Βιβλίο καί διαδίκτυο

[Dionysios]

Βεβαίως εἶναι γνωστὸν ὅτι οἱ δημοσιεύσεις στὸ διαδίκτυο δὲν ἔχουν μεγάλη διάρκεια ζωῆς· κάθε λίγα χρόνια πολλὲς ἱστοσελίδες διακόπτουν τὴν ἐμφάνισί τους καὶ δὲν μένει οὔτε ἴχνος ἀπὸ τὰ περιεχόμενά τους. οἱ ἀρχαῖοι ἡμῶν πρόγονοι προκειμένου νὰ νικήσουν τὴν φθορὰ τοῦ χρόνου σκάλιζαν πάνω σὲ πέτρες καὶ σὲ μάρμαρα. ἐδῶ καὶ αἰῶνες ὅμως τὸ ἀνθρώπινο πνεῦμα ἔχει ἀνακαλύψει μία πολὺ ἀνωτέρα ἐφεύρεσι, τὴν τυπογραφία καὶ τὸ βιβλίο. ὅ,τι εἶναι τυπωμένο σὲ βιβλίο καὶ φυλάσσεται σὲ διάφορες βιβλιοθῆκες ἀνὰ τὸν κόσμο διασῴζεται γιὰ τὶς ἑπόμενες γενεὲς ὄχι μόνον ἐπὶ 80 ἀλλὰ ἐπὶ 180 καὶ 500 καὶ 800 χρόνια (τὸ τελευταῖο εἰδικὰ γιὰ τὰ περγαμηνὰ χειρόγραφα). τὸ βιβλίον λοιπὸν εἶναι πολὺ ἀνώτερο ἀπὸ τὸ διαδίκτυον, ἀσφαλέστερον καὶ μονιμώτερον. ὅταν θὰ τὸ ἀντιληφθοῦν αὐτὸ καλὰ ὅλοι οἱ σημερινοὶ χρῆσται τοῦ διαδικτύου, ἴσως θὰ εἶναι ἀργὰ καὶ θὰ κλαῖνε μὲ μαῦρο δάκρυ. γι᾿ αὐτὸ ὅ,τι σημαντικὸ ἔχετε στὸν ὑπολογιστή σας ἐκτυπῶστέ το σήμερα σὲ χαρτί, ἂν θέλετε νὰ τὸ διαφυλάξετε.

[Dionysios]

πνευματικά δικαιώματα καί χρονική διάρκεια

Σημειώνω ἐδῶ ὅτι τὰ πνευματικὰ δικαιώματα διαθέσεως καὶ ἐκμεταλλεύσεως ἑνὸς βιβλίου καὶ γενικῶς μιᾶς πνευματικῆς δημιουργίας τὰ ἔχει ὁ δημιουργὸς τοῦ ἔργου ἐφ᾿ ὅρου ζωῆς, μετὰ δὲ τὸν θάνατο τοῦ δημιουργοῦ οἱ νόμιμοι κληρονόμου αὐτοῦ ἐπὶ 70 χρόνια (κατὰ τὴν ἑλληνικὴ νομοθεσία). μετὰ τὴν παρέλευσι 70 ἐτῶν ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ δημιουργοῦ τὸ ἔργο εἶναι ἐλεύθερο πνευματικῶν δικαιωμάτων.
Δηλαδὴ ἂν κάποιος ἔγραψε μία δοξολογία καὶ πέθανε τὸ 1930, ὑπολογίζουμε 1930 + 70 = 2000, ἄρα ἀπὸ τὸ 2001 μποροῦμε νὰ ἀναδημοσιεύσωμε τὴν δοξολογία του, χωρὶς νὰ ἐρωτήσωμε κανέναν.

Ἂν τώρα κάποιος ἔγραψε μία δοξολογία τὸ 1930, ἀλλὰ ὁ μελοποιὸς πέθανε τὸ 1960, τότε 1960 + 70 = 2030, ὁπότε δὲν μποροῦμε νὰ ἀναδημοσιεύσωμε μέσα στὸ 2008 ἢ νωρίτερα ἀπὸ τὸ 2031 τὴν δοξολογία του, ἐκτὸς καὶ ἂν ἔχωμε τὴν ἄδεια εἴτε τοῦ ἴδιου (πρὶν πεθάνῃ φυσικά) εἴτε τῶν νομίμων κληρονόμων του. ἐκτὸς κι ἂν πέσωμε στὴν περίπτωσι ποὺ δὲν ὑπάρχουν κληρονόμοι, ὁπότε μὴν τὸ σκέφτεστε· ἀναδημοσιεύομε τὸ ἔργο του ἐλεύθερα.

(15/7/2008)

[Dionysios]

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΧΑΡΤΙ

Μικροὶ στὸ χωριό, παίζοντας μ᾿ αἰνίγματα, προλογίζαμε συνήθως τὸ παιχνίδι μὲ τὸν ἀκόλουθο ἔμμετρο διάλογο˙

Ἐσὺ ποὺ εἶσαι ἔξυπνος, κι ὁ νοῦς σου κατεβάζει,
ἕνα καράβι σίδερο πόσες βελόνες βγάζει;
Ἂν ἤτανε ὁ οὐρανὸς χαρτὶ κι ἡ θάλασσα μελάνι,
τότε θὰ σοὔγραφα κι ἐγὼ σβέλτα καὶ μάνι μάνι
ἕνα καράβι σίδερο πόσες βελόνες βγάνει.

ἀπαντούσαμε στὸ ἀδύνατο μὲ ἄλλο ἀδύνατο.

Καὶ νὰ τώρα, μετὰ μισὸν αἰῶνα περίπου, τὸ ἀδύνατο ἔγινε πραγματικότης˙
Ἐγίνηκεν ὁ οὐρανὸς χαρτὶ κι ἡ θάλασσα μελάνι.
τὸ διαδίκτυο˙ τὸ κυριολεκτικὰ ἀπέραντο βιβλίο˙ ὁ οὐρανὸς ποὺ ἔγινε «χαρτί», ἕνα βιβλίο, ὅπου γράφουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ὅ,τι καὶ ὅσα θέλουν, ὁ καθένας σελίδες ἀτελείωτες, χωρὶς ὅρια στὸν ἀριθμὸ καὶ στὸ μέγεθος, ποὺ τὶς διαβάζουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τῆς γῆς, κι αὐτὸ δὲν γεμίζει ποτέ. δυσκολεύομαι νὰ τὸ συλλάβω τί ἀποθήκευσε ὁ κατασκευαστὴς θεὸς στὴ φύσι ποὺ ἔκανε καὶ πῶς ὁ ἄνθρωπος ἔψαξε καὶβρῆκε αὐτὸν τὸν κρυμμένο θησαυρὸ ποὺ εἶναι μπροστὰ στὰ μάτια ὅλων μας. καὶ ὅμως εἶναι πραγματικότης˙ ὁ οὐρανὸς χαρτί, τὸ διαδίκτυο˙ βιβλίο πολὺ μεγαλείτερο ἀπὸ τὴ γῆ˙ οἱ οὐρανοὶ «χαρτί»˙ τὸ ἀχανὲς διάστημα βιβλίο˙ καί, γιὰ νὰ τὸ γεμίσῃς, ἔχεις τόση μελάνη, ὅση εἶναι ἡ θάλασσα, οἱ ὠκεανοί, καὶ περισσότερη˙ ὅση εἶναι τὸ νὰ πληκτρολογοῦν σ̉ ὅλη τὴ ζωή τους ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ὅλων τῶν αἰώνων˙ καὶ νὰ διαβάζουν τὸ γραφόμενο βιβλίο, ἔντυπο μάλιστα, ἂν θέλουν καὶ ταυτόχρονα, ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τῆς γῆς. ἴσως νὰ διαβάζεται κι ἀπὸ τὴ σελήνη, χωρὶς ἀπὸ κεῖ νὰ φαίνεται ἡ ἀνάποδή του. ἂν καὶ δὲν ἄκουσα γιὰ τὴ λεπτομέρεια αὐτή, μᾶλλον ἀληθεύει. διότι θυμοῦμαι ὅτι μὲ τὴν ἴδια πέννα ἐπικοινωνοῦσαν οἱ ἀστροναῦτες ποὺ περπατοῦσαν στῆς σελήνης τὸ ἔδαφος μὲ τοὺς ἀνθρώπους τοὺς ἐπάνω στὴ γῆ. ὁ οὐρανὸς χαρτί, βιβλίο ἀπέραντο.

Κωνσταντῖνος Σιαμάκης, φιλόλογος, δρ θεολογίας
«Μελέτες 1», Θεσσαλονίκη 2008
(http://www.philologus.gr)

[Dionysios]

Διαδίκτυο καὶ ἠχογραφήσεις

Θέλω νὰ ἀναφερθῶ ἐδῶ στοὺς παλαιότερους, λιγώτερο γνωστοὺς καὶ ἐμπορικοὺς μουσικοὺς τοῦ 20οῦ αἰῶνος, κατὰ πρῶτον λόγον καὶ κυρίως σ᾿ αὐτοὺς ποὺ ὑπηρέτησαν τὴν παραδοσιακὴ μουσικὴ τοῦ τόπου μας σὲ ὅλες τὶς μορφές της (ψαλτική, δημοτικὴ μουσική, λαϊκή, ἀστικὴ ἢ λόγια καὶ κλασσικὴ ἀνατολίτικη) καὶ ποὺ δὲν πρόλαβαν τὴν ἠλεκτρονικὴ ἐποχὴ μὲ τὶς ψηφιακὲς ἠχογραφήσεις καὶ τῶν ὁποίων τὸ ἔργο παραμένει ἀκόμη ἀναξιοποίητο σὲ ἰδιωτικὲς ἢ δημόσιες συλλογὲς μὲ μορφὴ ἠχητικῶν δίσκων (παλαιᾶς τεχνολογίας) καὶ φωνοταινιῶν, ποὺ καταστρέφονται σιγὰ σιγὰ μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου. τὸ ἔργο ποὺ μᾶς ἄφησαν ὄχι μόνον οἱ ἐπαγγελματίες μουσικοὶ αὐτῶν τῶν εἰδῶν ἀλλὰ καὶ ἀρκετοὶ ἀξιόλογοι ἐρασιτέχνες, ἔργο ποὺ περιλαμβάνει καὶ τὶς ἀναρίθμητες ἠχογραφήσεις τους, εἶναι σημαντικώτατο καὶ μοναδικό. πρέπει νὰ ληφθῇ σοβαρὴ μέριμνα νὰ συγκεντρωθοῦν ὅλες αὐτὲς οἱ ἠχογραφήσεις, νὰ καθαριστοῦν, νὰ διασωθοῦν ὅσες δὲν ἔχουν ὑποκύψει στὴν φθορὰ τοῦ χρόνου, νὰ ψηφιοποιηθοῦν καὶ νὰ κυκλοφορηθοῦν τόσο στὸ διαδίκτυο δωρεὰν ὅσο καὶ σὲ ψηφιακοὺς δίσκους μὲ πολὺ χαμηλὴ τιμή.

Μόνο αὐτὸ ὅμως δὲν ἀρκεῖ. θὰ πρέπει νὰ καταγραφοῦν μὲ μουσικὴ παρασήμανσι ὅλες οἱ νεώτερες συνθέσεις τους καὶ οἱ διασκευές τους, καὶ αὐτὴ ἡ καταγραφὴ μὲ τὴν μουσικὴ παρασήμανσι νὰ ἐκδοθῇ σὲ ἔντυπα βιβλία μὲ καλὴ τυπογραφικὴ ἐπιμέλεια καὶ σὲ ἀρκετὰ ἀντίτυπα, τοὐλάχιστον 1000 ἢ καὶ περισσότερα, ποὺ θὰ δοθοῦν σὲ δημόσιες βιβλιοθῆκες, σὲ συλλογὲς καὶ σὲ ἰδιῶτες.

᾿Ακόμη καὶ οἱ ἠχογραφήσεις συζητήσεων, ὁμιλιῶν, λόγου δὲν πρέπει νὰ παραμένουν σὲ ἠχητικὴ μορφή, ἀλλὰ κάποια στιγμὴ πρέπει νὰ γίνεται ἡ λεγόμενη «ἀπομαγνητοφώνισι», δηλαδὴ ἡ καταγραφὴ τοῦ προφορικοῦ λόγου σὲ γραπτὸ κείμενο καὶ κατόπιν ἡ ἔντυπη ἔκδοσί του, παράλληλα μὲ τὴν δημοσίευσι στὸ διαδίκτυο. ἡ ἔντυπη ἔκδοσι ὅμως εἶναι ἀπαραίτητη σὲ κάθε περίπτωσι.

Τὸ ἔχω γράψει καὶ ἄλλοτε ὅτι τὸ διαδίκτυο δὲν εἶναι ἕνας σταθερὸς καὶ ἀξιόπιστος τόπος γιὰ τὴν ἀποθήκευσι καὶ διάσωσι κάποιου πολύτιμου καὶ ἀξιόλογου ὑλικοῦ· δὲν ὑποκαθιστᾷ οὔτε τὸ βιβλίο οὔτε τὶς φωνοταινίες ἢ τοὺς ἀκουστικοὺς δίσκους. τὸ διαδίκτυο εἶναι ἐντελῶς ἄυλο, πιὸ ἄυλο καὶ ἀπὸ τὸν ἀέρα, σχεδὸν κενό· πολὺ εὔκολα θὰ μποροῦσε αὔριο τὸ πρωὶ νὰ μὴν ὑπάρχῃ διαδίκτυο πουθενὰ στὴν οἰκουμένη καὶ νὰ χαθοῦν διὰ παντὸς ὅλα ὅσα ἔχουν καταγραφῆ σ᾿ αὐτό. κατὰ πρῶτον λόγο τὸ βιβλίο μὲ τὰ γράμματα ἢ μὲ τὴν μουσικὴ παρασημαντικὴ καὶ κατὰ δεύτερον οἱ ἠχητικὲς ἐγγραφὲς σὲ (ψηφιακοὺς) δίσκους καὶ φωνοταινίες, καὶ ἡ διασπορά τους σὲ εἰδικὲς συλλογὲς βιβλιοθῆκες, ἀρχεῖα κ.λπ. σὲ ὅλον τὸν κόσμο, ὅπου θὰ ὑπάρχῃ καὶ ἡ ἀνάλογη συντήρησις αὐτοῦ τοῦ ὑλικοῦ κ.λπ., βοηθοῦν ἀποτελεσματικὰ στὴν διάσωσι τῆς ἐπιστήμης καὶ τοῦ παγκόσμιου πολιτισμοῦ.

[Dionysios]

From: "symbole inspectio solemnitatis" <symbole@mail.com>
To: "ΧΧΧ" <...@otenet.gr>
Date: Jun 6, 2016 12:35:04 AM

᾿Αγαπητὲ XXX, σὲ εὐχαριστῶ γιὰ τὴν ἐνημέρωσι ὅτι ὑπάρχει στὸ διαδίκτυο ψηφιοποιημένο τὸ Τυπικὸ τοῦ ῾Ρήγα (Τ.Γ.Ρ.) καὶ ὅτι μπορεῖ κανεὶς νὰ τὸ λάβῃ δωρεὰν καὶ νὰ τὸ ἔχῃ στὸν ὑπολογιστή του.

Ἂν μπορῇς, θὰ ἤθελα νὰ μεταφέρῃς ἐκ μέρους μου σὲ ὅλους ὅσους συνέβαλαν σ᾿ αὐτὸ τὶς παρακάτω σκέψεις μου.

Τὰ συναισθήματά μου εἶναι ἀνάμικτα. ἀπὸ τὴν μιὰ καταλαβαίνω τὸν κόπο ποὺ κατέβαλαν ὅσοι ἀσχολήθηκαν μὲ αὐτὸ τὸ ἔργο· νὰ τὸ φωτογραφήσουν/σκανάρουν, νὰ τὸ καθαρίσουν, νὰ ἰσιώσουν τὶς σελίδες, νὰ τὶς κάμουν ἕνα ἑνιαῖο ἠλεκτρονικὸ ἀρχεῖο (pdf), κ.λπ.. κατανοῶ τὴν διάθεσι ἀνιδιοτελοῦς προσφορᾶς ποὺ ἔχουν πρὸς τὸ σύνολο τῶν κληρικῶν καὶ ψαλτῶν, ὅτι ἐκτιμοῦν τὴν γνῶσι τοῦ τυπικοῦ, ὅτι ἀντιλαμβάνονται τὴν χρησιμότητα τοῦ Τ.Γ.Ρ., ὅτι θέλουν νὰ τὸ καταστήσουν προσιτὸ σὲ κάθε κληρικὸ καὶ ψάλτη, καὶ μάλιστα δωρεάν, εἰδικὰ στοὺς σημερινοὺς κρίσιμους καιρούς. ἀσφαλῶς σὲ ὅλους αὐτοὺς πρέπουν οἱ εὐχαριστίες μας καὶ ἡ εὐγνωμοσύνη μας γιὰ τὴν καλή τους πρόθεσι, γιὰ τὴν εὐγενικὴ προσφορά τους, γιὰ τὸν κόπο τους, γιὰ τὴν ἀνιδιοτέλειά τους, γιὰ τὴν ἀφιλοκέρδειά τους...

᾿Απὸ τὴν ἄλλη ἀντιλαμβάνομαι ὅτι, ἂν δὲν εἶχε προλάβει νὰ τυπωθῇ τὸ Τ.Γ.Ρ. τὸ 1994, λίγα μόλις χρόνια προτοῦ τὸ διαδίκτυο εἰσβάλῃ τόσο δυνατὰ στὴν προσωπικὴ ζωὴ ὅλων μας, μᾶλλον δὲν θὰ τυπωνόταν ποτέ. διότι δὲν θὰ συνέφερε κανέναν ἐκδότη νὰ κάμῃ μία τόσο τεράστια δαπάνη, καὶ μόλις κυκλοφορήσῃ τὸ βιβλίο, κάποιοι νὰ τὸ σκανάρουν καὶ νὰ τὸ διαθέσουν στὸ διαδίκτυο δωρεάν (καλοπροαίρετα πάντοτε καὶ μὲ καλὸ σκοπό)· τὸ βιβλίο δὲν θὰ πουλιόταν ποτέ, ὁ ἐκδοτικὸς οἶκος δὲν θὰ ἔβγαζε οὔτε τὰ ἔξοδά του καὶ τελικὰ θὰ ἔκλεινε. ἀκριβῶς ὅπως συνέβη μὲ ἕναν ἄλλον ἐκδότη πρὶν ἀπὸ λίγα χρόνια, ποὺ κατὰ σύμπτωσι πάλι μὲ ἕνα πολύτομο (καὶ πολύτιμο φυσικὰ) ἔργο τοῦ ῾Ρήγα ἀσχολήθηκε, καὶ μόλις τὸ ἐξέδωσε ὅλο, ὁ ἐκδοτικὸς οἶκος πτώχευσε καὶ οἱ σπουδαῖοι ἐκεῖνοι τόμοι, ποὺ οἱ περισσότεροι δὲν εἶχαν πουληθῆ, δημεύτηκαν καὶ πολτοποιήθηκαν! καὶ πῆραν πλέον καλὰ τὸ μάθημά τους ὅλοι οἱ χριστιανοὶ ἐκδότες νὰ μὴν ξανατολμήσουν νὰ ἀσχοληθοῦν μὲ σοβαρὲς καὶ πολυδάπανες ἐκδόσεις...

Σκέφτομαι ἀκόμη, τὸ 1925 ποὺ ὁ μακαρίτης ῾Ρήγας συνέταξε τὸ τυπικό του, ἂν ὑπῆρχε τότε διαδίκτυο καὶ τὸ ἔγραφε ὅλο τὸ τυπικὸ σὲ κάποια ἱστοσελίδα ἢ ἱστολόγιο, δίνοντάς το σὲ ὅλους δωρεάν· σήμερα, ἕναν αἰῶνα ἀργότερα, θὰ ὑπῆρχε ἄραγε τὸ τυπικό του διαθέσιμο; ἢ θὰ εἶχε χαθῆ, ὅταν ἡ ἱστοσελίδα του θὰ "ἔπεφτε" λίγο μετὰ τὴν κοίμησί του; καὶ τὸ ἄλλο; πόσοι καὶ πόσοι θὰ τὸν εἶχαν ἀντιγράψει καὶ θὰ εἶχαν "διασκευάσει"τὰ κείμενά του καὶ θὰ τὰ εἶχαν διαστρεβλώσει, γιὰ νὰ τὰ οἰκειοποιηθοῦν καὶ νὰ τὰ παρουσιάσουν σὰν δικές τους ἐργασίες ἐπὶ τοῦ τυπικοῦ, ὅπως γίνεται καὶ σήμερα ἀπὸ κάποιους, λίγους εὐτυχῶς, ποὺ νομίζουν ὅτι ἀντιγράφοντας ἀπὸ διάφορα τυπικὰ (καὶ ἀπὸ τοῦ ῾Ρήγα ἀλλὰ καὶ ἄλλων συντακτῶν) ἔγιναν καὶ οἱ ἴδιοι τυπικάρηδες καὶ μποροῦν νὰ εἶναι κι αὐτοὶ συντάκτες τυπικῶν, ἐνῷ δὲν ξέρουν π.χ. νὰ ξεχωρίσουν τὴν διαφορὰ ἀνάμεσα στὰ "ἀναγνώσματα τῆς ἡμέρας" καὶ στὰ "προεόρτια ἀναγνώσματα" ποὺ τυχὸν μπορεῖ νὰ ἔχῃ ἡ ἴδια ἡμέρα! — καὶ μᾶλλον ἀκόμη καὶ τώρα ποὺ τοὺς τὸ σφυρίζω δὲν μποροῦν νὰ καταλάβουν τὴν διαφορά. σὰν κάποιον ποὺ εἶχε διαβάσει ἕναν τεράστιο τόμο ὀφθαλμολογίας, καὶ νόμιζε ὅτι μὲ τὸ ποὺ τὸν διάβασε ἔγινε κιόλας ὀφθαλμίατρος, καὶ ἤθελε νὰ κάμῃ ἐγχείρησι καταρράκτου σὲ ἀσθενῆ!

Μόνον τὸ βιβλίο σταθεροποιεῖ τὴν γνῶσι, τὴν μεταδίδει παντοῦ καὶ τὴν διαιωνίζει. μὲ τὸ βιβλίο ἡ γνῶσι γίνεται παραμόνιμη καὶ κτῆμα ἐς ἀεὶ τῆς ἀνθρωπότητος. τὸ βιβλίο προφυλάσσει ἕνα σύγγραμμα ἀπὸ τὴν νόθευσι κάποιου ἀφελοῦς ἢ κακόβουλου διασκευαστοῦ. ἂν τὸ Εὐαγγέλιο εἶχε διαδοθῆ μόνο διαδικτυακῶς, σήμερα δὲν θὰ εἴχαμε κανένα ἱερὸ κείμενο ἀνόθευτο ἀπὸ αἱρέσεις καὶ κακοδοξίες. μὲ τὴν τυπογραφία οἱ φαλσευτὲς τῶν χειρογράφων ἔμειναν ἄνεργοι. μὲ τὸ διαδίκτυο δὲν θὰ ὑπάρχῃ σὲ λίγον καιρὸ ἀνόθευτο κείμενο, ἀκόμη καὶ μιὰ ἁπλὴ καλημέρα στὸ σκάιπ.

Οὔτε βεβαίως ἕνα σύγγραμμα, καὶ μάλιστα ὀγκῶδες ὅπως τὸ Τ.Γ.Ρ. (ἢ τὰ τυπικὰ τοῦ Δημητριεύσκη κ.ἄ), μπορεῖ νὰ εἶναι εὔχρηστο σὲ ψηφιακὴ μορφή. ἡ σωστὴ μελέτη καὶ ἡ ὡλοκληρωμένη γνῶσι καὶ ἡ ἐπιστήμη γενικῶς προάγονται μόνον μὲ τὴν γραφὴ καὶ τὸ ἔντυπο κείμενο. καὶ ἂν κάποιος θελήσῃ νὰ ἐκτυπώσῃ στὸν ὑπολογιστή του ὁλόκληρο τὸ Τ.Γ.Ρ., διότι μόνον ἔτσι θὰ μπορέσῃ νὰ τὸ μελετήσῃ ὁλόκληρο, διότι μὲ ἀποσπασματικὴ μελέτη δὲν μαθαίνεται σωστὰ κανένα τυπικό, καὶ μετὰ τὸ βιβλιοδετήσῃ κιόλας, αὐτὸ τελικὰ δὲν θὰ τοῦ στοιχίσῃ πολὺ περισσότερα χρήματα ἀπὸ τὸ νὰ ἀγόραζε τὴν ἔντυπη ἔκδοσι;

Κάθε φορὰ ποὺ σκανάρουμε καὶ διαδίδουμε διαδικτυακῶς ἕνα βιβλίο, ἂς ἔχουμε ὑπόψει μας ὅτι συμβάλλουμε στὴν ἔλευσι ἑνὸς νέου μεσαίωνος. μιλάω φυσικὰ γιὰ κείμενο ποὺ ὑπάρχει στὸ ἐμπόριο τυπωμένο, μὲ ἐκδότη συγγραφέα καὶ πνευματικὰ δικαιώματα. γιὰ κείμενα παλαιὰ καὶ σπάνια, βιβλία παλαίτυπα, ποὺ δὲν ἐκδίδονται πιά, δὲν καλύπτονται ἀπὸ πνευματικὰ δικαιώματα, ἀλλὰ καὶ γιὰ ἀρχαῖα χειρόγραφα, ἐκεῖ ναί! τὸ διαδίκτυο εἶναι χρησιμώτατο καὶ συμβάλλει τὰ μέγιστα στὴν ἔρευνα καὶ στὴν πρόοδο. ἀλλὰ γιὰ τὰ νεώτερα βιβλία θὰ πρέπει νὰ ξανασκεφτοῦμε τὴν τακτικὴ ποὺ ἄκριτα ἔχουμε υἱοθετήσει. νὰ ξανασκεφτοῦμε μήπως μὲ τὴν στρεβλὴ χρῆσι τοῦ διαδικτύου ἀποθαρρύνουμε κάθε σοβαρὸ ἐρευνητὴ καὶ συγγραφέα νὰ δημοσιεύσῃ κάτι, καὶ τότε σὲ λίγον καιρό, σὲ πολὺ λίγο, θὰ ἔχουμε στὶς ὀθόνες μας μόνο ἀτάκες καὶ δημοσιογραφικὰ ἀρθρίδια τῶν 300-500 λέξεων· φύλλα συκῆς μόνον, ἄκαρπα...

Μὲ φιλικοὺς χαιρετισμούς
Διονύσιος ᾿Ανατολικιώτης