συμβολή

Ὁ παρεξηγημένος Μεσσίας

Σάβ. β΄ ἑβδομάδος ἀπὸ τὸ πάσχα (Ἰω 6,14-27)

Μετὰ τὸν πολλαπλασιασμὸ τῶν πέντε ψωμιῶν καὶ τῶν δύο ψαριῶν ποὺ ἔκανε ὁ Χριστὸς στὴν ἔρημο, καὶ τὸ χορτασμὸ ἀπὸ αὐτὰ πέντε χιλιάδων ἀντρῶν καὶ ἄλλων τόσων περίπου γυναικοπαίδων, προκλήθηκαν συγκλονιστικὲς ἐντυπώσεις. Ὅταν οἱ ἄνθρωποι ποὺ ἔφαγαν καὶ χόρτασαν βεβαιώθηκαν ὅτι τὸ σημεῖο τοῦ χορτασμοῦ τους τὸ ἔκανε ὁ Ἰησοῦς, ἔλεγαν ὅτι αὐτὸς εἶναι ὁ ἀληθινὸς προφήτης ὁ προφητευμένος καὶ χρισμένος ἀπὸ τὸ Θεὸ νὰ ἔρθει στὸν κόσμο. Ὁ Ἰησοῦς ὅταν κατάλαβε ὅτι οἱ ἄνθρωποι εἶναι ἐνθουσιασμένοι μαζί του καὶ ἔχουν σκοπὸ νὰ ἔρθουν κοντά του καὶ νὰ τὸν ἁρπάξουν, γιὰ νὰ τὸν ἀνακηρύξουν ἐπὶ τόπου βασιλιᾶ, ἔφυγε πάλι στὸ βουνὸ μόνος του (14-15).

Βασιλιᾶ τότε εἶχαν οἱ Ἰουδαῖοι τὸ γιὸ καὶ διάδοχο τοῦ Ἡρῴδου Α΄, ποὺ λεγόταν καὶ τετράρχης καὶ βασιλεύς. Ἦταν σὰν τὸν πατέρα του καὶ χειρότερος, σκληρὸς καὶ ἀσεβής. Εἶχαν καὶ τὸν Ρωμαῖο ἐπίτροπο, ποὺ σὰν κατακτητὴς ἦταν τυραννικὸς καὶ φοροεισπράκτορας. Ἀφοῦ εἶχαν λοιπόν, γιατί ἤθελαν νὰ κάνουν βασιλιᾶ τὸν Ἰησοῦ; Διότι γιὰ 700 χρόνια πέρασαν ἀπὸ τὸν τράχηλό τους πολλοὶ καὶ σκληροὶ κατακτηταί, Ἀσσύριοι, Βαβυλώνιοι, Μῆδοι, Πέρσες, Ἕλληνες, Ρωμαῖοι, καὶ διψοῦσαν γιὰ ἐλευθερία καὶ ἐκδίκηση. Ἤθελαν ἕναν βασιλιᾶ, νὰ ποῦμε σὰν τὸν Δαυΐδ, καὶ περίμεναν μὲ ἀγωνία πότε θὰ ἔρθει ὁ ἄξιος καὶ ἔνδοξος αὐτὸς λυτρωτής τους.

Σὰν τέτοιο λυτρωτὴ εἶδαν τὸν Ἰησοῦ Χριστό, ποὺ ἦταν καὶ ἀπόγονος τοῦ Δαυΐδ. Μετὰ τὸν πολλαπλασιασμὸ τῶν ἄρτων κατάλαβαν ὅτι ὁ Ἰησοῦς ὡς βασιλιᾶς τους θὰ τοὺς δώσει ἐλευθερία, ἄρτους, καὶ θεάματα. Ἔπεσαν ἔξω ὅμως, διότι ναὶ μὲν ὁ Χριστὸς ἦταν πράγματι ὁ ἀναμενόμενος λυτρωτής, ἀλλ’ ὄχι ἕνας λυτρωτὴς ποὺ θὰ εἶχε ὡς στόχους τὸ ψωμὶ καὶ τὰ ἄλλα, ἢ ποὺ θὰ ὑπέτασσε ὅλες τὶς βασιλεῖες τοῦ κόσμου, ὅπως αὐτοὶ τὸν φαντάζονταν, γιὰ νὰ κάνει ἕνα πανίσχυρο καὶ μεγάλο κράτος, ἀλλ’ ἦρθε ὡς ἐλευθερωτὴς ἀπὸ τὴν ἁμαρτία.

Καὶ ἐρχόμαστε πάλι στὴν περικοπή μας. Ὅταν βράδιασε οἱ μαθηταὶ ἀπὸ τὴν ἔρημο κατέβηκαν μόνοι τους στὴ θάλασσα, δηλαδὴ στὴν ἀνατολικὴ ὄχθη τῆς Γενησαρέτ, ὅπως τοὺς εἶχε δώσει ἐντολὴ ὁ Χριστός. Καὶ μπῆκαν στὸ πλοιάριο, γιὰ νὰ πλεύσουν στὴν ἀπέναντι ὄχθη, τὴ δυτική, πρὸς Καπερναούμ. Εἶχε σκοτεινιάσει γιὰ καλά, ἀλλ’ ὁ Ἰησοῦς δὲν εἶχε ἔρθει, γιὰ νὰ ἐπιβιβαστεῖ καὶ αὐτὸς μαζί τους στὸ πλοιάριο· στὸ μεταξὺ ἡ θάλασσα σηκωνόταν ταραγμένη, ἐπειδὴ φυσοῦσε ἰσχυρὸς ἄνεμος (17-18).

Ὅταν εἶχαν προχωρήσει σὲ βάθος περίπου 5 χιλιομέτρων (ἡ ὅλη ἀπόσταση ἦταν 7,5 χιλιόμετρα), εἶχαν πλεύσει δηλαδὴ τὰ 2/3 τῆς ὅλης διαδρομῆς, βλέπουν τὸν Ἰησοῦ νὰ περπατάει πάνω στὴ θάλασσα. Σὰν ἔφτασε κοντὰ στὸ πλοιάριο, φοβήθηκαν καὶ τοὺς καθησυχάζει·

— Ἐγὼ εἶμαι, μὴ φοβᾶστε.

Καὶ καθὼς ἑτοιμάζονταν νὰ τὸν πάρουν στὸ σκάφος, ξαφνικὰ τὸ σκάφος προσάραξε στὴν ξηρὰ τῆς δυτικῆς ὄχθης, πρὸς τὴν ὁποία κατευθύνονταν (19-21).

Ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης δὲν ἀναφέρει, ὅπως ὁ Ματθαῖος, ὅτι περπάτησε καὶ ὁ Πέτρος στὰ κύματα κι ὅτι ὁ Χριστὸς κατέπαυσε τὴν τρικυμία, διότι οἱ παραλῆπτες τοῦ Εὐαγγελίου του ἦταν γνῶστες τῶν περιστατικῶν ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο ἐκείνου. Καὶ ὁ Μᾶρκος δὲν τὰ ἀναφέρει. Ὁ Λουκᾶς παραλείπει ὅλη τὴν περικοπή.

Αὐτὸ δὲν δημιουργεῖ πρόβλημα, ὅπως ἰσχυρίζονται οἱ κακότροποι ὀρθολογισταὶ τῆς Δύσεως, ἀλλὰ εἶναι τεκμήριο γνησιότητος, διότι ὁ κάθε εὐαγγελιστὴς γράφει ἐλεύθερα, μὴ ἔχοντας δουλικὴ ἐξάρτηση ἀπὸ τὸ ἀρχαιότερο Εὐαγγέλιο τοῦ Ματθαίου, τονίζοντας αὐτὰ στὰ ὁποῖα δίνει αὐτὸς προτεραιότητα. Οὔτε ἐπισημαίνει ὅτι ὁ Ἰωάννης προσπαθεῖ νὰ μειώσει τὸν Πέτρο, ὅπως λένε οἱ ἴδιοι, βλέποντας προβλήματα ἐκεῖ ποὺ δὲν ὑπάρχουν, διότι καὶ οἱ ἄλλοι δύο εὐαγγελισταί, ὅπως ἐλέχθη, παραλείπουν τὸ περπάτημα τοῦ Πέτρου πάνω στὰ κύματα. Πρόβλημα σοβαρὸ εἶναι ἡ ἀπιστία τους, ποὺ βρίσκει παντοῦ προβλήματα.

Ὅταν ξημέρωσε, ὁ λαὸς ποὺ βρισκόταν ἀκόμη στὴν ἀνατολικὴ ὄχθη τῆς Τιβεριάδος, ὅπου ἔγινε ὁ πολλαπλασιασμὸς τῶν ἄρτων καὶ ὁ χορτασμός τους, σὰν εἶδαν ὅτι τὸ μοναδικὸ πλοιάριο ποὺ ἦταν ἐκεῖ ἔφυγε ἀποβραδύς, χωρὶς νὰ ἔχει ἐπιβιβαστεῖ σ’ αὐτὸ ὁ Ἰησοῦς, ἀλλὰ μόνο οἱ μαθηταί του, ἀπομακρύνθηκαν λίγο ἀπὸ τὴν παραλία, ἐλπίζοντας ὅτι κάπου ἐκεῖ θ’ ἀντάμωναν τὸν Ἰησοῦ, ἀλλὰ δὲν τὸν ἀντάμωσαν. Στὸ μεταξὺ ἦρθαν κάποια ἄλλα πλοιάρια ἀπὸ τὴ δυτικὴ ὄχθη, γιὰ νὰ τοὺς παραλάβουν, κι ὁ λαὸς ὅταν εἶδε ὅτι ὁ Ἰησοῦς δὲν εἶναι ἐκεῖ οὔτε οἱ μαθηταί του, μπῆκαν στὰ πλοιάρια καὶ ἦρθαν στὴν Καπερναοὺμ καὶ τὸν ἀναζητοῦσαν ἐκεῖ (22-24).

Ὅταν τὸν εἶδαν νὰ εἶναι ἐκεῖ στὴν Καπερναούμ, ἐνῷ τὸν εἶχαν ἀφήσει στὴν ἀπέναντι ὄχθη τῆς λίμνης τὴν ἀνατολική, τοῦ εἶπαν μὲ ἀπορία·

— Διδάσκαλε, πότε ἦρθες ἐδῶ; (25).

Ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης μᾶς λέει στὸ τέλος τῆς παραγράφου (στ. 59), ὅτι τὸν βρῆκαν στὴ συναγωγὴ νὰ διδάσκει, δηλαδὴ ἦταν ἡμέρα Σάββατο. Τὸ ἐρώτημά τους «Πότε ἦρθες ἐδῶ;» φανερώνει τὴν ὑποψία τους ὅτι ἦρθε μὲ θαυματουργικὸ τρόπο, ἡ ὁποία ὑποψία τους ἐπιβεβαιώθηκε στὴ συνέχεια ἀπὸ ὅσα ἀφηγήθηκαν οἱ μαθηταὶ γιὰ τὸ περπάτημα στὴ θάλασσα καὶ τὴν κατάπαυση τῆς τρικυμίας.

Ὁ Χριστὸς δὲν ἀπαντάει στὸ ἐρώτημά τους, πότε ἦρθε· προχωρεῖ στὴ οὐσία. Τοὺς λέει τὸ λόγο, γιὰ τὸν ὁποῖο τὸν ψάχνουν.

— Ἀλήθεια σᾶς λέω, τοὺς λέει, μὲ ζητᾶτε, ὄχι διότι εἴδατε νὰ κάνω κάποια ὑπερφυσικὰ σημεῖα, τὰ ὁποῖα θὰ ἔπρεπε νὰ σᾶς ὁδηγήσουν σὲ σοβαρότερα συμπεράσματα γιὰ τὸ ποιάς εἶμαι, ἀλλὰ διότι φάγατε ἀπὸ τὰ ψωμιὰ ποὺ πολλαπλασίασα στὴν ἔρημο καὶ χορτάσατε, καὶ θὰ θέλατε νὰ εἶμαι πάντα κοντά σας, γιὰ νὰ σᾶς χορταίνω κάθε μέρα ἔτσι (26).

Ἐγὼ ὅμως δὲν δίνω προτεραιότητα σὲ μία τέτοια ὑλικὴ ἀντίληψη. Ἐγὼ θέλω νὰ στρέψω πρὸς ἄλλη κατεύθυνση τὸ ἐνδιαφέρον σας, πρὸς τὴν πνευματική. Γι’ αὐτὸ σᾶς συνιστῶ νὰ ἐνδιαφέρεστε (= ἐργάζεσθε) ὄχι γιὰ τὴν ὑλικὴ τροφὴ ποὺ περνάει καὶ χάνεται, ἀλλὰ γιὰ τὴν τροφὴ ἐκείνη ποὺ μένει καὶ παράγει ζωὴ αἰώνια. Αὐτὴ τὴ ζωὴ θὰ σᾶς δώσει ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου, τὸν ὁποῖο ἔχρισε μὲ αὐτὸ τὸ χρῖσμα ὁ πατέρας του ὁ Θεός (27).

Κάποια μηνύματα.

1. Μὲ τὸ χορτασμὸ στὴν ἐρημιὰ τοῦ βουνοῦ τοὺς θυμίζει συνειρμικὰ ὅτι εἶναι ὁ ἴδιος ποὺ ἔτρεφε τοὺς προγόνους τους στὴν ἔρημο 40 χρόνια μὲ τὸ μάνα.

2. Μὲ τὸ περπάτημα στὴ θάλασσα τοὺς θυμίζει ὅτι εἶναι ὁ ἴδιος ποὺ ἄνοιξε τὴν Ἐρυθρὰ καὶ πέρασαν οἱ πατέρες τους, χωρὶς νὰ βρέξουν τὰ πόδια τους.

3. Μὲ ὅλα αὐτὰ θέλει νὰ τοὺς φιλοτιμήσῃ ὅτι δὲν πρέπει νὰ δείξουν σ’ αὐτὸν τώρα καὶ αὐτοὶ τὴ συμπεριφορὰ τοῦ γογγυσμοῦ καὶ τῆς ἀχαριστίας, ποὺ ἔδειξαν τότε κατὰ τοῦ ἰδίου οἱ πρόγονοί τους.

Δυστυχῶς ὅμως οἱ σύγχρονοί του, παρ’ ὅλα τὰ σημεῖα, ἔδειξαν χειρότερη συμπεριφορὰ ἀπὸ ἐκείνους, συμπεριφορὰ ἐχθρότητος καὶ μίσους καὶ κατέληξε στὴ σταύρωσή του. Ὁ νέος Ἰσραήλ, οἱ σημερινοὶ Χριστιανοί, τί συμπεριφορὰ τοῦ δείχνουμε;

Ἀθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης

(δημοσίευσις· μάιος 2013)