κατά ᾿Ιωάννην εὐαγγέλιον (ἑρμηνεία)

Κανόνες Δ. Συζήτησης
῾Η χρῆσις τοῦ δημοσιευομένου ὑλικοῦ καὶ τῶν συνημμένων ἀρχείων διέπεται ἀπὸ τοὺς παρακάτω ὅρους·
α) γιὰ τὰ πνευματικὰ δικαιώματα viewtopic.php?f=138&t=430&p=1237#p1236
β) γιὰ τὰ ἐμπορικὰ δικαιώματα viewtopic.php?f=138&t=430&p=1237#p1237

Re: κατά ᾿Ιωάννην εὐαγγέλιον (ἑρμηνεία)

Δημοσίευσηαπό Dionysios » Τρί 18 Μάιος 2010, 22:00:28

Εἶναι πρόβλημα ἑρμηνευτικὸν τίνος εἶναι οἱ λόγοι τῶν στίχων 31-36. κατ' ἄλλους εἶναι συνέχεια τῶν λόγων τοῦ βαπτιστοῦ, κατ' ἄλλους εἶναι λόγοι τοῦ εὐαγγελιστοῦ. νομίζω ὅτι εἶναι τοῦ εὐαγγελιστοῦ. ἀλλ' ὁποιουδήποτε ἐκ τῶν δύο καὶ ἂν εἶναι, εἶναι λόγοι τοῦ ἁγίου Πνεύματος. ἡ δὲ εἰς τὸν ἕνα ἢ τὸν ἄλλον ἀπόδοσις ἐδῶ δὲν ἐπηρεάζει τὸ νόημα. αὐτὸς ποὺ ἔρχεται ἄνωθεν, ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, εἶναι ἀνώτερος πάντων. ἄρα καὶ τοῦ ᾿Ιωάννου βαπτιστοῦ. ῾Ο ὢν ἐκ τῆς γῆς ἐκ τῆς γῆς ἐστι καὶ ἐκ τῆς γῆς λαλεῖ. ὁ ᾿Ιωάννης δηλαδὴ εἶναι ἄνθρωπος καὶ λαλεῖ ὡς ἕνας προφήτης, δὲν λαλεῖ ὡς θεὸς ἔχων ἐν ἑαυτῷ τὴν πηγὴν πάσης ἀποκαλύψεως, ὅπως ὁ ᾿Ιησοῦς. ὁ ἐκ τῆς γῆς καταγόμενος προφήτης ἀποκαλύπτει ὅ,τι τοῦ φανερώσῃ ὁ θεός, ἐνῷ ὁ ἀνώτερος πάντων, ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς, μαρτυρεῖ αὐτὸ ποὺ ὁ ἴδιος εἶδε καὶ ἤκουσεν ἐν τῷ οὐρανῷ, ὅπου εἶναι ὁ θησαυρὸς τῶν ἀποκαλύψεων. καὶ ὅμως δυστυχῶς οὐδεὶς παραδέχεται τὴν μαρτυρίαν του. τὸ οὐδεὶς ἐδῶ δὲν εἶναι ἀπόλυτον· σημαίνει τὴν πλειονότητα τοῦ ᾿Ισραὴλ ἢ τοῦ κόσμου, ὄχι ἅπαντα τὸν ᾿Ισραὴλ καὶ τὸν κόσμον. διότι ἀμέσως συνεχίζει· ῾Ο λαβὼν αὐτοῦ τὴν μαρτυρίαν ἐσφράγισεν, ὅτι ὁ θεὸς ἀληθής ἐστιν. τὸ σφραγίζω ἐδῶ σημαίνει «ὑπογράφω, προσυπογράφω», ἔχει δὲ ὡς ἀντικείμενον τὴν ἀκολουθοῦσαν εἰδικὴν πρότασιν, ἐφ' ὅσον κατ' οὐσίαν γίνεται ῥῆμα λεκτικόν. δὲν εἶναι ἀμετάβατον ὅπως συνήθως. ἡ σφραγὶς τοῦ σφραγίζοντος εἶναι ἡ φράσις ῾Ο θεὸς ἀληθής ἐστιν. οἱ ἀρχαῖοι ὅταν ὑπέγραφον δὲν ἔθετον ὁπωσδήποτε τὸ ὄνομά των ἢ μόνον τὸ ὄνομά των, ἀλλὰ κυρίως μίαν σύντομον ὁμολογίαν· παραδείγματος χάριν ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὑπογράφει τὴν Β΄ πρὸς Θεσσαλονικεῖς ᾿Επιστολήν του ὡς ἑξῆς· ῾Ο ἀσπασμὸς τῇ ἐμῇ χειρὶ Παύλου, ὅ ἐστι σημεῖον ἐν πάσῃ ἐπιστολῇ. οὕτω γράφω (= ἔτσι ὑπογράφω). ἐδῶ ὁ ᾿Ιωάννης ἐννοεῖ· ὅποιος παραδέχεται τὴν μαρτυρίαν τοῦ ᾿Ιησοῦ, αὐτὸς εἶναι σὰν νὰ βάζῃ τὴν ἑξῆς ὑπογραφήν· ῾Ο θεὸς ἀληθής ἐστι· δηλαδὴ συνεπὴς εἰς τὰς ὑποσχέσεις του· μᾶς ἔστειλεν αὐτὸν ποὺ ἐπηγγέλθη εἰς τὸν ᾿Αβραὰμ καὶ τοὺς ἄλλους προφήτας· ἐποίησε τὴν ἐπηγγελμένην σωτηρίαν τῷ λαῷ αὐτοῦ. ἦτο δὲ ἡ σφραγὶς καὶ ἡ ὑπογραφὴ παρ᾿ ἀρχαίοις τὸ αὐτὸ πρᾶγμα. καὶ ὁ εὐαγγελιστὴς συνεχίζει· Διότι αὐτὸν ποὺ ἔστειλεν ὁ θεός, αὐτὸς λαλεῖ τὰ ῥήματα τοῦ θεοῦ. αὐτὸ δικαιολογεῖ τὸ περιεχόμενον τῆς σφραγῖδος ῾Ο θεὸς ἀληθής ἐστιν. ἀπὸ τὰ λόγια του ποὺ μᾶς μεταφέρει ὁ ἀποσταλείς, συμπεραίνομεν τὴν ἀλήθειάν του, τὴν εἰλικρίνειάν του, τὸ ὅτι εἶναι πραγματικὸς θεός. Οὐ γὰρ ἐκ μέτρου δίδωσιν ὁ θεὸς τὸ πνεῦμα. αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ θεὸς εἰς μὲν τοὺς προφήτας ὅλους ἔδωκε τὸ πνεῦμα μὲ μέτρον· τοὺς ἀπεκάλυψεν ἐπὶ μίαν στιγμὴν μόνον, ἕνα πρᾶγμα μόνον, καὶ μέχρι ἑνὸς βαθμοῦ μόνον· αὐτὸ εἶναι ὁ χρηματισμός, ἡ ἔμπνευσις· εἰς τὸν ᾿Ιησοῦν ὅμως δὲν ἔχομεν χρηματισμὸν καὶ ἔμπνευσιν· ὁ ᾿Ιησοῦς εἶναι τὸ μόνιμον δοχεῖον τοῦ πνεύματος (τοῦτο σημαίνει τὴν ὑποστατικὴν ἕνωσιν τῆς θείας μὲ τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν ἐν Χριστῷ, διότι πνεῦμα ἐδῶ λέγεται ἡ θεότης γενικῶς)· ὁ ᾿Ιησοῦς εἶναι ὁ κάτοχος ὅλης τῆς θείας σοφίας, γνωρίζει τὰ πάντα πάντοτε καὶ πλήρως· δὲν εἶναι προφήτης δεχόμενος κατὰ καιροὺς ἀποκαλύψεις μὲ μέτρον. ὅποιος πιστεύει εἰς αὐτόν, ἔχει ζωὴν αἰώνιον· ὅποιος ἀπιστεῖ, δὲν θὰ ἰδῇ ζωήν, ἀλλὰ μένει ἐπάνω του ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ. τὸ ὄψεται ζωὴν ἔχει τὴν σημασίαν ποὺ εἶχε καὶ εἰς τὴν προηγουμένην παράγραφον τὸ ἰδεῖν τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ (3,3).


Δρος ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΙΑΜΑΚΗ, ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ, ΕΚΔΟΣΙΣ Β΄ ΒΕΛΤΙΩΜΕΝΗ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1997, © Δρ Κωνσταντῖνος Σιαμάκης 1997, ISBN 960 - 7127 - 10 - 2, (Δρ Κωνσταντῖνος Σιαμάκης, Τ.Θ. 1635 - Πανεπιστημιούπολις, 540 06 Θεσσαλονίκη)
Άβαταρ μέλους
Dionysios
 
Δημοσ.: 3950
Εγγραφη: Πέμ 11 Σεπ 2008, 21:30:05
Τοποθεσια: ᾿Αθῆναι

Re: κατά ᾿Ιωάννην εὐαγγέλιον (ἑρμηνεία)

Δημοσίευσηαπό Dionysios » Κυρ 30 Μάιος 2010, 23:59:06

10. ᾿Ενόχλησις τῶν φαρισαίων, φυγὴ τοῦ ᾿Ιησοῦ πρὸς Γαλιλαίαν, σύλληψις τοῦ ᾿Ιωάννου βαπτιστοῦ.

4,1-4. ῾Ως οὖν ἔγνω ὁ Κύριος ὅτι ἤκουσαν οἱ Φαρισαῖοι ὅτι ᾿Ιησοῦς πλείονας μαθητὰς ποιεῖ καὶ βαπτίζει ἢ ᾿Ιωάννης – καίτοι γε ᾿Ιησοῦς αὐτὸς οὐκ ἐβάπτιζεν, ἀλλ᾿ οἱ μαθηταί αὐτοῦ–, ἀφῆκε τὴν ᾿Ιουδαίαν καὶ ἀπῆλθεν εἰς τὴν Γαλιλαίαν. ἔδει δὲ αὐτὸν διέρχεσθαι διὰ τῆς Σαμαρείας.
᾿Εδῶ ὁ εὐαγγελιστὴς ὀνομάζει τὸν ᾿Ιησοῦν Κύριον, διότι ἔχει τὴν συνείδησιν τοῦ ἀφηγουμένου μετὰ τὴν ἀνάστασιν καὶ τὴν πλήρωσιν τῆς ἀποκαλύψεως. ἐνῷ εἰς τὴν εὐθὺς ἀκολουθοῦσαν εἰδικὴν πρότασιν ὅτι ᾿Ιησοῦς... τὸν λέγει ᾿Ιησοῦν ἁπλῶς, διότι ἡ φράσις εἶναι τεμάχιον τῆς ἱστορίας καὶ εἰκὼν τοῦ παρελθόντος. διὰ τὴν ἀξιοθαύμαστον ἐναλλαγὴν τῶν ὀνομάτων ᾿Ιησοῦς, Χριστός, Κύριος ἐν τοῖς Εὐαγγελίοις παραπέμπω εἰς τὴν εἰδικὴν Εἰσαγωγήν μου (σ. 93-94). οἱ φαρισαῖοι καὶ τὸν ἕνα βαπτιστὴν τὸν ᾐσθάνοντο ὡς ἄκανθαν εἰς τὸν ὀφθαλμόν των. τώρα ἐμφανίζεται καὶ δεύτερος βαπτιστής, καὶ μάλιστα δραστηριώτερος, διότι πλείονας μαθητὰς ποιεῖ ἢ ᾿Ιωάννης, καὶ ἐνοχλητικώτερος, διότι τοὺς ἐτάραξε τὰ ὕδατα εἰς τὴν ἐν τῷ ναῷ ζωοπανήγυριν. αὐτὸ τοὺς ἐρεθίζει περισσότερον. ἐδῶ ὁ εὐαγγελιστὴς σημειώνει· Καίτοι γε ᾿Ιησοῦς αὐτὸς οὐκ ἐβάπτιζεν, ἀλλ᾿ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ. αὐτὴ ἡ λεπτομέρεια ἐπεξηγεῖ ἐκεῖνο ποὺ εἶπεν εἰς τὸ προηγούμενον κεφάλαιον, ὅτι ὁ ᾿Ιησοῦς... ἐβάπτιζεν. ἐβάπτιζε διὰ χειρὸς τῶν μαθητῶν του. ὁ ᾿Ιησοῦς λοιπόν, ἰδὼν ὅτι οἱ φαρισαῖοι ἔμαθον τὰ κατ' αὐτὸν καὶ προβλέπων ὅτι θὰ ἐπακολουθήσουν συλλήψεις, ἀφήνει τὴν ᾿Ιουδαίαν, ὅπου τὸ κέντρον τῶν φαρισαίων, καὶ φεύγει πρὸς βορρᾶν, πρὸς τὴν Γαλιλαίαν, «παραμυθούμενος τὸν φθόνον αὐτῶν» κατὰ τὴν ἔκφρασιν τοῦ Χρυσοστόμου, ἢ ὅπως θὰ ἐλέγομεν σήμερον «καλμάροντας τὴν ἔντασιν τοῦ φθόνου των». δὲν συνέφερεν εἰς τὸ σχέδιον τῆς θείας οἰκονομίας νὰ συλληφθῇ κατὰ τὰς πρώτας ἡμέρας τῆς δράσεώς του. εἰς τὴν Γαλιλαίαν τὰ πνεύματα ἦσαν ἠρεμώτερα καὶ οἱ ἄνθρωποι ἁπλούστεροι, διότι εὑρίσκοντο μακρὰν τοῦ θρησκευτικοῦ βρασμοῦ τῶν ᾿Ιεροσολύμων. ὁ εὐαγγελιστὴς ἐδῶ δὲν ἀναφέρει τὴν σύλληψιν τοῦ ᾿Ιωάννου, ἀλλ' αὕτη ἐξυπακούεται, ἐφ' ὅσον εἰς τὴν προηγουμένην παράγραφον εἶπεν, ὅτι οὔπω ἦν βεβλημένος εἰς τὴν φυλακὴν ὁ ᾿Ιωάννης. ὁ ᾿Ιησοῦς πορευόμενος ἀπὸ ᾿Ιουδαίας εἰς Γαλιλαίαν διέρχεται διὰ τῆς Σαμαρείας, ἡ ὁποία ἦτο ἐξ ὁλοκλήρου ἔξω ἀπὸ τὸν ἐθνικὸν βίον τοῦ ᾿Ισραήλ. ὁ δρόμος αὐτὸς ἦτο ὁ κυριώτερος καὶ συνηθέστερος ἀπὸ ᾿Ιεροσολύμων πρὸς βορρᾶν, εἰδικῶς δὲ διὰ τὸν ᾿Ιησοῦν καὶ ἀσφαλέστερος. κατ᾿ αὐτὴν τὴν διέλευσιν συνήντησε τὴν Σαμαρεῖτιν, εἰς τὴν ὁποίαν ἐδίδαξε τὰ ἀξιοθαύμαστα ἐκεῖνα ποὺ περιέχονται εἰς τὴν ἀκολουθοῦσαν παράγραφον.


Δρος ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΙΑΜΑΚΗ, ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ, ΕΚΔΟΣΙΣ Β΄ ΒΕΛΤΙΩΜΕΝΗ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1997, © Δρ Κωνσταντῖνος Σιαμάκης 1997, ISBN 960 - 7127 - 10 - 2, (Δρ Κωνσταντῖνος Σιαμάκης, Τ.Θ. 1635 - Πανεπιστημιούπολις, 540 06 Θεσσαλονίκη)
Άβαταρ μέλους
Dionysios
 
Δημοσ.: 3950
Εγγραφη: Πέμ 11 Σεπ 2008, 21:30:05
Τοποθεσια: ᾿Αθῆναι

Re: κατά ᾿Ιωάννην εὐαγγέλιον (ἑρμηνεία)

Δημοσίευσηαπό Dionysios » Δευτ 31 Μάιος 2010, 00:01:36

11. Εὐαγγελισμὸς τοῦ ᾿Ιησοῦ ἐν Σαμαρείᾳ

α΄. Διάλογος ᾿Ιησοῦ καὶ Σαμαρείτιδος

4,5-30. ῎Ερχεται οὖν εἰς πόλιν τῆς Σαμαρείας λεγομένην Συχάρ, πλησίον τοῦ χωρίου ὃ ἔδωκεν ᾿Ιακὼβ ᾿Ιωσὴφ τῷ υἱῷ αὐτοῦ· ἦν δὲ ἐκεῖ πηγὴ τοῦ ᾿Ιακώβ. ὁ οὖν ᾿Ιησοῦς κεκοπιακὼς ἐκ τῆς ὁδοιπορίας ἐκαθέζετο οὕτως ἐπὶ τῇ πηγῇ· ὥρα ἦν ὡσεὶ ἕκτη. ἔρχεται γυνὴ ἐκ τῆς Σαμαρείας ἀντλῆσαι ὕδωρ. λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς· Δός μοι πιεῖν. οἱ γὰρ μαθηταὶ αὐτοῦ ἀπεληλύθεισαν εἰς τὴν πόλιν ἵνα τροφὰς ἀγοράσωσι. λέγει οὖν αὐτῷ ἡ γυνὴ ἡ Σαμαρεῖτις· Πῶς σὺ ᾿Ιουδαῖος ὢν παρ᾿ ἐμοῦ πιεῖν αἰτεῖς, οὔσης γυναικὸς Σαμαρείτιδος; οὐ γὰρ συγχρῶνται ᾿Ιουδαῖοι Σαμαρείταις. ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῇ· Εἰ ᾔδεις τὴν δωρεὰν τοῦ θεοῦ, καὶ τίς ἐστιν ὁ λέγων σοι, δός μοι πιεῖν, σὺ ἂν ᾔτησας αὐτόν, καὶ ἔδωκεν ἄν σοι ὕδωρ ζῶν. λέγει αὐτῷ ἡ γυνή· Κύριε, οὔτε ἄντλημα ἔχεις, καὶ τὸ φρέαρ ἐστὶ βαθύ· πόθεν οὖν ἔχεις τὸ ὕδωρ τὸ ζῶν; μὴ σὺ μείζων εἶ τοῦ πατρὸς ἡμῶν ᾿Ιακώβ, ὃς ἔδωκεν ἡμῖν τὸ φρέαρ, καὶ αὐτὸς ἐξ αὐτοῦ ἔπιε καὶ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ καὶ τὰ θρέμματα αὐτοῦ; ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῇ· Πᾶς ὁ πίνων ἐκ τοῦ ὕδατος τούτου διψήσει πάλιν· ὃς δ᾿ ἂν πίῃ ἐκ τοῦ ὕδατος οὗ ἐγὼ δώσω αὐτῷ, οὐ μὴ διψήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα, ἀλλὰ τὸ ὕδωρ ὃ δώσω αὐτῷ, γενήσεται ἐν αὐτῷ πηγὴ ὕδατος ἁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον. λέγει πρὸς αὐτὸν ἡ γυνή· Κύριε, δός μοι τοῦτο τὸ ὕδωρ, ἵνα μὴ διψῶ μηδὲ ἔρχωμαι ἐνθάδε ἀντλεῖν. λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς· ῞Υπαγε φώνησον τὸν ἄνδρα σου καὶ ἐλθὲ ἐνθάδε. ἀπεκρίθη ἡ γυνὴ καὶ εἶπεν· Οὐκ ἔχω ἄνδρα. λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς· Καλῶς εἶπας ὅτι ἄνδρα οὐκ ἔχω· πέντε γὰρ ἄνδρας ἔσχες, καὶ νῦν ὃν ἔχεις οὐκ ἔστι σου ἀνήρ· τοῦτο ἀληθὲς εἴρηκας. λέγει αὐτῷ ἡ γυνή· Κύριε, θεωρῶ ὅτι προφήτης εἶ σύ. οἱ πατέρες ἡμῶν ἐν τῷ ὄρει τούτῳ προσεκύνησαν· καὶ ὑμεῖς λέγετε ὅτι ἐν ᾿Ιεροσολύμοις ἐστὶν ὁ τόπος ὅπου δεῖ προσκυνεῖν. λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς· Γύναι, πίστευσόν μοι ὅτι ἔρχεται ὥρα ὅτε οὔτε ἐν τῷ ὄρει τούτῳ οὔτε ἐν ᾿Ιεροσολύμοις προσκυνήσετε τῷ πατρί. ὑμεῖς προσκυνεῖτε ὃ οὐκ οἴδατε, ἡμεῖς προσκυνοῦμεν ὃ οἴδαμεν· ὅτι ἡ σωτηρία ἐκ τῶν ᾿Ιουδαίων ἐστίν. ἀλλ᾿ ἔρχεται ὥρα, καὶ νῦν ἐστιν, ὅτε οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ προσκυνήσουσι τῷ πατρὶ ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ· καὶ γὰρ ὁ πατὴρ τοιούτους ζητεῖ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτόν. πνεῦμα ὁ θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν. λέγει αὐτῷ ἡ γυνή· Οἶδα ὅτι Μεσσίας ἔρχεται ὁ λεγόμενος Χριστός· ὅταν ἔλθῃ ἐκεῖνος, ἀναγγελεῖ ἡμῖν πάντα. λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς· ᾿Εγώ εἰμι ὁ λαλῶν σοι. καὶ ἐπὶ τούτῳ ἦλθον οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ, καὶ ἐθαύμασαν ὅτι μετὰ γυναικὸς ἐλάλει· οὐδεὶς μέντοι εἶπε, τί ζητεῖς ἢ τί λαλεῖς μετ᾿ αὐτῆς; ἀφῆκεν οὖν τὴν ὑδρίαν αὐτῆς ἡ γυνὴ καὶ ἀπῆλθεν εἰς τὴν πόλιν, καὶ λέγει τοῖς ἀνθρώποις· Δεῦτε ἴδετε ἄνθρωπον ὃς εἶπέ μοι πάντα ὅσα ἐποίησα· μήτι οὗτός ἐστιν ὁ Χριστός; ἐξῆλθον οὖν ἐκ τῆς πόλεως καὶ ἤρχοντο πρὸς αὐτόν.

῾Η παράγραφος αὐτὴ περὶ τῆς Σαμαρείτιδος εἶναι μία ἀπὸ τὰς περιφημοτέρας περικοπὰς τῆς Καινῆς Διαθήκης. πλῆθος ἔργων οὐ μόνον ἐξηγητικῶν ἀλλὰ καὶ ἄλλης φύσεως ἐγράφησαν ἐπ' αὐτῆς κατά τε τὴν ἀρχαιότητα καὶ κατὰ τοὺς νεωτέρους χρόνους. ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος ἑρμηνεύει τὴν ἐν λόγῳ περικοπὴν εἰς τὸ σχετικὸν ὑπόμνημά του διὰ πέντε ὁμιλιῶν, ὁ δὲ Κύριλλος ᾿Αλεξανδρείας ἀναπτύσσει τὸν στίχον 24 Πνεῦμα ὁ θεὸς κλπ. εἰς ἐκτενέστατον εἰδικὸν σύγγραμμα καταλαμβάνον ἕνα τόμον τῆς πατρολογίας τοῦ Migne (τὸν 68). ὁ αὐτὸς στίχος ἀπετέλεσε τὸ θέμα πολὺ περισσοτέρων συγχρόνων θεολογικῶν ἔργων, θεωρεῖται δὲ ὡς ἕνα ἐκ τῶν ἀποφθεγμάτων ἐκείνων, εἰς τὰ ὁποῖα διατυποῦνται αἱ ὕψισται ἀλήθειαι τῆς Χριστιανικῆς πίστεως. μάλιστα δὲ καὶ θρησκειολόγοι μὴ συμπαθῶς διακείμενοι πρὸς τὸν Χριστιανισμόν, καὶ φιλόσοφοι, καὶ ὀρθολογισταὶ ἀπεθαύμασαν ἐπιφθόνως, δυνατὸν εἰπεῖν, τὴν ἐν τῷ στίχῳ τούτῳ ἐκφραζομένην ἰδέαν.

῾Η χειρόγραφος παράδοσις τῆς παραγράφου τυγχάνει ἐξαιρετικῶς ὁμαλή. αὐθαιρέτως καὶ ἄνευ τῆς ἐλαχίστης παλαιογραφικῆς βάσεως ἠμφεσβητήθη ἡ γνησιότης δύο φράσεων, τῆς ἐν τῷ στίχῳ 6 ὥρα ἦν ὡσεὶ ἕκτη, καὶ τῆς ἐν τῷ στίχῳ 25 ὁ λεγόμενος Χριστός, ἥτις ἐπεξηγεῖ τὸ ὄνομα Μεσσίας.

᾿Ημφεσβητήθη ἐπίσης καὶ ἡ ἱστορικότης τῆς περικοπῆς διὰ ποικίλων θεωριῶν, συνηθέστεραι τῶν ὁποίων εἶναι αἱ ἀλληγορικαὶ ἑρμηνεῖαι, αἱ ὁποῖαι ἐπροτάθησαν δι' αὐτήν. ἀναφέρομεν ὡρισμένας μόνον χάριν παραδείγματος. κατά τινα θεωρίαν ἡ περικοπὴ ἔχει δραματικὴν δομήν. ὁ Χριστὸς ἀποκαλυπτόμενος ὁμολογεῖται πρῶτον ᾿Ιουδαῖος, ἔπειτα κύριος ὑπὸ τὴν ἔννοιαν τοῦ σεβαστοῦ προσώπου, ἔπειτα μείζων τοῦ πατριάρχου ᾿Ιακώβ, ἔπειτα προφήτης, ἔπειτα Μεσσίας-Χριστός, καὶ τέλος ὁ σωτὴρ τοῦ κόσμου. διὰ τὴν δῆθεν δραματικὴν αὐτὴν κατασκευὴν ἐχαρακτηρίσθη ὡς λογοτέχνημα ἄνευ ἱστορικῆς ὑποστάσεως. θὰ ἔπρεπε δηλαδή, κατὰ τὴν νοοτροπίαν τῆς θεωρίας αὐτῆς, ὁ Χριστὸς νὰ ἀποκαλύπτεται ἀποτόμως καὶ ἄνευ τινὸς τακτικῆς, διὰ νὰ μὴ εἶναι ἡ περικοπὴ δραματικὸν ἔργον. κατ' ἄλλην θεωρίαν τὴν περικοπήν χαρακτηρίζει ἡ τεχνικὴ τῶν παρεξηγήσεων. ὁ Χριστὸς δηλαδή, κατὰ τὴν θεωρίαν ταύτην, λέγει μίαν ἰδέαν εἰς τὸν συνομιλητήν του, (εἰδικῶς ἐδῶ εἰς τὴν Σαμαρεῖτιν), ὁ συνομιλητὴς παρεξηγεῖ τὸν λόγον τοῦ Χριστοῦ, καὶ ὁ Χριστὸς ἀναγκάζεται νὰ ὁμιλήσῃ σαφέστερον, ὅλον δὲ τοῦτο εἶναι ἕνα λογοτεχνικὸν τέχνασμα τοῦ συγγραφέως, διὰ τοῦ ὁποίου μυεῖ τοὺς ἀναγνώστας του εἰς τὴν διδαχήν του. ἔπρεπε κατὰ τὴν θεωρίαν αὐτὴν οἱ ἀκροαταὶ τοῦ Χριστοῦ νὰ καταλαβαίνουν πάντοτε πάραυτα ὅ,τι λέγει ὁ Χριστός, διὰ νὰ μὴ εἶναι ἡ περικοπὴ ἕνα λογοτεχνικὸν καὶ σύνηθες κατασκεύασμα (μοτίβο). περισσότερον ὡς ἐλέχθη, ἐχρησιμοποιήθη διὰ τὴν ἀμφισβήτησιν τοῦ ἱστορικοῦ χαρακτῆρος τῆς περικοπῆς ἡ ἀλληγορικὴ ἑρμηνεία. ἐλέχθη ὅτι ἡ πορεία τοῦ Χριστοῦ ἐκ τῆς ᾿Ιουδαίας πρὸς τὴν Σαμάρειαν συμβολίζει τὴν ἔξοδον τοῦ εὐαγγελικοῦ κηρύγματος ἐκ τῶν ὁρίων τοῦ ᾿Ισραὴλ εἰς τὰ ἔθνη, ἢ ὅτι τὸ φρέαρ τοῦ ᾿Ιακὼβ συμβολίζει τὸν μωσαϊκὸν νόμον, εἰς τὸν ὁποῖον προστρέχουν πολλοὶ πρὸς ὕδρευσιν καὶ ἀναψυχήν, ἀλλὰ δὲν δύνανται ν' ἀντλήσουν ἐξ αὐτοῦ ὕδωρ ζῶν. τὸ ὕδωρ τὸ ζῶν εὑρίσκεται εἰς τὸν πάτρωνα τῆς χριστιανικῆς ἐκκλησίας. ἐλέχθη ὅτι ἡ Σαμαρεῖτις εἶναι αὐτὴ αὕτη ἡ Σαμάρεια, καὶ οἱ μὲν πέντε παλαιότεροι ἄνδρες αὐτῆς εἶναι οἱ θεοὶ τῶν πέντε εἰδωλολατρικῶν ἐν αὐτῇ κατοικούντων ἐθνῶν, ὁ δὲ ἕκτος καὶ μὴ νόμιμος εἶναι ὁ θεὸς τοῦ ᾿Ισραήλ! πολλαὶ θεωρίαι καὶ ἑρμηνεῖαι ἐπροτάθησαν καταπλήσσουσαι ὄντως τὸν ἐρευνητὴν διὰ τὴν φαντασίαν, μὲ τὴν ὁποίαν ἐφιλοτεχνήθησαν, ἀλλ' ἡ περικοπὴ δὲν παύει νὰ εἶναι ἁπλουστάτη γλωσσικῶς καὶ νοηματικῶς παρὰ τὰς πολλὰς καὶ ὑψηλὰς ἰδέας τὰς ὁποίας περικλείει. καὶ αὐταὶ ἀκριβῶς αἱ ὕψισται ἰδέαι ἐκφράζονται κατὰ τὸν πλέον πεζὸν καὶ ἄτεχνον τρόπον, καὶ οὐδεμίαν ὑπόνοιαν συμβολισμοῦ ἢ ἀλληγορίας ἢ ποιητικῆς κατασκευῆς προδίδουν. μεταξὺ τῶν ἄλλων ὁ ᾿Ιωάννης ἐκθέτει εἰς τὸ Εὐαγγέλιόν του καὶ τίνι τρόπῳ ἀπεκάλυψεν ἑαυτὸν ὁ Μεσσίας εἰς διάφορα μεμονωμένα πρόσωπα ἢ ὁμάδας. τίνι τρόπῳ ἀπεκάλυψεν ἑαυτὸν εἰς τὸν Ναθαναὴλ π.χ., τίνι τρόπῳ εἰς τὸν φαρισαῖον Νικόδημον, τίνι τρόπῳ εἰς τοὺς ἐν ᾿Ιερουσαλὴμ προσκυνητὰς ἐκ παντὸς τοῦ ᾿Ισραήλ, κλπ.. οὕτω καὶ εἰς τὴν παράγραφον αὐτὴν ἐκθέτει τίνι τρόπῳ ἀπεκάλυψεν ἑαυτὸν ὁ Μεσσίας εἰς τὴν Σαμαρεῖτιν γυναῖκα. ὅπως τὰ πρόσωπα οὕτω καὶ οἱ τρόποι τῆς ἀποκαλύψεως εἶναι ποικίλοι.

῾Η Σαμάρεια ἦτο μεγάλη περιοχὴ μεταξὺ ᾿Ιουδαίας καὶ Γαλιλαίας ἔχουσα πρωτεύουσαν τὴν ὁμώνυμον πόλιν. οἱ Σαμαρεῖται ἦσαν λαὸς ἀποτελεσθεὶς ἐκ πέντε εἰδωλολατρικῶν ἐθνοτήτων, τὰς ὁποίας οἱ ᾿Ασσύριοι ὑπεχρέωσαν νὰ κατοικήσουν ἐν Σαμαρείᾳ πρὸς ἀντικατάστασιν τῶν ἐκεῖθεν εἰς τὴν Βαβυλῶνα μετοικισθέντων ᾿Ισραηλιτῶν. διάφοροι ἱστορικαὶ περιστάσεις, αἱ ὁποῖαι ἐκτίθενται εἰς τὰς Βασιλείας καὶ τὴν Παραλειπομένην, ὡδήγησαν τὰς ἐθνότητας αὐτὰς νὰ περιλάβουν μεταξὺ τῶν ἄλλων εἰδωλολατρικῶν θεοτήτων καὶ τὸν ἀληθῆ θεὸν τοῦ ᾿Ισραήλ, νὰ δεχθοῦν δὲ καὶ ἐκ τῆς Γραφῆς τὴν Πεντάτευχον μόνην. ὠνομάσθησαν Σαμαρεῖται ἐκ τοὺς ὅρους Σομὸρ καὶ ἐκ τῆς κυριωτέρας πόλεώς των Σαμαρείας. κατὰ τὴν ἐπάνοδον τῶν ᾿Ιουδαίων ἐκ τῆς Βαβυλῶνος καὶ τὴν ἀνοικοδόμησιν τοῦ ναοῦ ἐζήτησαν νὰ λάβουν μέρος εἰς τὴν ἀνοικοδόμησιν καὶ αὐτοί, ἀλλὰ δὲν ἐγένοντο δεκτοί. διὰ τοῦτο ἔκτισαν ναὸν ἰδιαίτερον ἐπὶ τοῦ ὄρους Γαριζὶν λαβόντες ὡς ἀρχιερέα ἀποστάτην τινὰ ᾿Ιουδαῖον ἱερέα. βραδύτερον ὁ ναός των κατεστράφη ὑπὸ τοῦ ᾿Ιωάννου ῾Υρκανοῦ. οἱ Σαμαρεῖται ἤθελον πολὺ νὰ θεωροῦνται ᾿Ισραηλῖται, καὶ οἱ ἴδιοι ὠνόμαζον πατέρας ἑαυτῶν τὸν ᾿Αβραὰμ καὶ τοὺς ἄλλους πατριάρχας τοῦ ᾿Ισραήλ. ἰσχυρίζοντο μάλιστα ὅτι ἔχουν γενάρχας τοὺς υἱοὺς τοῦ ᾿Ιωσὴφ ᾿Εφραὶμ καὶ Μανασσῆ, διότι ἡ περιοχὴ εἰς τὴν ὁποίαν κατῴκουν ἀνῆκεν ἀρχικῶς εἰς τὰς δύο αὐτὰς φυλάς. ὅτι ὅμως ἦσαν ἀλλογενεῖς φαίνεται καὶ ἐκ τῶν λόγων τοῦ Χριστοῦ (Μθ 10,5· Λκ 17,18). οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἑβδελύσσοντο τοὺς Σαμαρείτας, οἱ δὲ ῥαββῖνοι εἶχον εἰδικὰ ἀποφθέγματα περὶ τῆς ἀνάγκης ν' ἀποστρέφεται ὁ γνήσιος ᾿Ισραηλίτης τοὺς Σαμαρείτας. εἰς αὐτὰς τὰς ῥαββινικὰς διατάξεις ἀναφέρεται ἡ ἐν τῷ στίχῳ 9 ἐπεξήγησις τοῦ εὐαγγελιστοῦ οὐ γὰρ συγχρῶνται ᾿Ιουδαῖοι Σαμαρείταις, δηλαδὴ οἱ ᾿Ιουδαῖοι δὲν χρησιμοποιοῦν τὰ αὐτὰ ἀντικείμενα μετὰ τῶν Σαμαρειτῶν, ἢ ἁπλούστερον δὲν πιάνουν ὅ,τι ἔχει πιάσει ἕνας Σαμαρείτης.


Δρος ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΙΑΜΑΚΗ, ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ, ΕΚΔΟΣΙΣ Β΄ ΒΕΛΤΙΩΜΕΝΗ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1997, © Δρ Κωνσταντῖνος Σιαμάκης 1997, ISBN 960 - 7127 - 10 - 2, (Δρ Κωνσταντῖνος Σιαμάκης, Τ.Θ. 1635 - Πανεπιστημιούπολις, 540 06 Θεσσαλονίκη)
Άβαταρ μέλους
Dionysios
 
Δημοσ.: 3950
Εγγραφη: Πέμ 11 Σεπ 2008, 21:30:05
Τοποθεσια: ᾿Αθῆναι

Re: κατά ᾿Ιωάννην εὐαγγέλιον (ἑρμηνεία)

Δημοσίευσηαπό Dionysios » Δευτ 31 Μάιος 2010, 00:03:39

῾Ο ᾿Ιησοῦς μετὰ τῶν μαθητῶν του φθάνει εἰς τὴν πόλιν Συχάρ. ὡρισμένοι ἠμφεσβήτησαν τὸν ἱστορικὸν χαρακτῆρα τῆς περικοπῆς, ἰσχυρισθέντες ὅτι τοιαύτη πόλις τῆς Σαμαρείας δὲν μνημονεύεται εἰς ἄλλο σημεῖον τῆς Γραφῆς καὶ ὅτι ἐκ τούτου ὁ συγγραφεὺς ἀποδεικνύεται ἀγνοῶν τῆς γεωγραφίαν τοῦ τόπου ἐκείνου. εὑρισκόμενος κανεὶς πρὸ τοιούτου ἰσχυρισμοῦ, θὰ ἐνόμιζεν ἴσως ὅτι ἐν τῇ Γραφῇ μαρτυροῦνται ἄνω τῶν 100 κωμοπόλεων τῆς Σαμαρείας καὶ μόνον ἡ Συχὰρ δὲν μαρτυρεῖται, μολονότι καὶ τοῦτο δὲν θὰ ἠδύνατο πάλιν νὰ χρησιμοποιηθῇ ὡς ἐπιχείρημα τοῦ ὅτι δὲν ὑπῆρξε σαμαρειτικὴ πόλις Συχάρ. ἀλλὰ εἰς ὁλόκληρον τὴν Γραφὴν πλὴν τῆς πρωτευούσης Σαμαρείας ἢ Σεβαστῆς δύο μόνον πόλεις τῆς Σαμαρείας ἀναφέρονται· ἡ Συχὲμ καὶ ἡ Συχάρ, εὐνόητον δὲ τυγχάνει ὅτι θὰ ὑπῆρχον καὶ πολλαὶ ἄλλαι. θὰ ἔπρεπε νὰ μαρτυρῆται ἐν τῇ Γραφῇ ὅτι ἡ Σαμάρεια, περιοχὴ ἴση μὲ τὴν Θρᾴκην, εἶχε δύο μόνον κωμοπόλεις, διὰ νὰ δικαιωθῇ ὁ προειρημένος ἰσχυρισμός! εἶναι καὶ τοῦτο ἕνα δεῖγμα τοῦ μέχρι ποίου σημείου τόλμης φθάνουν οἱ φοβεροὶ κριτικοί. παλαιότερον ὡρισμένοι ἐνόμισαν ὅτι Συχὰρ ἦτο ἡ Συχὲμ καὶ ὅτι τὸ ὄνομα παρηλλάγη μὲ τὴν ἀντικατάστασιν ἑνὸς γράμματος, διὰ λόγους εὐφημισμοῦ· διότι Συχὲμ σημαίνει «πόλις τῶν μεθύσων» ἢ «ψεῦδος». ἀλλὰ κατὰ πᾶσαν πιθανότητα εἶναι ἡ ἐν Ταλμοὺδ ἀναφερομένη Σουκάρ (σημειωτέον ὅτι τὸ «Συχάρ», προφέρεται εἰς τὴν πραγματικότητα «Σουκάρ»). τὴν πόλιν ταύτην σῳζομένην κατὰ τὸν Δ΄ αἰῶνα ἀναφέρει καὶ ὁ Εὐσέβιος ὡς κειμένην πρὸ τῆς Συχέμ (= Νεαπόλεως) διὰ τὸν πορευόμενον ἐκ τῆς ᾿Ιουδαίας πρὸς τὴν Γαλιλαίαν. σήμερον ὑπάρχει ἐκεῖ πλησίον κωμόπολις καλουμένη ᾿Ασκάρ. εὑρέθη δὲ καὶ προσδιωρίσθη καὶ τὸ φρέαρ τοῦ ᾿Ιακώβ, εὑρισκόμενον περὶ τὸ 1,5 χιλιόμετρον ἔξω τοῦ μεγάλου δρόμου τὸν ὁποῖον ἐπορεύετο ὁ ᾿Ιησοῦς.

῾Ο ᾿Ιησοῦς δηλαδὴ φθάσας εἰς τὸ σημεῖον αὐτὸ τοῦ δρόμου, τὸ πλησιέστερον πρὸς τὴν Συχάρ, κατὰ τὴν 6ην ὥραν, τουτέστι τὴν 12ην μεσημβρινήν, ἐξῆλθε τοῦ δρόμου καὶ ἐπροχώρησεν ἐπ' ὀλίγον εἰς τοὺς ἀγρούς· καὶ τοὺς μὲν μαθητὰς ἀπέστειλε μέχρι τῆς Συχάρ, διὰ ν' ἀγοράσουν τροφάς, ὁ ἴδιος δὲ δὲν εἰσῆλθεν εἰς αὐτὴν ἀλλ' ἐκάθησε παρὰ τὸ φρέαρ, ὅπου πιθανῶς ὑπῆρχε καὶ σκιὰ καὶ ὅπου ἔμελλον νὰ γευματίσουν. τὸ φρέαρ τοῦτο κατὰ τὴν παράδοσιν, εἰς τὴν ὁποίαν ἀναφέρεται εἰς τὸν στίχον 12 ἡ Σαμαρεῖτις, εἶχε διανοίξει ὁ ᾿Ιακὼβ καὶ ἐκληροδότησεν ἐν συνεχείᾳ εἰς τὸν ᾿Ιωσήφ. εἰς τὴν Παλαιὰν Διαθήκην ἀναφέρονται πολλὰ τοιαῦτα φρέατα τοῦ ᾿Αβραάμ, τοῦ Λωτ, τοῦ ᾿Ισαάκ, τοῦ ᾿Ιακώβ, κλπ., τὰ ὁποῖα πλὴν τῆς ἄλλης χρησιμότητός των ἦσαν καὶ ὁρόσημα τῶν βοσκοτόπων. ὁ ᾿Ιησοῦς κεκοπιακὼς ἐκ τῆς ὁδοιπορίας ἐκαθέζετο οὕτως ἐπὶ τῇ πηγῇ. τὸ οὕτω σημαίνει «ἔτσι ὅπως ἦτο», «ἄνευ σκίμποδος ἢ καθίσματος ἢ ἑνὸς στρώματος». ἐνδεικτικὸν τῆς ἁπλότητός του. ἐνῷ ἦτο μόνος, ἔφθασεν ἡ Σαμαρεῖτις, διὰ νὰ ὑδρευθῇ. διατί ἄραγε ἀπὸ τόσον ἀπομεμακρυσμένην πηγήν; ἴσως μετέβαινεν εἰς τοὺς ἀγρούς. φαίνεται ὅτι, χωρὶς νὰ χαιρετήσῃ κἄν, ἔρριψε τὸ ἄντλημα εἰς τὸ φρέαρ. ὁ Χριστὸς ὁ ὁποῖος ἕνα σκοπὸν εἶχεν εἰς τὴν ἐπὶ γῆς ζωήν του, τὴν ἐκτέλεσιν τῆς μεσσιακῆς ἀποστολῆς του, ἐπεζήτησεν εὐκαιρίαν καὶ ἀφορμὴν ν' ἀνοίξη συζήτησιν μετὰ τῆς γυναικός. δὲν εἶναι δὲ μοναδικὴ περίπτωσις, κατὰ τὴν ὁποίαν, διὰ νὰ ὑποτάξῃ τις μίαν ψυχήν, κάνει ἀρχὴν ζητῶν μίαν μικρὰν ὑπηρεσίαν. καὶ ὁ Χριστὸς μετά τινος ἐπαγωγοῦ ἁπλότητος καὶ δεξιοτεχνίας προφανῶς λέγει πρὸς τὴν γυναίκα Δός μοι πιεῖν. προσπαθεῖ νὰ διεγείρῃ τάς εὐεργετικὰς καὶ γενικῶς εὐνοϊκὰς διαθέσεις τῆς ἀγνώστου. ἡ Σαμαρεῖτις μετά τινος ἐκπλήξεως ἐρωτᾷ· Πῶς σὺ ᾿Ιουδαῖος ὢν παρ᾿ ἐμοῦ πιεῖν αἰτεῖς, οὔσης γυναικὸς Σαμαρείτιδος; ἐξηγηταί τινες σύγχρονοι ἑρμηνεύουν τὸν ὅλον διάλογον Χριστοῦ καὶ Σαμαρείτιδος ὑπὸ τὴν προϋπόθεσιν, ὅτι ἡ Σαμαρεῖτις ἀπὸ τοῦ σημείου αὐτοῦ μέχρι τέλους φέρει συνεχῶς ἀντιρρήσεις καὶ ἀπαντᾷ μετὰ εἰρωνείας. τοῦτο ὅμως εἶναι λίαν ἐξεζητημένον καὶ δὲν φαίνεται καθόλου. ἡ πρώτη αὐτὴ ἐρώτησις εἶναι σημεῖον ἐκπλήξεως καὶ οὐχὶ ἀντιλογίας ἢ εἰρωνείας. ἡ Σαμαρεῖτις γνωρίζουσα καλῶς τὴν βδελυγμίαν τῶν ᾿Ιουδαίων ἔναντι τῶν Σαμαρειτῶν, ἥτις ὑπερηκόντιζε πολὺ τὰ ὅρια τῆς συνήθους ἀκαταδεξίας, μένει σχεδὸν ἐμβρόντητος πρὸ τῆς ἁπλότητος τοῦ Χριστοῦ. τῆς ἐφαίνετο ἀπίστευτον ἕνας ᾿Ιουδαῖος νὰ ζητῇ ὄχι ἁπλῶς νὰ συγχρᾶται Σαμαρείτιδι, ἀλλὰ καὶ νὰ πίνῃ ὕδωρ ἀπὸ τὴν ὑδρίαν της. ἐγνώριζε καλῶς ὅτι ἕνας ᾿Ιουδαῖος θὰ προετίμα νά «σκάσῃ», ὡς θὰ ἐλέγομεν σήμερον, ἀπὸ τὴν δίψαν, παρὰ νὰ πίῃ ἀπὸ σαμαρειτικὸν ἀγγεῖον. ὅτι δὲ ἦτο ᾿Ιουδαῖος, ἦτο εἰς θέσιν νὰ τὸ γνωρίζῃ ἐκ τῆς ἐνδυμασίας καὶ ἐκ τῆς προφορᾶς. καὶ σήμερον διατηροῦνται εἰσέτι εἰδικαὶ τοπικαὶ ἐνδυμασίαι, πολὺ δὲ περισσότερον τοπικαὶ προφοραί.

῞Οτι ἐκ τῶν λόγων της ἡ Σαμαρεῖτις ἐφάνη ὅτι οὐδεμίαν ὄρεξιν εἶχε νὰ προσφέρῃ ὕδωρ, εἶναι σαφές, ἀλλ' ἡ ἀπροθυμία αὐτὴ ἦτο ἀποτέλεσμα δυσπιστίας. δι' ἄλλον λόγον ἀρνεῖται ἐκδούλευσιν ὁ περιφρονητὴς καὶ ὁ ἀδικῶν, δι' ἄλλους δὲ ὁ περιφρονημένος καὶ ἀδικημένος. ἡ ἀπροθυμία τοῦ δευτέρου ὀφείλεται εἰς ἕνα αἴσθημα ἐκπλήξεως, φοβίας καὶ δυσπιστίας. ἀλλ' ἡ ἀπάντησις τοῦ ᾿Ιησοῦ δεικνύει ὅτι ὁ ᾿Ιουδαῖος αὐτός, ποὺ ἔβλεπεν ἐνώπιόν της ἡ Σαμαρεῖτις, δὲν εἶχε καμμίαν σχέσιν μὲ τοὺς ῥαββινικοὺς ἐκείνους ἀφορισμούς, οἱ ὁποῖοι ἐδημιούργουν μίαν καταπιεστικὴν ἀτμόσφαιραν εἰς τὴν ψυχὴν τοῦ Σαμαρείτου· Εἰ ἤδεις τὴν δωρεὰν τοῦ θεοῦ, καὶ τίς ἐστιν ὁ λέγων σοι, “Δός μοι πιεῖν”, σὺ ἂν ᾔτησας αὐτόν, καὶ ἔδωκεν ἄν σοι ὕδωρ ζῶν. ὁ ἤπιος τόνος, ἡ εἰς τρίτον πρόσωπον ἀναφορὰ τοῦ ἑαυτοῦ του, τὸ πλῆρες προθυμίας ἔδωκεν ἄν σοι, ἡ ἔκφρασις δωρεὰ τοῦ θεοῦ ἐμφανιζομένη ὡς προσφερομένη εἰς τὴν Σαμαρεῖτιν, ἦσαν τὸ καλλίτερον καταπραϋντικὸν φάρμακον, διὰ νὰ μαλάξουν μίαν συνείδησιν ἐξηγριωμένην ἐκ τῆς φοβίας καὶ τοῦ αἰσθήματος τῆς κατωτερότητος. ἡ γυνὴ ἀπαντᾷ πλέον μετά τινος δόσεως σεβασμοῦ, ἀγάπης καὶ καλῶς νοουμένου θάρρους. Κύριε, οὔτε ἄντλημα ἔχεις, καὶ τὸ φρέαρ ἐστὶ βαθύ. πόθεν οὖν ἔχεις τὸ ὕδωρ τὸ ζῶν; μὴ σὺ μείζων εἶ τοῦ πατρὸς ἡμῶν ᾿Ιακώβ...; κλπ.. τὸ κύριε ἦτο συνήθης προσφώνησις σεβαστῶν ἢ ἐκτιμωμένων προσώπων. διαφέρει πολὺ ἀπὸ τὸ Κύριος ἐκεῖνο, διὰ τοῦ ὁποίου ἐκάλουν βραδύτερον οἱ μαθηταὶ καὶ οἱ Χριστιανοὶ τὸν ᾿Ιησοῦν, καὶ οἱ εἰδωλολάτραι μόνον τὸν αὐτοκράτορα τῆς ῾Ρώμης, οἱ δὲ Χριστιανοὶ ἠρνοῦντο μέχρι θανάτου ν' ἀποκαλέσουν οὕτω τὸν αὐτοκράτορα, ὅπως πληροφορούμεθα ἐκ τοῦ Μαρτυρίου τοῦ Πολυκάρπου. αὐτὸ τὸ κύριε τῆς Σαμαρείτιδος εἶναι ἐκεῖνο ἀκριβῶς τὸ «κύριε», τὸ ὁποῖον θέτομεν καὶ ἡμεῖς σήμερον πρὸ τῶν ὀνομάτων τῶν συμπολιτῶν μας. ζῶν ὕδωρ σημαίνει «φρέσκο νερὸ» καὶ «τρεχούμενο νερὸ» ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ στάσιμον καὶ τὸ παλαιόν. ὁ Χριστὸς λέγει τὴν φράσιν ὑπὸ μεταφορικὴν ἔννοιαν, ἀλλ' ἡ Σαμαρεῖτις νομίζει, ὅτι ἐννοεῖ ἕνα ὑλικὸν ὕδωρ καλλιτέρας ποιότητος ἀπὸ τὸ ὕδωρ τοῦ φρέατος. ὅσον διὰ τὸν συλλογισμόν της, ὅτι, διὰ νὰ δώσῃ κανεὶς καλλίτερον ὕδωρ, πρέπει νὰ εἶναι ἀνώτερος τοῦ πατριάρχου ᾿Ιακώβ, ὅστις ἤνοιξε τὸ φρέαρ, καὶ ὅτι δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ εἶναι κανεὶς ἀνώτερος τοῦ ᾿Ιακώβ, εἶναι ἐκ τῶν παιδαριωδῶν συλλογισμῶν τῶν ἁπλοϊκῶν ἀνθρώπων. ὅταν πάλιν ἀκούῃ ἡ Σαμαρεῖτις περὶ πηγῆς ὕδατος ἀλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον, φαντάζεται ἴσως μαγικήν τινα φορητὴν πηγήν, ἐκ τῆς ὁποίας ἀναπηδᾷ δροσερὸν ὕδωρ εἰς ὅλα τὰ ἔτη τῆς ζωῆς τοῦ ἰδιοκτήτου. καὶ ἡ πρώτη ἐπιθυμία της εἶναι νὰ τῆς δώσῃ ὁ ᾿Ιησοῦς αὐτὸ τὸ σπουδαῖον ὕδωρ, μὲ τὴν ἀφελεστάτην δικαιολογίαν ὅτι δὲν θὰ εἶναι πλέον ἠναγκασμένη νὰ ἔρχεται εἰς τὸ φρέαρ καὶ νὰ μεταφέρῃ ὕδωρ. θὰ ἔχῃ τὴν βρύσιν μέσα εἰς τὸ σπίτι της. σαφῶς φαίνεται ἐκ τῆς ἀφηγήσεως τοῦ εὐαγγελιστοῦ, ὅτι ἡ ἀμάθεια καὶ ἡ ἁπλοϊκότης τῆς γυναικὸς εὑρίσκοντο εἰς τὸ κατώτατον ἐπίπεδον.

Πρὸ τοιαύτης ἀφελείας θὰ ἀπηλπίζετο καὶ ὁ πλέον ὑπομονητικὸς διδάσκαλος. ἐν τούτοις ὁ ᾿Ιησοῦς αὐτὸ τὸ πρόσωπον ἐπέλεξε, διὰ νὰ τοῦ μεταδώσῃ τὴν πλέον ὑψηλὴν περὶ φύσεως θεοῦ καὶ περὶ λατρείας διδαχήν, τὴν ὁποίαν ἐθαύμασαν καὶ οἱ μεγαλείτεροι φιλόσοφοι καὶ θρησκειολόγοι.


Δρος ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΙΑΜΑΚΗ, ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ, ΕΚΔΟΣΙΣ Β΄ ΒΕΛΤΙΩΜΕΝΗ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1997, © Δρ Κωνσταντῖνος Σιαμάκης 1997, ISBN 960 - 7127 - 10 - 2, (Δρ Κωνσταντῖνος Σιαμάκης, Τ.Θ. 1635 - Πανεπιστημιούπολις, 540 06 Θεσσαλονίκη)
Άβαταρ μέλους
Dionysios
 
Δημοσ.: 3950
Εγγραφη: Πέμ 11 Σεπ 2008, 21:30:05
Τοποθεσια: ᾿Αθῆναι

Re: κατά ᾿Ιωάννην εὐαγγέλιον (ἑρμηνεία)

Δημοσίευσηαπό Dionysios » Δευτ 31 Μάιος 2010, 00:04:44

῾Η γενικὴ ἀντίληψις, ὅτι ἡ Σαμαρεῖτις ἦτο γυνὴ μὲ βίον ἐπιλήψιμον, ἀποτελεῖ παρανόησιν τῶν λόγων τοῦ Χριστοῦ πρὸς αὐτὴν Πέντε ἄνδρας ἔσχες, καὶ νῦν ὃν ἔχεις οὐκ ἔστι σου ἀνήρ, ἡ ὁποία παρανόησις ὀφείλεται εἰς τὰς ἐπικρατούσας προκαταλήψεις. ἡ ἀπροκατάληπτος καὶ νηφάλιος ἑρμηνεία δεικνύει ἐντελῶς ἄλλα. ἡ Σαμαρεῖτις φαίνεται, ὅτι ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἀπελπιστικὴν ἀφέλειαν εἶχε καὶ βίον πλήρη θλίψεων. διὰ τοῦτο καὶ τὸ πρῶτον, τὸ ὁποῖον ἐπιχειρεῖ ὁ Χριστὸς μετὰ τὴν καθαίρεσιν τοῦ ἐχθρικοῦ φράγματος μεταξὺ ᾿Ιουδαίου καὶ Σαμαρείτου, εἶναι νὰ παρηγορήσῃ τὴν τεθλιμμένην γυναῖκα μὲ πολλὴν στοργὴν καὶ διακριτικότητα. μὲ ὅσην προσοχήν καὶ εὐλάβειαν ὁ χειρουργὸς ἀποσπᾷ μίαν τρίχα ἀπὸ τὸν ἐγκέφαλον, μὲ τόσην ὁ Χριστὸς ἀναφέρεται εἰς τὴν ζωὴν τῆς γυναικὸς καὶ εἰσέρχεται εἰς τὰ προσωπικά της, μὲ σκοπὸν νὰ τῆς προσφέρῃ τὴν παρηγορίαν ἐκείνην, τὴν ὁποίαν ἐπαγγέλλεται, ὅταν κηρύττῃ Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς (Μθ 11,28). ῞Υπαγε, τῆς λέγει, φώνησον τὸν ἄνδρα σου. προσποιεῖται ὅτι δὲν γνωρίζει τίποτε. ἡ Σαμαρεῖτις, λησμονεῖ τὸ ζῶν ὕδωρ, τὸ ὁποῖον δὲν ἠννόησε, καὶ προσπαθεῖ νὰ φράξῃ τὴν πρὸς τὸν τομέα τοῦτον τοῦ βίου της θύραν μὲ μίαν βραχυλογικὴν ἀπάντησιν· Οὐκ ἔχω ἄνδρα. διότι ἡ ζωή της δὲν εἶχε τίποτε τὸ ὁποῖον ν' ἀποτελῇ κοινωνικὸν καύχημα διὰ μίαν γυναῖκα, εἰ μὴ μόνον στοιχεῖα κατὰ κόσμον ἀξιοκαταφρόνητα.

Εἰς τὸ καθεστὼς τοῦ μωσαϊκοῦ νόμου ἦσαν νόμιμοι ἡ πολυγαμία καὶ ἡ παλλακεία, ὁ δὲ γάμος ἦτο φυσικὸς καὶ αὐτόματος, ἐφ' ὅσον ἀσφαλῶς ἐτηροῦντο ὡρισμέναι προδιαγραφαὶ ὅπως ἡ ἀποφυγὴ τῆς αἱμομιξίας. τὸ δὲ διαζύγιον ἦτο ὄχι μόνον αὐτόματον ἀλλὰ καὶ ἰδιωτικὸν καὶ ἀκαριαῖον. τὸ ἔγραφε καὶ τὸ ὑπέγραφεν ὁ ἀνήρ μόνος του. ἔδιδε δηλαδὴ ὁ ἴδιος, ὁπόταν ἤθελεν, εἰς μίαν ἀνεπιθύμητον πλέον γυναῖκα του μίαν ὑπογεγραμμένην βεβαίωσίν του (ἀποστάσιον), ὅτι ἀπὸ τὴν ἡμέραν αὐτὴν τὴν ἀπολύει, ὥστε ἂν ἡ γυνὴ αὐτὴ προσέλθῃ εἰς ἄλλον ἄνδρα καὶ συζήσῃ μετ' αὐτοῦ, εἴτε ὡς ἐπίσημος καὶ «κυρία» γυνὴ ἡνωμένη μὲ γάμον εἴτε ὡς ἀνεπίσημος παλλακὴ συνδεδεμένη ἄνευ γάμου, νὰ εἶναι ἀθῴα καὶ ἀκατηγόρητος. ἠδύνατο δὲ ὁ ἀνὴρ νὰ χωρίσῃ καὶ ἀπολύσῃ μίαν γυναῖκα του καὶ ἄνευ λόγου, μόνον διότι δέν τὴν ἠγάπα πλέον, ἐνῷ ἡ γυνὴ οὐδέποτε καὶ δι' οὐδένα λόγον ἠδύνατο νὰ χωρισθῇ ἀπὸ τὸν ἄνδρα της. ὅσον ἀφορᾷ εἰς τὸν συνολικὸν ἀριθμὸν τῶν γάμων ἑνὸς ἀνθρώπου, εἴτε ἀνδρὸς εἴτε γυναικός, ἦτο ἀπεριόριστος, μὲ τὴν διαφορὰν ὅτι ὁ μὲν ἀνὴρ ἠδύνατο νὰ ἔχῃ τὰς γυναῖκας του ὅλας ταυτοχρόνως, ἐνῷ ἡ γυνὴ τοὺς ἄνδρας της μόνον διαδοχικῶς ἀνὰ ἕνα.

῾Η Σαμαρεῖτις ἦτο, ὡς φαίνεται, μία γυνὴ πολὺ μειωμένων προσόντων σωματικῶν τε καὶ ἄλλων. ἢ ἴσως ἦτο καὶ φύσει ἄτεκνος. διὰ τοῦτο, ἀφοῦ μετὰ σύντομον συμβίωσιν τὴν ἀπεδίωξαν πέντε διαδοχικοὶ ἄνδρες, ἐκ τῶν ὁποίων προφανῶς ἕκαστος ἑπόμενος ἦτο κατώτερος τοῦ προηγουμένου του, ἐν τέλει ἔγινε δεκτὴ ἀπὸ ἕνα ἕκτον μόνον ὡς παλλακὴ πλέον καὶ ὄχι ὡς ἐπίσημος καὶ «κυρία» γυνή.

Καὶ ἡ μέν «κυρία» γυνή, ἔστω καὶ μετ' ἄλλων γυναικῶν ἠδύνατο νὰ λέγῃ τὸν ἄνδρα «ἄνδρα της», ἡ δὲ παλλακὴ δὲν εἶχε αὐτὸ τὸ δικαίωμα. οὔτε τὰ ἐνδεχόμενα τέκνα της εἶχον κληρονομικὰ δικαιώματα. διὰ τοῦτο καὶ ἡ Σαμαρεῖτις λέγει εἰς τὸν Χριστὸν Οὐκ ἔχω ἄνδρα, καὶ ὁ Χριστὸς τῆς ἀπαντᾷ· Καλῶς εἶπας ὅτι “῎Ανδρα οὐκ ἔχω”. πέντε γὰρ ἄνδρας ἔσχες, καὶ νῦν ὃν ἔχεις οὐκ ἔστι σου ἀνήρ· τοῦτο ἀληθὲς εἴρηκας. ἦτο ὡσὰν νὰ τῆς ἔλεγε· «Γνωρίζω πόσον κακομεταχειρισμένη καὶ πονεμένη γυνὴ εἶσαι. καί, ὅπως βλέπεις, δὲν σὲ περιφρονῶ, οὔτε σὲ ὑποτιμῶ, ὅπως σὲ ὑπετίμησεν ἐν τῇ ζωῇ ταύτη καὶ σὲ περιεφρόνησεν ὁ κόσμος ὅλος». μετὰ τὴν ἀποκαλυπτικὴν αὐτὴν ἐπικοινωνίαν τοῦ Χριστοῦ μὲ τὴν Σαμαρεῖτιν, ἐκείνη ἀντιληφθεῖσα μὲ ποῖον περίπου συνομιλεῖ, τοῦ λέγει· Κύριε, θεωρῶ ὅτι προφήτης εἶ σύ. γνώρισμα τοῦ προφήτου πολὺ χαρακτηριστικώτερον τῆς προβλέψεως εἶναι ἡ διορατικότης.

῞Αμα δὲ ὡς διεπίστωσεν ὅτι εἶναι προφήτης, ἐρωτᾷ περὶ τῆς λατρείας. «Κύριε, ἀφοῦ εἶσαι προφήτης, ἐξήγησόν μοι ποῖος ἔχει δίκαιον εἰς τὴν δογματικήν, ὡς θὰ ἐλέγομεν, διαφορὰν μεταξὺ ᾿Ιουδαίων καὶ Σαμαρειτῶν;» Οἱ πατέρες ἡμῶν ἐν τῷ ὄρει τούτῳ προσεκύνησαν, καὶ ὑμεῖς λέγετε ὅτι ἐν ᾿Ιεροσολύμοις ἐστὶν ὁ τόπος ὅπου δεῖ προσκυνεῖν. εἰς αὐτὴν ταύτην τὴν ἔκθεσιν τῆς διαφορᾶς φαίνεται περισσότερον κατωχυρωμένη ἡ ἄποψις τῆς ὁμιλούσης. ἡ μία ἄποψις, ἡ ἰδική της, εἶναι· οἱ πατέρες... προσεκύνησαν, ἡ ἑτέρα ὑμεῖς λέγετε. ἐλαφρὰ ἀλλὰ λίαν χαρακτηριστικὴ μεροληψία, ἡ ὁποία εἶναι σύνηθες γνώρισμα τῶν συζητουσῶν μερίδων. ὅσον λιτὴ εἶναι ἡ διήγησις, τόσον πολλὰ νοήματα κρύπτει. ἀκόμη καὶ μίαν γυναῖκα ἀγράμματον, ἁπλοϊκὴν καὶ περιφρονημένην τὴν ἀπασχολεῖ ἕνα τόσον ὑψηλὸν πνευματικὸν θέμα· «Πῶς καὶ ποῦ πρέπει νὰ λατρεύωμεν τὸν θεόν». ἔχει ἐμπιστοσύνην εἰς τὴν αὐθεντίαν τοῦ προφήτου, τὸν ὁποῖον δι' ἐμπειρίας σημείου ὑπερφυσικοῦ γνωρίζει πλέον ὅτι εἶναι προφήτης, καὶ ἂς εἶναι ἀλλόφυλος καὶ ἀντίπαλος. ζητεῖ ἀπάντησιν εἰς τὸ θέμα της ἀπ' αὐτόν. ὁ Χριστὸς χάριν τῆς ἀληθείας λέγει ὅτι οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἔχουν ἐπίγνωσιν τοῦ τί λατρεύουν, ἐνῷ οἱ Σαμαρεῖται δὲν ἔχουν, καὶ ὅτι ἡ σωτηρία ἐκ τῶν ᾿Ιουδαίων ἐστί. περὶ τὰς δύο αὐτὰς προτάσεις ἐδημιούργησαν προβλήματα καὶ ἀρχαῖοι καὶ σύγχρονοι ἐξηγηταί. ἐπειδὴ ὁ Χριστὸς λέγει ἡμεῖς (δηλαδὴ οἱ ᾿Ιουδαῖοι) προσκυνοῦμεν ὃ οἴδαμεν, ὑπεστήριξαν, ἰδίᾳ οἱ ἀρειανοί, ὅτι ὁ Χριστὸς κατατάσσει ἑαυτὸν μεταξὺ τῶν προσκυνούντων τὸν θεόν. ἀλλ' ἐδῶ ὁ Χριστὸς δὲν ὁμιλεῖ ὡς υἱὸς τοῦ θεοῦ, πρᾶγμα ποὺ οὔτε φαντάζεται ἡ Σαμαρεῖτις. ἡ Σαμαρεῖτις τὸν βλέπει ὡς ᾿Ιουδαῖον τινὰ καὶ ὡς τοιοῦτος ὁμιλεῖ πρὸς αὐτὴν καὶ ὁ Χριστός. φαντασθῆτε πόσον ἀνόητος εἶναι ἡ ἀπαίτησις νὰ ὁμιλῇ ὁ Χριστὸς ὡς υἱὸς τοῦ θεοῦ κατ' αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν στιγμήν, παρὰ πᾶσαν προϋπόθεσιν καὶ παρὰ τὴν ἀντίληψιν ποὺ εἶχε περὶ αὐτοῦ ἡ Σαμαρεῖτις τὴν στιγμὴν ἐκείνην. σήμερον τὰ προσκυνεῖτε ὃ οὐκ οἴδατε καὶ προσκυνοῦμεν ὃ οἴδαμεν κατήντησαν παρά τισι σύνθετα φιλοσοφικὰ προβλήματα. ἀλλὰ τὸ νόημα εἶναι ἁπλούστατον καὶ τόσῳ εὐνόητον, ὅσῳ ἔχει σήμερον παράλληλον διατύπωσιν εἰς τὴν δημώδη γλῶσσαν. λέγομεν συχνάκις ὅτι «οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ ξέρουν τί πιστεύουν» ὴ «δὲν ξέρουν τί πιστεύουν». εἶναι τόσον ἁπλὰ τὰ νοήματα, ὥστε δὲν ἐπιδέχονται περαιτέρω ἀνάλυσιν. οὐδεμία δὲ ὑπάρχει περίπτωσις νὰ μὴ εἶναι ἁπλὰ τὰ νοήματα ταῦτα, ἂν λάβωμεν ὑπ' ὄψιν πρὸς τί πρόσωπον ἀπευθύνεται ὁ Κύριος. πρὸς μίαν γυναῖκα ἡ ὁποία ἤθελε νὰ πάρῃ τὸ ζῶν ὕδωρ εἰς τὴν οἰκίαν της, διὰ νὰ μὴ τρέχῃ κάθε ἡμέραν εἰς τὸ φρέαρ τοῦ ᾿Ιακώβ! ἡ ἔκφρασις ἡ σωτηρία ἐκ τῶν ᾿Ιουδαίων ἐστίν, ἐφ' ὅσον ἀνήκει εἰς τὰς ἐπεξηγήσεις καὶ οὐχὶ εἰς τὰς ἀποκαλύψεις τοῦ Χριστοῦ, πρέπει νὰ ἑρμηνευθῇ μὲ γνώμονα τὸ τί ἠδύνατο νὰ ἐννοήσῃ τὴν στιγμὴν ἐκείνην ἡ Σαμαρεῖτις. ἀσφαλῶς δὲν ἦτο δυνατὸν νὰ ἐννοήσῃ, ὅτι ὁ μεθ' οὗ συνομιλεῖ εἶναι ὁ ἐκ τῆς φυλῆς τοῦ ᾿Ιούδα ἀνατείλας σωτὴρ τοῦ κόσμου. ἡδύνατο ὅμως νὰ ἐννοήσῃ, ὅτι ἡ μόνη λατρεία, ἡ ὁποία ἡδύνατο νὰ σώσῃ τοὺς ἀνθρώπους, ἦτο ἐκείνη τὴν ὁποίαν ἔλαβον οἱ Σαμαρεῖται ἐκ τῶν ᾿Ιουδαίων. καὶ αὐτὴ ἀκριβῶς εἶναι ἡ ἐκ τῶν ᾿Ιουδαίων σωτηρία. ἐννοεῖται δὲ ὅτι ἡ σωτηρία νοεῖται ἐδῶ ὅπως εἰς τὴν Παλαιὰν Διαθήκην ὡς σωτηρία γινομένη ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἐν τῇ παρούσῃ ζωή, καὶ ὄχι ὡς ἡ ἐν Χριστῷ ἀπολύτρωσις. ὁ ᾿Ιησοῦς θέλει νὰ εἰπῇ ὅτι, ἐφ' ὅσον μέχρι στιγμῆς οἱ διδάσκαλοι τῆς σωτηριώδους λατρείας εἶναι οἱ ᾿Ιουδαῖοι, αὐτοὶ γνωρίζουν τί πιστεύουν καὶ αὐτῶν ἡ γνώμη περὶ λατρείας εἶναι ἔγκυρος.

᾿Αλλ᾿ ὁ Χριστὸς δὲν ἔχει ἀποστολὴν νὰ λύσῃ τὰς τυπικὰς διαφορὰς μεταξὺ ᾿Ιουδαίων καὶ Σαμαρειτῶν. εἶπε τὰ προειρημένα ὡς μίαν προσωρινὴν ἀπάντησιν. ἡ κυρίως ἀπάντησίς του εἶναι τὸ καινὸν κήρυγμά του. ῎Ερχεται ὥρα, καὶ νῦν ἐστιν, ὅτε οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ προσκυνήσουσι τῷ πατρὶ ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ. καὶ γὰρ ὁ πατὴρ τοιούτους ζητεῖ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτόν. πνεῦμα ὁ θεὸς καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν. τὸ καὶ νῦν ἐστιν δηλοῖ ὅτι ἀπὸ τῆς στιγμῆς αὐτῆς ἀνοίγεται νέα περίοδος κατὰ τὴν ὁποίαν δὲν ἰσχύουν τὰ μέχρι τοῦδε ἰσχύοντα, ἑπομένως δὲν ἔχουν καμμίαν θέσιν καὶ αἱ μέχρι τοῦδε ἀπορίαι. ὁ θεὸς δὲν εἶναι οὔτε Ζεὺς Δωδωναῖος, οὔτε ᾿Απόλλων Κιτιεύς, οὔτε ἔστω θεὸς τοῦ ᾿Ισραήλ. εἶναι πνεῦμα, ἄσχετος μὲ τὴν ὕλην καὶ μὲ οἱασδήποτε συνθήκας, εἰς τὰς ὁποίας ὑπόκειται ἡ ὕλη, χρόνου, χώρου, κλπ.. ἀνάλογος πρέπει νὰ εἶναι καὶ ἡ λατρεία του. λατρεία πνευματική (= ἐν πνεύματι ἁγίῳ). αἱ λέξεις ἀληθινοὶ καὶ ἐν ἀληθείᾳ σημαίνουν τὸν ἀπολύτως καὶ οὐχὶ σχετικῶς ὀρθὸν τρόπον λατρείας. ὁ σαμαρειτικὸς τρόπος λατρείας ἦτο σφαλερός. ὁ ἰουδαϊκὸς τρόπος ἦτο ὀρθὸς μὲν ἀλλὰ σχετικῶς ὀρθός. ὁ νέος τρόπος εἶναι ὁ ἀπολύτως ὀρθός. ἡ λέξις πνεῦμα ἀρχικῶς σημαίνει τὴν πνοὴν τοῦ ἀνέμου, ἀλλὰ συνεκδοχικῶς σημαίνει τὸ ἄυλον, διότι ὁ ἄνεμος εἶναι τὸ ὀλιγώτερον ἁπτὸν ὑλικὸν σῶμα. ἐχρησιμοποιήθη πρῶτον ὑπὸ τῶν Ο΄ ὡς μετάφρασις τοῦ ἑβραϊκοῦ ρούαχ (ρυ῾). εἰς τούς θύραθεν ῞Ελληνας εἶναι ἄγνωστος ὑπὸ τὴν σημασίαν αὐτήν. ἡ ἔκφρασις τοιούτους ζητεῖ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν παρεξηγήθη. ἐλέχθη ὅτι σημαίνει ὅτι οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ εἶναι τόσον σπάνιοι, ὥστε ὁ θεὸς τοὺς ἀναζητεῖ. τὸ ζητεῖν ἐδῶ δὲν ἔχει καθόλου τὴν ἀρχικήν του σημασίαν. οὔτε τονίζεται. ἐκτὸς τούτου τὸ τοιούτους εἶναι κατηγορηματικὸς προσδιορισμός. ὥστε ἡ ὅλη φράσις σημαίνει ὅτι «τέτοιους τοὺς θέλει τοὺς προσκυνητάς του». κεντρικὴν θέσιν κατέχει εἰς τὸ ὅλον νόημα καὶ ἡ λέξις πατήρ. ἡ ἀποκάλυψις δὲν περιορίζεται μόνον εἰς τὴν φύσιν τοῦ θεοῦ καὶ τὸ εἶδος τῆς πρεπούσης λατρείας, ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν σχέσιν θεοῦ καὶ ἀνθρώπων. εἶναι ὁ πατήρ. οἱ καυχώμενοι ὅτι πιστεύουν εἰς τὸ θεῖον ἀνεξάρτητοι ἀπὸ τῶν διαφόρων δογμάτων, ἔχουν μὲν περὶ πολλοῦ τὸ χωρίον αὐτό, ἀλλὰ τὸ παρεξηγοῦν, διότι τὸ λαμβάνουν ἀκέφαλον. ὁ θεὸς αὐτός, ὁ ὁποῖος εἶναι πνεῦμα, εἶναι καὶ πατήρ. ἡ ἰδέα μόνον χριστιανικὴ δύναται νὰ εἶναι, καὶ μόνον εἰς τὸ πλαίσιον τῆς χριστιανικῆς πίστεως εὑρίσκει τὴν πλήρη ἑρμηνείαν της. τοῦτο ἐνισχύεται ἔτι μᾶλλον ἐν συνεχείᾳ.

῾Η Σαμαρεῖτις ἀπαντᾷ, ὅτι γνωρίζει ὅτι ἔρχεται ὁ Μεσσίας· ὅταν ἔλθῃ ἐκεῖνος ἀναγγελεῖ ἡμῖν πάντα. ᾿Εγὼ εἰμι ὁ λαλῶν σοι λέγει ὁ Χριστός. εἰς τὸ σημεῖον αὐτὸ περατοῦται ἡ ἀποκάλυψις. οἱ Σαμαρεῖται ἐγνώριζον ὅτι ἔρχεται ὁ Μεσσίας ἐκ τῆς Πεντατεύχου, καὶ ἀνέμενον τὴν ἔλευσίν του. καὶ τὸ ἀφελὲς γύναιον δὲν εἶναι ἄμοιρον τῆς προσδοκίας αὐτῆς. ὁ ὅρος Μεσσίας ἀπαντᾶται δὶς μόνον ἐν τῇ Γραφῇ, εἰς τὸ κατὰ ᾿Ιωάννην Εὐαγγέλιον, ἅπαξ εἰς τὴν παράγραφον ὅπου ἐκτίθεται ἡ συνάντησις ᾿Ιησοῦ καὶ Ναθαναήλ, καὶ ἅπαξ ἐδῶ. εἰς ἀμφοτέρας τὰς περιπτώσεις ὁ εὐαγγελιστὴς τὸν ἑρμηνεύει διὰ τοῦ ὅρου Χριστός. πράγματι Μεσσίας σημαίνει εἰς τὴν ἑβραϊκήν χριστός, κεχρισμένος, οὕτω δὲ μεταφράζουν πάντοτε καὶ οἱ Ο΄. μόνον ὁ ᾿Ιουδαῖος ᾿Ακύλας χρησιμοποιεῖ τὸν κακόζηλον τύπον «ἠλειμμένος», ὄχι διότι τὸν εὗρε καλλίτερον τοῦ ὅρου «Χριστός», ἀλλ᾿ ἐπίτηδες, διὰ ν' ἀποφύγῃ τὸν γνωστὸν πλέον ἐκ τῆς Χριστιανικῆς πίστεως ὅρον Χριστός. οἱ Σαμαρεῖται ὠνόμαζον τὸν προσδοκώμενον Μεσσίαν ἐλ μούντυ (= ἀρχηγὸν) καὶ χασιάμπ (= μεταρρυθμιστήν).


Δρος ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΙΑΜΑΚΗ, ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ, ΕΚΔΟΣΙΣ Β΄ ΒΕΛΤΙΩΜΕΝΗ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1997, © Δρ Κωνσταντῖνος Σιαμάκης 1997, ISBN 960 - 7127 - 10 - 2, (Δρ Κωνσταντῖνος Σιαμάκης, Τ.Θ. 1635 - Πανεπιστημιούπολις, 540 06 Θεσσαλονίκη)
Άβαταρ μέλους
Dionysios
 
Δημοσ.: 3950
Εγγραφη: Πέμ 11 Σεπ 2008, 21:30:05
Τοποθεσια: ᾿Αθῆναι

Re: κατά ᾿Ιωάννην εὐαγγέλιον (ἑρμηνεία)

Δημοσίευσηαπό Dionysios » Δευτ 31 Μάιος 2010, 00:07:10

Τὴν στιγμὴν τῆς πλήρους ἀποκαλύψεως, ἡ ὁποία ἀφῆκε κατάπληκτον τὴν Σαμαρεῖτιν, καταφθάνουν οἱ μαθηταί. οἱ ἰσχυριζόμενοι, ὅτι ἡ περικοπὴ εἶναι ἔντεχνον δρᾶμα, εὑρίσκουν ἐδῶ τὸ κλείσιμον μιᾶς σκηνῆς καὶ τὸ ἄνοιγμα ἄλλης. ἡ Σαμαρεῖτις, λέγουν, ἐξέρχεται τῆς σκηνῆς, διὸ καὶ δὲν φαίνεται πλέον. πολὺ βεβιασμένη παρατήρησις. ἐφ' ὅσον καταφθάνει ὁλόκληρος ὁμὰς ἀνδρῶν, εἶναι φυσικὸν νὰ ὁμιλῇ ὁ ᾿Ιησοῦς πρὸς αὐτοὺς καὶ αὐτοὶ πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν. ἡ δὲ Σαμαρεῖτις δὲν ἐξαφανίζεται καθόλου. ἀλλ' ἔκπληκτος ἐκ τῆς ἀποκαλύψεως, εἰς τὴν ὁποίαν ἐπίστευσεν, σιωπῶσα δὲ πρὸ τῆς παρουσίας τοσούτων ἀνδρῶν, ἀφήνει ὀλίγον κατ' ὀλίγον τὴν ὑδρίαν της κατὰ γῆς καὶ τρέχει εἰς τὴν πόλιν, διὰ νὰ φωνάξῃ τοὺς συμπολίτας της. ποία ἐξέλιξις τῶν γεγονότων ἠδύνατο νὰ εἶναι περισσότερον φυσιολογική;

Οἱ μαθηταὶ ἐκπλήσσονται καὶ αὐτοί, διότι ὁ ᾿Ιησοῦς ὡμίλει μετὰ γυναικός, ἀλλ' ἐκ σεβασμοῦ δὲν ἐτόλμησαν νὰ τὸν ἐρωτήσουν Τί ζητεῖς ἢ τί λαλεῖς μετ᾿ αὐτῆς. ἡ γυνὴ περιεφρονεῖτο πολὺ ὑπὸ τῶν ῥαββίνων. τὸ ν' ἀσχολῆται δὲ ῥαββῖνος μὲ γυναῖκα ἐθεωρεῖτο ἀνάξιον τῆς ἰδιότητός του. ὑπάρχουν πολλὰ σχετικὰ ῥαββινικὰ ἀποφθέγματα. «Μὴ συνδιαλέγεσαι μετὰ γυναικός. μὴ παρατείνῃς συζήτησιν μετὰ γυναικὸς καθ' ὁδὸν μηδὲ μετὰ τῆς συζύγου σου. καλλίτερον νὰ καοῦν οἱ λόγοι τῆς Τορά, παρὰ νὰ παραδοθοῦν εἰς γυναῖκα». «Αἱ γυναῖκες εἶναι ἀνεπίδεκτοι θρησκευτικῆς μαθήσεως». «᾿Εὰν ἀνὴρ συνομιλῇ μετὰ γυναικός, βλάπτει ἑαυτόν, ἀπέχει τοῦ Νόμου καὶ κληρονομεῖ τὴν Γέενναν». ὁ Χριστὸς ἀπέρριπτεν ὅλα αὐτὰ τὰ ἐντάλματα τῶν πρεσβυτέρων.

῾Η γυνὴ φθάσασα εἰς τὴν πόλιν ἐφώναζε· Δεῦτε ἴδετε ἄνθρωπον, ὃς εἶπέ μοι πάντα ὅσα ἐποίησα. μήτι οὗτός ἐστιν ὁ Χριστός; αὐτὴ ἐπίστευσεν ὅτι αὐτὸς εἶναι ὁ Χριστός. ἄλλως δὲν θὰ ἐγκατέλειπε την ὑδρίαν της, δὲν θὰ ἔτρεχε, δὲν θὰ ἐφώναζεν ἔτσι, δὲν θὰ ἐκήρυττε τὸν προφήτην αὐτὴ ἡ περιφρονημένη. ἡ ἀνεξήγητος παρρησία της, ἡ εὐκολία μεθ' ἧς ὁμολογεῖ ὅτι ὁ προφήτης τῆς εἶπε πάντα ὅσα ἐποίησε, φανερώνουν ὅτι ἡ ἀνακάλυψις τοῦ Μεσσίου ἦτο γεγονὸς ἰσχυρᾶς πεποιθήσεως, ὥστε νὰ δύναται νὰ ἐπισκιάσῃ ὅ,τι ἄλλο ἀφορᾷ εἰς τὴν προσωπικήν της ὑπόληψιν. παρὰ ταῦτα ὡρισμένοι συνεπέραναν ἐκ τοῦ μήτι, ὅτι ἡ Σαμαρεῖτις ἀμφέβαλλεν ἀκόμη ἂν ὄντως αὐτὸς ἦτο ὁ Μεσσίας. τὸ μήτι, λέγουν, εἶναι ἐρωτηματικὸν μόριον μετὰ τὸ ὁποῖον ἀναμένεται ἀρνητικὴ ἀπάντησις. ἀλλ' αὐτὸ συμβαίνει μὲν πάντοτε εἰς τὴν κλασσικὴν ἑλληνικήν, ὄχι δὲ πάντοτε εἰς τὴν κοινήν. παραδείγματος χάριν εἰς τὴν φράσιν Μήτι συλλέγουσιν ἀπὸ τῶν ἀκανθῶν σταφυλάς ἀναμένεται ἀρνητικὴ ἀπάντησις, ἐνῷ εἰς τὴν φράσιν μήτι ἐγώ εἰμι, Κύριε, τὴν ὁποίαν ἔλεγον οἱ μαθηταὶ ἐν τῷ μυστικῷ δείπνω, ἀναμένεται καὶ καταφατικὴ ἀπάντησις. ἄλλως τε ἐδῶ ἡ Σαμαρεῖτις λέγει τὴν ἐρωτηματικὴν φράσιν ἐκ μέρους τῶν συμπολιτῶν της. εἶναι ὡς νὰ λέγῃ· «᾿Ελᾶτε νὰ ἰδῆτε... ᾿Εξετάσατε καὶ σεῖς μήπως αὐτὸς εἶναι ὁ Μεσσίας, ὅπως διεπίστωσα καὶ ἐγώ». διότι, ἂν ἡ ἰδία ἀμφέβαλλε, δὲν θὰ προέβαινεν εἰς ὅλας αὐτὰς τὰς παραλόγους ἐνεργείας. ἀμέσως δὲ ἐπὶ τῇ κλήσει τῆς γυναικὸς ἐξεχύθησαν οἱ ἄνθρωποι τῆς πόλεως πρὸς τὸ φρέαρ.


Δρος ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΙΑΜΑΚΗ, ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ, ΕΚΔΟΣΙΣ Β΄ ΒΕΛΤΙΩΜΕΝΗ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1997, © Δρ Κωνσταντῖνος Σιαμάκης 1997, ISBN 960 - 7127 - 10 - 2, (Δρ Κωνσταντῖνος Σιαμάκης, Τ.Θ. 1635 - Πανεπιστημιούπολις, 540 06 Θεσσαλονίκη)
Άβαταρ μέλους
Dionysios
 
Δημοσ.: 3950
Εγγραφη: Πέμ 11 Σεπ 2008, 21:30:05
Τοποθεσια: ᾿Αθῆναι

Re: κατά ᾿Ιωάννην εὐαγγέλιον (ἑρμηνεία)

Δημοσίευσηαπό Dionysios » Δευτ 31 Μάιος 2010, 00:12:17

β΄. ῾Η πίστις τῶν Σαμαρειτῶν εἰς τὸν ᾿Ιησοῦν Χριστόν

4,31-42. ᾿Εν δὲ τῷ μεταξὺ ἠρώτων αὐτὸν οἱ μαθηταὶ λέγοντες· ῾Ραββί, φάγε. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· ᾿Εγὼ βρῶσιν ἔχω φαγεῖν, ἣν ὑμεῖς οὐκ οἴδατε. ἔλεγον οὖν οἱ μαθηταὶ πρὸς ἀλλήλους· Μή τις ἤνεγκεν αὐτῷ φαγεῖν; λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς· ᾿Εμὸν βρῶμά ἐστιν ἵνα ποιῶ τὸ θέλημα τοῦ πέμψαντός με καὶ τελειώσω αὐτοῦ τὸ ἔργον. οὐχ ὑμεῖς λέγετε ὅτι ἔτι τετράμηνός ἐστι καὶ ὁ θερισμὸς ἔρχεται; ἰδοὺ λέγω ὑμῖν, ἐπάρατε τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑμῶν καὶ θεάσασθε τὰς χώρας, ὅτι λευκαί εἰσι πρὸς θερισμὸν ἤδη. καὶ ὁ θερίζων μισθὸν λαμβάνει καὶ συνάγει καρπὸν εἰς ζωὴν αἰώνιον, ἵνα καὶ ὁ σπείρων ὁμοῦ χαίρῃ καὶ ὁ θερίζων. ἐν γὰρ τούτῳ ὁ λόγος ἐστὶν ὁ ἀληθινός, ὅτι ἄλλος ἐστὶν ὁ σπείρων καὶ ἄλλος ὁ θερίζων. ἐγὼ ἀπέστειλα ὑμᾶς θερίζειν ὃ οὐχ ὑμεῖς κεκοπιάκατε· ἄλλοι κεκοπιάκασι, καὶ ὑμεῖς εἰς τὸν κόπον αὐτῶν εἰσεληλύθατε.
᾿Εκ δὲ τῆς πόλεως ἐκείνης πολλοὶ ἐπίστευσαν εἰς αὐτὸν τῶν Σαμαρειτῶν διὰ τὸν λόγον τῆς γυναικός, μαρτυρούσης ὅτι Εἶπέ μοι πάντα ὅσα ἐποίησα. ὡς οὖν ἦλθον πρὸς αὐτὸν οἱ Σαμαρεῖται, ἠρώτων αὐτὸν μεῖναι παρ᾿ αὐτοῖς· καὶ ἔμεινεν ἐκεῖ δύο ἡμέρας. καὶ πολλῷ πλείους ἐπίστευσαν διὰ τὸν λόγον αὐτοῦ, τῇ τε γυναικὶ ἔλεγον ὅτι Οὐκέτι διὰ τὴν σὴν λαλιὰν πιστεύομεν· αὐτοὶ γὰρ ἀκηκόαμεν, καὶ οἴδαμεν ὅτι οὗτός ἐστιν ἀληθῶς ὁ σωτὴρ τοῦ κόσμου, ὁ Χριστός
.

Οἱ στίχοι 31-38 ἐθεωρήθησαν ὑπὸ τῶν συγχρόνων ὅτι δὲν ἔχουν ἄμεσον ἐξάρτησιν ἀπὸ τὸ γεγονὸς τῆς στιγμῆς, διὸ καὶ ἐφάνησαν ὡς δυσερμήνευτοι, ἐν τέλει δὲ ἐχαρακτηρίσθησαν καὶ ὡς προσθήκη. ἀλλὰ τὸ πρᾶγμα ἔχει ἄλλως. κατὰ τὴν βραχεῖαν ἀπουσίαν τῆς γυναικὸς οἱ μαθηταὶ παρακαλοῦν τὸν νηστικὸν καὶ κουρασμένον διδάσκαλον νὰ φάγῃ. ὁ ᾿Ιησοῦς, ὁ ὁποῖος γνωρίζει ὁποίαν ὁρμὴν εὐαγγελισμοῦ διήγειρεν εἰς τὴν ψυχὴν τῆς γυναικός, προβλέπει ὅτι ἐντὸς ὀλίγου καταφθάνουν οἱ κάτοικοι τῆς Συχὰρ καὶ δὲν θέλει νὰ τὸν εὕρουν νὰ τρώγῃ. πρέπει νὰ εἶναι ἕτοιμος νὰ σπείρῃ τὸν λόγον τοῦ θεοῦ, νὰ δώσῃ εἰς τὰς ψυχάς των τὸ ὕδωρ τὸ ζῶν, διότι ὁ λόγος τοῦ θεοῦ εἶναι τὸ ὕδωρ τὸ ζῶν. διὰ τοῦτο λέγει εἰς τοὺς μαθητάς του· ᾿Εμὸν βρῶμά ἐστιν ἵνα ποιῶ τὸ θέλημα τοῦ πέμψαντός με καὶ τελειώσω αὐτοῦ τὸ ἔργον. εἶναι ὡς νὰ λέγῃ: «᾿Εντὸς δέκα λεπτῶν θὰ γεμίσῃ ὁ τόπος αὐτὸς ἀπὸ κόσμον, εἰς τὸν ὁποῖον πρέπει νὰ κηρύξω, καὶ σεῖς μοῦ λέγετε νὰ φάγω; ἀφῆστε νὰ κηρύξω πρῶτα, πρᾶγμα ποὺ εἶναι ἡ κυρία ἀποστολή μου καὶ ἀναγκαιότερον τοῦ φαγητοῦ, καὶ ἔπειτα τρώγω». ἐπὶ τῇ εὐκαιρία δὲ τοὺς λέγει ὀλίγα τινὰ περὶ τοῦ λόγου τοῦ θεοῦ, περὶ τοῦ κηρύγματος. ὅσα λέγει δὲν ἐφαρμόζονται μόνον ἐπὶ τοῦ γεγονότος τῆς στιγμῆς ἐκείνης. τὸ γεγονὸς εἶναι μόνον ἀφορμή. ἡ διδαχὴ ὅμως ἀναφέρεται εἰς γενικὰ πράγματα. ἡ στιγμὴ δεικνύει μόνον ὅτι ἡ ἀνάγκη τοῦ κηρύγματος εἶναι μεγάλη καὶ κατεπείγουσα. ὅσον ἀφορᾷ εἰς τὰ ἄλλα, τὸ ὅτι ἄλλος σπείρει καὶ ἄλλος θερίζει, ὅτι ἀμφότεροι λαμβάνουν μισθόν, ὅτι ἄλλοι πρὸ τῶν μαθητῶν ἐκοπίασαν καὶ αὐτοὶ εἰσέρχονται εἰς τὸν κόπον ἐκείνων, εἶναι οἱ παντοτινοὶ νόμοι, οἱ ὁποῖοι διέπουν τὴν ἱεραποστολικὴν ζωὴν καὶ δρᾶσιν, καὶ δὲν ἀφοροῦν εἰς τὴν περίπτωσιν τῆς Σαμαρείτιδος. ἀσκόπως διυλίζουν τὴν παράγραφον, διὰ νὰ ἐξιχνιάσουν ἂν σπείροντες εἶναι οἱ προφῆται ἢ ὁ Χριστός, καὶ ἂν οἱ θερίζοντες εἶναι ὁ Χριστὸς ἢ οἱ μαθηταί, καὶ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ εἶναι θερισταὶ οἱ μαθηταὶ εἰς τὴν προκειμένην περίπτωσιν.

᾿Εκ τῆς φράσεως ὑμεῖς λέγετε ὅτι ἔτι τετράμηνός ἐστι καὶ ὁ θερισμὸς ἔρχεται συμπεραίνουν τινὲς ὅτι ἦτο τότε μὴν Δεκέμβριος, διότι ὁ θερισμὸς ἐν Παλαιστίνῃ γίνεται περὶ τὰ μέσα ᾿Απριλίου. τοῦτο κατ' ἀρχὴν δὲν ἀποκλείεται. δυνατὸν ὅμως ὁ Χριστὸς νὰ εἶπε τετράμηνος μόνον παραδείγματος χάριν. δυνατὸν δηλαδὴ το πνεῦμα τῆς ἐκφράσεως νὰ ἔχῃ ὡς ἑξῆς· «Λέγετε παραδείγματος χάριν ὅτι μετὰ 4 μῆνας ἢ μετὰ 2 μῆνας ἔρχεται θερισμός. ἐγὼ ὅμως διὰ τὴν περίπτωσιν αὐτὴν τοῦ πνευματικοῦ θερισμοῦ σᾶς λέγω ὅτι ἔρχεται ἐντὸς ὀλίγων λεπτῶν». ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει ἡ φράσις δὲν ἀποτελεῖ χρονολογικὸν τεκμήριον.

῾Ο Χριστός, ὁ ὁποῖος δὲν ἦτο ἀνεκτὸς μεταξὺ τῶν φαρισαίων, ἐφιλοξενήθη δύο ἡμέρας μεταξὺ τῶν Σαμαρειτῶν διακόψας τὴν πορείαν του. οἱ Σαμαρεῖται ἔλεγον εἰς τὴν γυναίκα· Οὐκέτι διὰ τὴν σὴν λαλιὰν πιστεύομεν· αὐτοὶ γὰρ ἀκηκόαμεν, καὶ οἴδαμεν ὅτι οὗτός ἐστιν ἀληθῶς ὁ σωτὴρ τοῦ κόσμου, ὁ Χριστός. θεμελιώδης νόμος τῆς πνευματικῆς ζωῆς οἱ λόγοι αὐτοὶ τῶν ἁπλοϊκῶν Σαμαρειτῶν. ἔχει ἀξίαν καὶ ἡ διδαχή. ἀλλὰ δυνατὸν νὰ προσβληθῇ καὶ νὰ διαψευσθῇ ἀπὸ ἕνα ἀντίθετον κήρυγμα. ἐκεῖνο ποὺ εἶναι ἄτρωτον ἔναντι πάσης προσβολῆς καὶ διαψεύσεως εἶναι ἡ προσωπικὴ πνευματικὴ ἐμπειρία. ἀκούω ἀπὸ κάποιον περὶ τοῦ Χριστοῦ. πείθομαι. ἔρχεται ἄλλος καὶ διαψεύδει τὸ κήρυγμα καὶ ἀνατρέπει τὴν πίστιν μου. ἂν ὅμως γευθῶ τὸν Χριστόν, εἶναι ἀδύνατον νὰ κλονίσῃ τὴν πίστιν μου οἱονδήποτε καταλυτικὸν κήρυγμα.

᾿Επαναλαμβάνω ὅτι τὰ ἐπὶ μέρους νοήματα τῆς παραγράφου αὐτῆς εἶναι πολλὰ καὶ μεγάλα. τὸ κεντρικὸν νόημα εἶναι· α) ὁ θεὸς εἶναι ἀσύλληπτος καὶ ἡ λατρεία του πρέπει νὰ εἶναι ἀνάλογος. β) ὁ τοιαύτης ὅμως φύσεως θεὸς εἶναι πατὴρ τῶν ἀνθρώπων καὶ σῴζει αὐτοὺς διὰ τοῦ Μεσσίου. γ) ὁ Μεσσίας εἶναι ὁ ᾿Ιησοῦς. μόνον δι' αὐτοῦ δύναταί τις νὰ ὁδηγηθῇ εἰς τὴν θεογνωσίαν καὶ εἰς τὴν ἀπολύτως ὀρθὴν λατρείαν τοῦ θείου, καὶ εἰς τὴν σωτηρίαν.

Τὸ ἀπόφθεγμα πνεῦμα ὁ θεὸς εἶναι χωλὸν ἄνευ τῆς συναφείας του, ἐν τῇ ὁποίᾳ λέγεται ὅτι ὁ θεὸς αὐτὸς εἶναι ὁ πατήρ, καὶ ὅτι Μεσσίας ἔρχεται ὁ λεγόμενος Χριστός, καὶ ὅτι ἐκεῖνος ἀναγγελεῖ ἡμῖν πάντα, καὶ ὅτι ὁ Μεσσίας, ἐγώ εἰμι ὁ λαλῶν σοι, ὁ ᾿Ιησοῦς.


Δρος ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΙΑΜΑΚΗ, ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ, ΕΚΔΟΣΙΣ Β΄ ΒΕΛΤΙΩΜΕΝΗ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1997, © Δρ Κωνσταντῖνος Σιαμάκης 1997, ISBN 960 - 7127 - 10 - 2, (Δρ Κωνσταντῖνος Σιαμάκης, Τ.Θ. 1635 - Πανεπιστημιούπολις, 540 06 Θεσσαλονίκη)
Άβαταρ μέλους
Dionysios
 
Δημοσ.: 3950
Εγγραφη: Πέμ 11 Σεπ 2008, 21:30:05
Τοποθεσια: ᾿Αθῆναι

Προηγούμενη

Επιστροφή στην ῾Ερμηνεία καί σχολιασμός τῆς Βίβλου

Μελη σε συνδεση

Μέλη σε αυτή την Δ. Συζήτηση : Δεν υπάρχουν εγγεγραμμένα μέλη και 1 επισκέπτης

cron