«Ή θέση της γυναίκας είναι στο σπίτι. Παράξενα λόγια, όταν βγαίνουν από το στόμα μιας από τις σπουδαιότερες φεμινίστριες. Ύστερα όμως από δέκα χρόνια αγώνων γιά τα δικαιώματα της γυναίκας, ή Έριν Πίζεϊ κατέληξε σε αυτό τό εκπληκτικό συμπέρασμα: οι γυναίκες πρέπει νά μένουν στο σπίτι νά φροντίζουν τα παιδιά, και οι άνδρες νά δουλεύουν έξω.
....................................
Λόγια πραγματικά εκπληκτικά από τήν πρωτοπόρο τού φεμινιστικού κινήματος στην Αγγλία, ή όποία έγινε παγκόσμια γνωστή από τις πρωτοβουλίες και τις επαναστατικές κινήσεις της τη δεκαετία τού 1970. Άλλά είχε τήν τόλμη και τήν ειλικρίνεια νά αναγνωρίσει τό μεγάλο λάθος τού κινήματος εκείνου..................
(Από τον "ΣΩΤΗΡΑ")
Σκέπτομαι μήπως τὸ κίνημα τοῦ φεμινισμοῦ ἦταν μία ἀκραία ἀντίδρασι σὲ μία προηγηθεῖσα ἀκρότητα. καὶ ἐξηγοῦμαι.
Τὸ ὅτι ἡ θέσι τῆς γυναικὸς εἶναι «στὸ σπίτι» σὰν ἀξίωμα κατὰ κυριολεξίαν καὶ μὲ ἀπόλυτη ἔννοια δὲν ὑπάρχει οὔτε στὴν Παλαιὰ Διαθήκη. λέγεται μόνο μὲ τὴν ἔννοια ὅτι ἡ κύρια καὶ βασικὴ θέσις τῆς γυναικὸς εἶναι μέσα στὴν οἰκογένεια («σπίτι» = οἰκογένεια) τοῦ πατρός της ἀρχικῶς καὶ τοῦ ἀνδρός της ὕστερα. ὑπὸ προϋποθέσεις ἀκόμη καὶ στὴν Παλαιὰ Διαθήκη ἡ γυναίκα μπορεῖ κάποιες φορὲς νὰ ἐργαστῇ ἐκτὸς σπιτιοῦ (ἐδῶ «σπίτι» = οἴκημα) παρέα μὲ ἄλλες γυναῖκες, ἐπὶ παραδείγματι στὰ χωράφια (κατὰ τὶς τότε συνθῆκες), ἢ νὰ βγῇ πρωὶ πρωὶ στὴν ἀγορὰ νὰ κάμῃ τὰ ἀπαραίτητα ψώνια, ἢ νὰ ἐκτελέσῃ ἐμπορικὲς συναλλαγὲς πουλῶντας τὴν οἰκογενειακὴ παραγωγὴ καὶ λοιπά. ἀρκεῖ νὰ θυμηθοῦμε πῶς περιγράφει τὴν ἰδανικὴ γυναῖκα τὸ παλαιοδιαθηκικὸ ἀνάγνωσμα «Γυναῖκα ἀνδρείαν τίς εὑρήσει;» ποὺ ἀκούγεται σὲ κάποιους πανηγυρικοὺς ἑσπερινούς, σὲ μνῆμες ἁγίων γυναικῶν.
᾿Επίσης στὸν ἀρχαῖο ᾿Ισραὴλ ἦταν αὐτονόητο ὅτι τὰ μικρὰ κορίτσια μάθαιναν γραφὴ κι ἀνάγνωσι μαζὶ μὲ τὰ ἀγόρια στὰ πλαίσια μιᾶς καλὰ ὠργανωμένης δημόσιας καὶ δωρεὰν παιδείας. καὶ φυσικὰ τὸ κύριο ἀναγνωστικό τους ἦταν ἡ Βίβλος. γι᾿ αὐτὸ ἦταν πολὺ φυσικὸ μία γυναῖκα μὲ τέτοια στοιχειώδη παιδεία, ἀκόμη κι ἂν ἦταν Σαμαρεῖτις, νὰ ἔχῃ βιβλικὲς καὶ θεολογικὲς ἀπορίες, στὶς ὁποῖες ἀπαντᾷ εὐχαρίστως ὁ ἴδιος ὁ Κύριος μὲ τρόπο ποὺ προϋποθέτει ὅτι ἡ συνομιλήτριά του γνωρίζει ἀπέξω τὴν Βίβλο, τοὐλάχιστον τὴν Πεντάτευχο, τὴν ὁποία εἶναι ζήτημα ἂν ξέρουν ἔστω καὶ σὰν ἁπλὸ ὄνομα οἱ σημερινὲς χριστιανές. καὶ βεβαίως μὲ αὐτὲς τὶς προϋποθέσεις (ἀλλὰ καὶ λόγῳ τῶν ψυχικῶν χαρισμάτων της) ἡ Σαμαρεῖτις ἀντιλαμβάνεται πολὺ καλὰ μὲ ποιόν συνομιλεῖ καὶ δὲν διστάζει νὰ ἀναλάβῃ ἕνα μικρὸ ἱεραποστολικὸ ἔργο, δουλειὰ κυρίως ἀνδρική, ἀλλὰ ἐδῶ τὸ κάνει αὐθορμήτως καὶ ὄχι ὡς κύριο ἐπάγγελμα, χωρὶς νὰ ξεπερνᾷ τὰ ὅρια τῆς γυναικείας της φύσεως καὶ τῆς κοινωνικῆς της θέσεως καὶ χωρὶς ἡ ἱεραποστολή της νὰ ἀντιστρατεύεται τὸ οἰκογενειακό της ἔργο καὶ τὶς ἀνάλογες ὑποχρεώσεις της.
Αὐτὲς περίπου εἶναι καὶ οἱ βασικώτερες προϋποθέσεις γιὰ νὰ ἐργαστῇ ἡ γυναῖκα ἔξω ἀπὸ τὸ σπίτι, ἀλλὰ ὄχι ἔξω ἀπὸ τὴν οικογένειά της καὶ κυρίως ὄχι εἰς βάρος τῆς οἰκογένειάς της. Καὶ ὅμως αὐτὸ ποὺ ἔκαμε ἡ Σαμαρεῖτις καὶ ἡ ὅλη της συγκρότησις ὡς «γαλουχημένης μὲ τὰ ἱερὰ γράμματα» γυναικὸς ἦταν κάτι τὸ ἀδιανόητο (ἴσως δὲ καὶ ἀνόητο) γιὰ τὸν ἀρχαῖο ἑλληνικὸ κόσμο ὅλων τῶν ἐποχῶν τοῦ προχριστιανικοῦ καιροῦ. οἱ ὅποιες ἐξαιρέσεις (κυρίως ἀπὸ τὴν ῥωμαϊκὴ ἐποχὴ καὶ χάρις στὴν ῥωμαϊκὴ ἐπίδρασι) δὲν αἴρουν τὸν κανόνα. ξέρω ὅτι αὐτὴ ἡ θεώρησι τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς τῆς Σαμαρείτιδος εἶναι τελείως ἀσυνήθιστη καὶ μᾶλλον ἄγνωστη στὰ συνήθη κηρύγματα ποὺ ἀκούγονται κατὰ τὴν σχετικὴ κυριακὴ τοῦ πεντηκοσταρίου, ὅπου συνήθως λέγονται τελείως διαφορετικὰ πράγματα γιὰ τὴν πνευματικὴ συγκρότησι καὶ τὸ ἠθικὸν ποιὸν τῆς Σαμαρείτιδος, ἀλλὰ ὅσα ἔγραψα μέχρις ἐδῶ ἐξάγονται ἀβίαστα ἀπὸ τὶς πληροφορίες ποὺ μᾶς δίδει ἡ ἴδια ἡ Γραφὴ καὶ ἀπὸ τὶς ἑρμηνεῖες τῶν ἀρχαίων πατέρων τῆς ἐκκλησίας. μακάρι αὐτὰ τὰ λίγα νὰ ἐμπλουτίσουν καὶ τὸ κηρυγματολόγιο τῶν σημερινῶν ποιμένων καὶ ἱεροκηρύκων.
Τὸ θέμα βεβαίως ἐδῶ δὲν εἶναι τὸ περιστατικὸ τῆς Σαμαρείτιδος, ἀλλὰ χρησιμοποίησα αὐτὴ τὴν πολὺ γνωστὴ εὐαγγελικὴ περικοπὴ ὡς παράδειγμα ὅτι στὸν κόσμο τῆς Βίβλου καὶ κατ᾿ ἐπέκτασιν τῆς χριστιανικῆς ἐκκλησίας ἡ γυναίκα ἔχει ἐνεργὸ συμμετοχή, σύμφωνα πάντοτε μὲ τὰ μέτρα καὶ τὰ κριτήρια ποὺ ἔχει ὁρίσει ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, καὶ ὄχι οἱ διάφροι βιομήχανοι, ποὺ ἔψαχναν νὰ βροῦν ἐργατικὰ χέρια φτηνὰ καὶ πειθήνια σὲ κάθε τους ἐπιθυμία. κάποιος ὅμως ποὺ δὲν ἔχει τὶς σωστὲς προϋποθέσεις ἑρμηνείας καὶ κατανοήσεως τῆς Βίβλου, οἱ προτεστάντες ἂς ποῦμε μὲ τὸν ἄκρατο εὐσεβισμό τους καὶ τὸν ἀχαλίνωτο φονταμενταλισμό τους, εἶναι πιθανὸν νὰ ἐκλάβῃ «κατὰ γράμμα» (καὶ μάλιστα τὸ γράμμα προβληματικῶν μεταφράσεων!) κάποιες βιβλικὲς ἐκφράσεις καὶ νὰ νομίσῃ ὅτι ἡ Βίβλος διδάσκει πὼς πρέπει νὰ εἶναι ἡ γυναῖκα ἔγκλειστη στὸν γυναικωνίτη, τελείως ἀμέτοχη στὸν κοινωνικό της περίγυρο, περίπου ὅπως περιγράφουν τὴν ἰδανικὴ γι᾿ αὐτοὺς γυναῖκα ὁ Περικλῆς στὸν ᾿Επιτάφιό του καὶ ὁ Πλάτων στοὺς Διαλόγους του. μὲ τέτοιες ἀκραῖες παρανοήσεις καὶ ἐπιλογὲς εἶναι φυσικὸ κάποια στιγμὴ νὰ ὑπάρξῃ μία ἀντίδρασι ἐξίσου ἀκραία, ποὺ θὰ ὀνομαστῇ «φεμινιστικὸ κίνημα» καὶ θὰ διαλύσῃ τὴν ἔννοια τῆς οἰκογενείας. ἀπὸ τὸ ἕνα ἄκρο στὸ ἄλλο. σκέπτομαι λοιπὸν μήπως τὸ φεμινιστικὸ κίνημα ποὺ ταλαιπώρησε καὶ ἀκόμη ταλαιπωρεῖ τὴν κοινωνία μας καὶ κυρίως τὶς γυναῖκες ὠφείλετο καὶ σὲ παρανόησι κάποιων βιβλικῶν δεδομένων.
῾Η εἰλικρινὴς φυσικὴ καὶ νηφάλια ὁμολογία τῆς Ἔριν Πίζει (ἀλήθεια... τεῦχος, χρονολογία καὶ σελίδα τοῦ περιοδικοῦ ἀπὸ ὅπου λαμβάνεται ἡ εἴδησις ὑπάρχουν;) ὅτι τὸ λεγόμενο φεμινιστικὸ κίνημα ἀπεδείχθη τελικὰ λίαν ἀντιφεμινιστικὸ λέει πολλά. πάνω ἀπὸ ὅλα ὅμως ἐπιβεβαιώνει γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ὅτι τὶς καλλιτερες λύσεις καὶ γιὰ τὰ κοινωνικά μας προβληματα θὰ τὶς βροῦμε στὴν Βίβλο, διότι ὁ συγγραφεύς της εἶναι αὐτὸς ποὺ ἔφτιαξε ὅλο τὸν κόσμο ἄρα καὶ τὴν γυναῖκα, ἄρα ξέρει καλλίτερα ἀπὸ τὸν καθένα ποιός εἶναι ὁ ἄριστος τρόπος λειτουργίας τοῦ δημιουργήματός του.