ΕΠΙΛΟΓΕΣ
9. ᾿Ηχογραφήσεις ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς Θεσσαλονικεῖς καὶ Μακεδόνες ψάλτες Δημήτριος Μῆτρος, ἅγ. Διονύσιος Πειραιῶς, 1968

PostHeaderIcon Δημήτριος Μῆτρος, ἅγ. Διονύσιος Πειραιῶς, 1968

 

᾿Αρχεῖον ἠχογραφήσεων καὶ ἐκκλησιαστικῶν ὕμνων Δ.Α.

 

    Δημήτριος Μῆτρος ἢ Μήτρου (1907-1980), στὸν ἅγιο Διονύσιο Πειραιῶς τὸ 1968. διάφορες ἠχογραφήσεις ἐν ὥρᾳ ἀκολουθίας, ποὺ εἶχε συγκεν­τρώσει ὁ ἴδιος σὲ φωνοταινία (κασέττα). ἀπὸ τὸ ἀρχεῖον τοῦ ᾿Ανδρέου ᾿Α. (ψη­φι­ο­ποί­η­σις Δ.Α.).

 

1775-01 τὸ παράπονο τοῦ Μήτρου! (γιὰ ἄθλιες συνθῆκες ψαλσίματος τὸ 1968).

 

1775-02 «Πᾶσα πνοή», α΄ ἦχος (στὴν χρονικὴ ἀγωγὴ τὸ παρατραβάει, νομίζω).

 

1775-03 στιχηρὰ ἀναστάσιμα τῶν αἴνων, α΄ ἦχος (λέγει τὸν 1ο στίχο ἐλλιπῆ).

 

1775-04 δύναμις Νηλέως.

 

1775-05 δύναμις τοῦ αὐτοῦ (ἄλλη ἐκτέλεσις;).

 

1775-06 χερουβικόν.

 

1775-07 ᾠδὴ τῆς θεοτόκου. «Μυστικὸς εἶ, θεοτόκε».

 

1775-08 «῞Αγιος Κύριος» καὶ ἐξαποστειλάρια τὸ 1ον ἀναστάσιμον καὶ τὸ τῆς ἰνδίκτου (πράγματι τὸ 1968 ἡ 1η σεπτεμβρίου ἦταν κυριακὴ τοῦ γ΄ ἤχου).

 

1775-09 αἶνοι γ΄ ἤχου (μὲ παρατυπίες ὡς πρὸς τὰ στιχηρά).

 

1775-10 δύναμις.

 

1775-11 «Εἰς τὸ μνῆμα σὲ ἐπεζήτησεν» (τραγουδιστικὸν καὶ γενικῶς ἀκατάλληλον γιὰ τὸ ἀναλόγιον).

 

1775-12 δοξαστικὸν τῆς ἰνδίκτου «῾Ο ἀρρήτῳ σοφίᾳ» (ἦχος πλ. δ΄), τὸ ὁποῖο τὸ λέει πάρα πολὺ σύντομα.

 

1775-13 δοξολογία.

 

1775-14 κυριελεησάρια, ἐφύμνια ἀντιφώνων ἀντὶ γιὰ ἀντίφωνα, ἀπολυτίκιον, εἰσοδικόν.

 

1775-15 τρισάγιον β΄ ἤχου καὶ δύναμις τοῦ βήματος.

 

1775-16 «Πᾶσα πνοή», α΄ ἦχος, χρόνος ἀργότατος, καὶ ἀναστάσιμα στιχηρὰ τῶν αἴνων.

 

1775-17 δύναμις.

 

 

    Στὶς παραπάνω ἠχογραφήσεις τὰ μέλη ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐκτελοῦνται ἄρρυθμα, ἄχρονα, τραγουδιστικὰ καὶ ἀμανετζίδικα.  ἀντιθέτως τὸ δοξαστι­κὸν τῆς ἰνδίκτου (1775-12) ψάλλεται σχεδὸν σὲ εἱρμολογικὸ μέλος, μέσα σὲ μόλις ἑνάμισι λεπτό, 3 φορὲς ταχύτερα ἀπὸ τὸ «σουξεδάκι» τοῦ γ΄ ἤχου (τεσσεράμισι λεπτά)!  αὐτὴ ἡ ἐκτέλεσις τοῦ δοξαστικοῦ, τοποθετη­μένη γιὰ πρώτη φορὰ στὰ πλαίσια στὰ ὁποῖα πραγματοποιήθηκε, εἶναι ἁπλῶς ἀπαράδεκτη!  καὶ δὲν νομίζω ὅτι ἐδῶ φταῖνε τόσο οἱ ἱερεῖς τοῦ ναοῦ· ἂν δὲν ἔλεγε σὲ στὶλ ἀμανὲ τὸ «Εἰς τὸ μνῆμα», θὰ ἔλεγε σὲ κανονικὸ χρόνο τὸ δοξαστικὸν χωρὶς πρόβλημα.  τέτοια ἀτοπήματα γίνονται καὶ σήμερα γιὰ δῆθεν «καλλιτεχνικοὺς λόγους» καὶ μετὰ παραπονιοῦνται κάποιοι γιὰ τοὺς ἱερεῖς.  γενικῶς ἡ συλλογὴ αὐτὴ περιλαμβάνει μερικὲς ἀπὸ τὶς πιὸ ἀτυχεῖς ἠχογραφήσεις τοῦ ἀειμνήστου Μήτρου, οἱ ὁποῖες δὲν νομίζω ὅτι δικαιολογοῦν τὰ παράπονα ποὺ ἐκφράζει στὴν ἀρχή.  μᾶλλον φαίνεται τὸ ἀντίθετο ἀπὸ αὐτὸ ποὺ θέλει νὰ δείξῃ.  γίνονται παρατυπίες, αὐθαιρεσίες στὴν ἐκτέλεσι τῶν ὕμνων ἀλλοῦ μὲ ὑπερβολικὰ ἀργὴ καὶ ἀλλοῦ μὲ ὑπερβολικὰ σύντομη χρονικὴ ἀγωγή, δὲν ἀκολουθεῖται τὸ παραδοσιακὸ μέλος, δὲν δημιουργεῖται κατάνυξις καὶ ἱεροπρέπεια στὴν λατρευτικὴ ἀκολουθία, δὲν γίνεται σεβαστὴ ἡ διαφοροποίησις μεταξὺ τῶν ὑμνολογικῶν εἰδῶν ὅπως τροπαρίων δοξαστικῶν ἀπολυτικίων μαθημάτων κ.λπ., ὅπου κάθε εἶδος πρέπει νὰ ψάλλεται μὲ τὴν ἁρμόζουσα χρονικὴ ἀγωγή, δὲν τηρεῖται τέλος ἡ διάκρισις τῶν τριῶν γενῶν εἱρμολογικοῦ στιχηραρικοῦ καὶ παπαδικοῦ. οὔτε ἡ φωνή του οὔτε ὁ τρόπος ψαλσίματός του δικαιολογοῦν τὴν μεγάλη καλλιτεχνικὴ ἰδέα ποὺ ἔχει γιὰ τὸν ἑαυτό του.  οὔτε βεβαίως ἡ ψαλτικὴ ἔχει ὡς ἀποκλειστικὸ καὶ βασικὸ κριτήριό της τὴν καλλιτεχνικὴ διάστασι τῆς μουσικῆς· ἡ ψαλτικὴ εἶναι ἱερὰ τέχνη μὲ σκοπὸ νὰ ὑπηρετῇ τὴν λατρεία τῶν ὀρθοδόξων χριστια­νῶν.  συμφωνῶ μὲ τὸν πρωτοψάλτη ὅτι οἱ συγκεκριμένες ἠχογραφήσεις τὸν ἀδικοῦν καὶ δὲν εἶναι ἀντιπροσωπευτικὲς τῆς μουσικῆς του προσφορᾶς, ἀλλὰ γιὰ διαφορετικοὺς λόγους ἀπὸ ἐκείνους ποὺ ἐπικαλεῖται ὁ ἴδιος.

 

 

(δημοσίευσις 10/6/2012)