶ τὸ δέκρετο, γιὰ νὰ μὴν μπορῇ ν’ ἀμφιβάλλῃ κανεὶς ποιά εἶναι αὐτὰ ποὺ δέχεται ἡ ἴδια ἡ σύνοδος. εἶναι λοιπὸν τὰ γραμμένα ἀμέσως παρακάτω.

Τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης πέντε βιβλία τοῦ Μωϋσέως, ἤτοι Γένεσις, Ἔξοδος, Λευϊτικόν, Ἀριθμοί, Δευτερονόμιον, Ἰοσουέ, Κριτῶν, ῾Ρούθ, Βασιλέων τέσσερα, Παραλειπομένων δύο, τὸ πρῶτο τοῦ Ἔσδρα, καὶ τὸ δεύτερο ποὺ λέγεται Νεεμίας, Τωβίας, Ἰουδίθ, Ἐσθήρ, Ἰώβ, Ψαλτήριον δαυϊτικὸν τῶν ἑκατὸν πενήντα ψαλμῶν, Παραβολαί, Ἐκκλησιαστής, Ἆσμα ᾀσμάτων, Σοφία, Ἐκκλησιαστικός, Ἠσαΐας, Ἰερεμίας μαζὶ μὲ τὸν Βαρούχ, Ἰεζεκιήλ, Δανιήλ, Δώδεκα Προφῆτες ἐλάσσονες, ἤτοι Ὠσηέ, Ἰωήλ, Ἀμώς, Ἀβδίας, Ἰωνᾶς, Μιχαίας, Ναούμ, Ἀβακούκ, Σοφονίας, Ἀγγαῖος, Ζαχαρίας, Μαλαχίας, δύο Μακκαβαίων πρῶτο καὶ δεύτερο.

Τῆς Καινῆς Διαθήκης τέσσερα Εὐαγγέλια, κατὰ Ματθαῖον, Μᾶρκον, Λουκᾶν, καὶ Ἰωάννην, Πράξεις τῶν ἀποστόλων γραμμένες ἀπὸ τὸν εὐαγγελιστὴ Λουκᾶ, δεκατέσσερες Ἐπιστολαὶ τοῦ μακαρίου ἀποστόλου Παύλου, ἤτοι πρὸς ῾Ρωμαίους, πρὸς Κορινθίους δύο, πρὸς Γαλάτας, πρὸς Ἐφεσίους, πρὸς Φιλιππησίους, πρὸς Κολοσσαεῖς, πρὸς Θεσσαλονικεῖς δύο, πρὸς Τιμόθεον δύο, πρὸς Τίτον, πρὸς Φιλήμονα, πρὸς Ἑβραίους, τοῦ ἀποστόλου Πέτρου δύο, τοῦ ἀποστόλου Ἰωάννου τρεῖς, τοῦ ἀποστόλου Ἰακώβου μία, τοῦ ἀποστόλου Ἰούδα μία, καὶ Ἀποκάλυψις τοῦ ἀποστόλου Ἰωάννου.

Mansi 33, 22