συμβολή

Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΝ

Κυρ. ΚΕ΄ Ἐπιστολῶν (᾿Εφ 4, 1-7) 

Οἱ 7 στίχοι τῆς ἀποστολικῆς περικοπῆς περιέχουν πρακτικὲς προ­τρο­πὲς τοῦ ἀποστόλου Παύλου πρὸς τοὺς Χριστιανοὺς τῆς Ἐφέσου καὶ ὅλων τῶν μικρασιατικῶν ἐκκλησιῶν. Ὅπως ἔχει λεχθεῖ καὶ σὲ ἄλλη εὐ­καιρία, ἡ πρὸς Ἐφεσίους Ἐπι­στολὴ εἶναι ἐγκύκλιος καὶ στάλθηκε πρὸς ὅλες τὶς ἐκεῖ ἐκκλησίες. Οἱ προτροπὲς ἀποβλέπουν στὴ σύσφιγξι τῆς ἑνότητος τῶν μελῶν τῆς ἐκκλησίας, ἀφοῦ τὸ συστατικό της ὡς συνόλου δὲν εἶναι ἄλλο ἀπὸ τὴν ἑνότητα, καὶ ἀφοῦ οἱ αἱρετικοὶ ποὺ τοὺς ἐπισκέπτονται ἐπιδιώκουν πονηρὰ καὶ ὑστερόβουλα τὴ διάλυσή της.

Θαυμάζει κανεὶς πάντως ὅτι ὁ ἀπόστολος καὶ στὸ σημεῖο αὐτὸ τῆς Ἐπιστολῆς του, ὅπου δίνει πρακτικὲς συμβουλές, δὲν κάνει στεῖρα ἠθι­κο­λογία, ἀλλ’ ἐκκενώνοντας τὸ ἄρωμα τῆς βαθιᾶς του πνευματικότητος, συν­δέει τὴν κάθε προτροπὴ μὲ τὸν ἴδιο τὸ Θεὸ καὶ δίνει σ’ αὐτὲς θεολογικὸ βάθος. Ἂς πάρουμε λοιπὸν βαθιὲς ἀναπνοές, γιὰ νὰ εὐφρανθεῖ τὸ πνεῦμά μας ἀπὸ τὸ πνευματικὸ ἄρωμα τῶν στίχων, καθὼς θὰ παρακολουθοῦμε τὴ σκέψη τοῦ Ἀποστόλου.

Σᾶς παρακαλῶ, λέει, ἐγὼ ὁ ἀδερφός σας Παῦλος μέσα ἀπὸ τὴ φυλακή, στὴν ὁποία εἶμαι κλεισμένος γιὰ τὴν πίστη μου στὸν Κύριο, νὰ ζήσετε τὴν κάθε μέρα καὶ ὥρα τῆς ζωῆς σας ἀξίως τοῦ ὀνόματος μὲ τὸ ὁποῖο ἔχετε ὀνομαστεῖ. Ἔχετε ὀνομαστεῖ Χριστιανοί; Σᾶς προτρέπω νὰ ζεῖτε σὰν Χριστιανοί. Ἔχετε θέσει πάνω ἀπ’ ὅλα τὸ Χριστό, τὸ εὐαγγέλιό του, τὴ βασιλεία του; Φροντίστε νὰ τὸν εὐαρεστεῖτε μὲ τὴ ζωή σας, νὰ λαλεῖτε τὸ εὐαγγέλιό του μὲ λόγια καὶ μὲ ἔργα, νὰ ζητεῖτε τὴ βασιλεία του. Στοιχεῖα μιᾶς ἄξιας πολιτείας τοῦ Χριστιανοῦ εἶναι ἡ βίωση ὅλων τῶν ἀρετῶν, ταπεινοφροσύνης, πραότητος, μακροθυμίας, ἀνοχῆς, ἀγά­πης, ἑνότητος, εἰρήνης, καὶ ἄλλων.

Πῶς συντελεῖ ἡ ταπεινοφροσύνη στὴν ἀπόκτηση τῶν ἀρετῶν; Πῶς ἐκ­δη­λώνεται ὁ σωστὸς ταπεινόφρων; Ποιὸ τὸ πρότυπο τῆς ταπεινο­φρο­σύνης; Στὰ ἐρωτήματα ἀπαντᾷ ὁ Ἰωάννης χρυσόστομος· Ἂν εἶσαι ταπεινὸς καὶ ἐννοήσεις ποιός ἤσουν καὶ πῶς σώθηκες, τότε ταπεινώνεις τὸν ἑαυτό σου καὶ παίρνεις ἀφορμὴ γιὰ ἐπιδίωξη τῆς ἀρετῆς… Σκέψου πὼς ὅ,τι καλὸ ἔχεις τὸ πῆρες ἀπὸ τὸ Θεό. Δὲν εἶναι δικό σου. Δικά σου εἶναι μόνο τὰ ἁμαρτήματα. Ζῆσε μὲ ταπεινοφροσύνη ὄχι μόνο στὰ λόγια… ἀλλὰ στὴ συμπεριφορά. Νὰ μὴν εἶσαι πρὸς τὸν ἕνα μὲν ταπεινός, ἐνῷ πρὸς τὸν ἄλλο θρασύς, ἀλλὰ πρὸς ὅλους, καὶ πρὸς τὸ φίλο καὶ πρὸς τὸν ἐχθρὸ καὶ πρὸς τὸ μεγάλο καὶ πρὸς τὸ μικρό, νὰ εἶσαι ταπεινός. Βλέπε τὴν ταπεινοφροσύνη τοῦ Χριστοῦ καὶ κάνε τον πρότυπο μιμή­σεως.

Σχετικὰ δὲ μὲ τὸ πῶς μποροῦμε ν’ ἀνεχόμαστε τὸν ἄλλο, ὅταν μά­λιστα συμβαίνει νὰ εἶναι ὀργίλος ἢ φιλοκατήγορος, λέει· Ἂν δὲν ἀνέχεσαι τὸν πλησίον σου, πῶς θὰ σὲ ἀνεχθεῖ ὁ Θεός; Ἂν ἐσὺ τὸν σύνδουλό σου δὲν ὑποφέρεις, πῶς θὰ σὲ ὑποφέρει ἐσένα ὁ Θεός; Ὅπου ὑπάρχει ἀγάπη, ὅλα εἶναι ὑποφερτά.

Ἐξάλλου ἔχει παρατηρηθεῖ ὅτι ὁ ἀπόστολος ὅλες τὶς ἀρετὲς ποὺ ἀναφέρει τὶς βλέπει κάτω ἀπὸ τὸ πρῖσμα τῆς μείζονος ἀγάπης. Ἔχοντας, λέει, ὁ Χριστιανὸς ἀληθινὴ ἀγάπη, θεωρεῖ τὸν ἑαυτό του κατώτερο ἀπὸ τοὺς ἄλλους. Δηλαδὴ ἔχει ταπεινοφροσύνη. Δὲν ὀργίζεται κατὰ τῶν ἄλλων… δὲν ζητάει ἐκδίκηση· εἶναι ἀνεκτικὸς καὶ εἰρηνικὸς καὶ πλα­τύ­καρδος πρὸς ὅλους.

Θὰ εἶναι ἄξια Χριστιανοῦ ἡ συμπεριφορά σας, συνεχίζει ὁ ἀπό­στολος, ἐφόσον φροντίζετε νὰ διατηρεῖτε τὴν μεταξύ σας ἑνότητα μὲ τὸ σύνδεσμο τῆς εἰρήνης. Ἡ εἰρήνη, ἡ πάντα νοῦν ὑπερέχουσα, ὅπως λέει ἀλλοῦ, εἶναι ἕνα εἶδος κρίκου, ποὺ κρατάει ἑνωμένα τὰ φρονήματα τῶν Χριστιανῶν, τοὺς κάνει ὁμόφρονες φύλακες τῆς ἑνότητος. Ὅταν ὅμως λείπει ἡ εἰρήνη ἀπὸ τὶς καρδιές τους, τότε σπάζει ὁ κρίκος τῆς ἑνότητος καὶ ἔρχονται ὡς ἀποτέλεσμα ἡ διάσπαση, τὸ σχίσμα, ἡ αἵρεση.

Θὰ εἶναι ἄξια Χριστιανοῦ ἡ συμπεριφορά σας, ἐφόσον ἀποτελεῖτε ἕνα σῶμα, τὸ σῶμα τῆς ἐκκλησίας, καὶ ἐφόσον ἐμπνέεσθε ἀπὸ ἕνα Πνεῦμα, τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο. Ἐξάλλου μία καὶ τὴν αὐτὴ κλήση πήρατε ὅλοι σας. Μία εἶναι καὶ ἡ ἐλπίδα ποὺ σᾶς δίνει ἡ ἰδιότητά σας ὡς Χριστιανῶν, ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Μὴν ξεχνᾶτε, ὅτι τὴν ἑνότητα τὴν ἐνσαρκώνει πρῶτα ἡ μία θεότητα, ὁ Πατέρας ὁ Υἱὸς καὶ τὸ ἅγιο Πνεῦμα. Τρία πρόσωπα, μία θεότητα. Σᾶς εἶπα πιὸ πάνω πὼς ἕνα εἶναι τὸ ἅγιο Πνεῦμα. Τώρα σᾶς λέω ὅτι καὶ ἕνας Κύριος ὑπάρχει μόνο, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὁ σωτῆρας καὶ λυτρωτής μας. Μία εἶναι καὶ ἡ πίστη ποὺ σᾶς ζητάει ὁ Κύριος, ἕνα καὶ τὸ βάπτισμα ποὺ καθιέρωσε. Ἕνας εἶναι καὶ ὁ Θεὸς Πατέρας ὅλων, αὐτὸς ποὺ εἶναι πάνω ἀπ’ ὅλους, ποὺ προνοεῖ καὶ διοικεῖ τὰ πάντα καὶ διαμένει μέσα στὸ σύνολο τῶν μελῶν τῆς ἐκκλησίας. Κι ἀφοῦ ὁ Θεὸς εἶναι ἕνας, ἕνα πρέπει νὰ εἴμαστε κι ἐμεῖς ὅλοι.

Συνήθως ξέρουμε τὰ πρόσωπα τῆς ἁγίας Τριάδος μὲ τὴ σειρὰ Πατὴρ Υἱὸς Πνεῦμα. Ἐδῶ ὁ ἀπόστολος τὰ φανερώνει μὲ ἄλλη σειρά· Πνεῦμα Υἱὸς Πατήρ. Δὲν ἀλλάζει ἡ θεότητα μὲ ὁποιαδήποτε σειρὰ κι ἂν φανερώνονται.

Ἂν τώρα, λέει, δὲν δόθηκαν ἀπὸ τὸ Θεὸ τὰ ἴδια χαρίσματα σὲ ὅλους, ἀλλὰ σὲ ἄλλους μεγαλύτερα καὶ σὲ ἄλλους μικρότερα, τὸ μοίρασμα αὐτὸ δὲν ἀποτελεῖ ἀφορμὴ διασπάσεως τῆς μεταξύ μας ἑνότητος. Διότι ἡ διανομὴ τῶν χαρισμάτων δὲν εἶναι τυχαία ἢ ἄδικη, ἀλλὰ γίνεται ἀπὸ τὸ Χριστὸ στὸ μέτρο τῆς δικαιοκρισίας του. Ἐξάλλου εἶναι δῶρα, δὲν εἶναι ἀμοιβή. Καὶ μᾶς τὰ δωρίζει ὄχι διότι τὰ ἀξίζουμε, ἀλλὰ διότι ἔτσι κρίνει ἡ ἀγαθότητά του.

Τέλος κανένας δὲν πρέπει νὰ γογγύζει ἢ νὰ μεμψιμοιρεῖ ὅτι δὲν ἔλαβε χάρισμα. Διότι ὅλοι λάβαμε. Καὶ κανένας δὲν πρέπει νὰ καυχιέται γιὰ τὸ χάρισμα ποὺ ἔλαβε, γιατί δὲν εἶναι δικό του, ἀλλὰ τοῦ Θεοῦ. Θὰ ἦταν μικρόψυχο νὰ βλέπουμε τὰ χαρίσματα τῶν ἄλλων καὶ νὰ τὰ ζηλεύουμε, ἐνῷ ἀμελοῦμε ν’ ἀνακαλύψουμε τὸ δικό μας χάρισμα καὶ νὰ τὸ καλλιεργήσουμε.

Ἐξάλλου ὁ Θεὸς τὰ μεγάλα χαρίσματα, ὅπως τὸ βάπτισμα, τὸ δι­καί­ωμα τῆς σωτηρίας, τὸ νὰ ἔχουμε ὅλοι ἕνα Θεό, τὸ νὰ μετέχουμε στὸ ἴδιο Πνεῦμα, μᾶς τὰ ἔδωσε σὲ ὅλους. Τώρα ἂν ἔδωσε σὲ κάποιους κάποια μικρὰ δῶρα παραπάνω, Θεὸς εἶναι καὶ ξέρει τί κάνει. Ἐγὼ καὶ σὺ θὰ κρίνουμε τὸ Θεό; ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ μᾶς ρωτήσει τί καὶ σὲ ποιόν θὰ δώσει; Ἂς μὴν ἐπιτρέπουμε λοιπὸν στὴν γκρίνια νὰ μᾶς ψυχραίνει καὶ νὰ μᾶς διασπᾷ, ἀλλ’ ἂς εἴμαστε ὅλοι εὐχαριστημένοι καὶ ἑνωμένοι μεταξύ μας καὶ μὲ τὸ Θεό, γιὰ νὰ ζοῦμε καὶ τώρα καὶ πάντα μαζί του.

᾿Αθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης

(δημοσίευσις 18/11/2009)