ΕΠΙΛΟΓΕΣ
2. Λειτουργικὴ ζωή Θέματα ὁμιλητικῆς Λόγοι εἰς τὰ εὐαγγέλια τῆς μεγάλης ἑβδομάδος μεγ. παρασκευή, «Ἡ διαθήκη τῆς ἀγάπης» (1ο εὐαγγέλιο)

Ἡ διαθήκη τῆς ἀγάπης

 

ρθρος μεγάλης Παρασκευς (μεγάλη Πέμπτη βράδυ)

 

᾿Απ τ 1ο Εαγγέλιο τν Παθν (Ἰω 13,31-38)

 

Εἶναι περασμένα μεσάνυχτα. Τὸ τελευταῖο δεῖπνο, ὁ γνωστός μας μυστικὸς δεῖπνος, ἔχει τελειώσει. Ὁ Ἰησοῦς ἔχει σηκωθεῖ ὄρθιος, γιὰ νὰ φύγει, καὶ στὸ πόδι κάνει τὴ νέα διαθήκη του μὲ τοὺς μαθητάς του. Τόσο πρόχειρα, τόσο ἀνεπίσημα, τόσο ποδαράτα, σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν πρώτη διαθήκη ποὺ ἔκανε ὁ Θεὸς μὲ τὸν Ἰσραὴλ μὲ ἐπισημότητα, προετοιμασία, νηστεία, γνόφο, βροντές, ἀστραπές. Καθὼς ὁ Ἰούδας ἔχει ἀναχωρήσει, γιὰ νὰ τὸν καταδώσει στοὺς ἐχθρούς του, τοὺς λέει·

«Τώρα ποὺ τὸ σχέδιο τῆς προδοσίας μπῆκε σὲ ἐφαρμογή, ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου δοξάστηκε, καὶ στὸ πρόσωπό του δοξάστηκε ὁ Θεός. Ἀφοῦ ὁ Θεὸς δοξάστηκε στὸ πρόσωπο τοῦ υἱοῦ μὲ ὅλα ὅσα ἔκανε κατὰ τὴν τριετῆ δράση του, καὶ ὁ Θεὸς θὰ τὸν δοξάσει μὲ τὴ σειρά του». Θὰ δεχθεῖ τὴ σταυρική του θυσία σὰν λύτρο γιὰ τὶς ἁμαρτίες τοῦ κόσμου καὶ θὰ τὸν ἀναστήσει σωματικῶς ἀπὸ τὴ φθορὰ στὴν ἀφθαρσία καὶ θὰ τὸν κάνει σύνθρονο τῆς θεότητός του στοὺς οὐρανούς.

«Ὁ υἱὸς δόξασε τὸν Πατέρα σὲ μία τριετία, ἐκεῖνος θὰ τὸν δοξάσει “εὐθύς”, σὲ λίγες μόνο ὧρες ἀπὸ αὐτὴ τὴ στιγμή. Παιδάκια μου, γιὰ λίγο ἀκόμη θὰ εἶμαι μαζί σας». Τοὺς μιλάει μὲ πατρικὴ τρυφερότητα καὶ συγκίνηση καὶ τοὺς ἐνημερώνει, γιὰ νὰ μὴν τοὺς ἔρθει ξαφνικό. Στηρίζει τὶς φοβισμένες καὶ ἀνήσυχες καρδιές τους.

«Θὰ μὲ ζητήσετε, ἀλλ᾿ ὅπως εἶπα ἄλλοτε στοὺς Ἰουδαίους (᾿Ιω 8,21-22), ὅπου πηγαίνω ἐγώ, ἐσεῖς δὲν μπορεῖτε νὰ ἔρθετε, τὸ ἴδιο λέω τώρα καὶ σ’ ἐσᾶς. Ἔχετε μπροστά σας πολὺ ἔργο». Τοὺς δείχνει ὅτι ὁ θάνατος δὲν εἶναι ἐξαφανισμὸς ἀλλὰ μετάθεση ἀνώτερη σὲ τόπο ποὺ δὲν δέχεται φθαρτὰ σώματα. Τοὺς διεγείρει τὸν πόθο καὶ ζεσταίνει τὴν καρδιά τους, καθὼς καὶ αὐτοὶ ποθοῦν νὰ εἶναι μαζί του ἐκεῖ ὅπου τόσο νοσταλγικὰ λέει ὅτι θὰ πάει.

Ὅπως ὁ πατέρας ποὺ φεύγει στὴν Ἀμερικὴ δίνει στὰ παιδιά του τὶς τελευταῖες συμβουλές, ἔτσι κι ὁ Ἰησοῦς. «Σᾶς δίνω, λέει, καινούργια ἐντολή· νὰ ἔχετε ἀγάπη μεταξύ σας». Ποῦ εἶναι τὸ καινούργιο τῆς ἐντολῆς; Εἶναι στὴ φράση ποὺ λέει ἀμέσως. «Ὅπως ἐγὼ σᾶς ἀγάπησα, ἔτσι κι ἐσεῖς νὰ ἀγαπιέστε μεταξύ σας». Ἡ ἀγάπη μὲ τὴν ὁποία τοὺς ἀγάπησε ἐκεῖνος δὲν μοιάζει μὲ καμμιὰ ἄλλη ἀγάπη, διότι εἶναι ἀγάπη θυσίας, ἀγάπη πρὸς τοὺς ἐχθρούς, πρὸς τοὺς κακότροπους, πρὸς τοὺς ἀνυπάκουους, πρὸς τοὺς ἀμαρτάνοντας καὶ ἐκπίπτοντας τῆς πίστεως.

«Ἀπ’ αὐτό, λέει, θὰ καταλάβουν ὅλοι ὅτι εἶστε μαθηταί μου, ἀπὸ τὸ ἐὰν ἔχετε ἀγάπη μεταξύ σας». Ἡ σφραγῖδα τοῦ Χριστιανοῦ δὲν εἶναι οὔτε ἂν πιστεύει στὴν Ἁγία Τριάδα οὔτε ἂν πιστεύει στὴν ἀνάσταση οὔτε ἂν κάνει θαύματα. Ἡ σφραγῖδα εἶναι τὸ ἂν ἔχει ἀγάπη πρὸς τοὺς ἄλλους κατὰ τὸ πρότυπο τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ. Αὐτὸ εἶναι προπαντός, λέει ὁ Ἰωάννης χρυσόστομος, ποὺ ἀναδεικνύει ἁγίους ἀνθρώπους, ἡ ἀγάπη. Εἶναι ἡ βάση κάθε ἀρετῆς. Μὲ αὐτὴν προπαντὸς σῳζόμαστε ὅλοι. Μεγάλο καλὸ ἡ ἀγάπη. Εἶναι πιὸ δυνατὴ ἀπὸ τὴ φωτιά, καὶ μᾶς ἀνεβάζει στὸν οὐρανό. Καὶ δὲν ὑπάρχει κανένα ἐμπόδιο ποὺ ν’ ἀναχαιτίζει τὴ μεγάλη ὁρμή της.

Διακόπτει ὁ Πέτρος καὶ ρωτάει· «Κύριε, ποῦ πηγαίνεις;» Τοῦ ἀποκρίθηκε ὁ Ἰησοῦς· «Ὅπου πηγαίνω ἐγώ, δὲν μπορεῖς τώρα νὰ μὲ ἀκολουθήσεις. Ὕστερα ὅμως, ἀφοῦ πρῶτα ἀσκήσεις τὸ ἀποστολικό σου ἔργο, θὰ μὲ ἀκολουθήσεις». Ἂν ὁ Κύριος μὲ τὸ «ὅπου πηγαίνω ἐγὼ» ἐννοεῖ ὅτι βαδίζει πρὸς τὸ θάνατο, καὶ μὲ τὸ «ἐσεῖς δὲν μπορεῖτε τώρα νὰ μὲ ἀκολουθήσετε» ἐννοεῖ ὅτι δὲν εἶναι φρόνιμο νὰ πεθάνουν καὶ αὐτοὶ μαζί του, ἀλλὰ σὰν διάδοχοι τοῦ ἔργου του πρέπει πρῶτα νὰ κηρύξουν τὸ εὐαγγέλιο στὸν κόσμο, τότε μὲ τὸ «ὕστερα θὰ μὲ ἀκολουθήσεις», προφητεύει ὅτι καὶ ὁ Πέτρος, ἀφοῦ ἀσκήσει τὸ ἔργο του, θὰ ἔχει καὶ αὐτὸς βίαιο θάνατο, ὅπως καὶ ὁ ἴδιος.

Πέρα ἀπ᾿ αὐτό, στὴν ἐπιμονὴ τοῦ Πέτρου «Κύριε, γιατί δὲν μπορῶ νὰ σὲ ἀκολουθήσω τώρα; Εἶμαι διατεθειμένος νὰ δώσω καὶ τὴ ζωή μου ἀκόμη γιὰ σένα», φαίνεται ἕνα περιστατικὸ παρόμοιο μ᾿ ἐκεῖνο, ποὺ πάλι ὁ Πέτρος τὸν εἶχε ἀκολουθήσει πάνω στὰ κύματα, τότε ποὺ τελικὰ λόγῳ τῆς ὀλιγοπιστίας του ἄρχισε νὰ καταποντίζεται, καὶ τὸν κράτησε τότε ὁ Κύριος. Μὲ τὴ διαφορὰ ὅτι τότε εἶχε πάρει τὴν ἄδεια τοῦ Χριστοῦ, ἐνῷ τώρα ὁ Πέτρος θέλει ντὲ καὶ καλὰ νὰ τὸν ἀκολουθήσει, χωρὶς νὰ τοῦ ἔχει δώσει τὴν ἄδεια, καὶ χωρὶς νὰ ξέρει ποῦ πρόκειται νὰ πάει ὁ Ἰησοῦς, μὲ μόνες τὶς δικές του δυνάμεις, ποὺ φαίνεται νὰ ὑπερεκτιμᾶ.

Αὐτὸ εἶναι ὅμως τὸ μεγάλο λάθος του, ποὺ θὰ τὸν ὁδηγήσει σὲ μεγαλύτερη πτώση. Διότι ὅταν θ᾿ ἀντιτείνει· «θὰ δώσω γιὰ σένα καὶ τὴ ζωή μου», ὠθεῖ τὸν ἑαυτό του σὲ μεγαλύτερο καταποντισμό, πνευματικὸ καταποντισμό, τὴν ἄρνηση, γιὰ τὴν ὁποία τὸν προειδοποίησε ὁ Κύριος λέγοντας· «Εἶπες ὅτι τὴ ζωή σου θὰ διαθέσεις γιὰ μένα!» Καϋμένε Πέτρε, πόσο ὑπερτιμᾶς τὶς δυνάμεις σου! Πόσο στηρίζεσαι στὶς ἀνθρώπινες ἱκανότητες, ποὺ δὲν εἶναι τίποτε χωρὶς τὴ δική μου βοήθεια! Λοιπὸν σὲ πληροφορῶ «ὅτι δὲν θὰ λαλήσει ἀπόψε ὁ πετεινός, πρὶν νὰ μὲ ἀρνηθεῖς τρεῖς φορές». Σὰ νὰ τοῦ ἔλεγε· τώρα σὲ λίγο θὰ μὲ ἀρνηθεῖς. Καὶ ὅπως λέει ὁ Λουκᾶς, τοῦ εἶπε ἀκόμη ὁ Κύριος, ὅτι «Παρακάλεσα γιὰ σένα νὰ μὴ χαθεῖ τελείως ἡ πίστη σου». Γιὰ νὰ μάθεις ὅτι δὲν ἀγάπησες τόσο, ὅσο ἀγαπήθηκες.

Ἡ διαθήκη τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ πρὸς τοὺς μαθητάς του «καθὼς ἠγάπησα ὑμᾶς ἵνα καὶ ὑμεῖς ἀγαπᾶτε ἀλλήλους» εἶναι ἡ λυδία λίθος ποὺ ἐλέγχει τὴ γνησιότητα καὶ τῆς δικῆς μας πίστεως. Ἂν ἔχουμε δοκιμάσει ἄλλες ἀγάπες ἀνθρώπινες ἢ κοινωνικές, καιρὸς εἶναι νὰ δοκιμάσουμε καὶ τὸ καινούργιο εἶδος τῆς ἀγάπης ποὺ ἰσοῦται μὲ θυσία. Ὁ Κύριος μᾶς ἀγάπησε, χωρὶς ἐμεῖς νὰ ἀξίζουμε τῆς ἀγάπης του. Ἀγάπησε καὶ τοὺς ἐχθρούς του μὲ τὸ «Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς, οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσιν». Ἐμεῖς ἀγαπᾶμε κατὰ τὸ πρότυπο τοῦ Κυρίου;

 

Ἀθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης

 

 

(δημοσίευσις 30/3/2010)