ΕΠΙΛΟΓΕΣ
2. Λειτουργικὴ ζωή Θέματα ὁμιλητικῆς Λόγοι εἰς ἑόρτια ἀποστολικὰ ἀναγνώσματα 6 ἰανουαρίου, θεοφάνεια (ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα)

PostHeaderIcon 6 ἰανουαρίου, θεοφάνεια (ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα)

 

῾Η φανέρωση τῆς ῾Αγίας Τριάδος

 

6 ᾿Ιαν., Φῶτα (Ττ 2,11-14· 3,4-7)

 

    Κατὰ τὴ σημερινὴ μεγάλη δεσποτικὴ γιορτὴ τῶν Θεοφανίων, ἀποκα­λύ­πτεται εὐεργετικὰ ἡ τριαδικὴ θεότητα. ῾Ο Πατέρας ἀποκαλύπτεται δεί­χνον­τας σὰν μὲ τὸ δάχτυλό του ποιὸς εἶναι ὁ Γιός του, ὁ Υἱὸς βαπτιζόμενος ὡς ἁπλὸς ἄνθρωπος στὸν ᾿Ιορδάνη, καὶ τὸ ἅγιο Πνεῦμα ἐμφανιζόμενο ὡς περιστερά. ῾Η ἀποστολικὴ περικοπὴ τῆς ἑορτῆς μᾶς μιλάει πολὺ εὔγλωττα γι’ αὐτὴ τὴ φανέρωση, ἀλλὰ ταυτόχρονα μᾶς μιλάει καὶ γιὰ τὴν ἄλλη φα­νέ­ρωση τοῦ μεγάλου Θεοῦ καὶ σωτῆρος μας ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, δηλαδὴ τὴ Δευ­τέρα παρουσία του, ποὺ θὰ γίνει στὸ μέλλον ἄγνωστο πότε ἀκριβῶς.

    ῾Η μία φανέρωση παραπέμπει συνειρμικὰ στὴν ἄλλη. Καὶ οἱ δύο ἐκ­πέμ­πουν θεῖα μηνύματα. ῾Η πρώτη ὅτι αὐτὸς ποὺ ἔγινε ἄνθρωπος γιὰ νὰ μᾶς σώσει εἶναι ὁ Γιὸς τοῦ Θεοῦ, καὶ ἡ ἄλλη ὅτι ὁ ἴδιος θὰ εἶναι ὁ κριτής μας. ῾Η μία εἶναι παρουσία χάριτος καὶ ἡ ἄλλη δικαιοσύνης. ῾Η μία ἔχει σωφρο­νι­στικὸ χαρακτῆρα καὶ ἡ ἄλλη προειδοποιητικό. Ἂς ἀκολουθήσουμε τὸν εἱρ­μὸ τῆς σκέψεως τοῦ θείου διδασκάλου Παύλου τοῦ ἀποστόλου.

    Ξέρεις, λέει στὸν Τίτο, γιὰ νὰ τ’ ἀκούσουν καὶ οἱ Χριστιανοὶ τῆς Κρήτης, ὅτι, μὲ τὸ ποὺ ἔγινε ἄνθρωπος ὁ Γιὸς τοῦ Θεοῦ, φανερώθηκε ἡ χά­ρη του, ποὺ εἶναι ἱκανὴ νὰ σώσει ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, ἀκόμη καὶ τοὺς δούλους, ποὺ οἱ ἄνθρωποι τοὺς θεωροῦν κατώτερα πλάσματα, ἀλλ’ ὁ Χριστὸς τοὺς θεωρεῖ τὸ ἴδιο μὲ ὅλους. Καὶ τὶς γυναῖκες, ποὺ ᾿Ιουδαῖοι καὶ ἐθνικοὶ τὶς ὑποτιμοῦσαν σὰν κατώτερες, κι αὐτὲς ὁ Χρι­στὸς τὶς βλέπει ἴσες μὲ τοὺς ἄντρες χωρὶς διάκριση. Διότι ὁ Θεὸς θέλει ὅλοι οἱ ἄνθρωποι νὰ σωθοῦν καὶ νὰ γνωρίσουν καλὰ τὴν ἀλήθεια.

    Καὶ συνεχίζει ὁ ἀπόστολος· αὐτὴ ἡ παντοδύναμη χάρη τοῦ Θεοῦ πάνω σ’ ὅλους ἐμᾶς ποὺ πιστέψαμε στὸ Χριστὸ ἀσκεῖ μιὰ εὐεργετικὴ παι­δα­γω­γικὴ ἐπιρροή. Μᾶς ἐκπαιδεύει διπλᾶ, ἀρνητικὰ καὶ θετικά. ᾿Αρνητικά, γιὰ ν’ ἀρνηθοῦμε καὶ νὰ πετάξουμε ἀπὸ τὴ ζωή μας τὴν ἀσέβεια καὶ τὶς κοσμικὲς ἐπιθυμίες, καὶ θετικὰ γιὰ νὰ ζήσουμε στὴν παροῦσα ζωὴ μὲ σω­φροσύνη καὶ δικαιοσύνη καὶ εὐσέβεια. Μὲ σωφροσύνη σὲ σχέση μὲ τὸν ἑαυτό μας, δηλαδὴ μὲ αὐτοσυγκράτηση καὶ αὐτοσεβασμὸ στὶς ἄνο­μες σαρκικὲς ὀρέξεις μας, μὲ δικαιοσύνη σὲ σχέση μὲ τοὺς συναν­θρώ­πους μας, πρὸς τοὺς ὁποίους ὀφείλουμε νὰ εἴμαστε δίκαιοι καὶ εὐερ­γε­τικοί, καὶ μὲ εὐσέβεια σὲ σχέση μὲ τὸ Θεό, ποὺ πρέπει νὰ εὐλαβούμαστε κάνοντας τὸ ἅγιο θέλημά του καὶ ἀγαπώντας τον μὲ ὅλες μας τὶς δυνά­μεις.

    ῾Η ὑγιὴς σχέση τοῦ Χριστιανοῦ εἶναι τρίπτυχη· πρὸς τὸν ἑαυτό του, πρὸς τὸ συνάνθρωπο καὶ πρὸς τὸ Θεό. Ἂν εἶναι ἐλλιπὴς ὡς πρὸς ἕνα ἀπὸ αὐτά, ἡ σχέση του θὰ εἶναι ἄρρωστη, κουτσή. ῾Ο Χριστιανὸς δὲν μπορεῖ ν’ ἀγαπάει τὸ Θεὸ σωστά, ἂν δὲν ἀγαπάει καὶ τὸ συνάνθρωπό του. Οὔτε πάλι μπορεῖ ν’ ἀγαπάει τὸ συνάνθρωπο σωστά, ἂν δὲν ἀγαπάει καὶ τὸ Θεό. Ἂν ἀγαπάει μόνο τὸ Θεὸ καὶ δὲν ἀγαπάει τοὺς ἀνθρώπους, λέει ὁ ᾿Ιωάννης εὐαγγελιστής, τότε καὶ ἡ ἀγάπη του πρὸς τὸ Θεὸ εἶναι ὑποκριτικὴ καὶ ψεύτικη. Ἂν πάλι ἀγαπάει μόνο τοὺς ἀνθρώπους καὶ δὲν ἀγαπάει τὸ Θεό, τότε ἡ ἀγάπη του εἶναι ἀνθρωποκεντρική, ἐγωιστική, φαρισαϊκή, ἀντι­δρα­στική. ῾Η ἀληθινὴ ἀγάπη πρὸς τοὺς συνανθρώπους πρέπει νὰ περνάει μέσα ἀπὸ τὸ Θεό, καὶ ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη πρὸς τὸ Θεὸ πρέπει νὰ περνάει μέσα ἀπὸ τοὺς συνανθρώπους.

    Αὐτὰ λέει ὁ ἀπόστολος γιὰ τὴν πρώτη φανέρωση. Ἂς πᾶμε τώρα καὶ στὴ δεύτερη. ῾Η ἐκπαίδευση, λέει, ποὺ ἀσκεῖ πάνω μας ἡ πρώτη φανέ­ρωση, γιὰ τὴν ὁποία εἴπαμε πιὸ πάνω, ἔχει καὶ μιὰ ἀκόμη εὐεργετικὴ προέκταση. Μᾶς παιδαγωγεῖ νὰ καλλιεργοῦμε καὶ μιὰ εὐχάριστη προσ­μονή, μιὰ ποθητὴ ἐλπίδα. Ὄχι ψεύτικη οὔτε προσωρινή, ἀλλὰ ἀληθινὴ καὶ αἰώνια. Ποιά; τὴ φανέρωση τῆς δόξης τοῦ μεγάλου Θεοῦ καὶ σωτῆ­ρος μας ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. Δηλαδὴ τὴ δευτέρα παρουσία κατὰ τὴν ὁποία θὰ μᾶς παραλάβει μαζί του στὴ χαρὰ καὶ στὴ δόξα κάνοντάς μας αἰώνιους μετόχους της.

    Στὸ σημεῖο αὐτὸ δύο σχόλια.

    Πρῶτον, γιὰ τὸν ἀπόστολο ἡ δευτέρα παρουσία τοῦ Κυρίου εἶναι ποθη­τή. Τὴν περιμένει μὲ χαρά, μὲ ἀνυπομονησία. Πῶς ὅμως συμβαίνει τὸ ἀν­τίθετο σ’ ἐμᾶς; Γιατί ἐμεῖς τὴ θεωροῦμε φοβερὴ τὴν ὥρα ἐκείνη; ῾Η ἀπάν­τηση εἶναι ἁπλῆ. Διότι ἐκεῖνος πίστεψε ἀδίστακτα, σφοδρά, ζηλωτικά. ᾿Ενῷ ἐμεῖς ἔχουμε δισταγμούς, χαλαρότητα, ἔλλειψη ζήλου. ῾Η καρδιά μας ἔχει κολλήσει στὰ γήινα καὶ ἁμαρτωλά. Ἔχουμε βολευτεῖ σὲ μία ζωὴ μοι­ρασμένη. Καὶ ὡς ἐκ τούτου αἰσθανόμαστε ἔνοχοι ἀπέναντι στὸ Θεό.
Καὶ δεύτερον· ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστὸς ὀνομάζεται ἀπερίφραστα καὶ μὲ ἄρθρο ὁ μεγάλος Θεός. ῾Ο Ιωάννης χρυσόστομος ἐξηγεῖ ὅτι, ὅταν λέει τὸ ἐπίθετο μεγάλος γιὰ τὸ Θεό, δὲν τὸν συγκρίνει πρὸς κάποιον ἄλλον, ἀλλὰ τὸν ἐν­νοεῖ ἀπολύτως μεγάλο, ἀσύγκριτα μεγάλο. Καὶ ἐνθουσιασμένος ρωτάει· Ποῦ εἶναι οἱ αἱρετικοὶ ποὺ τὸν λένε μικρότερο ἀπὸ τὸν Πατέρα;

   Καὶ συνεχίζει ὁ Παῦλος. ῾Ο ᾿Ιησοῦς Χριστὸς ὁ μεγάλος Θεὸς ἔδωσε αὐτοπροαίρετα τὸν ἑαυτό του στὸ θάνατο γιὰ μᾶς τοὺς ἀθλίους, γιὰ νὰ μᾶς ἀθωώσει καὶ καθαρίσει ἀπὸ κάθε παράβαση τοῦ νόμου, καθι­στών­τας μας ἀποκλειστικὰ δικό του περιούσιο λαό, ποὺ θὰ διαθέτει ζήλο στὰ καλὰ ἔργα. Κι ὅταν φανερώθηκε αὐτὴ ἡ καλωσύνη καὶ ἀγάπη τοῦ σω­τῆ­ρος μας Χριστοῦ, δηλαδὴ τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, πρὸς ἐμᾶς τοὺς ἐλεεινοὺς ἀνθρώπους, μᾶς ἔσωσε ὄχι λόγῳ τυχὸν ἐνάρετων ἔργων μας, ποὺ δὲν ὑ­πῆρχαν, ἀλλὰ σύμφωνα μὲ τὸ ἔλεός του τὸ μεγάλο. Μᾶς ἔσωσε ἀφοῦ μᾶς πέρασε ἀπὸ τὸ λουτρὸ τοῦ βαπτίσματος, μὲ τὸ ὁποῖο τὸ ἅγιο Πνεῦ­μα μᾶς ξαναγέννησε καὶ μᾶς ἔκανε καινούργιους ἀνθρώπους. Αὐτό τὸ πνεῦμα τὸ ἔχυσε ἄπλετα πάνω μας ὁ Θεὸς διὰ μέσου τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ σωτῆρος μας, γιὰ νὰ βγοῦμε λευκοὶ μὲ τὴ χάρη του καὶ στὴ συνέχεια νὰ γίνουμε κληρονόμοι τῆς αἰώνιας ζωῆς, σύμφωνα μὲ τὴν ἐλ­πίδα μας.

    Σχόλια.

    1. Προκειμένου νὰ γίνει ἡ σωτηρία μας, συνεργοῦν καὶ τὰ τρία πρό­σω­πα τῆς ἁγίας Τριάδος, Πατὴρ Υἱὸς καὶ ῞Αγιο Πνεῦμα σὲ μιὰ θαυμαστὴ καὶ ὑπερέκεινα συνεργασία.

    2. ῾Η ἀναγέννηση καὶ ἡ ἀνακαίνωση νοοῦνται καὶ οἱ δύο ὅπως νοεῖται πε­ρίπου ἡ σημερινὴ ἀνακύκλωση ἀλουμινίου, γυαλιοῦ, χαρτιοῦ, κλπ.. Πετα­μέ­νες καὶ λερωμένες ἐφημερίδες ξαναμπαίνουν στὸ λέβητα καὶ βγαίνουν χαρτὶ πρώτης ποιότητος. Τὸ ἴδιο καὶ ἐδῶ. Πεταμένος στὴν ἀπώλεια καὶ λερωμένος ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ὁ ἄνθρωπος μπαίνει στὴν κολυμβήθρα τοῦ βαπτίσματος καὶ μὲ τὴ δύναμη τοῦ ἁγίου Πνεύματος βγαίνει ἀοράτως καινούργιος ἄνθρωπος, πολὺ ἀνώτερος. Τὶς μέχρι τώρα πονηρὲς διαθέσεις καὶ συνήθειές του τὶς ἀρνεῖται καὶ τὶς ἀπομακρύνει. Νέος νοῦς, νέες ἀπο­φά­σεις, νέα συναισθήματα, νέες κλίσεις σκέψεις ἐπιθυμίες. Ζῇ μέσα του ὁ ἴδιος ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος τὸν ἐξαγιάζει καὶ τὸν ἐπιτρέπει νὰ νοστιμευθεῖ καὶ νὰ ζήσει τὴ μακάρια καὶ αἰώνια ζωή.

    Αὐτό τὸ εὐεργετικὸ ἀποτέλεσμα εἶχε καὶ ἔχει γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ φανέρωση τῆς ἁγίας Τριάδος.

 

    ᾿Αθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης

 

 

 (δημοσίευσις 3/1/2010)