ΕΠΙΛΟΓΕΣ
7. Χριστιανικοὶ τομεῖς Μνημεῖα πίστεως (συνοδικὰ καὶ ἄλλα ἐπίσημα κείμενα) ῾Αγιορειτικὸς Τόμος ὑπὲρ τῶν ἱ. ἡσυχαζόντων (1340)

PostHeaderIcon ῾Αγιορειτικὸς Τόμος ὑπὲρ τῶν ἱ. ἡσυχαζόντων (1340)

 

Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΤΟΜΟΣ

ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 1340

 

᾿Αναγκααι ἐξηγήσεις

 

1. ῾Ως σημειοῦται καὶ εἰς τὴν βιβλιογραφίαν, διὰ τὴν παροῦσαν ἐργασίαν εἶχα ὑπό­ψει μου τὸ κείμενον τοῦ ἁγιορειτικοῦ τόμου ἐκ δύο ἐκδόσεων· ἐκ τῆς «Φιλοκαλίας τῶν ἱερῶν νηπτικῶν» (τῶν ἐκδόσεων «᾿Αστὴρ» τῶν ᾿Αλ. [= ᾿Αλεξάνδρου] καὶ Ε. [= Εὐαγγέ­λου] Παπαδημητρίου) καὶ ἐκ τῆς ἐκδόσεως «Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ἅπαντα τὰ ἔργα 3» (τῆς σειρᾶς «῞Ελληνες Πατέρες τῆς ᾿Εκκλησίας» [Ε.Π.Ε.]). Εἰς ταύτην τὴν τελευταί­αν χρησιμοποιεῖται τὸ κείμενον ἀπὸ τὴν ἔκδοσιν τοῦ ἀειμνήστου καθηγητοῦ καὶ πρω­τεργάτου τῶν ἐν ῾Ελλάδι παλαμικῶν μελετῶν Παναγιώτου Κ. Χρήστου «Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ συγγράμματα», τόμος Β΄, Θεσσαλονίκη 1966, μὲ ὀλίγας διορθώσεις καὶ βελτι­ώσεις γενομένας ὑπὸ τοῦ ἰδίου. ᾿Ενταῦθα παρατίθεται τὸ κείμενον τοῦ ῾Αγιορειτικοῦ Τόμου ἐλαφρῶς ἐπεξειργασμένον, οὕτως ὥστε νὰ σημειοῦται ἡ εἰς παραγράφους διαί­ρεσις τοῦ καθηγητοῦ Π. Χρήστου, καὶ συνοδευόμενον ὑπὸ σημειώσεων, εἰς τὰς ὁποίας δηλοῦνται αἱ κυριώτεραι διαφοραὶ μεταξὺ τῶν δύο ἐκδόσεων.

2. ῍Αν καὶ εἶναι προφανὲς ὅτι τὸ κείμενον τοῦ καθηγητοῦ Π. Χρήστου εἶναι ἀπὸ κριτικῆς ἐπόψεως καλλίτερον, πάντως αἱ δύο ἐκδόσεις ἕχουν ἐλαχίστας σημαντικὰς δι­αφοράς, τὰς ὁποίας καὶ σημειῶ ὡς εἶπον ἀνωτέρω· ἡ ἔκδοσις τῆς Φιλοκαλίας ἔχει κεί­μενον φορτωμένον μὲ πολλὰ σημεῖα στίξεως, συχνάκις περιττὰ ἀπὸ συντακτικῆς ἀπό­ψεως, ὅμως δὲν δηλοῦνται αἱ διαφοραὶ τῶν δύο ἐκδόσεων ὡς πρὸς τὴν στίξιν, εἰ μὴ μόνον ὅταν ἐπηρεάζουν τὸ νόημα ἢ ὅταν αἱ προτάσεις χωρίζωνται διαφοροτρόπως. ῾Η παράθεσις βιβλικῶν καὶ πατερικῶν χωρίων γίνεται μὲ διαφορετικὸν τρόπον εἰς ἑκά­στην ἔκδοσιν, ἀλλ᾿ ἐνταῦθα τὰ σχετικὰ χωρία τίθενται ἐντὸς εἰσαγωγικῶν, ἐνῷ αἱ βιβλικαὶ παραπομπαὶ δηλοῦνται ὡσαύτως εἰς τὰς σημειώσεις. ᾿Επίσης ὡρισμέναι ἐκ τῶν ὑπογραφῶν εἰς τὸ τέλος τοῦ ῾Αγιορειτικοῦ Τόμου εὑρίσκονται εἰς διαφορετικὴν θέσιν εἰς τὰς δύο ἐκδόσεις, ἀλλὰ τοῦτο τὸ στοιχεῖον ὡς μὴ ἀλλοιοῦν τὸ καθόλου κείμενον δὲν ἀναφέρεται εἰς τὰς ἐν τέλει σημειώσεις. Τέλος παρετήρησα ὅτι καὶ τὸ κείμενον τῆς ἐκδόσεως Χρήστου δὲν εἶναι κατὰ πάντα ἄψογον, διότι εἰς ἐλάχιστα ση­μεῖα, μᾶλλον ἐπουσιώδη, δύναται νὰ βελτιωθῇ ἀντιπαραβαλλόμενον πρὸς τὴν ἔκδοσιν τῆς Φιλοκαλίας. Καὶ πάλιν ἀναφέρω ὅτι εἰς τὰς προστεθείσας σημειώσεις δηλοῦνται οὐχὶ πᾶσαι, ἀλλ᾿ αἱ κυριώτεραι διαφορετικαὶ γραφαὶ μεταξὺ τῶν δύο ἐκδόσεων. Φ = κατὰ τὴν ἔκδοσιν τῆς Φιλοκαλίας· Χ = κατὰ τὴν ἔκδοσιν Π. Χρήστου.

 

᾿Εν τῷ Τμήματι Κοινωνικῆς Θεολογίας

τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ ᾿Αθήνησιν

᾿Εθνικοῦ καὶ Καποδιστριακοῦ Πανεπιστημίου

κατὰ μῆνα νοέμβριον τοῦ ἔτους 1995. Δ. Μ.

 

 

Τὸ κείμενον

 

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΤΟΜΟΣ

ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΙΕΡΩΣ ΗΣΥΧΑΖΟΝΤΩΝ

 

Δι τος ξ δίας πειρίας κα τς πρς τος ἁγίους πειθείας θετοντας τς το Πνεύματος μυστικς νεργείας κρεττον λόγος ν τος κατ πνεμα ζσιν νεργουμένας κα δι’ ργων φανερουμέ­νας, λλ’ ο δι λόγων ποδεικνυμένας.

 

[Πρόλογος]

Τ μν ρτίως καθωμιλημένα κα κοιν πσιν γνωσμένα κα παρ­ρησί κηρυττόμενα δόγματα το δι Μωυσέως πρχε Νόμου μυστήρια τος προφήταις μόνοις ν Πνεύματι προορώμενα· τ δ’ πηγγελμένα τος γίοις γαθ κατ τν αἰῶνα τν μέλλοντα τς κατ τ εαγγέλι­ον πολιτείας στ μυστήρια, τος δι το Πνεύματος ρν ξιωμένοις, κα τούτοις μετρίως, ς ν ρραβνος μέρει, διδόμενά τε κα προορώ­μενα. ἀλλ’ ὥς περ ε τις τότε τν ουδαίων, μ μετ’ εὐχαριστίας(1) ἀ­κούων τν προφητν λεγόντων Λόγον κα Πνεμα Θεο συναΐδιά τε κα προαιώνια, συνέσχεν ν τ τα, δοκν πηγορευμένων κούειν τ εσεβεί φωνν κα τς νωμολογημένης τος εσεβέσι φωνς ναντί­ων, δηλονότι τς λεγούσης· «Κύριος Θεός σου, Κύριος ες στιν»(2), οτω κα νν τάχα ν πάθοι τις μ μετ’ ελαβείας κούων τν μόνοις γνωσμένων τος δι’ ρετῆς(3) κεκαθαρμένοις μυστηρίων το Πνεύματος.  ἀλλ’ ὥς περ αθις τν προρρήσεων κείνων κβασις σύμφωνα τος φανερος νέδειξε τ τότε μυστήρια, κα πιστεύομεν νν ες Πατέρα κα Υἱὸν κα γιον Πνεμα, θεότητα τρισυπόστατον, μίαν φύσιν, πλν, σύνθετον, κτιστον, όρατον, περινόητον, οτω κα το μέλλοντος αἰ­ῶνος ν καιρος δίοις ποκαλυφθέντος, κατ τν φραστον κφανσιν το ν τρισ τελείαις ποστάσεσιν νς Θεο, σύμφωνα τος πσιν κ­φανήσεται τος φανερος τ μυστήρια.

Δε μέντοι κκενο σκοπεν, ς ε κα τος πέρασι τς γς στερον ξεφάνη τ τρισυπόστατον τς θεότητος, τ λόγ τς μοναρχίας μηδα­μς λυμαινόμενον, λλ τος προφήταις κείνοις κα πρ τς κβάσεως τν πραγμάτων κριβς γινώσκετο, κα τος ατος τηνικατα πειθο­μένοις επαράδεκτον ν· τν σον ρα τρόπον οδ νν τος λόγους τς μολογίας γνοομεν τν τε παρρησί κηρυττομένων κα τν μυστικς ν Πνεύματι τος ξίοις προφαινομένων, ο μν ατ τ πείρ μεμυημέ­νοι, σοι τ τε τν χρημάτων κτήσει κα τ τν νθρώπων δόξ κα τας τν σωμάτων ο καλας δονας δι τν εαγγελικν πετάξαντο ζωήν, ο μόνον δέ, λλ κα τν ποταγν ταύτην δι τς πρς τος ν τ κατ Χριστν λικί προήκοντας(4) βεβαίωσαν ποταγς –αυτος γρ κα τ Θε δι’ συχίας περιμερίμνως σχολάσαντες κα δι προσ­ευχς ελικρινος πρ αυτος γενόμενοι κα γεγονότες ν Θε δι τς πρς ατν μυστικς πρ νον νώσεως τ πρ νον μυήθησαν–, ο δ τ πρς τος τοιούτους αδο κα πίστει κα στοργ.

Οτω τοίνυν κα μες το μεγάλου Διονυσίου λέγοντος κούοντες ν τ δευτέρ πρς Γάιον πιστολῇ· «τ το Θεο θεοποιν δρον θε­ότητα κα θεαρχίαν κα γαθαρχίαν», κα τν τν χάριν ταύτην τος ἀ­ξίοις παρέχοντα Θεν πρ ταύτην τν θεότητα εναι πειθόμεθα· πολυ­πλασιασμν γρ Θες ο πάσχει, οδ δύο λέγει τις οτω θεότητας· ἀλλ τν θεοποιν ταύτην χάριν το Θεο θεος Μάξιμος περ το Μελχισεδκ γράφων «κτιστον εναι» ποφαίνεται «κα ε οσαν κ το ε ντος Θεο», λλαχο δ πολλαχο, «γέννητόν τε κα νυπό­στατον φς τος ξίοις», νικ’ ν γένοιντο ξιοι, φανερούμενον, λλ’ ο τότε γινόμενον. Τοτο τ φς οτος, κα «φς περαρρήτου δόξης κα γγέλων καθαρότητα» νομάζει. ὁ δ μέγας Μακάριος κα τν σω­μάτων τροφν κα τς θείας φύσεως δόξαν κα το μέλλοντος αἰῶνος καλλονήν, πρ θεον κα πουράνιον, φς ρρητον κα νοερόν, ρρα­βνα Πνεύματος γίου(5), γιαστικν γαλλιάσεως ἔ­λαιον(6).

[§1]

῞Ος τις ον τος τν θεοποιν ταύτην χάριν το Θεο κτιστον κα γέννητον κα νυπόστατον λέγοντας τος μασσαλιανος συντάττει κα διθετας καλε, επερ ρα τις στίν, οτος στω τος το Θεο γίοις ντικείμενος κα το κλήρου τν σῳζόμενων, ε μ μεταμεληθείη, αυ­τν κβάλλων κα ατς κπίπτων το νς κα μόνου τν γίων φύσει Θεο. ὅς τις δ πιστεύων κα πειθόμενος κα συμφθεγγόμενος τος γί­οις κα μ «προφασιζόμενος προφάσεις ν μαρτίαις»(7), τ μν φανερς λεγόμενον οκ ποσείεται ς γνον, γνοε δ τν τρόπον το μυστηρίου, μ παξιούτω ζητεν κα μανθάνειν παρ τν εδότων· εσεται γρ ς οδν νακόλουθον τος θείοις λόγοις κα πράγμασι, κα τατ’ π τν ναγκαιοτάτων κα ν νευ οδν οδαμς ν συσταίη, (8)οτε δόγμα τν καθ’ μς σφαλὲς οτε μυστήριον λως θεοπρεπές.

[§2]

῞Ος τις μόν τ μιμήσει τε κα σχέσει, χωρς τς θεοποιο χάριτος το Πνεύματος, τν πρς τν Θεν τελείαν νωσιν ποφαίνεται τελεῖ­σθαι κατ τος μοήθεις τε κα γαπωμένους π’ λλήλων, κα τν θε­οποιν χάριν το Θεο ξιν τς λογικς φύσεως δι μόνης μιμήσεως προσγινομένην, λλ’ οκ λλαμψιν περφυ κα πόρρητον κα θείαν νέργειαν, ρωμένην οράτως τος ξιωμένοις κα νοουμένην περινοή­τως, οτος στω τ τν μασσαλιανν, ς οκ οδεν, πάτ περιπεσών· φύσει γρ σται κατ πσαν νάγκην θες θεούμενος, ε κατ φυσι­κν δύναμιν θέωσις σται κα τος ροις τς φύσεως μπεριλαμβάνε­σθαι πέφυκε. μ τοίνυν οτος τν οκείαν περιτροπν τος σφαλς ἑ­στσιν πιχειρείτω προστρίψασθαι κα μμον τος μωμήτοις(9) τν πί­στιν πενεγκεν, λλ τ φρόνημα καταθέμενος, μανθανέτω παρ τν πεπειραμένων τν π’ κείνων δεδιδαγμένων «ς σχετός στι παν­τάπασιν τς θεώσεως(10) χάρις, οκ χουσα τν οανον δεκτικν αυ­τς ν τ φύσει δύναμιν, πε οκέτι χάρις στίν, λλ τς κατ τν φυ­σικν δύναμιν νεργείας φανέρωσις. κα οδ παράδοξον σται τ γε­νόμενον, ε κατ δεκτικν δύναμιν φύσεως(11) θέωσις εη· φύσεως γρ ν εκότως ργον, λλ’ ο Θεο δρον θέωσις εη, κα δυνήσεται κα φύσει Θες τοιοτος εναι κα κυρίως προσαγορεύεσθαι· οδ γρ λλο τι καθέστηκεν κατ φύσιν τν ντων κάστου δύναμις φύσεως πρς νέργειαν παράβατος κίνησις. πς δ κα ξίστησιν αυτο τν θεούμενον θέωσις, ε ἔτι(12) τος ροις τς φύσεως ατ περιείληπται, συνιδεν οκ χω».

πρ φύσιν τοίνυν κα ρετν κα γνσιν τς θεώσεως χάρις, κα πείρως τ τοιαῦτα παντα κατ τν γιον Μάξιμον ταύτης ποδε· ρετ μν γρ πσα κα φ’ μν το Θεο μίμησις πρς τὴν θείαν νωσιν πιτήδειον ποιεται τν κεκτημένον, δ χάρις ατν τελεσιουρ­γε τν πόρρητον νωσιν· δι’ ατς γρ «λος μν λοις τος ξίοις Θες περιχωρεῖ, λ δ λοι περιχωροσιν λικς ο γιοι τ Θε, λον ντιλαβόντες(13) αυτν τν Θεόν, κα τς πρς ατν ναβάσεως, οον παθλον, ατν μόνον κτησάμενοι τν Θεόν», «ψυχς πρς σμα περιφύντα τρόπον», ς οκείοις μέλεσι κα ν ατ εναι καταξιώσαν­τα.

[§3]

῞Ος τις τος ν τ καρδί τ γκεφάλ λέγοντας τν νον νιδρῦ­σθαι μασσαλιανος εναι διισχυρίζεται, οτος στω κακς τος γίοις πιτιθέμενος. μν γρ μέγας θανάσιος τ γκεφάλ τ λογικν νεναι τς ψυχς φησι· Μακάριος δ τ μεγαλειότητι μηδν λλείπων, ν τ καρδί τν το νον νέργειαν· συνδ δ τούτοις ο γιοι σχεδν παντες. ῝Ο γάρ φησιν Νύσσης θεος Γρηγόριος τι « νος οτε ν­τς οτε κτς το σώματός στιν ς σώματος», οκ ναντιοται τος γίοις κείνοις· ντς γρ το σώματος κενοι λέγουσι τν νον ς συνημμένον τούτ. Κατ’ λλον τοίνυν τρόπον τοτο λέγοντες, κιστα πρς κενον διαφέρονται· κα γρ οδ τ λέγοντι «μ ν τόπ τ θεον εναι σώματον» ντίκειται νδον γενέσθαι ποτ τν το Θε­ο Λόγον λέγων παρθενικς κα παναμώμου μήτρας, ς κε συνημμέ­νον πρ λόγον τ καθ’ μς φυράματι δι φιλανθρωπίαν φατον.

[§4]

῞Ος τις τ ν Θαβωρί τος μαθητς περιαστράψαν φς(14) φάσμα λέγει κα σύμβολον τοιοτον, οον γίνεσθαι κα πογίνεσθαι, λλ’ ο κυρίως εναι κα οχ πρ πσαν νόησιν, λλ χείρω νοήσεως νέργει­αν, σαφς ντιφθέγγεται τας τν ἁγίων δόξαις. οτοι γρ κν τος σμασι κν τος συγγράμμασιν πόρρητον, κτιστον, ἀΐδιον, χρονον, πρόσιτον, πλετον, πειρον, περιόριστον, γγελος κα νθρώποις ἀ­θέατον, ρχέτυπον κάλλος κα ναλλοίωτον, δόξαν Θεο, δόξαν Χρι­στο, δόξαν Πνεύματος, κτνα θεότητος κα τ τοιατα προσαγορεύ­ουσι. «Δοξάζεται μν γάρ», φησίν, « σρξ μα τ προσλήψει κα δό­ξα το σώματος δόξα τς θεότητος γίνεται· ἀλλ’ φανς ν δόξα ν τ φαινομέν σώματι, τος μ χωροσι τ κα γγέλοις θέατα. μετα­μορφοται τοίνυν, οχ οκ ν προσλαβόμενος οδ ες περ οκ ν μεταβαλλόμενος, λλ᾿ περ ν τος οκείοις μαθητας κφαινόμενος, διανοίγων τούτων τ μματα κα κ τυφλν ργαζόμενος βλέποντας. μένων γρ ατς ν ταυτότητι, παρ’ τ πρν φαίνετο, νν τος μαθη­τας ἑωρᾶτο φαινόμενος (ατς γάρ στι «τ φς τ ληθινόν»(15), τ τς δόξης ράϊσμα), κα ς λιος λαμψεν· μυδρ εκών, λλ’ μήχανον παραλείπτως ν τ κτίσει τ κτιστον εκονίζεσθαι».

[§5]

῞Ος τις κτιστον τν οσίαν μόνην εναι λέγει το Θεο, λλ μ κα τς ϊδίους νεργείας ατο, ν κα περέχει πασν ς τν νερ­γουμένων πάντων τ νεργον, το γίου κουσάτω Μαξίμου λέγον­τος· «Τ θάνατα πάντα κα ατ θανασία, κα τ ζντα πάντα κα ατ ζωή, κα τ για πάντα κα ατ γιότης, κα τ νάρετα πάντα κα ατ ρετή, κα τ γαθ πάντα κα ατ γαθότης, κα τ ντ πάντα κα ατ ντότης, Θεο προδήλως ργα τυγχάνουσιν· λλ τ μν το εναι χρονικς ργμένα (ν γάρ ποτε τε οκ ν), τ δ το εναι χρονικς οκ ργμένα· οκ ν γάρ ποτε τε οκ ν ρετ κα γαθότης κα γιότης κα θανασία». κα πάλιν· «῾Η γαθότης κα πᾶν ε τι γαθότητος μπεριέχεται λόγ κα πλς πσα ζω κα θα­νασία κα πλότης κα τρεψία κα πειρία κα σα περ τν Θεν οσιωδς θεωρεται, ργα Θεο εσι κα οκ ργμένα χρονικς· ο γάρ ποτε πρεσβύτερον ρετς τ οκ ν, οδέ τινος λλου τν ερήμενων, κν τ μετέχοντα ατν κατ’ ατ ρκται το εναι χρονικς. ἄναρχος γρ πσα ρετ μ χουσα τν χρόνον αυτς πρεσβύτερον, οα τν Θεν χουσα το εναι μονώτατον ϊδίως γεννήτορα. Πάντων δ τν ντων κα μετεχόντων κα μεθεκτν, πειράκις πείρως Θες περεξ­ῄρηται».

Μανθανέτω τοίνυν κ τούτων ς ο πάντα τ φεστηκότα κ Θεο κα π χρόνον εσί· κα γρ στιν τούτων ναρχά στι κα τ λόγ τς μόνης νάρχου φύσει κα τριαδικς μονάδος κα τς κατ᾿ ατν περφυος πλότητος κιστα λυμαίνεται· τν ατν γρ τρόπον κα νος κατ᾿ μυδρν εκόνα τς περβαλλούσης κείνης μερείας οδα­μς δι τς μφύτους αυτο νοήσεις σύνθετός στιν.

[§6]

῞Ος τις τς νσημαινομένας τ σώματι πνευματικς διαθέσεις π τν ν τ ψυχ τν κατ Θεν προκοπτόντων χαρισμάτων το Πνεύμα­τος ο παραδέχεται κα τν το παθητικο καθ᾿ ξιν νέκρωσιν πάθειάν φησιν, λλ μ τν π τ κρείττω καθ᾿ ξιν νέργειαν, λικς πε­στραμμένου τ πονηρ κα πεστραμμένου πρς τ καλά, ς τς πονη­ρς ἕξεις ποκτησαμένου κα τας γαθας μ(16) πλουτήσαντος, οτος κολούθως τ τοιαύτ δόξ κα τν ν τ φθάρτ τν ντων αἰῶνι μετ σώματος παναίνεται διαγωγήν. ε γρ συμμεθέξει τότε τ ψυχ τ σμα τν πορρήτων γαθν, κα νν δήπου συμμεθέξει κατ τ γχωρον τς χορηγουμένης μυστικς κα πορρήτως π το Θεο χά­ριτος τ κεκαθαρμένω νῷ, κα ατ τ θεα πείσεται καταλλήλως αυτ, μετασκευασθέντος κα γιασθέντος, λλ’ ο καθ’ ξιν νεκρωθέν­τος το τς ψυχς παθητικο κα δι’ αυτο, κοινο σώματός τε κα ψυχς πάρχοντος, τς το σώματος γιάζοντος διαθέσεις τε κα νερ­γείας. «π(17) γρ τν πηλλαγμένων τν το βίου καλν δι τν λ­πίδα τν μελλόντων γαθν», κατ τν γιον Διάδοχον, « νος ερώ­στως δι τν μεριμνίαν κινούμενος, τς θείας ρρήτου χρηστότητος ατς παισθάνεται(18) κα τ σώματι κατ τ μέτρον τς αυτο προ­κοπς τς οκείας χρηστότητος μεταδίδωσιν· δ τοιαύτη γγινομένη χαρ τότε τ ψυχ κα τ σώματι πόμνησίς στιν πλανς τς φθάρ­του βιότητος».

῎Αλλου μν φωτς νος, τέρου δ ασθησις ντιλαμβάνεσθαι πέφυκεν· μν γρ ασθητο κα τ ασθητά, ασθητά, δεικνύντος, το δ νο φς στιν ν νοήμασι κειμένη γνσις. ο το ατο τοίνυν φωτς ψις τε κα νος ντιλαμβάνεσθαι πεφύκασιν, λλ μέχρις ν κατ’ οκείαν φύσιν κα ν τος κατ φύσιν νεργ κάτερον ατν. ὅταν δ πνευματικς κα περφυος εμοιρήσωσι χάριτός τε κα δυνά­μεως ασθήσει τε κα ν, τ πρ πσαν ασθησιν κα πάντα νον ο κατηξιωμένοι βλέπουσιν· να κατ τν θεολόγον επωμεν μέγαν Γρηγό­ριον, ς «οδε μόνος Θες κα ο τ τοιατα νεργούμενοι».

[§7]

Τατα π τν Γραφν διδάχθημεν· τατα παρ τν μετέρων πατέρων παρελάβομεν· τατα δι τς μικρς γνώκαμεν πείρας· τατα κα τν ν ερομοναχοις τιμιώτατον κα δελφν μέτερον κρ Γρηγόρι­ον «πρ τν ερς συχαζόντων» συγγραψάμενον (19)δόντες κα ἀ­ποδεξάμενοι ς τας τν γίων κριβς ἑπόμενα(20) παραδόσεσι, πρς πληροφορίαν τν ντυγχανόντων πεγράψαμεν.

πρτος τν ν τ γί ρει σεβασμίων μονν ερομόναχος σαάκ.

καθηγούμενος τς σεβασμίας βασιλικς κα ερς Λαύρας Θεοδό­σιος ερομόναχος.

Εχε δ κα τν πογραφν το τς μονς τν βήρων γουμένου τ δί διαλέκτ.

καθηγούμενος τς το Βατοπεδίου σεβασμίας κα βασιλικς μονς ερομόναχος ωαννίκιος.

Εχε δ κα τν πογραφν το τς μονς τν Σέρβων γουμένου τ δί διαλέκτ.

λάχιστος ερομόναχος Φιλόθεος τ ατ φρονν πέγραψα.

ν ερομονάχοις λάχιστος κα πνευματικς τς σεβασμίας μονς το σφιγμένου μφιλόχιος.

ν ερομονάχοις λάχιστος κα πνευματικς το Βατοπεδίου Θεο­δόσιος.

καθηγούμενος τς το Κουτλουμούση ερς μονς Θεοστήρικτος ερομόναχος.

Γερόντιος μαρτωλς Μαρούλης, ν τος γέρουσι τελν τς σεβασμίας Λαύρας, τ’ ατ φρονν πέγραψα.

ν μοναχος λάχιστος Κάλλιστος Μουζάλων.

ν ερομονάχοις ετελς Γεράσιμος δν κα ναγνος τ φιλα­λήθως γραφέντα κα ποδεξάμενος πέγραψα.

ετελς γέρων κα ν μοναχος λάχιστος Μωϋσς τ ατ φρο­νν πέγραψα.

λάχιστος κα ετελς ν μοναχος Γρηγόριος Στραβολαγκαδί­της, τάχα κα συχαστής, νον κα φρονν τ’ ατὰ ὑπέγραψα.

π τς σκήτεως το Μαγουλ γέρων κα ν ερομονάχοις λάχι­στος ᾿Ησαΐας τ’ ατ φρονν πέγραψα.

ν μοναχος λάχιστος Μρκος το Σιναΐτου.

ν τ του Μαγουλ σκήτει κα ν ερομονάχοις λάχιστος Κάλλι­στος.

Εχε κα τν πογραφν το π Σύρων γέροντος συχαστο τ δί διαλέκτ.

ν μοναχος λάχιστος Σωφρόνιος.

ν μοναχος λάχιστος ωάσαφ.

ταπεινς πίσκοπος ερισσο κα γίου ρους άκωβος, τας ἁ­γιορειτικας κα πατερικας(21) ντεθραμμένος παραδόσεσι κα μαρτυ­ρῶν τι δι τν νταθα πογραψάντων λογάδων παν τ γιον ρος συμφωνοντες πέγραψαν, κα ατς συμφωνν κα πισφραγίζων πέγραψα. κα τοτο μετ πάντων προσγράφων· τι τν μ συμφω­νοντα τος γίοις καθς κα μες κα ο μικρ πρ μν πατέρες μν, μες τν ατο κοινωνίαν ο παραδεξόμεθα.

 

 

Σημειώσεις

(1) εὐχαριστίας (Φ) [ εὐλαβείας (Χ)

(2) Δευτ 6:4.

(3) ἀρετῆς (Φ) [ ἀρετὴν (Χ)

(4) προήκοντας (Χ) [ προσήκοντας (Φ)

(5) Πρβλ. 2Κορ 1:22.

(6) Πρβλ. Ψ 44:8.

(7) Ψ 140:4.

(8) ῾Η φράσις οὔτε δόγμα τῶν καθ᾿ ἡμᾶς ἀσφαλὲς παραλείπεται εἰς Φ.

(9) ἀμωμήτοις (Φ) [ ἀχωρήτοις (Χ)

(10) θεώσεως (Χ) [ θεότητος (Φ)

(11) φύσεως (Χ) [ θεώσεως (Φ)

(12) Τὸ ἔτι παραλείπεται εἰς Χ.

(13) ἀντιλαβόντες (Χ) [ ἀντιλαμβάνοντες (Φ)

(14) Μτ 17:1-2.

(15) Ιω 1:9

(16) Τὸ μὴ παραλείπεται εἰς Φ.

(17) ᾿Επὶ (Χ) [ ᾿Επεὶ (Φ)

(18) ἐπαισθάνεται (Χ) [ ἀπαισθάνεται (Φ)

(19) ῾Η φράσις ἰδόντες καὶ ἀποδεξάμενοι παραλείπεται εἰς Φ.

(20) ἑπόμενα (Φ) [ ἐχόμενα (Χ)

(21) πατερικαῖς (Χ) [ πατρικαῖς (Φ)