συμβολή

Χριστιανός, τίτλος τιμῆς

Κυρ. Σαμαρείτιδος (Πρξ 11,19-30)

    Ὁ Θεὸς εἶχε στὸ σχέδιό του νὰ βγάλει τὸ χριστιανικὸ κήρυγμα καὶ ἔξω ἀπὸ τὰ ὅρια τῆς Ἰουδαίας. Πρόθεσή του ἦταν νὰ πιστέψουν καὶ νὰ σωθοῦν ὄχι μόνο οἱ Ἰουδαῖοι ἀλλὰ καὶ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι. Γιὰ τὴν πραγματοποίηση αὐτοῦ τοῦ σχεδίου θὰ ἔπρεπε οἱ ἀπόστολοι νὰ περιοδεύσουν καὶ νὰ κηρύ­ξουν ἐκτὸς Ἰουδαίας, σύμφωνα μὲ τὴ νέα καὶ ὁριστικὴ ἐντολὴ τοῦ Ἀνα­στάν­τος «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη». Οἱ δώδεκα ἀπό­στολοι ὅμως, παρεξηγώντας προφανῶς κάποια παλιότερη προτροπὴ τοῦ Χρι­στοῦ νὰ μὴν πᾶνε νὰ κηρύξουν στὰ ἔθνη, ἀλλὰ μόνο στὰ χαμένα πρό­βα­τα τοῦ Ἰσραήλ (Μθ 10,5), προτροπὴ ποὺ τὴν εἶχε κάνει ὁ Χριστὸς τότε δοκιμαστικῶς καὶ προσωρινῶς, «στρογγυλοκάθησαν» στὰ ᾿Ιεροσόλυμα.

    Πῶς νὰ τοὺς βγάλει τώρα ἀπὸ ἐκεῖ μέσα ὁ Θεὸς καὶ νὰ τοὺς σκορπίσει στὰ ἔθνη, γιὰ νὰ κηρύξουν παντοῦ τὴ σωτηρία; Τοὺς ἔκανε λοιπὸν ὁ Θεὸς «ἀναγκαστικὴ ἔξωση» ἀπὸ τὰ ᾿Ιεροσόλυμα. Τοὺς ἔδωσε μία «κλωτσιὰ» καὶ τοὺς σκόρπισε στὰ ἔθνη. Ὡς εὐεργετικὴ «κλωτσιὰ» μποροῦμε νὰ ἐκ­λά­βουμε τὸ διωγμὸ ποὺ κηρύχθηκε κατὰ τῶν πιστῶν στὰ ᾿Ιεροσόλυμα μετὰ τὸ λιθοβολισμὸ τοῦ πρωτομάρτυρος Στεφάνου. Αὐτὴ ἡ «κλωτσιὰ» τοὺς ἀ­νάγ­κασε νὰ βγοῦν ἔξω ἀπὸ τὸ κέντρο καὶ νὰ σκορπιστοῦν στὰ διάφορα ἔθνη, Κύπρο, Συρία, καὶ ἀλλοῦ.

    Κάποιοι ἀπ᾿ αὐτοὺς τοὺς διωγμένους Ἰουδαίους, ποὺ ὅμως εἶχαν γεννη­θεῖ στὴν Κύπρο καὶ στὴ Λιβύη, φτάνοντας στὴν Ἀντιόχεια τὴν πρωτεύουσα τῆς Συρίας, ποὺ τότε ἦταν σὲ μέγεθος καὶ πληθυσμὸ τρίτη παγκοσμίως μετὰ τὴ Ρώμη καὶ τὴν Ἀλεξάνδρεια, καὶ ὄντας ἐμποτισμένοι ἀπὸ τὴ σωβι­νι­στικὴ ἰουδαϊκὴ ἀντίληψη ὅτι τὸ εὐαγγέλιο δὲν πρέπει νὰ κηρυχθεῖ στὰ ἄλλα ἔθνη παρὰ μόνο στὸ δικό τους, μιλοῦσαν γιὰ τὸ Χριστὸ μόνο στοὺς συμ­πατριῶτες τους Ἰουδαίους, αὐτοὺς ποὺ τοὺς λέγανε Ἑλληνιστάς, γιατὶ γεννήθηκαν ἔξω ἀπὸ τὴν Παλαιστίνη καὶ μιλοῦσαν σὰν μητρική τους γλῶσ­σα τὴν ἑλληνική.

    Ἐν πάσῃ περιπτώσει, παρ᾿ ὅλο τὸ σωβινισμό τους, ὁ Θεὸς ἔδωσε μεγά­λη εὐλογία στὸ κήρυγμα τῶν ἀνωνύμων αὐτῶν κηρύκων. Τοὺς ἀξίωσε μά­λι­στα νὰ κάνουν καὶ πολλὰ θαύματα. Παρατηρήθηκε ἀκόμη καὶ κάτι ἐξ­αι­ρε­τικὰ εὐχάριστο, ὅτι πάρα πολλοὶ Ἰουδαῖοι ἀκούγοντας τὸ κήρυγμα τῶν ἄτυπων αὐτῶν κηρύκων καὶ βλέποντας τὰ θαύματα ποὺ γίνονταν μὲ τὴ δύ­ναμη τοῦ Θεοῦ, πίστεψαν στὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστὸ ἀφήνοντας κατὰ μέ­ρος τὴν παλιά τους θρησκεία.

    Στὸ μεταξὺ ἡ εὐχάριστη εἴδηση ὅτι οἱ ἄνθρωποι στὴν Ἀντιόχεια προσ­έρ­χονται ὁμαδὸν στὴν πίστη διαδόθηκε εὐρέως καὶ ἔφτασε μέχρι καὶ τὰ ᾿Ι­ε­ροσόλυμα, ποὺ θεωροῦνταν τὸ κέντρο κάθε ἀποστολῆς. Τότε οἱ ἀπόστολοι ἔκριναν καλὸ νὰ ἐνισχύσουν τὴν προσπάθεια, ποὺ γινόταν στὴν Ἀντιόχεια, στέλνοντας κάποιον περιώνυμο καὶ φημισμένο κήρυκα. Ὡς τέτοιον δὲ ἔ­στει­λαν τὸ Βαρνάβα, ποὺ ἦταν Κύπριος, μὲ τὴν ἐντολὴ νὰ περιοδεύσει στὰ μέρη ἐκεῖνα καὶ νὰ φτάσει μέχρι τὴν Ἀντιόχεια.

    Πράγματι ὁ Βαρνάβας, σὰν ἔφτασε στὴν Ἀντιόχεια καὶ εἶδε τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ, δηλαδὴ τὰ πολυάριθμα πλήθη ποὺ εἶχαν πιστέψει στὸ Χριστό, χά­ρηκε, καὶ τοὺς στήριξε ὅλους μὲ τὸ δικό του παρηγορητικὸ λόγο καὶ τοὺς προέτρεπε νὰ παραμένουν ἀφοσιωμένοι στὸν Κύριο μὲ ὅλη τὴν καλὴ διάθεση τῆς ψυχῆς τους. Καὶ μὲ αὐτὰ ποὺ τοὺς ἔλεγε καὶ ἔκανε ὁ Βαρ­νά­βας προστέθηκαν καὶ ἄλλοι πάρα πολλοὶ στὴν πίστη.

    Στὸ σημεῖο αὐτὸ στὸ βιβλίο τῶν Πράξεων σημειώνονται καὶ κάποια πο­λὺ ἐπαινετικὰ λόγια γιὰ τὸ Βαρνάβα. Σημειώνεται λόγου χάρη ὅτι σὰν χα­ρα­κτῆρας ἦταν καλοκάγαθος καὶ γεμάτος Πνεῦμα ἅγιο καὶ πίστη. Ὁ Ἰωάν­νης χρυσόστομος ἐξηγεῖ ὅτι ἦταν ἀφελὴς ἀθῷος ἀπονήρευτος καὶ εἶχε με­γά­λη ἐπιθυμία οἱ ἄνθρωποι νὰ γνωρίσουν τὸ Χριστὸ καὶ νὰ σωθοῦν. Ἀπό­δει­ξη ὅτι ὁ Βαρνάβας ἦταν πράγματι τέτοιος ἀπονήρευτος καὶ ἀνεπί­φθο­νος ἄνθρωπος εἶναι καὶ τὸ γεγονὸς ὅτι μοιράστηκε τὴ χαρὰ τῆς προόδου τῶν Ἀντιοχέων μαζὶ μὲ τὸν ἀπόστολο Παῦλο. Συγκεκριμένως ὁ Βαρνάβας, ἐκ­τιμώντας ὅτι τὸ ἔργο στὴν Ἀντιόχεια ἦταν μεγάλο καὶ ξεπερνοῦσε τὶς δυνάμεις του, πῆγε στὴν Ταρσό, τὴ γενέτειρα τοῦ Παύλου καὶ πρωτεύουσα τῆς Κιλικίας, τὸν ἀναζήτησε καὶ τὸν παρακάλεσε νὰ κηρύξουν μαζὶ στὴν Ἀντιόχεια. Οὔτε κὰν τοῦ πέρασε ἡ ἰδέα ἂν ὁ Παῦλος μὲ τὰ χαρίσματά του θὰ τὸν ἐπισκιάσει. Ὁ Βαρνάβας ἐνδιαφερόταν μόνο γιὰ νὰ σωθοῦν κατὰ τὸ δυ­νατὸν περισσότεροι ἄνθρωποι, κι ὄχι βέβαια γιὰ τὴν προβολή του.

    Ὁ Παῦλος τότε δὲν ἦταν ἀκόμη γνωστὸς σὰν ἀπόστολος. Ἦταν γνω­στὸς μόνο στοὺς ἀποστόλους. Καὶ αὐτοὶ τὸν εἶχαν γνωρίσει στὰ ᾿Ιε­ρο­σό­λυ­μα μέσῳ τοῦ Βαρνάβα, ποὺ τὸν συνόδευσε καὶ τοὺς τὸν σύστησε. Οἱ ἀ­πό­στο­λοι παραδέχτηκαν τὴν ἀποστολικότητα τοῦ Παύλου καὶ ἐνέκριναν νὰ κη­ρύττει τὸ Χριστό. Ὁ Βαρνάβας εἶχε ἐκτιμήσει τὸν Παῦλο ἀπὸ τότε. Ὁ Παῦ­λος μετὰ τὴ γνωριμία του μὲ τοὺς ἀποστόλους ἀποσύρθηκε στὴν Ταρ­σὸ καὶ ἐκεῖ στὴν ἀφάνεια προσευχόταν μελετοῦσε καὶ ἑτοιμαζόταν, γιὰ νὰ βγεῖ στὸ κήρυγμα. Τὴν ὥρα ἐκείνη τοῦ χτύπησε τὴν πόρτα ὁ καλοσυνάτος καὶ ἄκακος Βαρνάβας. Τὸν φέρνει στὴν Ἀντιόχεια. Ἐκεῖ δούλεψαν οἱ δυό τους μὲ πολλὴ ἀγάπη καὶ ὁμόνοια καὶ ζῆλο ἕναν ὁλόκληρο χρόνο. Ἔπαιρ­ναν μέρος στὶς συνάξεις καὶ δίδασκαν στὰ πλήθη τῶν πιστῶν. Μάλιστα ση­μει­ώνεται στὶς Πράξεις καὶ ἡ πολὺ ἐνδιαφέρουσα πληροφορία ὅτι τὴν πε­ρί­ο­δο ἐκείνη οἱ πιστεύοντες στὸ Χριστό, ποὺ μέχρι τότε λέγονταν μαθηταί, ὀ­νομάστηκαν γιὰ πρώτη φορὰ Χριστιανοί, δηλαδὴ ἄνθρωποι ποὺ ἀνα­γνω­ρί­ζουν τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστὸ ὡς σωτῆρα τους, καὶ ἡ τιμητικὴ αὐτὴ ὀνο­μα­σία ἔμεινε ἀπὸ τότε γιὰ πάντα.

    Τὴ ζωντανὴ καὶ ἐνεργὸ πίστη τους οἱ Χριστιανοὶ τὴν ἀπέδειξαν καὶ ἔμ­πρα­κτα μὲ ἕναν ἔρανο ποὺ ἔκαναν μεταξύ τους καὶ ἔστειλαν τὸ προϊὸν τοῦ ἐράνου μὲ τοὺς Βαρνάβα καὶ Παῦλο στοὺς φτωχοὺς τῶν ᾿Ιεροσολύμων, διότι εἶχε πέσει μεγάλη πεῖνα στὰ χρόνια ποὺ Ρωμαῖος αὐτοκράτωρ ἦταν ὁ Κλαύδιος Καῖσαρ, σύμφωνα μὲ τὴν προφητεία τοῦ Ἀγάβου, ποὺ εἶχε κα­τε­βεῖ καὶ αὐτὸς στὴν Ἀντιόχεια ἀπὸ τὰ ᾿Ιεροσόλυμα μαζὶ μὲ ἄλλους προ­φῆ­τες.

    Τίτλος τιμῆς ἡ ὀνομασία Χριστιανὸς γιὰ τοὺς πιστοὺς ὅλων τῶν αἰώνων, ὅσο κι ἂν τὸν χλευάζουν καὶ τὸν πολεμοῦν μέχρι σήμερα οἱ ἀντι­φρο­νοῦν­τες. Μὲ τὴν ἀδικαιολόγητη πολεμική τους πετυχαίνουν μόνο νὰ περαστοῦν τὰ ὀνόματά τους στοὺς χριστομάχους καὶ χριστιανομάχους. Ὁ Χριστὸς καὶ οἱ Χριστιανοὶ θὰ μένουν στοὺς αἰῶνες.

    Ἀθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης

(δημοσίευσις 29/4/2010)