Θέματα ὁμιλητικῆς Λόγοι εἰς ἑόρτια εὐαγγελικὰ ἀναγνώσματα 6 αὐγούστου, μεταμόρφωσις (εὐαγγέλιον)
6 αὐγούστου, μεταμόρφωσις (εὐαγγέλιον)
ΔΙΠΛΗ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ
6 Αὐγούστου, Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου (Μθ 17, 1-9)
«Μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν»
Προοίμιον. ῾Ο Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, τὸ δεύτερο πρόσωπο τῆς ῾Αγίας Τριάδος, ὑπῆρχεν αἰωνίως καὶ ἡ θεϊκή του φύση ἀκτινοβολοῦσε τὸ ἄκτιστο φῶς τῆς θείας δόξης. ῞Οταν ὅμως σαρκώθηκε καὶ ἔγινε ἄνθρωπος, «δι᾿ ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν», κάλυψε τὴ θεϊκή του δόξα μὲ τὸ κάλυμμα τῆς ἀνθρώπινης φύσης (τῆς σαρκός του), ποὺ προσέλαβε ἀπὸ τὴν παρθένο Μαρία. ῾Ο Χριστὸς στὴν ἐπίγεια ζωή του πρόβαλλε κυρίως τὴν ἀνθρώπινη φύση του καὶ ἐμφανιζόταν στοὺς ἀνθρώπους ὡς ἄνθρωπος· μὲ τὸν συγκαταβατικὸν αὐτὸν τρόπο μποροῦσε ὁ Χριστὸς νὰ ἐπικοινωνεῖ μὲ τοὺς ἀνθρώπους, νὰ συνδιαλέγεται μαζί τους καὶ νὰ τοὺς κηρύσσει τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. ᾿Επίσης, ἀπὸ τὸ ἀλλο μέρος, καὶ οἱ ἄνθρωποι δὲν δυσκολεύονταν νὰ ἐπικοινωνοῦν μὲ τὸν Χριστό, νὰ συνομιλοῦν καὶ νὰ συναναστρέφονται μαζί του.
α. ῾Η ἀποκάλυψη τῆς θείας δόξας. ῾Ωστόσο, ὁ Χριστὸς δὲν κράτησε γιὰ πάντα καλυμμένη τὴ δόξα τοῦ θεϊκοῦ του προσώπου. Λίγο πρὶν ἀπὸ τὸ πάθος πρὸς ἐνίσχυση τῶν μαθητῶν του πραγματοποίησε τὸ θαῦμα τῆς Μεταμορφώσεώς του στὸ ὄρος Θαβώρ. Σὲ ἕναν χῶρο ἀπόμακρο ἀπὸ τὰ μάτια τῶν πολλῶν ὁ Χριστὸς χάρισε σὲ τρεῖς μόνο μαθητάς του τὴν ἱκανότητα νὰ δοῦν μὲ τὰ πήλινα μάτια τους τὴ δόξα τοῦ θεϊκοῦ προσώπου του. ῾Η θεὰ ἦταν συγκλονιστική. Οἱ μαθηταὶ «ἔπεσον ἐπὶ πρόσωπον αὐτῶν καὶ ἐφοβήθησαν σφόδρα» (Ματθ. ιζ΄ 6)· καὶ μέσα στὴν ἐκτυφλωτικὴ αὐτὴ πραγματικότητα ἄκουσαν τὴ φωνὴ τοῦ Θεοῦ Πατρὸς νὰ λέγει· «Οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα· αὐτοῦ ἀκούετε» (στίχ. 5). ῾Ο ἀπόστολος Πέτρος ἀναφερόμενος στὶς ἀνεπανάληπτες ἐκεῖνες στιγμὲς σημειώνει· «᾿Επόπται ἐγενήθημεν τῆς ἐκείνου μεγαλειότητος... τῆς μεγαλοπρεποῦς δόξης» (Β΄ Πέ 1, 16-17).
β. ῾Η μεταμόρφωση τῆς ἀνθρώπινης φύσης. ῾Ο Χριστὸς στὸ θαῦμα αὐτὸ ἔδωσε στοὺς μαθητάς του τὴν ἱκανότητα νὰ δοῦν τὴν ἀνθρώπινη φύση του ἀνακαινισμένη καὶ θεωμένη. ῾Ο εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος στὴν ἀφήγηση τοῦ θαύματος προσθέτει ὄτι «ἔλαμψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς». Τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ ἑνωμένο μὲ τὴ θεϊκὴ φύση του εἶχε θεωθεῖ καὶ ἀκτινοβολοῦσε τὴ θεϊκὴ δόξα. Μὲ τὸν ἐμπειρικὸ αὐτὸ τρόπο ὁ Χριστὸς ἀποκάλυψε τὸν τελικὸ στόχο τοῦ ἔργου του, ποὺ ἦταν ἡ ἀνάπλαση, ἀνακαίνιση καὶ θέωση τῆς ἀνθρώπινης φύσης ὅλων τῶν ἀνθρώπων. ῞Ο,τι ὁ Χριστὸς πραγματοποίησε στὴ δική του ἀνθρώπινη φύση, αὐτὸ θὰ πραγματοποιήσει καὶ στὴ φύση ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Καὶ τὸ ἔργο αὐτὸ τῆς θεϊκῆς μεταμορφώσεως τῶν ἀνθρώπων ἄρχισε ἢδη νὰ πραγματοποιεῖται στὰ πρόσωπα τῶν ἁγίων τῆς ᾿Εκκλησίας, τὰ σώματα τῶν ὁποίων ἀκτινοβολοῦν τὸ θεϊκὸ καὶ ἄκτιστο φῶς (βλέπε τὸ φωτοστέφανο στὶς εἰκόνες τῶν ἁγίων).
᾿Επίλογος. ῾Η Μεταμόρφωση ἦταν μιὰ διπλῆ ἀποκάλυψη· τῆς θεότητος τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς θέωσης τῆς ἀνθρώπινης φύσης του. ῾Ο Χριστὸς δὲν ἐπέτρεψε σὲ ὅλους νὰ δοῦν τὸ θαῦμα τῆς Μεταμορφώσεως γιὰ λόγους φιλανθρωπίας καὶ συγκατάβασης στὴν ἀνθρώπινη ἀδυναμία. ῾Ο Χριστὸς ἐξακολουθεῖ νὰ παρουσιάζεται «ὡς υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου», ὡς ἄνθρωπος δηλαδή, προσκαλώντας τοὺς ἀνθρώπους νὰ ἀποδεχθοῦν ὄχι αὐτὸ ποὺ βλέπουν μὲ τὰ πήλινα μάτια τους, τὴν ἀνθρώπινη δηλαδὴ φύση του, ἀλλὰ αὐτὸ ποὺ δὲν βλέπουν, τὴ θεϊκή του φύση. Μὲ τὸν τρόπον αὐτό, κρύβοντας τὴ θεϊκή του δόξα, ἐπιτρέπει στὸν ἄνθρωπο νὰ τὸν δεχθεῖ μὲ ἐλεύθερη ἐπιλογὴ καὶ συγκατάθεση. Καὶ ὅποιος πιστεύει στὸν Χριστό, θὰ ἀξιωθεῖ νὰ δεῖ καὶ τὴ δόξα τῆς θεότητός του.
Εὐθυμίου Κ. Στύλιου, μητροπολίτου ᾿Αχελῴου, «Λόγος ζωῆς» (ὀρθόδοξο κηρυγματικὸ θεματολόγιο), ᾿Αθήνα 2001