ΕΠΙΛΟΓΕΣ
2. Λειτουργικὴ ζωή Θέματα ὁμιλητικῆς Λόγοι εἰς ἑόρτια ἀποστολικὰ ἀναγνώσματα 14 σεπτεμβρίου· ὕψωσις τ. σταυροῦ (ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα)

PostHeaderIcon 14 σεπτεμβρίου· ὕψωσις τ. σταυροῦ (ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα)

 

μωρία το κόσμου κα σοφία το Θεο

 

14 Σεπ., ῞Υψωσις τιμίου Σταυροῦ (Α΄ Κο 1, 18-24)

 

    Τὸ κήρυγμα τῶν ἀποστόλων σὰν κύριο συστατικό του εἶχε τὴ σταύ­ρωση τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴν πρόσκληση σὲ μετάνοια. Ὁ ἀπόστολος Πέτρος στὸ πρῶτο κήρυγμά του μίλησε γιὰ τὴ δύναμη τῆς σταυρώσεως τοῦ Χριστοῦ, καὶ στὸ ἐρώτημα τῶν ἀκροατῶν του «Τί ποιήσομεν» εἶπε· «Μετανοήσατε καὶ βαπτισθήτω ἕκαστος ὑμῶν». Καὶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος κηρύττει παντοῦ «Ἰησοῦν Χριστὸν ἐσταυρωμένον» μὲ σκοπὸ νὰ ἐπι­στρέ­ψουν τὰ ἔθνη ἀπὸ τὸ σκότος στὸ φῶς.

    Τὸ κήρυγμα τοῦ σταυροῦ ὅμως, λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, δὲν ἔχει τὴν ἴδια ὑποδοχὴ ἐκ μέρους τῶν ἀνθρώπων· «Τοῖς μὲν ἀπολλυμένοις μωρία ἐστί, τοῖς δὲ σῳζομένοις ἡμῖν δύναμις Θεοῦ ἐστι» (Α΄ Κο 3,1). Ἄλλοι τὸ πιστεύουν κι ἄλλοι τὸ χλευάζουν. Γιατί;

    Ὁ Ἰωάννης χρυσόστομος, ἀπὸ τὸν ὁποῖο λαμβάνονται ἐδῶ ὅλες οἱ ἰδέες, δίνει τὴν ἀπάντηση μὲ εἰκόνα. Ὁ ἄρρωστος, λέει, ποὺ καίγεται στὸν πυ­ρετὸ καὶ ἀργοπεθαίνει, δὲν δέχεται τὸ φαγητό, ποὺ κάποιος τοῦ προσ­φέ­ρει· καὶ ἐπὶ πλέον ἐνοχλεῖται, διότι θεωρεῖ τὴν ἐνέργεια περι­παικτική, ἐνῷ πρό­κειται γιὰ ἐνέργεια ἐνδιαφέροντος καὶ ἀγάπης. Καὶ ἡ ἐπίμονη ἄρνηση φέρνει μοιραίως τὸ θάνατο. Μήπως φταίει τὸ φαγητό; μήπως ὁ ἄνθρωπος ποῦ τοῦ τὸ προσφέρει; Ὄχι. Προφανῶς φταίει ἡ ἀρρώστια.

    Αἰτία λοιπὸν τοῦ σωματικοῦ θανάτου ἡ ἀρρώστια, καὶ αἰτία τοῦ αἰω­νί­ου θανάτου εἶναι ἡ ἀπιστία, ἡ χειρότερη ἀρρώστια. Αὐτὴ προσβάλλει τὸ μυαλὸ καὶ τὸ συναίσθημα τοῦ ἀνθρώπου, ὥστε ὁ ἄνθρωπος νὰ ἀποστρέ­φεται τὸ σωτήριο κήρυγμα τοῦ σταυροῦ καὶ νὰ τὸ θεωρεῖ μωρὸ καὶ ἀνό­ητο. Δὲν σημαίνει ὅμως ὅτι πράγματι εἶναι μωρό. Ἂν ἡ ἀπιστία δὲν ἔφθει­ρε τὴ λογική του, θὰ σκεφτόταν ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ἔκανε γι’ αὐτὸν αὐ­τὸ ποὺ δὲν ἔκανε οὔτε ὁ πατέρας του οὔτε ὁ ἀδερφός του. Σταυρώθηκε καὶ ἀναστήθηκε γι’ αὐτόν, χωρὶς νὰ εἶναι ὑποχρεωμένος νὰ τὸ κάνει· ἁ­πλῶς τὸ ἔκανε ἀπὸ ὑπέρμετρη ἀγάπη.

    Ἀλλὰ ἂς μὴ λάβουμε ὑπ’ ὄψιν ἐξ ἀρχῆς ὅτι ἡ ἀπιστία εἶναι παρα­φροσύνη, κι ἂς μὴν ἀπορρίψουμε μὲ μιᾶς τὶς ἀντιδράσεις τους. Ἂς ἐγκύ­ψου­με κι ἂς τοὺς ἀκούσουμε. Τί ζητοῦν γιὰ νὰ πιστέψουν στὸ λόγο τοῦ σταυροῦ; Ἀποδείξεις, θὰ μᾶς ποῦν. Ἐδῶ ὅμως ἔγκειται τὸ τραγικὸ λάθος τους, διότι ζητοῦν λογικὲς ἀποδείξεις γιὰ ζητήματα πίστεως, ποὺ εἶναι ἀνώ­τερα τῆς λογικῆς. Διότι σὲ ζητήματα πίστεως, μόνο ἡ πίστη μπορεῖ ν’ ἀπαντήσει. Ἡ λογικὴ εἶναι πεπερασμένη καὶ ἀναρμόδια.

    Κι ὅμως ρωτοῦν· Πῶς ἐκεῖνος ποῦ δὲν μπόρεσε νὰ ὑπερασπισθεῖ τὸν ἑαυτό του, θὰ σώσει τοὺς ἄλλους; Κι ἂν μποροῦσε νὰ τοὺς σώσει, γιατί δὲν τοὺς ἔσωσε πρὶν νὰ σταυρωθεῖ ἢ χωρὶς νὰ σταυρωθεῖ; Ἀπάντηση· Ἐ­κεῖ­νος ποὺ ἦταν ὁ μόνος ποὺ μποροῦσε νὰ μᾶς σώσει, ἐκεῖνος ἦταν καὶ ὁ μόνος ποὺ μποροῦσε νὰ διαλέξει τὸν τρόπο τῆς σωτηρίας μας. Δὲν χρεια­ζό­ταν νὰ ρωτήσει κανέναν ἄλλον. Αὐτοὶ ποὺ λένε ὅτι δὲν διάλεξε  τὸ σω­στὸ τρόπο, δὲν νομίζουν ὅτι ἐγγίζουν τὰ ὅρια τῆς αὐθαδείας;

    Ἂς δοῦμε λοιπὸν τὸν τρόπο ποὺ διάλεξε ὁ Χριστός. Ὁ Χριστὸς διάλεξε ἕναν τρόπο, τὸν τρόπο τῆς ταπεινώσεως καὶ τῆς ἀδυναμίας του, μὲ τὸν ὁποῖο ἔδειξε καθαρὰ τὴ δύναμή του τὴ σοφία του καὶ τὴν ἀγάπη του, καὶ μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο ἔκανε πιὸ θαυμαστὸ τὸ θαῦμα τῆς σωτηρίας μας. Διότι ἐρωτᾶται· Τί εἶναι πιὸ θαυμαστό; τὸ νὰ σώσει τὸν ἄνθρωπο μὲ τὴν παν­το­δυναμία του ἢ μὲ τὴν ἀδυναμία του; Ἀσφαλῶς μὲ τὴν ἀδυναμία του. Διότι ἂν δεῖς ἕναν μπρατσωμένο παλαιστὴ νὰ νικάει στὴν πάλη ἕνα σκελετωμένο παιδάκι, τί τὸ θαυμαστό; Ἂν ὅμως ἕνα σκελετωμένο καὶ ἀναιμικὸ παιδάκι νικᾶ ἔναν ἐπαγγελματία παλαιστή, δὲν θὰ ἦταν ἕνα μεγάλο θαῦμα;

    Τόσο καὶ πολὺ πιὸ θαυμαστὸ εἶναι τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ ἀδύνατος ματω­μέ­νος καὶ ἐξαντλημένος Ἰησοῦς Χριστός, νικᾶ τὸν κοσμοκράτορα σατανᾶ καὶ μᾶς σῴζει ἀπὸ τὴν τυραννία του. Ὅπως εἶναι πιὸ θαυμαστὸ τὸ ὅτι οἱ Τρεῖς Παῖδες ῥίχτηκαν στὸ καμίνι καὶ σώθηκαν ἀπὸ τὴ λάβα, ἀπὸ τὸ ἂν σῴ­ζονταν χωρὶς νὰ ριχτοῦν στὴ φωτιά, καὶ ὅπως εἶναι πιὸ θαυμαστὸ τὸ ὅτι ὁ προφήτης Ἰωνᾶς καταπόθηκε ἀπὸ τὸ θηρίο τῆς θαλάσσης, καὶ σώθηκε, ἀπὸ τὸ ἂν σῳζόταν χωρὶς νὰ τὸν καταπιεῖ τὸ θηρίο, ἔτσι εἶναι πολὺ πιὸ θαυ­μα­στὸ τὸ ὅτι ὁ Χριστὸς θανατώθηκε πάνω στὸ σταυρὸ καὶ μὲ τὸ θάνατό του μᾶς ἔσωσε, ἀπὸ τὸ ἂν μᾶς ἔσῳζε χωρὶς νὰ σταυρωθεῖ. Μποροῦσε νὰ κατεβεῖ ἀπὸ τὸ σταυρὸ ὁ Χριστός, μποροῦσε νὰ καλέσει δώδεκα καὶ πε­ρισσότερες λεγεῶνες ἀγγέλων νὰ τὸν βοηθήσουν, μποροῦσε δηλαδὴ νὰ δείξει τὴ δύναμή του, ἀλλὰ δὲν τὸ ἔκανε. Ἤθελε νὰ ταπεινωθεῖ, νὰ πε­θά­νει, γιὰ νὰ θανατώσει μὲ τὴν ἄκρα ἀδυναμία καὶ ταπείνωσή του τὸν πανί­σχυρο ᾅδη.

    Καὶ ἐρωτᾶται. Ἂν ἡ ἐσχάτη ἀδυναμία τοῦ Χριστοῦ νίκησε τὸ πιὸ ἰσχυ­ρὸ κράτος, τὸ κράτος τοῦ θανάτου καὶ τῆς ἁμαρτίας, ἡ παντοδυναμία του τί μπορεῖ νὰ κάνει; Ἂς ἔχει δόξα ἡ σοφία του καὶ ἡ ἀγάπη του καὶ ἡ δύναμή του. Ἔχει δίκαιο λοιπὸν ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὅταν λέει ὅτι «τὸ μωρὸν τοῦ Θεοῦ σοφώτερον τῶν ἀνθρώπων ἐστί, καὶ τὸ ἀσθενὲς τοῦ Θεοῦ ἰσχυρότερον τῶν ἀνθρώπων ἐστί».

    Καὶ αὐτοὺς ποὺ ῥωτᾶνε τέτοια ἐρωτήματα καὶ χλευάζουν τὴν πίστη, δὲν πρέπει νὰ τοὺς κακίζουμε· πρέπει νὰ τοὺς ἀγαποῦμε. Ὁ μακριὰ ἀπὸ τὴν πίστη ἄνθρωπος μοιάζει μὲ τὸ παιδί, ποὺ ἐνῷ ὁ πατέρας του τὸ κρα­τάει στὴν ἀγκαλιά του, ἐκεῖνο χωρὶς καμμιὰ αἰτία τὸν δέρνει μὲ τὰ χεράκια του στὸ πρόσωπο. Γιατί; Διότι εἶναι μωρό. Δὲν ἔχει μυαλό. Κι ὁ πατέρας τί κάνει; Τὸ ἀνέχεται, ἐπειδὴ τὸ ἀγαπᾶ, καὶ κερδίζει. Διότι ἐκεῖνο σὲ λίγο τοῦ χαμογελᾶ. Κι ὅταν ὁ λῃστὴς ἁρπάξει τὰ χρυσαφικὰ καὶ τὰ πολύτιμα ἀπὸ τὸ σπίτι, τὸ παιδὶ γελάει. Ἂν ὅμως τοῦ πάρει τὸ καλαθάκι μὲ τὰ παιχνίδια του, κλαίει, διαμαρτύρεται. Γιατί; διότι εἶναι μωρό.

    Τὸ ἴδιο γίνεται μὲ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ εἶναι μακριὰ ἀπὸ τὴν πίστη. Ἐνῷ οἱ ἄνθρωποι τοὺς μιλοῦν γιὰ τὰ σοβαρὰ θέματα τῆς σωτηρίας τους καὶ τῆς αἰωνίου ζωῆς, αὐτοὶ γελοῦν, εἰρωνεύονται. Ὅταν ὅμως  τοὺς ἀφαι­ρεθοῦν τὰ ὑλικά, γίνονται θηρία. Μωρά, νήπια, ἀποδεικνύονται. Κατὰ κόσμον μπορεῖ νὰ εἶναι σοφοί, ἐπιστήμονες, διπλωματοῦχοι, ἀλλὰ στὰ θέ­ματα τῆς πίστεως εἶναι ἀνόητα νήπια. Ἡ σοφία τους ἀποδεικνύεται μωρία. Ἂς τοὺς συμπεριφερόμαστε μὲ ἀγάπη. Κάποτε μπορεῖ ν’ ἀντιληφθοῦν ὅτι ἡ κοσμικὴ σοφία τους εἶναι μωρία, καὶ ὅτι ἡ μωρία τοῦ σταυροῦ εἶναι ἡ σοφία.

 

    Ἀθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης

 

    (δημοσίευσις· σεπτέμβριος 2010)