Τυπικὸν τοῦ ἔτους 2018 (πληροφορίαι καὶ δημοσιεύσεις)

[Παπανίκος]

Έχω κι εγώ μία παρατήρηση για το Τυπικό της περασμένης Κυριακής, αλλά για το Τυπικό της Κύπρου.
Μου έκανε εντύπωση ότι στον όρθρο έγραφε: "Κανόνες: Ὁ Ἀναστάσιμος καί οἱ δύο τοῦ Μηναίου." Δηλαδή να πούμε και τον κανόνα του αγίου Μαξίμου και τον κανόνα του αγίου Νεοφύτου.

Όμως στον εσπερινό έγραφε: "Ἑσπέρια: Ἀναστάσιμα τοῦ πλ. δ΄ ἤχου 6 καί τοῦ Ὁσίου Μαξίμου· «Τόν δι’ οἶκτον γενόμενον...» 4,
δευτεροῦντες τό α΄." Δηλαδή παρέλειπαν τα προσόμοια του αγίου Νεοφύτου.
Δεν ξέρουν ότι αν πούμε τον κανόνα ενός αγίου στον όρθρο, θα πρέπει και στον εσπερινό να πούμε τα προσόμοιά του, όπως έκαναν τα Δίπτυχα της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Ή αφού παρέλειψαν τα προσόμοια του αγίου του εσπερινού, έπρεπε να παραλείψουν και τον κανόνα του στον Όρθρο. Και φυσικά θα έπρεπε να παραλείψουν και το κάθισμα του αγίου μετά την γ΄ ωδή και το θεοτοκίο του, και να βρούν άλλο θεοτοκίο, όπως έκαναν και στο Ημερολόγιο του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Μόνο τα Τυπικά του Πατριαρχείου και των Διπτύχων είχαν συνέπεια.

[Αρτεμάς]

Αὐτή εἶναι μιά εὐγενική παρατήρηση γιά τό πῶς μέ τά χρόνια μπορεῖ νά “φθείρεται” τό τυπικό τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ ᾿Εκκλησίας.

Στὰ Δίπτυχα του Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἔτους 2018, Μήνας Ἰανουάριος, τῇ 21ῃ καί ἡμέρα Κυριακή κάτω – κάτω γράφει σέ ὑποσημείωση, καί την παραθέτω ὅπως ἀκριβῶς ἔχει:

11. Ἐφ’ ὅσον δέν ψάλλονται πλέον κατά τάς Κυριακάς καί τάς μνήμας τῶν Ἁγίων τά Τυπικά καί οἱ Μακαρισμοί, διά νά ὑπάρξῃ δέ ὁμοιόμορφος ἐκτέλεσις τῶν Ἀντιφώνων τῆς Θ. Λειτουργίας (Πρβλ. Ἀντίφωνα Πάσχα,Δεσποτικῶν καί Θεομητορικῶν ἑορτῶν καί καθημερινῶν Λειτουργιῶν) δέον ὅπως τῶν ἤδη ψαλλομένων· «Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου...», «Σῶσον ἡμᾶς...» καί τοῦ Ἀπολυτικίου νά προτάσσονται καί στίχοι ψαλμικοί ἐρανισθέντες ἐκ τῶν ἀντιστοίχων Ψαλμῶν 91, 92 καί 94 κατά τήν ἀρχαίαν τάξιν.

Ἀπό ὅταν ἤμουν παιδί θυμᾶμαι κατά τίς Κυριακές καί σε μνῆμες ἁγίων, ψάλτες τῆς Ἀθήνας ἀλλά καί τῆς ἐπαρχίας νά “βάζουν” ἀντί τῶν ἀντιφώνων τά περίφημα “Τυπικά” καί τούς “Μακαρισμούς”. Κοινή ὁμολογία ὅλων μας εἶναι πώς μέ τό χρόνο αὐτή ἡ τάση ἄρχισε νά μειώνεται καί νά φθίνει, καί σήμερα πλέον (στόν Ἑλλαδικό χῶρο) λιγοστοί ἐραστές τῆς παράδοσης Ἱερεῖς καί ψάλτες προτιμοῦν νά ψάλλουν τά Τυπικά καί τούς Μακαρισμούς.
Καί αὐτή εἶναι καί ἡ ἐλευθερία πού δίνει το Τυπικό καί ἡ ὁποία ἐλευθερία εἶναι πηγαία καί γίνεται ἀντιληπτή μέσα ἀπό τήν πατερική παράδοση τῆς μητρός Ἐκκλησίας μας.

Καί ἀναρωτήθηκα βλέποντας τήν ἄνωθεν διατύπωση:
Αὐτὴ εἶναι ἡ παράδοση του Πατριαρχείου; Δηλαδή νά προτρέπει τό ἀντίθετο ἀπ᾿ ὅτι κάνουν οἱ λιγοστοί γνῶστες τοῦ ὀρθοῦ τυπικοῦ;
Ἔτσι, δίδεται ἡ ἐντύπωση πώς “ἀπαγορεύονται “διά ροπάλου” νά ψαλθοῦν “Τυπικά καί Μακαρισμοί”.
Ἐπίσης ἡ συγκεκριμένη φράση, ἤ τέλος πάντων ὅπως εἶναι διατυπωμένη, περνάει ἕνα μήνυμα τοῦ “στύλ” πώς τό Τυπικό τῆς Μ.Χ.Ε εἶναι μόδα. Τό γνωστό ὡς populum ad Argumentum ἤ πλάνη τῆς μόδας ἀναφέρει πώς, ἄν ὅλοι οἱ ἄλλοι το κάνουν, θά πρέπει νά εἶναι ἔτσι. Ἄν οἱ περισσότεροι
ἄνθρωποι πιστεύουν κάτι ἤ ἐνεργοῦν με συγκεκριμένο τρόπο, θά πρέπει νά εἶναι και το σωστό.

Αὐτά τά ὀλίγα πρός σκέψη καί προβληματισμό.

Ιωάννης Μ.

Ευχαριστούμε για το ευγενικό και πολύ εύστοχο σχόλιο.

[Dionysios]

Ἐκ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τὸ τυπικὸν τοῦ Φεβρουαρίου 2018 δημοσιεύεται εἰς τὴν ἐπίσημον ἱστοσελίδα του ἐδῶ· http://www.ec-patr.org/gr/typikon/2018/m2018-02.htm (ἀναρτᾶται σταδιακῶς κάθε ἑβδομάδα περίπου).
Δι᾿ ὅλον τὸ 2018 (θὰ ἐνημερώνεται σταδιακῶς)· http://www.ec-patr.org/gr/typikon/2018/index.htm

᾿Εκ τῆς ἐκκλησίας τῆς Κύπρου (ἐκ τῆς ἐπισήμου ἱστοσελίδος αὐτῆς). Τυπικαὶ Διατάξεις Φεβρουαρίου 2018 (σὲ pdf) ἐδῶ· http://churchofcyprus.org.cy/wp-content ... 3-2018.pdf

῾Ολόκληρο τὸ ἐτήσιον τυπικὸν τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς Κύπρου γιὰ τὸ ἔτος 2018 (ἐπίσης σὲ pdf) ἐκ τῆς μητροπόλεως Πάφου· http://www.impaphou.org/%CE%A4%CE%A5%CE ... 202018.pdf

[Παπανίκος]

Στην Κύπρο εκτός από το επίσημο Τυπικό της Αρχιεπισκοπής εκδίδεται και δεύτερο Τυπικό από την Μονή Κύκκου. Υπάρχει εδώ http://www.imlemesou.org/index.php/typiko

Από τις 13 διοικητικές επαρχίες της Εκκλησίας της Κύπρου πολλές ακολουθούν το Τυπικό της Κύκκου. Νομίζω ότι είναι οι εξής 5, Μητρόπολη Κύκκου, Μητρόπολη Ταμασού, Μητρόπολη Κυρηνείας, Μητρόπολη Λεμεσού, και Επισκοπή Αμαθούντος. Σχεδόν οι μισές! Μια Εκκλησία διχασμένη!

Φυσικά υπάρχουν και διαφορές μεταξύ των δύο αυτών τυπικών. Για παράδειγμα για αύριο Κυριακή το επίσημο Τυπικό της Κύπρου γράφει:
Ἑσπέρια: Ἀναστάσιμα 4, τά δύο Ἰδιόμελα τοῦ Τριῳδίου·
«Εἰς ἀναμάρτητον χώραν...» εἰς 3 καί Μεθέορτα· «Θεοφανείας ἀρρήτου...» 3 (ζήτει
τῇ 4ῃ Φεβρ.).

Ενώ το Τυπικό της Κύκκου γράφει:
Ἑσπέρια, ἀναστάσιμα 4, τὰ 3 ἰδιόμελα τῆς ἑορτῆς· «Λέγε
Συμεὼν» (2ᾳ Φεβρουαρίου)[28] καὶ τὰ 2 ἰδιόμελα τοῦ Τριῳδίου
εἰς 3[29]. Δόξα, τοῦ Τριῳδίου· «Ὢ πόσων ἀγαθῶν». Καὶ νῦν, τὸ
α΄ θεοτοκίον τοῦ ἤχου.

Και στις υποσημειώσεις 28 και 29 σημειώνει:
28. Τὸ Τ.Μ.Ε. ὁρίζει τὰ μεθέορτα στιχηρὰ τῆς ἡμέρας, ὁμοίως καὶ εἰς τὸ «Καὶ νῦν» τῶν ἀποστίχων. Συμφώνως ὅμως πρὸς τὰς σαφεῖς διατάξεις πάντων τῶν λοιπῶν Τυπικῶν, κατὰ τὰς μεθεόρτους Κυριακάς, δὲον νὰ ψάλλωνται στιχηρὰ καὶ δοξαστικὰ ἐκ τῆς κυρίας ἡμέρας τῆς ἑορτῆς. (Ὡς πρὸς τὰ δοξαστικά, ἐξαιροῦνται ἡ Κυριακὴ μετὰ τὴν Κοίμησιν τῆς Θεοτόκου καὶ ἡ Κυριακὴ μετὰ τὰ Χριστούγεννα). Ἡ διάταξις αὕτη τῶν μεθεόρτων Κυριακῶν, προέρχεται ἐκ τῶν ἐν τῷ Πεντηκοσταρίῳ μεθεόρτων Κυριακῶν τῆς Σαμαρείτιδος (μεθέορτος τῆς Μεσοπεντηκοστῆς) καὶ τῶν ἁγίων πατέρων (μεθέορτος τῆς Ἀναλήψεως), ἀλλὰ καὶ ἐν τῷ Μηναίῳ, εἰς τὴν Κυριακὴν μετὰ τὴν Χριστοῦ Γέννησιν.

29. Πάντα τὰ Τυπικὰ ὁρίζουν πρῶτον τὰ τοῦ Τριῳδίου καὶ ἔπειτα τὰ τῆς ἑορτῆς. Ἡ ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς ὅμως, ὡς δεσποτικοθεομητορικὴ ἑορτή, ἀναφέρεται εἰς γεγονὸς τῆς ζωῆς τοῦ Κυρίου, ἐνῷ ἡ τοῦ Τριῳδίου εἰς παραβολὴν τοῦ Κυρίου. Ἐξάλλου, εἰς τὴν περίπτωσιν τῆς ἐπίσης δεσποτικοθεομητορικῆς ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, ὅταν (κατὰ τὸ παλαιὸν ἡμερολόγιον) τύχῃ τῷ Σαββάτῳ τοῦ Λαζάρου ἢ τῇ Κυριακῇ τῶν Βαΐων, πάντα τὰ Τυπικὰ προτάσσουν τὰ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ. Ὅθεν εἰς τὴν παροῦσαν περίπτωσιν προτάσσομεν, ὅπου εἶναι δυνατόν, τὰ τῆς ἑορτῆς.

Εντύπωση προξενεί στην 29 υποσημείωση ότι ενώ παραδέχονται ότι όλα τα Τυπικά ορίζουν πρώτα τα Τριωδίου τελικά το Τυπικό Κύκκου ορίζει πρώτα της Υπαπαντής! Δηλαδή το Σύστημα Τυπικού του μακαρίτη π. Κων. Παπαγιάννη έχει γίνει το επίσημο Τυπικό της Κύκκου; (από εκεί έχουν πάρει και τις διατάξεις και τις υποσημειώσεις). Αυτή είναι η αρχαία λειτουργική του παράδοση;

[Dionysios]

Νομίζω ὅτι εἶναι χρήσιμο νὰ ὑπενθυμίσω καὶ νὰ διευκρινίσω κάποια πράγματα.
— 1ον, ἡ «Συμβολὴ» εἶναι ἰδιωτικὸς διαδικτυακὸς τόπος, στὸν ὁποῖο ὅμως συμμετέχουν καὶ διάφορα ἐγγεγραμμένα μέλη (στὸ παρὸν φόρουμ «Διάλογοι Συμβολῆς»).
— 2ον, ἡ «Συμβολὴ» δὲν δημοσιεύει κάποιο δικό της τυπικό, ἀλλὰ προβάλλει πολλὲς καὶ διάφορες διατάξεις, ἔρευνες καὶ μελέτες σὲ θέματα τυπικοῦ καὶ λειτουργικῆς.
— 3ον, ἡ «Συμβολὴ» σέβεται καὶ τὰ 3 ἐπίσημα ἐτήσια τυπικὰ βοηθήματα (τῆς ἐκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, καὶ τῆς ἐκκλησίας τῆς Κύπρου) καὶ τὰ παρουσιάζει στὶς σελίδες της ὅποτε τῆς δίδεται εὐκαιρία.
— 4ον, προσωπικῶς μπορῶ νὰ δώσω διευκρινίσεις καὶ ἐξηγήσεις μόνο γιὰ τὸ 1ο ἀπὸ τὰ παραπάνω τυπικά, δηλαδὴ γιὰ τὸ Κανονάριον (= ἐτήσιο τυπικὸ) τῆς ῾Ι. Συνόδου, τὸ ὁποῖο συντάσσω ὁ ἴδιος καὶ δημοσιεύεται στὰ Δίπτυχα τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος. ᾿Εναλλακτικὰ βέβαια μπορεῖ κανεὶς νὰ ῥωτήσῃ καὶ στὸ e-mail τῶν Διπτύχων ἢ στὰ ἁρμόδια γραφεῖα τῆς ῾Ι. Συνόδου.
— 5ον, μπορῶ νὰ δώσω διευκρινίσεις καὶ ἐξηγήσεις γιὰ τὰ ἄλλα δύο τυπικὰ βοηθήματα, ποὺ ἐπίσης συντάσσω, τὸ «᾿Εγκόλπιον ᾿Εκκλησιαστικῆς Τάξεως» (παλαιοῦ ἡμερολογίου) καὶ τὴν «Μοναστικὴ ῾Υποτύπωσι», τὰ ὁποῖα εἶναι μικρὲς ἰδιωτικὲς ἐκδόσεις.
— 6ον, γιὰ ἐρωτήματα καὶ ἀπορίες σχετικὰ μὲ τὰ ὑπόλοιπα ἐπίσημα καὶ ἰδιωτικὰ ἐτήσια τυπικὰ ποὺ κυκλοφοροῦν θὰ πρέπει κανεὶς νὰ ἀπευθύνεται στοὺς ὑπευθύνους ἐκείνων τῶν ἐκδόσεων.
— 7ον, σκοπὸς τῆς «Συμβολῆς» δὲν εἶναι νὰ δίνωνται ἕτοιμες λύσεις καὶ κλισὲ ἀπαντήσεις, ἀλλὰ νὰ βοηθηθοῦμε ὅλοι μας στὴν ἐκμάθησι καὶ κατανόησι τοῦ λειτουργικοῦ τυπικοῦ.
— 8ον, τὸ παρὸν θέμα τὸ ἄνοιξα, γιὰ νὰ γίνωνται βασικὰ ἀναφορὲς στὰ 3 ἐπίσημα ἐτήσια τυπικά, προκειμένου νὰ ἐνημερώνωνται ὅσοι ἐνδιαφέρονται νὰ βρίσκουν διαδικτυακῶς τὶς διατάξεις τυπικοῦ τοῦ παρόντος ἔτους καὶ νὰ ὑπάρχῃ σχετικὴ πληροφόρησι.
— 9ον, θεωρῶ ὅτι τὰ διάφορα τυπικὰ ὠφελοῦν μόνον ἂν τὰ προσεγγίζουμε μὲ πνεῦμα ἀμοιβαιότητος καὶ συνεργατικότητος καὶ ὄχι μὲ διάθεσι ἀντιθέσεως καὶ ἀντιπαλότητος.
— 10ον, τὰ μέλη μὲ τὰ μηνύματά τους ἐκφράζουν καθαρὰ τὶς προσωπικές τους ἀπόψεις, χωρὶς νὰ σημαίνῃ ὅτι γίνονται δεκτὲς καὶ ἀπὸ τὴν παροῦσα ἱστοσελίδα ἢ τὰ ὑπόλοιπα μέλη.

Ἂν καὶ τὰ παραπάνω εἶναι γνωστὰ καὶ ἐν πολλοῖς αὐτονόητα, θεώρησα χρήσιμο νὰ τὰ ἀναφέρω καὶ ἐδῶ, ὕστερα καὶ ἀπὸ κάποια διαδικτυακὴ ἀλληλογραφία ποὺ ἔλαβα πρόσφατα.

[Αρτεμάς]

Θέλω να αναφέρω εδώ κάποιες παρατηρήσεις για τις 6 Φεβρουαρίου. Και το Τυπικό του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Εκκλησίας της Ελλάδος έχουν ειδικές διατάξεις για την ακολουθία του Αγίου Φωτίου. Στα περισσότερα σημεία λένε τα ίδια, αλλά έχουν και κάποιες διαφορές.

Στον εσπερινό το Πατριαρχείο γράφει: Προοιμιακός – Ψαλτήριον.
Η Εκκλησία της Ελλάδος γράφει: Ο προοιμιακός και η α΄στάση του Ψαλτηρίου.
Το δεύτερο είναι σαφέστερο και ορθότερο. Ψαλτήριον απλώς σημαίνει το τυχόν κάθισμα ψαλτηρίου της ημέρας. Ενώ το Κανονάριο διευκρινίζει ότι λέγεται μονο η α΄ στάση του ψαλτηρίου, όπως σε κάθε εορταζόμενο άγιο.

Στο "Κύριε εκέκραξα" το Πατριαρχείο ορίζει πρώτα τα 3 Στιχηρά Προσόμοια τῆς Ἑορτῆς (της υπαπαντής) και μετά τα 3 Στιχηρά Προσόμοια τοῦ Ἁγίου.
Της Ελλάδος ορίζει μόνο τα 6 στιχηρά του Αγίου. Αυτό είναι το σωστό, αφού ο άγιος Φώτιος γιορτάζεται με πλήρη ακολουθία, με αναγνώσματα στον εσπερινό, με δοξαστικά, με λιτή, με ευαγγέλιο στον Όρθρο, με καταβασίες και με δοξολογία μεγάλη. Οπως ακριβώς και στους αίνους λέμε μόνο τα προσόμοια του Αγίου.
Μάλλον δεν έχουν καταλάβει πολλοί αυτή τη λεπτομέρεια. Μπερδεύονται με άλλες ακολουθίες του Μηναίου, που δεν είναι οι άγιοι επισήμως εορταζόμενοι, οπότε λέγονται μόνο 3 στιχηρά του αγίου και συνεπώς προηγούνται στον εσπερινό και μεθέορτα στιχηρά της Υπαπαντής. Κι εγώ δεν το ήξερα, αλλά το έψαξα και έμαθα τη διαφορά.

Στην λιτή μετά τα ιδιόμελα και το δοξαστικό του αγίου το Πατριαρχείο ορίζει: τό ὁμόηχον Ἰδιόμελον τῆς Ἑορτῆς· «Ὁ ἐν χερσί πρεσβυτικαῖς...», ζήτει τοῦτο εἰς τό Δόξα, Καί νῦν, τῶν Αἴνων τῆς Ἑορτῆς.
Της Ελλάδος ορίζει άλλο ιδιόμελο, σε β΄ ήχο, διότι σε υποσημείωση γράφει ότι δεν υπάρχει άλλο ομόηχο της εορτής (σε πλ. β δηλαδή) εκτός από το "Ανοιγέσθω η πύλη" που εψάλη και στον εσπερινό. Κάποιο μπέρδεμα θα έγινε, γιατί είδαμε ότι υπάρχει και άλλο ιδιόμελο της εορτής σε πλ. β΄.
Πιο σωστό εδώ είναι προφανώς η διάταξη του Πατριαρχείου.

Στα καθίσματα του όρθρου τα δύο τυπικά ορίζουν για το Και νυν καθίσματα της Υπαπαντής, όπως προβλέπει και η ιδιαίτερη ακολουθία του Αγίου. Δεν ορίζουν ακριβώς τα ίδια καθίσματα, αλλά αυτό δεν έχει και τόση σημασία, αφού στην ακολουθία του Αγίου δεν σημειώνονται συγκεκριμένα μεθέορτα καθίσματα.
Το Κανονάριο φροντίζει τα μεθέορτα καθίσματα να είναι ομόηχα με τα καθίσματα του Αγίου, και μάλιστα τα αναγράφει στη διάταξή του. Αυτό είναι ασφαλώς πιο πρακτικό για τους ψάλτες.

Μετά το εξαποστειλάριο του Αγίου το Πατριαρχείο ορίζει: Τῆς Ἑορτῆς· «Ἐν Πνεύματι τῷ ἱερῷ...»
Της Ελλάδος ορίζει ένα άλλο της εορτής, το "Ατρέπτως καθ' υπόστασιν" από τα μεθέορτα της 3ης Φεβρουαρίου, το οποίο είναι και ομόηχο με το εξαποστειλάριο του Αγίου, πράγμα επίσης πρακτικότερο για τους ψάλτες.
Και τα δύο είναι σωστά. Πάντως το Κανονάριο της Εκκλησίας της Ελλάδος εδώ τυχαίνει να ακολουθεί ακριβέστερα κάποια σχετική διάταξη του Τυπικού Βιολάκη, στο οποίο και παραπέμπει.

Αντιμετωπίζω και τα δύο τυπικά εξίσου με σεβασμό και ελπίζω οι παρατηρήσεις μου να βοηθήσουν στη βελτίωσή τους.

[Dionysios]

Θέλω νὰ εὐχαριστήσω ὅλα τὰ μέλη καὶ τοὺς φίλους τῶν "Διαλόγων Συμβολῆς" καὶ τοῦ τυπικοῦ ποὺ ἐπικοινωνοῦν μαζί μου μὲ διάφορες προτάσεις, σκέψεις καὶ παρατηρήσεις γιὰ τὸ τυπικὸ (καὶ ὄχι μόνο), γιὰ τὸν ἐνθουσιασμό τους καὶ γιὰ τὴν βοήθεια ποὺ μοῦ παρέχουν. Σ᾿ αὐτὰ τὰ πλαίσια παραθέτω στὴν συνέχεια τὸ τυπικὸ γιὰ αὔριο 22 Φεβρουαρίου 2018.

22. Πέμπτη α΄ ἑβδομάδος τῶν νηστειῶν. ῾Η εὕρεσις τῶν ἱ. λειψάνων τῶν ἁγίων μαρτύρων τῶν ἐν τοῖς Εὐγενίου (†395-423).

Τῇ Πέμπτῃ πρωί. Αἱ ἀκολουθίαι τελοῦνται ὡς εἴθισται κατὰ τὰς ἡμέρας τῆς μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καὶ ὡς προεγράφη κατὰ τὴν παρελθοῦσαν Δευτέραν καὶ Τρίτην. Τὸ μεσονυκτικόν, ὁ ὄρθρος τῆς ἡμέρας (22 Φεβρουαρίου), αἱ ὧραι καὶ εἶτα ὁ ἑσπερινὸς τῆς ἑπομένης (23 Φεβρουαρίου) ἄνευ προηγιασμένης.

Τῇ Πέμπτῃ ἑσπέρας. Τὸ μέγα ἀπόδειπνον, κατὰ τὴν συνήθη ἐν τῷ ῾Ωρολογίῳ τάξιν· μετὰ τὴν δοξολογίαν ψάλλεται τὸ δ΄ τμῆμα τοῦ μεγ. κανόνος μετὰ τῶν εἱρμῶν, ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ (τὰ τροπάρια ἑκάστης ᾠδῆς μὲ στίχον «᾿Ελέησόν με, ὁ Θεός, ἐλέησόν με», Δόξα, τὸ τριαδικόν, Καὶ νῦν, τὸ θεοτοκίον). Μετὰ τὸ «Τὴν πᾶσαν ἐλπίδα μου», ὁ ἱερεὺς ἐκ τῶν βημοθύρων ἀναγινώσκει τὸ Εὐαγγέλιον τῆς Πέμπτης τῶν παννυχίδων «Αἰτεῖτε καὶ δοθήσεται ὑμῖν» (Μτθ. ζ΄ 7-11). Εἰς τὴν ἀπόλυσιν πρὸ τοῦ «Δι᾿ εὐχῶν» ψάλλεται τὸ τροπάριον «Σφαγήν σου τὴν ἄδικον».

[Dionysios]

Εἴδησις διὰ τὴν ἐπὶ θύραις β΄ ἑβδομάδα τῶν νηστειῶν, 25 φεβρουαρίου - 3 μαρτίου 2018.

Εἶναι γνωστὸν ὅτι κατὰ τὰς Κυριακὰς τῆς μεγάλης τεσσαρακοστῆς οἱ ἱερεῖς πρέπει εἰς τὴν προσκομιδὴν καὶ τὴν λειτουργίαν νὰ τελέσουν πάντα τὰ ἀπαραίτητα διὰ τὴν προετοιμασίαν τῶν προηγιασμένων λειτουργιῶν ποὺ θὰ τελεσθοῦν τὴν προσεχῆ ἑβδομάδα. Θὰ πρέπει λοιπὸν νὰ προετοιμάσουν ἕνα ἢ δύο "ἀμνοὺς" ἀναλόγως τῶν προηγιασμένων ποὺ θὰ τελεσθοῦν. [᾿Εὰν τυχὸν δὲν τελεσθῇ λειτουργία τῇ Κυριακῇ, ἡ σχετικὴ προετοιμασία δύναται νὰ γίνῃ καὶ εἰς τὴν τελείαν λειτουργίαν τοῦ Σαββάτου.]

Κατὰ τὴν ἐπὶ θύραις ἑβδομάδα λοιπόν, β΄ τῶν νηστειῶν, ἀπὸ 25 φεβρουαρίου - 3 μαρτίου 2018, θὰ τελεσθοῦν κανονικῶς δύο θεῖαι λειτουργίαι προηγιασμένων δώρων, τῇ τετάρτῃ καὶ τῇ παρασκευῇ, ὡς εἴθισται.

Σημείωσις. ᾿Εννοεῖται ὅτι, ἂν τυχὸν εἴς τινα ναὸν τελεσθῇ μόνον μία προηγιασμένη ἐντὸς τῆς ἑβδομάδος, θὰ προετοιμασθῇ ἀπὸ Κυριακῆς μόνον ἕνας "ἀμνός". Ἂν ἀντιθέτως δὲν τελεσθῇ καμμία προηγιασμένη, πρᾶγμα σύνηθες εἰς τοὺς ναοὺς μικρῶν χωρίων τῶν ἐπαρχιῶν, οὐδεὶς "ἀμνὸς" διὰ προηγιασμένην θὰ προετοιμασθῇ ἀπὸ Κυριακῆς. Ἂν δὲ εἴς τινα ἐνορίαν χρειασθῇ νὰ γίνουν τρεῖς προηγιασμέναι, δηλαδὴ τῇ Τετάρτῃ καὶ τῇ Παρασκευῇ ὡς συνήθως, καὶ ἄλλη μία (π.χ. τῇ Τρίτῃ ἢ τῇ Πέμπτη) διὰ ποιμαντικοὺς λόγους (π.χ. διὰ τὸν ἐκκλησιασμὸν σχολείων τῆς ἐνορίας), τότε βεβαίως θὰ προετοιμασθοῦν τρεῖς "ἀμνοί".

[Παπανίκος]

Χτες στους Χαιρετισμούς το Τυπικό της Κύπρου έγραφε να πούμε το κοντάκιο του αγίου Θεοδώρου, ενώ το τυπικό του Οικουμενικού Πατριαρχείου και τα Δίπτυχα έγραφαν το σωστό, το απολυτίκιο του Προδρόμου.

Επίσης η Τάξη της μονής Κύκκου έγραφε και τα δύο κοντάκια, και του Προδρόμου και του Αγίου Θεοδώρου. Αυτό βέβαια είναι παρμένο από το Σύστημα τυπικού του μακαρίτη π. Κ. Παπαγιάννη, αλλά δεν είναι σύμφωνο με το Τυπικό του Βιολάκη.

Το Σύστημα Τυπικού εκδόθηκε το 2006, οπότε αναρωτιέται κανείς: Ποια ήταν η τάξη της μονής Κύκκου νωρίτερα; Δεν υπήρχε; Το να αντιγράφουν από το Σύστημα Τυπικού είναι
"ἐπιβεβαίωσις τῆς διαχρονικῆς διακονίας τῆς Μονῆς εἰς τὴν προώθησιν τῆς κυπριακῆς λειτουργικῆς παραδόσεως"
(όπως σημειώνουν στον πρόλογο της Τάξης της μονής Κύκκου)
ή το αντίθετο;

[Παπανίκος]

Χτες 4 Μαρτίου 2018, Β΄ Κυριακή των νηστειών, στις Τυπικές Διατάξεις της Εκκλησίας της Κύπρου υπάρχαν κάποια προβληματάκια.

Στο μεσονυκτικό έγραφε να ψάλουμε στο τέλος το απολυτίκιο "Ορθοδοξίας ο φωστήρ", ενώ δεν υπάρχουν ιδιόμελα λιτής για να ψαλούν. Μπορεί βέβαια και το Τυπικό Βιολάκη να γράφει το ίδιο πραγμα, αλλά είναι γνωστό ότι πρόκειται για λάθος, γι' αυτό κανένα άλλο τυπικό δεν ακολουθεί πλέον αυτή τη διάταξη. Το απολυτίκιο κάποιου αγίου ψέλνεται μόνο αν πούμε και ιδιόμελα λιτής στο μεσονυκτικό. Οποιος έγραψε τη συγκεκριμένη διάταξη ακολούθησε τυφλά το Τυπικό Βιολάκη, χωρίς να ξέρει ότι είναι από τα αναρίθμητα λάθη που υπάρχουν εκεί.

Στις καταβασίες σωστά έγραφε "Ανοίξω το στόμα μου". Όμως μετά σημείωνε στην δ΄ωδή την καταβασία "Ο καθήμενος εν δόξη" αντί της συνηθισμένης "Την ανεξιχνίαστον θείαν βουλήν". Απορώ σε ποιό τυπικό στηρίζεται αυτή η διάταξη! Το Τυπικό Βιολάκη πάντως και το εγκόλπιο του αναγνώστου δεν λένε τίποτα τέτοιο.
Στην παραπάνω παρατήρηση είδαμε ότι αντιγράφουν τυφλά τον Βιολάκη σε ένα λάθος σημείο. Εδώ γιατί δεν μένουν πιστοί στις διατάξεις του Τυπικού Βιολάκη, που δεν έχουν κάποιο λάθος;
Η καταβασία "Ο καθήμενος εν δόξη" λέγεται μόνο στις 25 Μαρτίου και στον Ακάθιστο, γιατί είναι ειδική καταβασία για τον Ευαγγελισμό.
Αν κοιτάξουμε προσεκτικότερα στο Τριώδιο την Β΄ Κυριακή της Σαρακοστής, θα δούμε ότι αναγράφονται οι καταβασίες "Ανοίξω το στόμα μου" και σημειώνεται καθαρά σαν καταβασία της δ΄ωδής το "Την ανεξιχνίαστον θείαν βουλήν"! Και αυτό είναι το σωστό.