συμβολή

ΕΝΩΜΕΝΟΙ ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΘΕΟ

Κυρ. Ζ΄ ᾿Επιστολῶν (Ρω 15,1-7)

Τὸ πρακτικὸ παράγγελμα τῆς ἀποστολικῆς περικοπῆς τῆς Ζ΄ Κυριακῆς μὲ μία λέξη εἶναι ἡ ἀνοχὴ ποὺ πρέπει νὰ ἔχουμε πρὸς τοὺς ἀδύνατους ἀδελφούς μας, ἔχοντας ὡς πρότυπο τὸ Χριστό. Κατὰ τὸν Ἰωάννη χρυσόστομο, ὁ Χριστὸς σ’ ὅλες τὶς περιπτώσεις προβάλλεται ἀπὸ τὸν ἀπόστολο Παῦλο σὰν παράδειγμα πρὸς μίμηση. Ὅταν μιλοῦσε γιὰ ἐλεημοσύνη, αὐτὸν παρουσίαζε ὡς πρότυπο λέγοντας· «Γιὰ μᾶς πτώχευσε, ἐνῷ ἦταν πλούσιος», κι ὅταν προέτρεπε γιὰ ἀγάπη, πάλι σ’ ἐκεῖνον παρέπεμπε λέγοντας·«Νὰ ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἀγάπησε ἐμᾶς», κι ὅταν συμβούλευε νὰ ὑπομένουμε τὴν ντροπὴ καὶ τοὺς κινδύνους, τὸ Χριστὸ ἔφερνε μπροστὰ λέγοντας· «Αὐτὸς ἀντὶ νὰ προτιμήσει τὴ χαρὰ ποὺ ἦταν μπροστά του, προτίμησε τὸ σταυρό, περιφρονώντας τὴν ντροπή».

Ἂς δοῦμε τί λέει ὁ Ἀπόστολος λεπτομερῶς.

Ὀφείλουμε ἐμεῖς οἱ δυνατοὶ νὰ ὑπομένουμε μὲ συμπάθεια τὶς ἀδυναμίες τῶν ἀδυνάτων, καὶ νὰ μὴν κάνουμε αὐτὰ ποὺ μᾶς ἀρέσουν. Σὰν «δυνατούς», ἀνάμεσα στοὺς ὁποίους ὁ ἀπόστολος βάζει καὶ τὸν ἑαυτό του, ἐννοεῖ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν λάβει ἀπὸ τὸ Θεὸ δύναμη πνευματικὴ καὶ σοφία καὶ χάρη καὶ ἀρετή. Καὶ σὰν «ἀδύνατους» ἐννοεῖ τοὺς ἀδύνατους στὴν πίστη καὶ στὴν ἐν Χριστῷ ζωή. Μὲ τὸ «βαστάζομεν» ἐννοεῖ νὰ μὴν τοὺς μισοῦμε καὶ τοὺς καταφρονοῦμε, ἀλλὰ νὰ κάνουμε τὰ πάντα, γιὰ νὰ τοὺς ἐνισχύσουμε στὴν πίστη καὶ στὴν ἀρετή. Καὶ ὁ ἴδιος ὁ Παῦλος λέει κάπου «Ἔγινα στοὺς ἀδύνατους ἀδύνατος, γιὰ νὰ κερδήσω τοὺς ἀδύνατους». Ὁ δυνατός, ὅταν ἐμφανίζεται σὰν ἀδύνατος, δὲν βλάπτεται, ἐνῷ οἱ ἀδύνατοι κινδυνεύουν τὰ μέγιστα ἂν δὲν τοὺς ὑποβαστάξουμε. Ἐξ ἄλλου καὶ ὁ δυνατὸς Κύριος γιὰ μᾶς τοὺς ἀδύνατους τὸ ἴδιο δὲν ἔκανε; Ἀλίμονό μας ἂν δὲν μᾶς ἔδειχνε τὴ συγκατάβασή του καὶ δὲν συμπαθοῦσε τὶς ἀδυναμίες μας.

Ἐδῶ ἂς ἐπιτραπεῖ ἕνα σχόλιο. Πῶς ὁ τόσο ταπεινόφρων ἀπόστολος Παῦλος βάζει τὸν ἑαυτό του ἀνάμεσα στοὺς δυνατούς; Μακάρι νὰ μποροῦσε νὰ τὸ ἀποφύγει, ἀλλὰ ἔβαλε καὶ τὸν ἑαυτό του στοὺς δυνατοὺς ἀπὸ ἀνάγκη. Θέλει ἔτσι νὰ ἐνθαρρύνει τοὺς ἀδύνατους. Ἀφοῦ ὑπάρχουν δυνατοί, ἄρα εἶναι δυνατὸν ὁ ἀδύνατος νὰ γίνει δυνατός. Δὲν τοὺς λέει κάτι τὸ ἀκατόρθωτο. Ἂν δὲν ἔβαζε ἀνάμεσα στοὺς δυνατοὺς τὸν ἑαυτό του, θὰ ἔλεγε· Οἱ δυνατοὶ νὰ ὑπομένετε τὶς ἀδυναμίες τῶν ἀδυνάτων. Ἐκεῖνοι ὅμως θὰ τοὺς ἀπαντοῦσαν· Καὶ ποιός εἶναι δυνατός; Ὅλοι εἴμαστε ἀδύναμοι καὶ ἀναρμόδιοι νὰ ὑποβαστάξουμε τοὺς ἀδύνατους. Λέγοντας ὅμως «Ἐμεῖς οἱ δυνατοί», τοὺς ἀνεβάζει μὲ τὸν ἔπαινο καὶ τοὺς φιλοτιμεῖ ν’ ἀναλάβουν τὸ ἔργο.

Ὁ καθένας, συνεχίζει ὁ Παῦλος, ἀπὸ μᾶς τοὺς δυνατοὺς ἂς φροντίσουμε νὰ κάνουμε αὐτὰ ποὺ θέλουν οἱ ἀδύνατοι καὶ δὲν μποροῦν νὰ τὰ πετύχουν μόνοι τους, καὶ ὄχι νὰ κάνουμε αὐτὰ ποὺ ἀρέσουν σ’ ἐμᾶς τοὺς ἴδιους. Καὶ αὐτὸ ἂς τὸ κάνουμε γιὰ τὴν πνευματική τους προκοπή. Ἐγὼ ὁ ἴδιος ὁ Παῦλος ἔχω πεῖ κι ἄλλοτε· «Δὲν ζητῶ τὸ δικό μου συμφέρον, ἀλλὰ τὸ συμφέρον τῶν πολλῶν, γιὰ νὰ σωθοῦν». Αὐτὸ ἂς κάνουμε ὅλοι. Καὶ πιὸ ἁπλά. Μὲ παράδειγμα. Ἔχεις ἐξουσία μέσα στὴν κοινωνία; Εἶσαι ὑπουργός, ἀξιωματοῦχος; Κοίτα νὰ ἀρέσεις ὄχι στὸν ἑαυτό σου, ἀλλὰ στὸ φτωχὸ καὶ σ’ αὐτὸν ποὺ ἔχει ἀνάγκη. Εἶναι περιττὸ νὰ διευκρινίσουμε ὅτι ὁ Παῦλος δὲν ἐννοεῖ ὡς ἀρεστὰ τὰ ἁμαρτωλὰ θελήματα τῶν ἀνθρώπων. Διότι τότε οὔτε θὰ τοὺς οἰκοδομούσαμε οὔτε θὰ ἤμασταν δοῦλοι τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ τοῦ κόσμου καὶ τοῦ διαβόλου.

Ἂς δοῦμε λίγο τὸ Χριστό. Πράγματι, λέει ὁ Παῦλος, «καὶ ὁ Χριστὸς οὐχ ἑαυτῷ ἤρεσε», δηλαδὴ «δὲν ἔκανε σὰν ἄνθρωπος αὐτὰ ποὺ τοῦ ἦταν ἀρεστὰ καὶ τιμητικά», ἀλλ’ ὅπως ἀναφέρουν οἱ Ψαλμοί, «καὶ ὁ Χριστὸς ἔγινε δέκτης πικρῶν εἰρωνειῶν». «Οἱ εἰρωνεῖες καὶ οἱ βλασφημίες τῶν ἀπίστων, εἶπε, ποὺ ἐκτοξεύονταν ἐναντίον σου, Πατέρα, ἔπεσαν τώρα ἐπάνω μου». Δὲν τοῦ ἄρεζε λόγου χάρη τοῦ Χριστοῦ νὰ πιεῖ τὸ πικρὸ ποτῆρι τοῦ σταυρικοῦ θανάτου. Ἀλλ’ ἔκοψε τὸ θέλημά του λέγοντας· «Ὄχι ὅπως θέλω ἐγώ, ἀλλ’ ὅπως θέλεις ἐσύ, πατέρα», καὶ τὸ ἤπιε, γιατὶ αὐτὸ ἦταν τὸ πνευματικὸ συμφέρον τῶν ἀδύνατων ἀνθρώπων, ποὺ ἔπρεπε νὰ σωθοῦν. Καὶ δὲν ἦταν λίγες οἱ εἰρωνεῖες ποὺ ἔπεσαν πάνω στὸ Χριστό. Κάποιοι τὸν εἰρωνεύτηκαν ὅτι «εἶναι φίλος τῶν πορνῶν καὶ τῶν τελωνῶν». Ἄλλοι εἶπαν ὅτι «εἶναι Σαμαρείτης καὶ ἔχει δαιμόνιο». Καὶ τὶς ὧρες ποὺ ἦταν πάνω στὸ σταυρὸ τὸν κοροΐδευαν· «Ἄλλους ἔσωσε, ἀλλὰ τὸν ἑαυτό του δὲν μπορεῖ νὰ τὸν σώσει», «Ἂν εἶσαι γιὸς τοῦ Θεοῦ, κατέβα τώρα ἀπὸ τὸ σταυρό», ἔλεγαν. Καὶ οἱ συσταυρωμένοι λῃσταὶ τὸν εἰρωνεύονταν, καὶ οἱ περαστικοὶ ἐπίσης ἔλεγαν πειρακτικά· «Κοιτάξτε αὐτὸν ποὺ γκρεμίζει τὸ ναὸ καὶ σὲ τρεῖς μέρες τὸν ξανακτίζει».

Ὅπως αὐτὴ ἡ μαρτυρία τῶν Ψαλμῶν, λέει ὁ Ἀπόστολος, ἐπαληθεύτηκε, ἔτσι σᾶς λέω ὅτι ὅλα ὅσα γράφτηκαν στὸ παρελθόν, γράφτηκαν ἀπὸ τοὺς δίκαιους ἄντρες γιὰ τὴ δική μας διδασκαλία, γιὰ νὰ κρατοῦμε γερὰ τὴν ἐλπίδα μὲ τὴν ὑπομονὴ καὶ τὴν παρηγορία ποὺ δίνουν οἱ ἅγιες Γραφές. Οἱ ἅγιες Γραφές, λέει ὁ Ἰωάννης χρυσόστομος, εἶναι αὐτὲς ποὺ δυναμώνουν καὶ νευρώνουν τὸν πιστό, γιὰ νὰ δείξει ὑπομονή. Ἡ ὑπομονὴ δίνει ἐλπίδα καὶ ἡ ἐλπίδα ὑπομονή. Καὶ τὰ δύο πετυχαίνονται μὲ τὴ δύναμη ποὺ ἀντλεῖ ὁ πιστὸς ἀπὸ τὶς ἅγιες Γραφές.

Ὁ δὲ Θεὸς ποὺ χαρίζει σ’ ὅλους, λέει ὁ Ἀπόστολος, τὴν ὑπομονὴ καὶ τὴν παρηγορία, εὔχομαι νὰ σᾶς δώσει νὰ ἔχετε ὅλοι μεταξὺ σας τὰ ἴδια φρονήματα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, γιὰ νὰ δοξάζετε μὲ μία ψυχὴ καὶ ἕνα στόμα τὸν Ὕψιστο, ποὺ ὁ Κύριος ἠμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς σὰν ἄνθρωπος τὸν ἔχει Θεὸ καὶ σὰν Γιὸς τὸν ἔχει πατέρα. Ἄξιο παρατηρήσεως ὅτι ὁ Ἀπόστολος εὔχεται ἡ ὁμοφροσύνη καὶ ἡ ὁμοψυχία τῶν πιστῶν νὰ εἶναι κατὰ Χριστὸν Ἰησοῦν, δηλαδὴ σύμφωνη μὲ τὸν πνεῦμα καὶ τὴ θέληση τοῦ Χριστοῦ. Τότε ἡ ὁμοφροσύνη ἔχει ἀξία. Σὲ κάθε ἄλλη περίπτωση, ὅπως στὴ διαστροφή, στὴν αἵρεση, στὴ λῃστεία, στὴν κακουργία, ἡ ὁμοφροσύνη εἶναι καταστρεπτική.

Καὶ τελειώνει ἡ περικοπὴ μὲ τὴ συμπερασματικὴ προτροπὴ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, στὴν ὁποία ὁ θεόπνευστος αὐτὸς κήρυκας συνιστᾷ· Γι’ αὐτὸ νὰ δέχεστε μὲ ἀγάπη ὁ ἕνας τὸν ἄλλον, ὅπως καὶ ὁ Χριστὸς σᾶς δέχτηκε κοντά του σὰν δικούς του ὅλους σας, γιὰ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ. Ὁ Χριστὸς σᾶς δέχτηκε κοντά του σὰν ἀδελφούς του ἀγαπημένους, σᾶς χάρισε τὴ μεγάλη εὐλογία ν’ ἀνήκετε στὴν οἰκογένεια τοῦ Θεοῦ. Ἐσεῖς δὲν θὰ δεχθεῖτε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον μὲ ὁμόνοια καὶ ἀγάπη; Τότε πῶς μπορεῖτε νὰ εἶστε κοντὰ στὸ Χριστό; Ἂν ὅλοι ἀγκαλιάσουμε τὸ Χριστό, θὰ βρεθοῦμε καὶ μεταξύ μας ἀγκαλιασμένοι. Καὶ αὐτὸ θὰ τὸ κάνετε γιὰ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ.

Ἀθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης

(δημοσίευσις 18/7/2012)